ВАРИИРОВАТЬ несов., см. варьировать. 2 страница

ВЕСТИСЬ несов. 1. см. вести. 2. адет хьун; исстари ведётся лап куьгьне вахтарилай адет хьанва, адет хьанвай кар я.

ВЕСТНИК 1. хабарар (хабар) гудайди, хабар гъидайди. 2. вестник (са бязи газетрин ва журналрин кьил, тIвар).

ВЕСТОВОЙ 1. сигналчи, сигнал гудайди, хабар гудайди. 2. вестовой (хабар гваз ракъурдай къуллугъчи, дяведа ва масанра).

ВЕСТОЧКА гъвечIи хабар.

ВЕСТЫ ж хабар; без вести пропасть са хабарни амачиз квахьун.

ВЕСТЬ уст. разг.: бог весть аллагьдиз чир хьуй, низ чида; не весть что скажет низ чида вуч лугьудатIа.

ВЕСЫ ед. нет терезар; къапанар.

ВЕСЬ вири, михьиз; весь мир вири дуьнья; лучше всего виридалайни хъсан тирди. ♦ всего понемногу гьардакай са тIимил; при всём том гьакI ятIани, вири гьакI ятIани (аниз килиг тавуна); всё равно 1) са гафар я, тафават авач, гьикI хьайитIани сад я; 2) икибаштан, гьикI хьайитIани.

ВЕСЬМА нареч. лап.

ВЕТВИСТЫЙ гзаф хилер алай.

ВЕТВИТЬСЯ несов. 1. хел гадрун, хилер авун (ттара). 2. хел-хел хьун, хилериз пай хьун (вацI).

ВЕТВРАЧ ветврач, маларин доктор.

ВЕТВЬ ж хел.

ВЕТЕР гар. ♦ бросать слова на ветер гафар гьавайда, фикир тагана лугьун; держать нос по ветру гар къведай патахъ нер элкъуьрун (яни гзафбру майил ийизвай кардин терефдихъ фин); итти, куда ветер дует яд фидай патахъ ппер ягъун, гъуьргъуь еб хьиз гьар патахъ фин.

BETEPAH ветеран (1. куьгьне, кьуьзуь аскер. 2. пер. са кардал гзаф яргъал вахтуна кIвалах авур кас).

ВЕТЕРИНАР ветеринар, маларин доктор.

ВЕТЕРИНАРИЯ мн. нет ветеринария (ветеринарвилин, маларин докторвилин илим).

ВЕТЕРИНАРНЫЙ ветеринариядин; ветеринарный; ветеринарный институт ветеринарный (ветеринариядин) институт.

ВЕТЕРОК кьезил гар, гъвечIи гар.

ВЕТКА 1. цуьрц, бицIи хел. 2. хел, ракьун рекьин хел (асул чIехи рекьивай къерехдиз тухванвай рехъ).

ВЕТЛА бот. лацу цIвелин ттар.

ВЕТО нескл. вето (1. закон акъуддай органрин къарарар акъвазриз ва я пуч ийиз, дегишриз ихтияр. 2. къадагъа.

ВЕТОШКА эски парталдин кIус, эски чIук, ппек.

ВЕТОШНИК уст. эски чIукарин ва пекерин алверчи.

ВЕТОШЬ ж мн. нет эски парталар; эски-уьскуь, вижесуз эски затIар.

ВЕТРЕННИК разг. кьиле гар авайди, кьиле затI авачирди.

ВЕТРЕННЫЙ 1. гар авай. 2. пер. кьиле гар авай, кьил буш, акьулдиз кьезил; фад чIалалай алатдай (инсан).

BETPOMЕТP гар (гарун гужлувал) алцумдай алат.

ВЕТРЯК 1. тех. гарун двигатель. 2. обл. гарун регъв.

ВЕТРЯНКА 1. см. ветряная оспа. 2. гарун регъв.

ВЕТРЯНЫЙ гарун; ветряная мельница гарун регъв. ♦ ветряная оспа гарун цIегьер (аялриз къведай цIегьерин азардин кьезил жуьре).

ВЕТХИЙ куьгьне, эски. ♦ ветхое платье куьгьне (кукIвар хьайи) партал.

ВЕТЧИНА мн. нет кьеле ттур ва гумадал кьурурай вакIан як.

ВЕТШАТЬ несов. куьгьне хьун, эски хьун.

ВЕХА 1. пая, лаш, яргъи хак (рехъ, са чкадин сергьят къалурдай лишан яз акIурнавай). 2. перен. асул метлеб авай момент, девир (мес. историяда, литературадин яратмишуна ва я гьахьтин маса карда).

ВЕЧЕ ист. вече (къадим замандин Русьда пачагьлугъдин ва жемятдин крар гьял ийидай шегьерэгьлийрин собрание; абур кIватI жедай чка).

ВЕЧЕР 1. няни. 2. вечер, йифен межлис, шадвилин йиф; танцевальный вечер кьуьлер ийидай йифен межлис.

ВЕЧЕРЕТЬ несов. няни хьун; вечереет няни жезва.

ВЕЧЕРИНКА нянин (йифен) шадвилин межлис.

ВЕЧЕРНИЙ нянин; йифен; вечерняя заря нянин ярар; вечерние курсы йифен курсар.

ВЕЧЕРОМ нареч. няниз, нянихъ.

ВЕЧНО нареч. гьамиша, даим; уьмуьрлух.

ВЕЧНОЗЕЛЕНЫЙ гьамиша къацу тир.

ВЕЧНОСТЬ ж мн. нет эбедивал, гьамишалиг. ♦ отойти в вечность кьиникь; гьамишалиг терг хьун; кануть в вечность гьамишалиг рикIелай алатун, са эсерни амачиз терг хьун.

ВЕЧНЫЙ эбеди тир, даим; уьмуьрлух; гьамишан.

ВЕШАЛКА вешалка, партал куьрсардай затI.

ВЕШАТЬ несов. 1. куьрсарун. 2. асмишун. 3. алцумун, чIугун (терезра). 4. экIягъун (парталар кьуруриз).

ВЕШАТЬСЯ несов. 1. жува жув асмишун. 2. жув алцумун, чIугун (терезра). 3. см. вешать.

ВЕШНИЙ гатфарин.

ВЕЩАНИЕ 1. см. вещать 2. см. радиовещание.

ВЕЩАТЬ несов. уст. виликамаз хабар гун, таквазвай кардикай хабар гун, жезмай кардикай хабар гун.

ВЕЩЕВОЙ 1. затIаралди тир, затIарикай ибарат тир; вещевое довольствие затIаралди таъмин авун. 2. затIарин, затIар (шейэр) твадай; вещевой склад затIарин склад.

ВЕЩЕСТВЕННЫЙ 1. затIуникай ибарат тир. 2. материальный тир, материядикай ибарат тир. 3. гьакъикъи, реальный.

ВЕЩЕСТВО материя (гьар вуч затI хьайитIани а затI кквекай ибарат ятIа гьам; см. материя); затI.

ВЕЩИЙ уст. къвезмай кардикай (жезмай кардикай) хабар гудай.

ВЕЩИЦА, ВЕЩИЧКА разг. гъвечIи затI.

ВЕЩУН м ВЕЩУНЬЯ ж къвезмай кардикай виликамаз хабар гудайди; фахрачи.

ВЕЩЬ ж 1. затI, шей. 2. разг. кар, агьвалат.

ВЕЯЛКА веялка, юг вигьидай (техил гаралай авуна цIекIверикай, нагъварикай михьдай) машин.

ВЕЯЛЬЩИК с.-х. юг вигьидай кас.

ВЕЯНИЕ 1. гаралай авун; юг вигьин; михьун (мес. техил нагъварикай, цIекIверикай). 2. къекъуьн, атун (гар). 3. пер. фикир, фикирдин рехъ; новое веяние цIийи фикирдин рехъ (илимда, искусствода ва мсб).

ВЕЯТЬ несов. 1. гаралай авун; юг вигьин; машиндал михьун (техил). 2. атун, акъатун (гар). 3. гьава къекъуьн; акъатун, кваз хьун; веет прохладой къайи гьава къекъвезва (акъатнава). 4. гарал къекъуьн, къугъун, галтад хьун (пайдахар). 5. мукьва хьун, лишанар малум хьун.

ВЖИВАТЬСЯ несов., см. вжиться.

ВЖИТЬСЯ вердиш хьун, уьгретмиш хьун.

ВЗАД нареч. кьулухъди.

ВЗАИМНОСТЬ ж мн. нет 1. кьве терефдинни иштираквал. 2. (садан муьгьуьббатдиз муькуь терефдин патайни) къарши муьгьуьббат.

ВЗАИМНЫЙ кьве терефдинни, сада-садаз тир; взаимная помощь сада-садаз куьмек.

ВЗАИМОДЕЙСТВИЕ 1. сад-садахъ галаз вирибрун арада алакъалувал, сада-садахъ галаз алакъалу яз кар авун. 2. сада-садаз эсер авун; сада-садаз ийидай эсер.

ВЗАИМОДЕЙСТВОВАТЬ несов. 1. сад-садахъ галаз вирибрун арада алакъалу яз кар авун. 2. сада-садаз эсер авун.

ВЗАИМООТНОШЕНИЕ 1. сада-садахъ галаз алакъавал; арайра алакъавал. 2. сада-садахъ галаз рафтарвал, арайра рафтарвал.

ВЗАИМОПОМОЩЬ ж мн. нет сада-садаз куьмек гун. ♦ касса взаимопомощи взаимопомощдин касса.

ВЗАЙМЫ нареч. буржуна, бурж; дать взаймы буржуна (бурж) вугун.

ВЗАМЕН предлог эвезда, еринда, чкадал.

ВЗАПЕРТИ нареч. куьлег алай чкада, агалай чкада.

ВЗАПУСКИ нареч. разг. сада-садалай алудиз, сад-садалай алатиз (чукурун).

ВЗБАЛАМУТИТЬ см. баламутить.

ВЗБАЛМОШНЫЙ кьиле гар авай, кьилиз эсер ягъай хьтин къариб хесетар квай.

ВЗБАЛТЫВАТЬ несов., см. взболтать.

ВЗБЕГАТЬ несов., см. взбежать.

ВЗБЕЖАТЬ чукурна (чукуриз-чукуриз) винелди акьахун, чукурна винелди экъечIун.

ВЗБЕЛЕНИТЬСЯ разг. пис хъел атун, дели хьун.

ВЗБЕСИТЬ дели авун, пис хъел гъун.

ВЗБЕСИТЬСЯ дели хьун, гзаф пис хъел атун.

ВЗБИВАТЬ несов., см. взбить.

ВЗБИРАТЬСЯ несов., см. взобраться.

ВЗБИТЬ 1. кек ягъун, кек яна хъуьтуьлрун; гъиливди и пад а пад яна пурпу авун, хкажун (мес. хъуьцуьгандин туьк). 2. тIур ягъун (мес. гъеридиз, къаймахдиз), тIур яна къувунрун, каф хьиз авун.

ВЗБОЛТАТЬ галтадун, юзурун (шуьшеда, къапуна авай жими затI галтадна акадрун).

ВЗБОРОЗДИТЬ см. бороздить.

ВЗБОРОНИТЬ см. боронить.

ВЗБРЕСТИ: взбрести в голову ва я на ум кьиле (са фикир) гьатун.

ВЗБРЫЗГИВАТЬ несов., см. взбрызнуть.

ВЗБРЫЗНУТЬ разг. стIалар хъчин; цин пуф ягъун; жизви яд хъчин, яд кIвахун.

ВЗБУДОРАЖИВАТЬ несов., см. взбудоражить.

ВЗБУДОРАЖИТЬ секинсуз авун; къалабулух кутун, гьарай-вургьай ттун.

ВЗБУНТОВАТЬСЯ бунт авун, бунт къарагърун.

ВЗБУХАТЬ несов., см. взбухнуть.

ВЗБУХНУТЬ дакIун.

ВЗБУЧКА разг. 1. гатун, вигьин; задать взбучку гатун, вижеваз вигьин. 2. дяве авун, пис айибар, къалар авун.

ВЗВАЛИВАТЬ несов. см. взвалить.

ВЗВАЛИТЬ 1. хкажна ягъун, вигьин (са затI, ппар кIулал, далудал). 2. пер. вигьин, хивез вигьин (садал са кIвалах, са буьгьтен).

ВЗВЕСИТЬ 1. алцумун, чIугун (терезрал). 2. пер. фикирдиз къачун, гьисаб авун, алцумун (са месэла гьял айидайла вири делилар).

ВЗВЕСИТЬСЯ жув алцумун (терезрал).

ВЗВЕСТИ 1. хкажун; виниз акъудун; взвести курок чахмах вини кIвачиз акъудун. 2. вигьин, илитIун (буьгьтен, тахсир, фитне).

ВЗВЕШИВАТЬ несов., см. взвесить.

ВЗВЕШИВАТЬСЯ несов., см. 1) взвеситься; 2) взвесить.

ВЗВЕЯТЬ акъудун, цавуз акъудун (мес. гару руг).

ВЗВИВАТЬ несов., см. взвить.

ВЗВИВАТЬСЯ несов., см. взвиться.

ВЗВИДЕТЬ: не взвидеть света вилерал мичIивал акьалтун, жув жувалай фин (мес. тIар хьуникди).

ВЗВИЗГИВАТЬ несов., см. взвизгнуть.

ВЗВИЗГНУТЬ однокр. цIугъ авун, цIугъ акъатун, цIугъар акъатун (гьараюн).

ВЗВИНТИТЬ 1. къизмишрун, тIарамрун, вини кIарариз акъудун; взвинтить себя жув (вич) къизмишрун, тIарамрун. 2. гзаф хкажун, виниз акъудун (мес. къиметар).

ВЗВИНЧИВАТЬ несов., см. взвинтить.

ВЗВИТЬ алчудриз-алчудриз цавуз акъудун; ветер взвил пыль гару руг адчудриз-алчудриз цавуз акъудна.

ВЗВИТЬСЯ зарбдиз хкаж хьун, зарбдиз алчуд жез цавуз акъатун; элкъвез-элкъвез зарбдиз цавуз экъечIун (мес. кард).

ВЗВОД¹ воен взвод (кьушунда ротадин, эскадрондин ва я батареядин са подразделение, пай).

ВЗВОД². кIвачиз акъудун; взвод курка чахмах кIвачиз акъудун.

ВЗВОДИТЬ несов., см. взвести.

ВЗВОДНЫЙ взводдин; взводный командир взводдин командир.

ВЗВОЛНОВАННЫЙ 1. лепе акьалтнавай; лепе гуз тазвай. 2. рикIик гъалаба акатнавай, рикIи гъалаба къачунвай; рикIик гъалаба кутунвай. 3. рикIик гъалаба акатун (рикIи гъалаба къачун, рикIик къалабулух акатун) къалурвавай.

ВЗВОЛНОВАТЬ 1. къалабулух кутун (гьуьлуьк), лепе акьалдрун, лепе гуз тун. 2. къалабулух кутун; рикIик гъалаба кутун.

ВЗВОЛНОВАТЬСЯ 1. къалабулух акатун, лепе акьалтун. 2. къалабулух акатун, рикIи гъалаба къачун, рикIик къалабулух акатун.

ВЗВЫТЬ садлагьана гьараюн, цIугъ авун, цIугь акъатун, гьарай акъатун.

ВЗГЛЯД 1. килигун; килигзавай вилер; он бросил взгляд исподлобья ам вилерин кIаникай килигна; его взгляд был прикован к картине адан вилер шикилдал алкIанвай. 2. килигунин тегьер. 3. пер. фикир ♦ на взгляд 1) акунрай, винел патай; 2) фикирдай, фикирдалди; с первого взгляда сифте, сифте килигайла, сифте акурла.

ВЗГЛЯДЫВАТЬ несов., см. взглянуть.

ВЗГЛЯНУТЬ килигун.

ВЗГОРЬЕ обл. кIунтI, син, гъвечIи аскIан дагъ.

ВЗГРОМОЗДИТЬСЯ акьахун, хкаж хьана акьахун; са гуж-баладалди хкаж хьана акьахун (са кьакьан чкадал).

ВЗГРУСТНУТЬСЯ садлагьана тIимил хажалат хьун, гъамуни кьун.

ВЗДВАИВАТЬ несов., см. вздвоить.

ВЗДВОИТЬ 1. воен. кьве-кьве жерге авун, кьве-кьве жерге авуна дуьзмишун. 2. с.-х. кьвед лагьай сеферда куьтен ягъун, къвед лагьай сеферда цун хъувун (са ник).

ВЗДЕРГИВАТЬ несов., см. вздернуть.

ВЗДЁРНУТЬ разг. 1. ялна виниз акъудун, хкажун. 2. пер. асмишун, акъудун, тарагъачриз акъудун. ♦ вздёрнуть нос разг. кьил цава кьун, дамах къачун.

ВЗДОР мн. нет буш гафар, ттум-кьил авачир гафар.

ВЗДОРИТЬ несов. разг. къалма-къал хьун, дяве хьун, чуьруькар авун (сада садахъ галаз).

ВЗДОРНЫЙ 1. буш, асул авачир, кIамаш (гафар, кар). 2. нубатсуз рахадай, алачиз рахадай, гьамиша гъургъур ийидай, чуьруьк гвай (кас).

ВЗДОРОЖАТЬ багьа хьун, къиметар хкаж хьун.

ВЗДОХ 1. нефес; нефес къачун. 2. ухь, агь, айхь.

ВЗДОХНУТЬ сов. 1. нефес чIугун, нефес къачун. 2. нефес акъадрун, ял ягъун, ял акъадрун. 3. ухь аладрун, агь аладрун. ♦ вздохнуть свободно пер. азаддиз нефес акъадрун (мес. са четин кар куьтягьна).

ВЗДРАГИВАТЬ несов., см. вздрогнуть.

ВЗДРЕМНУТЬ разг. жизви ксун, тIимил ксун, са тIимил ахвар авун.

ВЗДРОГНУТЬ хъуткъунун; зурзун.

ВЗДУВАТЬ несов., см. вздуть ¹.

ВЗДУВАТЬСЯ несов. см. 1) вздуться; 2) вздуть ¹.

ВЗДУМАТЬ фикир авун, къаст авун; не вздумай (гьич) фикирни ийимир.

ВЗДУТИЕ 1. дакIун; хкаж хьун. 2. хкажун (мес. къиметар).

ВЗДУТЬ¹ 1. уф гун, уф гана куькIуьрун. 2. дакIун, хкаж хьун (мес. руфун). 3. пер. кьадарсуз хкажун (мес. къиметар).

ВЗДУТЬ² разг. гатун, вигьин.

ВЗДУТЬСЯ 1. дакIун, къувунун. 2. хкаж хьун.

ВЗДЫМАТЬ несоз. хкажун, цавуз акъудун.

ВЗДЫМАТЬСЯ несов. 1. виниз (цавуз) хкаж хьун. 2. хкажун, виниз (цавуз) акъудун.

ВЗДЫХАТЬ несов. 1. нефес чIугун, нефес къачун. 2. ухь аладрун, ухь аладриз хажалат чIугун. 3. ашукь яз ухь аладрун.

ВЗИМАТЬ несов. къачун; взимать налоги налогар къачун (кIватIун).

ВЗИРАТЬ несов. уст. килигун.

ВЗЛАМЫВАТЬ несов., см. взломать.

ВЗЛЕЗТЬ разг. акьахун.

ВЗЛЕЛЕЯТЬ тербияламишун; наздалди хуьн, наздалди хвена чIехи авун.

ВЗЛЁТ см. взлететь.

ВЗЛЕТАТЬ несов., см. взлететь.

ВЗЛЕТЕТЬ 1. лув гана акьахун; лув гана цавуз экъечIун; цавуз акъатун. 2. зарбдиз винелди экъечIун ♦. взлететь на воздух пер. цавуз акъатун, хъиткьинна пад-пад хьун.

ВЗЛОМ см. взломать.

ВЗЛОМАТЬ 1. кукIварна ахъаюн, кукIварун (мес. рак), хун. 2. кукIварна акъудун (мес. кIвалин ччиле авай тахтаяр).

ВЗЛОМЩИК кIвал атIудай (атIай) угъри.

ВЗЛОХМАТИТЬ бачIах авун, акадрун (чIарар).

ВЗЛОХМАТИТЬСЯ бачIах хьун, акахьун (чIарар).

ВЗЛЮБИТЬ: не взлюбить такIан хьун (са кас).

ВЗМАХ см. взмахнуть.

ВЗМАХИВАТЬ несов., см. взмахнуть.

ВЗМАХНУТЬ (лувар) гатадун; галтадун; (гъил) элягъун, юзурун.

ВЗМЕТ сифте къарагърай кьуьгъвер (цан); кьуьгъвер авун, къарагърун (хам ва я чIуруз амай ччил).

ВЗМЕТАТЬ несов. зарбдиз виниз акъудун, цавуз акъудун, виниз хкажун; взметать пыль руг цавуз акъудун.

ВЗМЕТНУТЬСЯ зарбдиз виниз акъатун, цавуз гадар хьун, цавуз акъатун.

ВЗМОЛИТЬСЯ минет авун, дад авун, ялвармишун; минетиз башламишун.

ВЗМОРЬЕ мн. нет гьуьлуьн къерех, гьуьлуьн яха.

ВЗМЫЛЕННЫЙ каф акъатнавай, каф хьанвай, каф алай (мес. балкIан).

ВЗМЫЛИТЬ 1. каф авун, каф акъудун (мес. циз). 2. гьекьни каф авун, каф акъудун (мес. балкIандиз).

ВЗМЫЛИТЬСЯ каф хьун, каф акъатун.

ВЗНОС1. гун, гьакъи гун, пул гун; взнос платы за квартиру кIвалин гьакъи гун. 2. взнос, гьакъи, гана кIанзавай (ва я гайи) пул; членский взнос членвилин взнос, членвилин гьакъи; вступительный взнос членвилиз гьахьунин гьакъи пул.

ВЗНУЗДАТЬкьенерар акьалжун, сиве кьенерар ттун (акьахна гьалун патал).

ВЗНУЗДЫВАТЬ несов., см. взнуздать.

ВЗОБРАТЬСЯ акьахун, экъечIун (са гужалди вине авай са чкадиз).

ВЗОЙТИ1. экъечIун; солнце взошло рагъ экъечIна; взойти на гору дагъдиз экъечIун. 2. акьахун; хкаж хьун. 3. къувунун, хкаж хьун (тини).

ВЗОР1. килигун. 2. вилер. 3. пер. дикъет, вилер. ♦ потупить взор вилер ччиле ттун, вилер агъуз авун.

ВЗОРВАТЬ1. хъиткьинрун; чукIурун, хъиткьинарна чукIурун. 2. пер. пис хъел гъун, ччандик цIай кутун; ччанди цIай кьун; патар акъатун.

ВЗОРВАТЬСЯхъиткьинун, чукIун.

ВЗРАСТИТЬ1. битмишрун, чIехи авун, агакьрун (цана, багъ кутуна ва мсб). 2. хвена чIехи авун, хвена агакьрун.

ВЗРАЩИВАТЬ несов., см. взрастить.

ВЗРЕВЕТЬсадлагьана кIевиз гьараюн; цIугъ авун; гьарай акъатун; цIугъ акъатун.

ВЗРОСЛЫЙчIехи яшда авай, яш тамам хьанвай, бегьем агакьай, чIехи.

ВЗРЫВ1. хъиткьинун. 2. хъиткьинна чукIун. 3. пер. гурлудаказ акъатун, къупмиш хьун (хъвер, ажугъ ва мсб).

ВЗРЫВАТЬ¹ несов., см. взорвать.

ВЗРЫВАТЬ² несов., см. взрыть.

ВЗРЫВАТЬСЯ несов., см. 1) взорваться; 2) взорвать.

ВЗРЫВНО Й хъиткьинрунин; хъиткьинардай.

ВЗРЫВЧАТЫЙхъиткьиндай; хъиткьинардай.

ВЗРЫТЬэгъуьнун (ччил ва мсб).

ВЗРЫХЛИТЬпурпу авун; хъуьтуьлрун (эгъуьнна, ппер яна, цуьруьгъуьлдалди).

ВЗРЫХЛЯТЬ несов., см. взрыхлить

ВЗЪЕРЕПЕНИТЬСЯ разг. терсвал авун, рекьив текъвез кьилиз ялун.

ВЗЪЕРОШИТЬбачIах авун, акадрун (чIарар).

ВЗЪЕРОШИТЬСЯ1. жуван чIарар бачIах авун, акадрун. 2. бачIах хьун, акахьун (чIарар).

ВЗЪЕСТЬСЯэкъуьгъунар ийиз тепилмиш хьун; гъуьнтI гун.

ВЗЫВАТЬ несов. эверун (мес. куьмекдиз); минет авун, дад авун.

ВЗЫСКАНИЕ1. къачун (налог, жерме ва мсб). 2. къачур (ва я къачудай) пул. 3. жаза, туьнбуьгь.

ВЗЫСКАТЕЛЬНЫЙеке истемишунар ийидай, усал кардал (затIунал) рази тежер.

ВЗЫСКАТЬ1.къачун; къахчун; взыскать долг бурж къахчун; взыскать недоимки тагана амай налогар къачун. 2. жаза гун, туьнбуьгь авун. ♦ не взыщите разг. багъишламиша, айибмир, инжиклу жемир.

ВЗЫСКИВАТЬ несов., см. взыскать.

ВЗЯТИЕ мн. нет къачун.

ВЗЯТКА 1. ришвет (рушват). 2. чIехи чарчелди гъвечIиди къачун, атIун (къумар къугъвадайла); остаться без взяток са чарни къачуз (атIуз) тахьана, са чарни авачиз амукьун. ♦ с него взятки гладки разг. адавай жигъидай (гьатдай) затIни авач.

ВЗЯТОК спец. чIижре са тайин вахтунда ва я садра цуькверилай къачудай вирт.

ВЗЯТОЧНИК ришветчи.

ВЗЯТОЧНИЧЕСТВО мн. нет ришветчивал.

ВЗЯТЬ1. къачун. 2. тухун. 3. кьун. ♦ взять да и сказать лагьана тун, тIампIна лугьун; ни дать ни взять кIусни амачиз, лап эйни; наша взяла чибру винел пад къачуна, чибур (чи пад) винел акьалтна.

ВЗЯТЬСЯ1. кьун (мес. гъиле). 2. эгечIун, гъиле кьун, (мес. са кIвалах). 3. атун; откуда взялась эта книга? и ктаб гьинай атайди я?

ВИАДУКвиадук (яхбур ва улакьар фин патал кьуру кIамал авунвай муьгъ).

ВИБРАЦИЯвибрация, зурзун (са шейинин зурзун, зурзун квай юзун; сес, симер зурзуникди сесинин дережа жизви хкаж хьун).

ВИБРИРОВАТЬ несов. зурзун, вибрация авун.

ВИВИСЕКЦИЯ вивисекция (ччан алай гьайван, адан организм ахтармишна чирун патал, ччан аламаз къазунун, адан са чка атIун).

ВИД¹ 1. куц; акунар; шикил; тегьер; гьал; альбом с видами Кавказа Кавказдин тIебиатдин шикилар авай альбом; у него больной вид адан тегьер (шикил, акунар) азарлуданди я; комната с видом на море гьуьл аквадай патахъ ччин авай кIвал. 2. планар; умудар; гьалар; фикирар, къастар; виды на урожай бегьердик кутаз жедай (бегьер гьихьтинди жедатIа гьадан гьакъиндай) умудар. 3. акун; вилер; скрыться из виду вилерикай хкатун, акваз амукь тавун; на виду у всех виридан вилерик, виридаз акваз-акваз; при виде товарища юлдаш акурла. ♦ вид на жительство уст. паспорт; видал виды яшинда гзаф крар акуна; в видах мураддалди, фикирдалди; в виде тегьерда, шикилда; иметь(ся) в виду фикирда кьун, фикирда хьун; иметь виды умудар кутун; для вида анжах къалурун патал; делать вид хьиз къалурун, кьасаяр авун, амалар авун; не подавать виду къалур тавун, чир тавун; ни под каким видом гьич са жуьредалдини, гьич са чIавузни: под видом багьнадалди; поставить на вид айиб авун, айиб малумрун (садаз са кардин патахъай); упустить из виду фикирдай акъудун.

ВИД² жуьре.

ВИДАТЬ¹ несов., см. видеть.

ВИДАТЬ² обл. разг. 1. аквада; аквазва. 2. аквадай гьалда, акунрай.

ВИДЕНИЕ вилерикай карагай шикил, хиял.

ВИДЕТЬ несов. 1. акун. 2. пер. акун, чирхьун, кьатIун; видеть свою ошибку жуван гъалатI чир хьун. ♦ видеть насквозь (са кас) лап хъсандиз чир хьун, адан къастар лап хъсандиз чир хьун.

ВИДЕТЬСЯ несов. 1. акун. 2. сад садаз акун, гуьруьшмиш хьун.

ВИДИМО 1. нареч. аквадайвал я; аквада. 2. ввод. сл. аквадай гьалда; он, видимо, не хочет аквадай гьалда, адаз кIанзавач.

ВИДИМО-НЕВИДИМО нареч. разг. сан гьисаб авачир, ттум-кьил авачир кьван.

ВИДИМОСТЬ ж мн. нет. 1. акун, аквадайвал, акунин мумкинвал. 2. акун патал тирди, гьакI къалурун патал тирди; гьакIан акунар, тирди хьиз акунар; это только для видимости им анжах гьакI къалурун патал я (гьакъикъатда авач); это только видимость им анжах гьакIан акунар я.

ВИДИМЫЙ 1. вилериз аквадай. 2. ашкара тир, ачух тир, загьир тир. 3. гьакI винелай аквазвай (яни гьакъикъатда авачир).

ВИДНЕТЬСЯ несов. акун.

ВИДНО 1. в знач. ск. аквазва, аквада. 2. см. видимо.

ВИДНЫЙ 1. аквазвай; аквадай. 2. еке метлеб авай, еке, чIехи, виле аквадай; видный пост еке къуллугъдин чка. 3. разг. гуьркем авай, зурба, акунар авай, къамат авай; видный мужчина акунар авай зурба итим.

ВИДОИЗМЕНЕНИЕ 1. шикил дегишрун; шикил дегиш хьун. 2. са жуьре, вариант.

ВИДОИЗМЕНИТЬ шикил дегишрун

ВИДОИЗМЕНИТЬСЯ шикил дегиш хьун.

ВИДОИЗМЕНЯТЬ несов., см. видоизменить.

ВИДОИЗМЕНЯТЬСЯ несов., см. 1) видоизмениться; 2) видоизменить.

ВИЗА виза (1. чара пачагьлугъдиз финиз, ана яшамиш хьуниз ва я анай яна масаниз финиз ихтияр гуз паспортдал ийидай къейд. 2. са документ къалурайди хьунин гьакъиндай адал къейд).

ВИЗАВИ разг. 1. нареч. сад садан вилик, сад садан къаншарда, ччин ччинал. 2. нескл. м и ж къаншарда ччин ччинал ацукьнавайди.

ВИЗГ 1. цIугъ; цIугъар; ван-сес. 2. гъирцI-гъирцI (мес. мишердин); чIув-гув.

ВИЗГЛИВЫЙ 1. туьнт шуькIуь, цIугъ ийидай, гъирцI-гъирцI ийидай (ван). 2. гзаф гьарайдай (аял).

ВИЗЖАТЬ несов. цIугъ авун; цIугъар акъатун; цIур авун; гъирцI-гьирцI авун.

ВИЗИРОВАТЬ сов. и несов. виза эцигун; визировать паспорт паспортдал виза эцигун.

ВИЗИТ визит (1. официальны яз гуьруьшмиш хьун, атун. 2. танишрин кIвализ фин. 3. доктор азарлудан патав атун).

ВИКА мн. нет, бот. вика (харариз ухшар алафдин векь).

ВИЛКА 1. шиш (хуьрек недай кьуьк). 2. тех. вилка (кьве хилен шиш хьтинди).

ВИЛЛА вилла (шегьердивай къерехда эцигнавай, багъ галай гуьзел кIвалер).

ВИЛОК келемдин кIватI.

ВИЛООБРАЗНЫЙ кьуьк хьтин, кьвечхелин, кьве хилен.

ВИЛЫ ед. нет. 1. кьуьк; кьуьквер; он работает вилами ада кьуькуьналди кIвалахзава; получены железные вилы ракьун кьуьквер хтанва (мес. туьквендиз).

ВИЛЬНУТЬ однокр., см. вилять.

ВИЛЯТЬ несов. 1. галтадун, къекъуьрун; собака виляет хвостом кицIи ттум къекъуьрзава (галтадзава). 2. пер. къекъуьрун, гьилле авун, уюнар акъудун (яни лугьудай гаф, ийидай кар ачухдиз тавун).

ВИНА 1. тахсир. 2. тахсиркар; себеб.

ВИНЕГРЕТ винегрет (1. салан мейвеяр, ргай картуфар, какаяр ва мсб куьткуьна расай къайи къафун. 2. пер. акахьай къармакъариш са фикир, кар).

ВИНИТЬ несов. тахсирлу авун, тахсир кутун.

ВИННЫЙ чехирдин; эрекьдин. ♦ винная ягода инжил (емиш).

ВИНО 1. чехир. 2. эрекь.

ВИНОВАТ 1. тахсирлу я. 2. багъишламиша; виноват, я не расслышал багъишламиша, заз ван хьанач.

ВИНОВАТЫЙ тахсирлуди, тахсир квайди.

ВИНОВНИК 1. тахсиркар. 2. себебкар.

ВИНОВНЫЙ тахсирлу тир, тахсир квай.

ВИНОГРАД ципицIар.

ВИНОГРАДАРСТВО мн. нет, с.-х. ципицIрин бахчачивал, уьзуьмчивал

ВИНОГРАДАРЬ м. ципицI багъдин бахчачи, ципицI багъ кутадайди.

ВИНОГРАДИНА ципицIдин са твар, са ципицI.

ВИНОГРАДНИК ципицI багъ.

ВИНОГРАДНЫЙ ципицIрин.

ВИНОДЕЛ чехирчи, чехирар ийидай (хкуддай) кас.

ВИНОДЕЛИЕ мн. нет, с.-х. чехирчивал, чехир авун.

ВИНОКУР эрекь чIугвадайди.

ВИНОКУРЕНИЕ эрекь чIугун.

ВИНОКУРЕННЫЙ эрекьдин; эрекь, спирт чIугвадай; винокуренный завод эрекьдин завод.

ВИНОТОРГОВЛЯ мн. нет чехирдин алишвериш.

ВИНОЧЕРПИЙ уст. чехир цадайди (къадим заманда чехирдин кьилел жедай ва межлисда авайбуруз ам цаз гудай къуллугъэгьли).

ВИНТ винт (1. резбе квай элкъвей ракь. 2. пароходар ва самолётар гьерекатдал гъидай, гигинал злкъведай, цIапуррикай ибарат тир затI. 3. къумар къугъунин са жуьре).

ВИНТИК гъвечIи винт. ♦ винтика нехватает в голове разг. кьиле са затI кими я (яни кимиди я, кIамаш я).

ВИНТОВАТЬ несов. тех. резбе кутун, резбе атIун (винтиниз хьиз, мес. тфенгдин луьледиз).

ВИНТОВКА винтовка.

ВИНТОВОЙ 1. винт авай; винт галай. 2. винт хьтин; винт хьиз алчуд жез-жез, къекъвез-къекъвез фенвай.

ВИНТОВОЧНЫЙ винтовкадин; винтовкайрин.

ВИНТОМ нареч. винт хьиз къекъвез-къекъвез, алчуджез-алчуджез.

ВИНТООБРАЗНЫЙ винт хьтин, винтиниз ухшар авай.

ВИНТОРЕЗНЫЙ винт расдай, винтиниз резбе атIудай.

ВИНЧЕСТЕР винчестер (винтовкадин са жуьре).

ВИНЬЕТКА виньетка (ктаб безетмишун патал адан кьиле, эхирда ва я паярин кьилера ва эхирра гудай гъвечIи нехишар).

ВИОЛОНЧЕЛЬ ж виолончель (еке скрипкадин формада музыкадин алат).

ВИРАЖ вираж (1. цIурурай къизил ва я платина квай яд я; адак, герек тир ранг гун патал, фотографиядин суьрет чуьхуьда. 2. мор., ав. пароход ва я самолёт рекьелай къерехдиз алчуд хьун. 3. спорт. гуьне кваз раснавай рекьин къекъуьн, алчуд жедай чка).

ВИРТУОЗ виртуоз, еке устIар (вичин пеше гзаф устIарвилелди, магьирвилелди чидай ва бегьемардай артист, музыкант ва я кас).

ВИРТУОЗНЫЙ виртуоздин хьтин, устIарвилелди.

ВИСЕЛИЦА тарагъаж.

ВИСЕТЬ несов. 1. куьрс хьун. 2. куьрснаваз хьун. 3. алаз (галаз, аваз) хьун; на двери висит замок ракIарал дапIар ала. ♦ висеть на волоске телеф жез (чIур жез, чкIиз, уьцIез) са жизви амукьун, гъиргъирдал алаз хьун, чIарчIел акъвазун; висеть в воздухе пер. гьял тахьана тайинсуз гьалда амукьун.

ВИСКИ ср нескл. виски (туьнт инглис эрекь).

ВИСКОЗА мн. нет вискоза (1. искусственный пек расдай, химический рекьелди органический шейэрикай гьазурнавай экьи затI. 2. гьадакай расай пек).

ВИСКОЗНЫЙ вискоздин, вискоздикай расай; вискозный шёлк вискоздикай расай пекдин парча.

ВИСЛОУХИЙ япар куьрс хьайи (мес. балкIан).

ВИСМУТ висмут (1. хим. яру тав акъатай лацу рангунин хцIу металл. 2. мед. и металл акадарна расай дарман).

ВИСНУТЬ несов. 1. куьрс хьун. 2. пер. разг. аруш хьун, алкIун (садал рикI алаз, алат тавун).

ВИСОК цIвел.

ВИСОКОСНЫЙ ГОД високосный йис (виче 365 ваъ. 366 югъ жедай гьар кьуд лагьай йис).