Тапсырма. Популяцияның тығыздығын есептеу:Популяцияның тығыздығын есептеу: Мысалы: 1000 км² таулы аудандарда 200 адам тұрса, әр адамға қанша км² келетінін анықтау үшін, 1000:200=5 км², осыны пайдаланып, тығыздықты есептеңіздер. а). Үлкен қаланың халқы 7 млн.адам болса, ауданы 300км² құраса, онда тұратын халықтың тығыздығы қанша? ә). Аудитория, үй, бөлмелеріңіздегі тығыздықты есептеп шығарыңыздар. Үлгі: Біздің аудитория ____________м² Студенттер мен оқытушыны қоса алғандағы адам саны________ Әр адамға қанша кв.м. келеді?
5 тапсырма. Тарау бойынша негізгі түсініктер мен терминдерге глоссарий жазыңыздар. Бақылау сұрақтары: 1.Популяция туралы жалпы мағлұмат. Шварцтың анықтамасы 2. Популяцияның құрылымы мен түрлері. 3. Популяцияның статистикалық және динамикалық сипаттамалары. 4. Популяциялық гомеостаз – популяцияның санын реттеу. 5.Өткендегі, қазіргі және болашақтағы демографиялық жағдайлары 6. Популяцияның этологиялық құрылымы 7. Кеңістікте таралу түрлері 8. Попоуляцияның демографиядық құрылымы Әдістемелік нұсқаулар: Тақырыпты оқыған кезде популяцияда бір түрге жататын дарақтардың бірге өмір сүруін, популяцияның бірінші биологиялық макрожүйе болып табылатынын, сонымен бірге популяцияның тірі заттар иерархиясында ерекше орын алатынына назар аударған дұрыс. Жаңа материалды игеруде студенттерге әр түрлі популяцияда өмір сүретін ағзалардың қоршаған ортаға деген бейімделуін мысалдармен бекіту қажет. Мысалы, Лена және Алдан өзендерінде мекен ететін бекіре популяциясының ерекшелігі. Ленаның төменгі ағысында орташа дене мөлшері 70 см бекіре аналықтары көбеюі 12-14 жасында болса, қартайған дарақтары 50 жасқа дейін өмір сүреді, олардың дене салмағы- 13 кг шамасында. Алдан өзенінде орташа дене мөлшері 58 см аналықтар уылдырықты 10-12 жас шамасында шашады, қартайған дарақтары 21 жасқа дейін өмір сүреді. Кәсіптік мақсатта ауланатын рұқсат етілген балықтардың дене мөлшері 62 см құрайды. Егерде интенсивті түрде осы рұқсат етілген мөлшерден ірірек балықтар ауланатын болса алдандық және леналық бекірелер популяциясының тағдыры не болмақ? Үздіксіз өзгерісте болатын қоршаған ортадағы популяциялардың негізгі қасиеттерін сипаттай білу қажет. Практикалық сабақ №5 Тақырыбы: Биоценоздағы организмдердің биотикалық қарым-қатынастары. Сабақ мақсаты: Студенттерде биотикалық факторлар туралы түсінік қалыптастыру және биотикалық қатынастар түрлеріне мысалдар келтіріп, мәнін түсіндіру. Оқыту құралдары мен әдістері: ауызша сұрау, дискуссия және диспут, имитациялық және іскерлік ойындар, жеке және топтық презентация, аргументтелген эссе, комментарийлер және т.б. Сабақ өткізу жоспары: Биотикалық факторлар. Биотикалық факторлардың түрлері. Симбиоз, Комменсализм, аменсализм, Жыртқыштық. Бәсекелестік арқылы жою немесе Гаузе принципі. Экологиялық куыс түсінігі.
|
