Тақырыбы: Аменорея, гипоменструальді синдром

Мақсаты:аменорея жайлы, оның жіктелуі,этиологиясі, клиника, диагностика және

терапия принциптерімен таныстыру.

Дәріс тезисі:Аменорея – етеккірдің 6 ай және одан көп уақыт бойы болмауымен сипатталатын менструальді функциянің патологиясінің ең ауырлардың бірі. Аменорея – жеке ауру емес, бұл тек қана репродуктивті жүйенің ғана симптомы емес, басқа да нейроэндокринді және қатерлі, қатерсіз ісіктердің симптомы. Репродуктивті жастағы әйелдер арасында жиілік – 1,8-3,5%студенттер арасында 3,5-5%, менструальді және генеративті құрылым ішінде 10-15%. Біріншілік аменорея екіншілікке қарағанда өте сирек кездеседі, аменорея құрылымында 10% алады. Аменорея жіктелуі: біріншілік, екіншілік..

Біріншілік аменорея – 16 жастан асқанда менархе болмауы.

Екіншілік аменорея – бұрын менструациясы болған әйелдерде етеккірдің 6 айдан аса болмауы.

Аменорея жіктелуі: жалған, нағыз(патологиялық, физиологиялық).

Зақымдалу дәрежесіне қарай аменореяның жіктелуі:

Орталық генезді (гипоталамикалық, гипофизарлы);

Перифериялық генезді (аналық безді, жатырлық, бүйрекүсті без, қалқанша без

қызметінің бұзылуы.

Жалған аменорея – Гипоталамус-гипофиз-аналық без-жатыр жүйесіндегі циклдік процесстер дұрыс өтеді, бірақ менструальді қан сыртқа шықпайды: қынап, жатыр мойнының өзегінің атрезиясі,

Нағыз аменорея –аналық без, жатыр, гипоталамус-гипофиз жүйесіндегі циклдік өзгерістер, менструация жоқ.

Физиологиялық аменорея - менструация болмауы:

- жыныстық жетілуге дейін

- жүктілік кезінде,

- лактация кезінде,

- постменопаузада

Патологиялық аменорея – гинекологиялық, не экстрагенитальдік аурулар симптомы.

Біріншілік аменорея – менархенің 16 жастан кейін болмауы.:

- Гонадалар қызметі бұзылғаны салдарынан пайда болады(гонадалар дисгенезиясі, тестикулярды феминизация)

Экстрагонадты себептер(ГГ жүйесінде функциональді және органикалық өзгеріс, қынап және жатырдың даму ақаулары)

Екіншілік аменорея: Нормогонадотропты, Гипергонадотропты, Гипогонадотропты.

Нейроэндокринді жүйе зақымдалуына қарай:

Аменорея:

Гипоталамикалық,

Гипофизарлы,

Аналық безді,

Жатырлық

Бүйрек үсті безі, қалқанша без патологиясімен сипатталатын.

Гипоталамо-гипофизарлы жүйе бұзылыстары: функциональді(дене салмақ төмендеуі, психогенді, гиперпролактинемия), органикалық(краниофарингиома).

Жыныс мүшелерінің даму ақаулары: гинатрезия, қынап бөлігінің атрезиясы, жатыр аплавзиясы(Майер-Рокитанский-Кюстнер синдромы).

 

Жатыр патологиясы: цервикальді өзек атрезиясы, жатырішілік синехиялар (Ашерман синдромы).

Екіншілік аменореяның аналық безді түрлері: резистентті аналық без синдромы, әлсіреген аналық без синдромы, аналық бездің гипертежелу.

Аменорея диагностикасы:

Анамнез

Жалпы қарап тексеру және арнайы гинекологиялық тексеру мәліметтері

Функциональді диагностика тесті (ФДТ)

Гормондар деңгейін зерттеу

Генетикалық тексеру (кариотип және жыныстық хроматинді анықтау).

Гормональді сынамалар: прогестеронді, эстроген-прогестеронді, дексаметазонды

Краниография

Кіші жамбас ағзаларының УДЗ

Лапароскопия

Көрнекті материал: мультимедиялық презентация(кесте және суреттерімен бірге).