Терінің зақымдалуы
Терінің 28 түрлі өзгерістері болуы мүмкін. Ең жиі кездесетіні бет ұштарында және мұрын үстіндегі эритема – көбелек. Терідегі өзгерістер ешқандай жағымсыз сезім бермейді. Кейде «көбелек» тұрақты «тілме» (рожа) қабынуына ұқсап, бет пен қабақтың ісінуіне әкелуі мүмкін. Люпус хейлит- еріндегі қатайған құрғақ сұр қабыршақтар, эрозиялық өзгерістер. Капиляриттер – алақан мен саусақтардағы эритема ісіну және телеангиоэктазия. Сеткалы ливидо – терідегі тамырлардың өзгерісіне байланысты, көгерген сетка сияқты өзгерістер. Трофикалық өзгерістер: терінің құрғауы, шаштың диффузды түсуі, тырнақтардың деформациясы, сынғыштығы. Мұрын мен ауыз қуысындағы эрозивті өзгерістер, ойықты ошақтар болуы мүмкін. Буындардың зақымдануы Артралгия барлық ЖҚЖ- мен ауыратын адамдарда болады. ЖҚЖ-ның жоғары активтілігінде буындық синдром тұрақты болуы мүмкін. Көбінесе пороксималды фалангааралық буындар, алақан-фалангалық, тізе буындары зақымдалады. Таңертеңгі құрысу тек жоғары активтілік кезінде болады, тез қайтымды. Синовий сұйықтығы мөлдір, тұтқыр, шамалы лейкоциттер, әсіресе мононуклеарлық клеткалардан тұрады. Созылмалы ағымды ЖҚЖ-да бүгілу (сгибат) контрактурасы қайтымсыз болып, буындардың қызметін нашарлатады. Миалгиялар болуы мүмкін, кейде бұлшық еттің өзгерістері дерматомиозитке ұқсас болады. Құрғақ немесе ылғалды плеврит дамиды. Кейде плеврадағы сұйықтық көп, 2 литрға шейін жиналуы мүмкін. Плевра сұйықтығында LЕ клеткалыр анықталуы мүмкін. Егер 1000 лейкоциттен 5 LЕ- клетка табылса, онда ЖҚЖ диагнозын қоюға маңызды көрсеткіш болып саналады. Люкус-пневмонит сирек кездеседі. Онда аурудың белгісі пневмонияға ұқсайды. Жүрек пен тамырлардың зақымдалуы. Жүректің 3 қабаты да зақымдалады, әсіресе перикард. Көбінесе құрғақ перикардит тыртықтарға әкеледі. Миокардит –жоғары активті ЖҚЖ-да кездеседі. Эндокард жеке зақымдалмайды. Классикалық Либман-Сакс эндокардиті ЖҚЖ-нің патоморфологиялық белгісі болып табылады. Ас қорыту ағзаларының зақымдалуы. 50% жағдайда кездеседі. Аурудың (ЖҚЖ) жедел кезеңіндегі шағымдары: тәбеттің төмендеуі, тамақтан жирену, лоқсу, құсу, қыжылдау, іштің ауырсынуы гепатомегалия 23-50% жағдайда болады, сарғаю, гиперферментемия болуы ықтимал.
Бүйректің зақымдалуы. Бүйрек зақымдалуы классикалық иммунокомплексті аурудың белгісі. Люкус-нефриттің клиникалық түрлері (Иванова М.М., 1994); · Үдемелі (быстро прогрессирующий) люпус-нефрит (ауыр нефротикалық синдром, қатерлі артериалды гипертензия, тез дамыған бүйрек жеткіліксіздігі). · Гломерулонефриттің нефротикалық түрі (протеинурия басқа гломнрулонефритке қарағанда аздау, артериалды гипертензия, гематурия, гиперхолестеринемия). · Қатты дамыған песептік синдромды активті люпус-нефрит (протеинурия 0,5 г/с жоғары, микрогематурия, лейкоцитурия). · Шамалы песептік синдромды нефрит (протеинурия 0,5 г/с төмен, эритроциттер бірен-сараң, шамалы лейкоцитурия, артериальды қысым қалыпты).
Нерв жүйесінің зақымдалуы. Қызыл жегі мен ауыратындардың бәрінде болады. Негізгі себебі тамырлық патология: 1. Васкулопатия 2. Тромбоздар мен васкулиттер 3. Инфаркттар мен геморрагиялар Неврологиялық өзгерістердің диагностикасы қызыл жегіде қиын, өйткені айқын критерилері жоқ, миды лабораторлық зерттеу, ауру тірі кезде мүмкін емес. Клиникалық белгілері: бастың ауруы (сақинасы) психикалық өзгерістер, перифериялық нерв жүйесінің өзгерісі. 17-50% жағдайда әртүрлі ұстамалы тырысу, офтальмоплегия, нистагм, ретинопатия, кейде гемиплегия болуы мүмкін.
Психикалық өзгерістер: депресивті немесе маниакальды, интеллект пен жадының төмендеуі. Лабораторлы тексерулер. LE- клеткалардың 50-80% жағдайда табылуы, нативті ДНК-ға қарсы антидененің табылуы. Гипер @ глобулинемия, ЈgМ, ЈgG жоғарлауы ЈgА төмендеуі. Анемия – нормоцитарлы, нормохромды болады. Лейкопения, әсіресе лимфоцитопения және тромбоцитопения болуы мүмкін, сонымен қатар ЭТЖ-жоғарылауы жиі кездеседі.
Жүйелі склеродермия (ЖСД) Жүйелі склеродермия деп терінің, ішкі ағзалардың үдемелі фиброзының, облитерациялы эндартериолит сияқты тамырлық патология мен сипатталатын дифузды дәнекер ткань ауруларын айтады. Аурудың жиілігі ЖҚЖ-дан екінші орында. әйелдер, еркектерге қарағанда 7 рет жиі ауырады. Ауру 30-50 жас аралығында жиірек кездеседі.
|