Тебіндеп жайылу.
108. Көшпелілер жазда жайлауға, қыста қыстауға 109. Біздің заманымызға жеткен ежелгі мерекенің бірі. Наурыз.3 мың жыл бұрын. 110. Таза көшпелі тұрмыс. Шығыс Қазақста, Алтай, Тянь-Шянь 111. Отырықшы шаруашылық. Қазақстан Оңтүстік, Сыр, Шу, Келес өзендері 112. Киіз үй. 3 бөліктен түрады. 113. Киіз үйдің негізі. Кереге. 114. Көшпелілер киелі санаған. Ошақ;. 115. Сақтарды парсылар. Құдіретті еркектер деп атаған. 116. Сақтарды ирандықдар. Жүйрік атты турлар деп атаған. 117. Сақтарды грек авторлары. Азиялық скивтер деп атаған. 118. Сақтар туралы дерек қалдырған. Геродот. 119. Геродат сақтарды. Массагеттер деп атаған. 120. Грек деректерінде көшпелі тайпалардың тағы бір атауы. Дайлар. 121. ”Дұшпанға-қатал, досқа-адал”. Грек тарихшылары. 122. Сақ әйелдері ер жүрек келеді, соғыс қауіпі төнгенде ерлеріне көмек көрсетіп ұрысқа араласады деп жазды. Грек Ктесий. 123. Жетісу, Тянь-Шянь, Сырдарияның орта ағысын мекендеген сақтар. Сақ тиграхауда шошақ бөріктілер. 124. Арал бойында Сырдың төменгң ағысын мекендеген сақтар. Сақ парадарая, парсылар теңіздің арғы жағында 125. Олардың Оңтүстігінде, Мургаб өзенінің жағасын мекенден сақтар, хауамаварга. 126. Ерте темір дәуірінде. Мүлік теңсіздіг.і 127. Алғашқы қауымдық құрлыстың ыдырауы. Әскери демократияның пайда болуы. 128. Рулардың арасындағы даулы мәселелерді шешті. Тайпа көсемі. 129. Сақ қоғамының үш тобы. Жауынгерлер, абыздар, малшылар мен егіншілер. 130. Сақ жауынгерлерін ежелгі үнді-ирандық тілде. Арбада тұрғындар. 131. Абыздардың танымалы белгісі. Тостаған мен айрықша бас киімдері 132. ”Сегіз аяқтылар” Малшылар мен егіншілер. 133. Сақ жауынгерлері. Қызыл және сары- қызыл түсті киім киген. 134. Сақ патшайымы. Томирис. 135. Сақтар әлемдегі ең әділ, ең шыншыл халық деп жазды. Гректер 136. Олар «садақпен, қылышпен және қола балталармен қаруланған, сауыт киген» деп жазды. Грек Страбон. 137. Сақтар «киімі мен өмір сүру дағдысы скифтерге ұқсас. Олар егін екпейді, үй малдары мен өзеннен аулайтын балықтарды азық етеді, сүт ішеді» деп жазды. Геродот. 138. Геродот жазуынша сақтар қыста. Ағаш үйде тұрған. 139. Шірік –Рабат ежелгі қалашық. Б.з.б.4-б.з.13 140. Ертеде темірді қарапайым тәсілмен өндірген. Пеш-көрікпен. 141. Сақтар құдай деп күнді есептеген және оған жылқыны құрбандыққа шалды. Страбон 142. Кир бастаған парсы әскерлері Сақ жеріне басып кірді. Б.з.б.530 ж 143. Томиристі “әйел болса да жаудың шапқыншылығынан қорыққан жоқ”. Рим тариқшысы Помпей Трог. 144. ”Парсы жауынгерлерінің көбі қырылып, Кир өлтіріледі” деп жазған. Геродот. 145. Дарий бастаған парсылар 11 жыл өткен соң сақтарға шабуыл жасайды. Б.з.б. 519 ж. 146. Шырақ туралы айтты. Грек тарихшысы Полиан. 147. Томирис өмір сүрді. Б.з.б. 570-520 ж. 148. Марафон шайқасында гректерге қарсы парсы және сақтар шайқасты. Б.з.б.490 149. А. Македонский (гректер) сақ жеріне қауіп төндірді. Б.з.б.4 ғ; 150. А. Македонскийдің Сырдариядан өтіп, сақтарға шабуыл жасағаны туралы жазды. Гре к тарихшысы Арриан. 151. Гректерге қарсы шайқастағы сақ қолбасшысы. Ситамен. 152. Томирис пен Кир шайқасы туралы жазды. Помпей Трог. 153. Шірік-Рабат. Қызылордадан 300 км. 154. Сақтардың тағы бір қаласы. Бәбіш- Молда. 155. Бәбіш- Молдадан табылды. Қыш күйдіретін пеш, қол диірмені, тары қалдықтары. 156. Б.з.б. 7 ғасырда далалы аймақтарда пайда болды. Аңдық стиль- аңды бейнелеу. 157. ”Аң стилі ” сақтарға танылды. Алдыңғы Азия мен Ираннан 158. Осы жерлерден сақтарға. “Өмір ағашы” дейтін арыстан бейнесі тарады 159. Бесшатыр қорымы. Іленің оң жағалауында. 160. Бесшатыр қорымында. 31 оба бар. 161. Алматыдан табылған, диаметрі 60м, биіктігі 6м сақтардың ескерткіші. Есік обасы. 162. Есік қорғанындағы алтын бұйымның саны. 4000-нан астам. 163. Есік обасында жерленген адам. 17-18 жастағы ханзада. 164. Сақтардың бөренелерді бір- біріне тығыз орналастырып жасаған табыты. Саркофаг. 165. Сақ қорғанындағы обалар. 3-ке бөлінеді. 166. Үйсін мәдениеті. Жетісуда шоғырланған. 167. Үйсін мәдениетінің хронологиялық шеңбері. Б.з.б.3 ғ- б.з.4 ғ; 168. Ерте темір дәуірінде үйсін тайпалары сақтардан кейін мекендеді. Жетісуда. 169. Үйсін атауы қытай жазбаларында кездеседі. Б.з.б.2 ғ; 170. ”Үйсіндер ат жақты, аққұбаша, сары шашты ”. Қытай жазбаларында. 171. Үйсін басшысы. Гуньмо. 172. Үйсіндер астанасы. Қызыл Аңғар. 173. Үйсндердің шығу тегі жайында мәлімет. Сыма Цянь. 174. Гуньмоға бағынышты. Бек. 175. Үйсіннің солтүстік – батысында орналасқан. Қаңлы. 176. Үйсіннің халқы. 630 мың;. 177. Үйсіндер тас мәрмәрді. Балшықтан жасады. 178. Дәулетті адамдардың киімдері тігілді. Жібектен. 179. Жеке меншіктің шыққанын, мүлік теңсіздігінің пайда болғанын білді. Жерленген зираттардан. 180. Үйсін патшасының Қытай патшалығына үйленуі. Б.з.б. 107 жыл. 181. Үйсіндерде егіншіліктің болғаны жайында дерек- дәлел. Ақтас қонысы. 182. Ру және әулеттің зираты орналасты. Қонысқа жақын жерде. 182. Сұйық тағамдарға арналған ыдыс. Былғарыдан жасалды. 183. Далалықтар былғары мен киізді шеберлікпен не істеді. Өндеп түске бояды. 184. Еркектер. Әйелдерге етік тікті. 184. Жетісу үйсіндері өлген адамды. Батысқа қаратып жерлеген. 185. Үйсіндер жаратушы күшке арнап. Құрбандық шалған. 186. Қыш заттар мен ыдыстарға салынған сурет. Үн. 187. Қаңлылар. Б.з.б.3-2 ғ – б.з.5 ғ; 188. ”Вэсканың ер жүрек ұлдары ең биік, бәрінен жоғары тұрған Канха қамалының алдында құрбандық берді ”. Авеста 189. Қаңлы көшпелілер өмірі мен тұрмысын бейнелеген. Сыма Цянь «Тарих жазбаларында». 190. Қаңлы мемлекетінің пайда болуы, шекарасы басқа да маңызды мәселелері жайында. Қытайдың «Цянь Ханьшу»атты деректерінде. 191. Қаңлы ескерткіштері. Қауымшы, Отырар-Қаратау, Жетіасар мәдениеті. 192. Қаңлылардағы адам саны. 600 мың;. 193. Қаңлылар мекені. Сырдарияның орта ағысы. 194. Қаңлылардың солтүстіктегі көршісі. Сарматтар мен Аландар. 195. Қаңлылардың оңтүстігінде. Қытай, Үйсін. 196. Қаңлы экономикалық және мәдени, саяси байланыс жасаған елдер.
|
