Жалпы вирусология
Вирустар патшалығы. Вирион, вирус, прион түсінігі. Адам организмінің, жануар, кеміргіштер, өсімдіктер, бактериялар (фагтар) вирустары. Вирустардың жіктелуі және түрлері. Вирион, және оның құрылымы мен морфологиясы. Вирустардың физиологиясы мен биохимиясы. Вирустардың репродукциясы. Дақылдандыру әдістері және индикациясы. Бактерия вирустары (бактериофагтар). Ортомиксовирустар тұқымдастығы. Адамның тұмау вирусы. Құрылымы, вириондардың химиялық құрамы. Жіктелуі. Иммунитеті. Лабораториялық диагностикасы, арнайы алдын-алуы және емі. Парамиксовирустар тұқымдастығы. Сипаттама және жіктелуі. Адамның парагрипп вирусы. Эпидемиялық паротит вирусы. Респираторлы-синцитиальды вирусы (RS). Қызылша вирусы. Аурудың патогенетикалық негіздері. Иммунитеті. Лабораториялық диагностикасы, арнайы алдын-алуы және емі. Ретровирустар тұқымдастығы. Сипаттама. Адамның иммунды-жетіспеушілік вирусы (АИВ). Жұғу жолдары. Иммундық жүйенің жасушаларын зақымдау негіздері. Лабораториялық диагностикасы, арнайы алдын-алуы және емі. Гепаднавирустар тұқымдастығы. Гепатита В (НВV) вирусы. Вирион құрылымы. Резистенттілігі. Жұғу жолдары. Иммунитеті. Лабораториялық диагностикасы, арнайы алдын-алуы және емі. Флавивирус тұқымдастығы. Вирусты гепатиттер С, G. Жалпы сипаттама, Жұғу жолдары. Иммунитеті. Лабораториялық диагностикасы, арнайы алдын-алуы және емі. Рабдовирус тұқымдастығы. Құтыру вирусы және везикулярлы стоматит. Вирион құрылымы. Дақылдандыру. Патогенетикалық негіздері. Лабораториялық диагностикасы. Құтырудың арнайы алдын-алуы. Калицивирус тұқымдастығы. Вируты гепатит Е, Жалпы сипаттама, Жұғу жолдары. Иммунитеті. Лабораториялық диагностикасы, арнайы алдын-алуы және емі. Жіктелуі жоқ вирустар. Вирусты гепатит D (дельта-вирус). Жалпы сипаттама, Жұғу жолдары. Иммунитеті. Лабораториялық диагностикасы, арнайы алдын-алуы және емі. TTV-вирусы –гепатит қоздырғышы. Парентеральды және фекальды-оральды жұғу жолы. 2.1.9.Адамның микозды қоздырғыштары. Кандида - саңырауқұлақтар туғызатын туыстастығы - кандидоздар қоздырғыштары. Жалпы сипаттама, Жұғу жолдары. Иммунитеті. Лабораториялық диагностикасы, арнайы алдын-алуы және емі. Көгерткіш саңырауқұлақтар – адам организміндегі ролі. Патогенді жағдайларға әсер ететін жағдайлары. Микоздардың алдын-алуы және емі. 2.1.10. Паразитарлы аурулар қоздырғыштары Қарапайымдылар – бір жасушадан тұратын микроорганизмдер бірлестігі. Қарапайымдылардың ашылу тарихы. Жіктелуі. Морфологиясының және өсу көбеюінің негіздері. Қоздыратын аурулар. Лабораториялық диагностикасы, арнайы алдын-алуы және емі. 2.1.11.АІИ АІИ түсініктеме. Қазіргі кездегі актуальдылығы. Жұғу кезіндегі көзі. АІИ таралуына әсер ететін факторлар. Қиындықтары. Ауруханаішілік штаммдардың биологиялық қасиетінің негіздері. Микробиологиялық зерттеу әдістері. Алдын - алуы.
3.7 Тақырыптық жоспар Дәрістердің тақырыптық жоспары
Өту ағымы: презентация түрінде шолу дәрістер Тәжірибелік сабақтардың тақырыптық жоспары
Өту ағымы: Пассивті әдіс: ауызша сұрау (портфолио қорғау), НОЛ лабораториямен танысу. Активті әдіс: тәжірибелік жұмыстарды жасау және қорытындылау, жұмыс дәптерді толтыру, тестілеу, тәжірибелік дағдыларды игеру, зерттеу хаттамасын толтыру, мультимедиялық базада жұмыс істеу, бағдарламалар мен компьютерлік модельдермен жұмыс істеу, демонстрациялық материалдармен танысу,, кестелермен танысу. Интерактивті оқыту әдістері (ситуациялық есептерді шешу, топтармен жұмыс істеу, блиц-сұрау, деловые және рольдік ойындар, мозговой штурм, критическое мышление, мини-зерттеулер және т.б.)
Студенттердің оқытушымен өткізген жұмыс жоспары
свордов, работа с демонстрационным материалом, решение ситуационных задач, семинар
Өту ағымы: Пассивті әдіс: тақырып бойынша консультация, диагностика әдістерімен танысу. Активті әдіс: эссе; ғылыми диспуттар мен и дискуссиялар ұйымдастыру, бағдарлама және интерактивті оқыту әдістерін қолдану, микробтық генез және аурулардың диагностикасының алгоритмін құрастыру, тесттер шешу, дискуссия, кестелер, сызбанұсқалар, алгоритмдер, глоссарий, құрастыру, портфолио, суреттертер, сұрақтарға жауап беру. Интерактивті оқыту әдісі: топтарда талқылау, сұрақ-жауап, сауалнама толтыру, кіші топтармен жұмыс жасау, кестелерді толтыру, кроссворд шешу, демонстрациялық материалмен жұмыс жасау, стуациялық есептер шешу, семинар. Студенттің өзіндік жұмысының тақырыптық жоспары (СӨЖ)
Өту ағымы: - Эссе; - тест түрінде тапсырмалар жасау, - жағдайлық есептер, - кроссвордтар, - анотиптеу және рецензирлеу, - ғылыми жұмыстарға пікірлер жазу, әдебиеттің шығу тегіне анализ картасын жасау, ғылыми - диспуттар және дискуссиялар ұйымдастыру, - кейс-стадиялар жасау, - аукционды ой-пікірлер ұйымдастыру. аукционды ой-пікірлер жүргізу, - презентация жасау, - өзіндік ғылыми зеттеу жұмысын жасау, микробтық ауруларды толық диагностикалық зерттеу және дайындық жүргізу және оларға сапалы және санды түрде анықтап, эксперимент жүргізу; - микробиологиялық әдістердің және микроорганизмдер атласын құрастыру, глоссарий жасау. 3.8. Қолданылған әдебиеттер Орыс тілінде Негізгі: o Борисов Л.Б. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология.- М.: МИА, 2005. - 734 с. o Медицинская микробиология, вирусология, иммунология (под ред. Воробьёв А.А) МИА., Москва, 2004.- 690с. o Коротяев А.И, Бабичев С.Л. Медицинская микробиология, иммунология и вирусология. - СПб.: Спец. лит, 2000. - 591 с. o Медицинская микробиология /Гл.ред В.И. Покровский, O.K. Поздеев. - М.: ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 2006. — 1200 с. o Тец В.В. Руководство к практическим занятиям по медицинской микробиологии, вирусологии и иммунологии – М.:Медицина, 2002. - 352 с. o Компьютерная программа "Диаморф" - "Медицинская микробиология" - атлас-руководство по бактериологии микологии, протозоологии и вирусологии под редакцией акад.проф. Воробьева А.А. o Дикий И.Л, Сидарчук И.И. и др. Микробиология. Руководство к лабораторным занятием. Киев, 2004, 583 с. Қосымша: 1.Борисов Л.Б., Козьмин-Соколов Б.В., Фрейдлин И.С. Руководство клабораторным занятиямпо медицинской микробиологии, вирусологии, иммунологии. - М.: Медицина, 1993. 2.Н.Красилыников А II. Справочник по антисептике. - Минск. - Выс шк.- 1995. - 367с. 3.Галактионов В.Т. Иммунология. - М. - Изд. "РИЦ МДК". - 2000. – 487с. 4.Воробьев А.А. "Микробиология, иммунология". - М.: МИА, 2002. 5.Воробьев А.А., Кривошейн Ю.С., Широбоков В.П. Медицинская и санитарнаямикробиология. - М.: Издательский центр "Академия" – 2003. – 464 с. 6.Аравийский Р.А., Горшкова Г.И. Практикум по медицинской микологии. - С-Пб. - 1995. - 50 с. 7.Всант P., Мосс У., Уивер Р. Определитель нетривиальных патогенных грамотрицательных бактерий (аэробных и факультативно-анаэробных). - М.: Мир, 1999. – 791 с. 8.Внутрибольничные инфекции // Под ред. Р.П.Венцелла. - М.:Медицина, 1990.- 656 с. 9.Саттон Д., Фотергилл А., Ринальди М. Определитель патогенных и условно-патогенных грибов. - Изд. Мир, 2001. - 470 с. 10.МаянскийА.Н.Микробиология дляврачей. - Нижний Новгород: Издательство Нижегородской государственной медицинской академии, 1999. — 400 с. 11.Котова А.Л. Клиническая микробиология: Методические указания.-Алматы, 2004.- 162с. 12.Тец В.В. Справочник по клинической микробиологии – СП Стройлеспечать. – 1994.– 224 с. 13.Определитель бактерий Берджи /Под ред Д.Хоулта, Н.Крига, П.Снитаи др.// М.: Мир, 1997. - в 2 томах. 14.Вопросы общей вирусологии, под ред. Кисилева И.О. Санкт- Петербург, 2007, 375 с. 15.Поздеев О.К. Медицинская микробиология: Учеб. О.К.Поздеев; под ред. В.И.Покровского.-2-е изд.испр.-М.:ГЭОТАР-МЕД,2004.-768 с Қазақ тілінде: Негізгі: 1. Медициналық микробиология, Алматы,2011,683 б Рамазанова Б.А, Кудайбергенұлы К.К редакциялаумен. 2.Б.А. Рамазанова, А.Л. Котова және т.б. Микроорганизмдер морфологиясы.(оқу- әдістемелік құрал) Алматы,2007, 131б. 3.Б.А. Рамазанова, К.К Құдайбергенұлы, А.Л Котова. Инфекция туралы ілім.(оқу-құралы) Алматы 2007,111 б. 4. Б.А.Рамазанова, А.Л Котова және т.б. Микроорганизмдер физиологиясы. (оқу - әдістемелік құрал). Алматы,2007, 126 б. 5. Б.А. Рамазанова, А.Л Котова және т.б. Микроорганизмдер экологиясы. (оқу- құралы). Алматы, 2007, 95 б. 6. Б.А. Рамазанова, А.Л Котова және т.б. Микробтарға қарсы қолданылатын препараттар (оқу- құралы) Алматы, 2007.,47 б. 7. Микробиология және вирусология (жалпы бөлімі): Оқу құралы /Ү.Т.Арықпаева, К.Х.Алмағамбетов, Н.М.Бисенова, Н.Б.Рахметова, Г.Д.Асемова, Койшебаева К.Б., Бисимбаева С.К., Калина Н.В./. 1-ші басылым. (Медициналық және фармацевтикалық мамандық бойынша жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқу құралы) - Астана, 2005. – 208 б. 8. «Микроорганизмдердің морфологиясы» оқу құралы, Астана, 2004, 32б.; Микробиология және вирусология (жеке бөлімі): Оқу құралы /Ү.Т.Арықпаева, К.Х.Алмағамбетов, Н.М.Бисенова, Ә.Ө.Байдүйсенова, Н.Б.Рахметова, Г.Д.Асемова /1-ші басылым. (Медициналық және фармацевтикалық мамандық бойынша жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқу құралы) - Астана, 2006. – 199 б. Қосымша: 1. Жалпы микробиологиядан лабораториялық сабақтар бойынша оқу-әдістемелік құрал (А.Л. Котованың ред.). – Алматы, 1997. Ағылшын тілінде: Негізгі: 1.Richard V Georing, Hazel M Docrell, Mark Zukerman, Derek Wakelin, Ivan M Roit, Cedric Mims,Peter L Chiodini “Medical Microbiology”,4th Edithion, 2008, UK, p.656. 2.Jacquelyn G Black “Microbiology”,7 th ,WILEY,2010,p.846 3. Patric R Muray,Ken S Rosenthal, Michael F Pfaller “Medical Mcrobiology”,5th Edithion, 2008,p.962 4. Cedric Mims, Hazel M Docrell, Richard V Georing, Ivan M Roit, Derek Wakelin, Mark Zukerman, “Medical Microbiology”,3th Edithion, 2004, ELSEVIER MOSBY, p.659. 5. Geo F Brooks,Kaaren C Carroll, Janett S Butel, Stephen F Morse,24th Edithion, JAWETZ,MELNICK&ADELBERG^S 6. Mark Gladwin, Bill Trattler, “Clinical Microbiology”, 4th Edithion, MedMaster, Miami, 2007, p.393. 7. Anathanarayan R., Paniker C.K.J. Text book of microbiology. Orien Longman. Seven edition, 2005. 8. Medical microbiology. Ed.by Inta Ozols. Elsevier Mosby, 2004. Қосымша: Robert M Diamond “Designing Assessing Courses and Curricula”, 3th Edithion,Jossey-Bass,2008,p.487 Patric Leonardi “Microbiology Study Guide: Key Review Questions and Answers”, Silver Educational Publishig,2005,p.78 N.Cary Engelberg,Victor DiRita,Terence S Dermondy, “Mechanisms of Microbial Disease”, 4th Edithion,Lippincton Williams&Wilkins,2007,p.762 William F Strohl, Harriet Rouse, Bruce D Fisher, “Microbiology”, Lippincton^s,2001,p.516 1. Jawetz, Melnic & Adelberg. Medical microbiology. Singapore. 2004. 2. Arora D.R. Text book of microbiology. CB. 2001. William A. Stradit, Harriet Rouse, Bruce D. Fisher. Microbiology. 2001, Lippencott, Williams and Wilkins 3. Black Jacquelyn G. Microbiology. Principles & Applications, 1996 by Prentice-Hall, New Jersey 4. Medical microbiology. An introduction to Infectious Diseases. Ed. by Ryan Kenneth J. Appleton and Lange. Stamford, Connecticut, 1998. 5. Toni Hart, Paul Shears. Atlas de Roche de Microbiologie. - Paris., 1997.- 314р. 3.9. Үйрету және оқыту әдістері · Дәрістер: шолу, проблемалық.. 1. Тәжірибелік сабақтар: практикалық жұмыстарды орындау және талқылау, микробиологиялық зерттеу әдістерін меңгеру, алынған нәтижелерді хаттамалау және интерпретация, ситуациялық есептерді шешу, бактериологиялық анализатормен, мультимедиялық мәліметтер қорымен, тесттерді оқытатын компьютерлік модельдермен және бағдарламалармен жұмыс жасау, жасай білу және дағдылану. 2. Студенттің өзіндік жұмысы:Әдебиеттермен, мағлұматтардың электронды қорымен және компьютерлік оұыту бағдарламаларымен, ситуациялық есептерді құрастыра білу, глоссарияларды, курс терминдерінен кроссвордтар құрастыру, ғылыми жұмыстарға аннотирование және дәйектеме берумен, көрнекілік жұмыстарға өздігінше қортынды жасау және түсінік бері, интерактивті оқыту бағдарламаларын, микробтық генезді аурулардың алдын алуы мен диагностикалау алгоритмдерін, іздестіре білу және жұмыс жасай білу, тесттерді құрастыра білу, ғылыми рефераттар мен баяндамаларды дайындау және таныстыра білу. · Пассивті әдіс (түсіндіру, әңгімелесу, бақылау және т.б.) · Активті әдіс (Тәжірибелік жұмыстарды бағалау, хаттама толтыру, мультимедиялық негіздермен жұмыс жасау, компьютерлік және бағдарламалық модельдермен жұмыс жасау және т.б.) · Интерактивті (жағдайлық есептер шешу, топтармен жұмыс істеу, блиц-сұрау, рольдік және маңызды ойындар ойнау, мозговой штурм, критикалық ойлау, мини- зерттеу және т.б.) 3.10. Студенттердің білімін және дағдыларын үйрену әдістері: Оқушылардың сабақтағы жетістіктерін бағалау Ережесі негізінде С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университеті 2012-2013 оқу жылына оқушылардың сабақ жетістігін бағалау жүйесі енгізілді. ҚазҰМА медициналық білім беру Моделіне сәйкес ағымдағы бақылау уақытында оқушының барлық бес құзырын бағалауға мүмкіндік береді. Пән бойынша қорытынды аттестация 2 этапта өтеді. Соның өзінде төрт құзыр қамтылады: І деңгей – компьютерлік тестілеу, бірақ Университеттің медициналық білім беру Моделіне сәйкес келесі құзырлардың қалыптасу деңгейі бағаланады: білімі және құқықтық құзыры; ІІ деңгей – тәжірибелік машықтарын қабылдау және жағдайлық және клиникалық міндеттерді шешу, операциялық және коммуникативтік құзырының қалыптасу деңгейі бағаланады. «Өзін –өзі дамыту» бағалау құзыры академиялық кезең ағымы бойы СӨЖ орындау және оқушының портфолиосының қалыптасуымен жүргізіледі. Аралық рейтингті есептеу: Бірінші рейтинг семестрдың 8-9 аптасында жүргізіледі, екіншісі 17-18 аптасында белгіленген тәртіптегі ведомостарды міндетті толтырумен жүргізіледі. Студент аралық рейтингпен және пән бойынша рұқсат рейтингісімен танысуы керек. Ағымдық бақылау: Студенттер білімін ағымдық бақылау курс ағымы бойы тәжірибелік сабақтарда СӨЖ және СОӨЖ орындау қорытындысы бойынша қорытылады. Өткізу формасы: эссе; тест түріндегі тапсырманы орындау, жағдайлық міндеттер, сөзжұмбақ, Әдебиеттер көзінің талдау картасын жасау, ғылыми пікірталастар өткізу, кейс-мақала жазу, ойлар аукционын өткізу, жеке өзінің ғылыми зерттеуін жүргізу, мәселелік сұрақты топпен талқылау, тәжірибе қою, олардың сандық және сапалық көрсеткіштерін анықтау, лабораториялық тапсырмаларды орындау, зерттеу хаттамаларын толтыру, жұмыстарды қорғау және т.б. Курс ағымындағы студенттің қорытынды жұмысын бағалау саясатында жаңаша ойлау, сынай білу, қорғайбілу, талдай білу, бағалау, оқу материалын жинақтау және оны көпшілік алдында көрсете білуі керек, өзінің еркін ойлау қабілетін көрсетуі керек, тақырыптар арасындағы логикалық ойды байланыстыру, шешім қабылдау машықтарына, өз көзқарасын еркін білдіру қабілеттеріне баса назар аударылады. Үлгерімді ағымдық бақылау есебі:ағымдағы бақылау t қалыптасқан құзыр деңгейінің бағасы t=(Z+N+K+P+S)/n n - барлық құзыр бойынша тапсырма саны Z = z1+z2+…+zn – білімнің бағасы N = n1+n2+…+nn – машықтыі бағасы K = k1+k2+…+kn – коммуникативті құзырға берілген баға P = p1+p2+…+pn – құқықтық құзырының бағасы S = s1+s2+…+sn – СӨЖ бағасы Әрбір құрын 100 балдық шкаламен есептелінеді. Рубежді бақылау: негізгі бағалау формасы портфолионы қорғау болып табылады немесе ТО тест қорытындысы. Ағымдағы білім бағасы нақты тапсырмаға қойылатын критерийлер бойынша қорытылады: - Белсенді әдіс – тәжірибе жұмысын талқылау, хаттамаларды толтыру, жұмыс дәптерлерін толтыру, мультимедиялық мәліметтер базасымен жұмыс, компьтерлік моделдермен және бағдарламалармен жұмыс жасау. - Интерактивті әдіс – жағдайлық міндеттерді шешу, топпен жұмыс, сұрақ-жауап, іскерлік және ролдік ойындар, сын пікір, ғылыми пікірталастарды ұйымдастыру, диагностикалық алгоритм және сырқаттарды алдын алу. СОӨЖ:эссе; диспуттар және дискуссиялар құрастыру; интерактивті жоспар қурып оны қолдану; микробтық генездік аурулардың алдын-алуы мен алгоритм құрастыру; СӨЖ: - Эссе; - Тест түріндегі тапсырманы орындау, жағдайлық міндеттер, сөзжұмбақ, - Әдебиеттер көзінің талдау картасын жасау, - Ғылыми пікірталастар өткізу, - Кейс-мақала жазу, - Ойлар аукционын өткізу, - Жеке өзінің ғылыми зерттеуін жүргізу, - Микробтық сырқатқа толық диагностикалқ тексеріске дайындалып, өту - Тәжірибе қою, олардың сандық және сапалық көрсеткіштерін анықтау, - Микробиологиялық зерттеу әдісінің және микроағзалар атласын жасау, - Голосарий жазу. Студент міндетті түрде СӨЖ жұмысының 4 түрін орындау керек: 2 –еуі по жалпы микробиологиядан, 2 – еуі жеке микробиологиядан. СӨЖ әр кредиттің аяқталуына дейін тапсырылуы керек. Портфолио: Портфолио – бұл студенттің үлгерімінің көрсеткіші,бүкіл курс бойы істеген жұмысының дәлелі. Портфолио студенттің үлгерімін сонымен оқудағы жетістіктерін көрсетеді, бұл процесстің бір қатар жанжақты анализіне мүмкіндік береді: студенттер өздерінің сабақтарын сәтті ұйымдастыра алады, мақсатын терең түсініп, өз жұмыстарына өзгерістер енгізіп, өз жетістіктерін көре алады. Портфолиода студенттер өздерінің бүкіл курс бойы орындаған жазбаша және электронды жұмыстарының үлгілерін сақтайды,модуль біткен кезде портфолионы өзінің оқығаны жөнінде дәлел ретінде алуға болады. Портфолио – студенттің оқу үрдісінде қандай деңгейде атсалысатынын көрсететін жұмыстар жиыны. Портфолио оқудың эффектілігін, оқу үрдісі қандай нәтижеге алып келетінін көрсетеді,студенттерге кері байланыс ретінде қолданылады. Бұдан бөлек портфолио студенттертің бірлескен жұмысында, олардың оқытушылармен қатынасында қолданылады Портфолио құрылысы ( жазбаша жұмыстардың көлемі мен саны көрсетілген) 1. Өзі жайлы. - Өзі жайлы мағлұмат (қысқа биография немесе резюме, биопоэма, 1-3 фотосурет); - Студенттің өзінің алдына қойған тәртіпке сай мақсаты– 1 бетке дейін; - -
|