Жоғары вольтті оқшауламалы конструкцияларЖоғ ары вольтті оқ шаулатқ ыштардың жіктелуі. Оқ шаулатқ ыш деп электр қ ондырғ ылардың ә р тү рлі потенциалды бө ліктерін оқ шаулау ү шін, яғ ни электр қ ондырғ ылардың осы бө ліктерінің арасынан электр тогын ө ткізбеу ү шін жә не ток ө ткізгіш бө ліктерді механикалық бекіту ү шін арналғ ан электр техникалық ө німді айтады. Оқ шаулатқ ыштарды электр техникалық материалдан, шың далғ ан электр техникалық шыныдан жә не полимерлі материалдардан (кремний органикалық резинадан, шыныпластиктен, фторопласттан) жасайды. Ток ө ткізгіш бө ліктердің орналасуына байланысты тіректік, ө тпелі жә не аспалы оқ шаулатқ ыш деп бө леді. Конструктивті орындалуы бойынша оқ шаулатқ ыштар былай бө лінеді: - табақ шалы (оқ шауламалық бө лігі табақ ша тү рінде); - ө зекшелі (оқ шауламалық бө лігі ө зекше немесе цилиндр тү рінде); - штырьлі (негізгі механикалық жү ктемені кө теретін металлдық қ азығ ы бар оқ шаулатқ ыш). Орнатылғ ан орны бойынша оқ шаулатқ ыштар былай бө лінеді: - электр беріліс желілері мен тү йіспелі тораптардың сымдарының асылғ ылары ү шін қ олданылатын желілік оқ шаулатқ ыштар; - электр станцияларында, қ осалқ ы станцияларда (соның ішінде тартылым қ осалқ ы станцияларында) жә не секциялау посттарында қ олданылатын станциялық оқ шаулатқ ыштар. Оқ шаулатқ ыштардың негізгі сипаттамаларына келесі сипаттамалары жатады: - разрядтық кернеулері; - геометриялық параметрлері; - механикалық сипаттамалары; - электр қ ондырғ ының номиналды кернеуі. Оқ шаулатқ ыштың разрядты кернеулеріне ү ш бө геттік кернеу жә не бір тескіш кернеу жатады. - қ ұ рғ ақ разрядты кернеу U қ ұ р.р - 50 Гц жиілікті кернеуде (эффективті кернеуде) таза кептірілген оқ шаулатқ ыштың бө геттік кернеуі; - дымқ ыл разрядты кернеу U дым.р - 50 Гц жиілікті кернеуде (эффективті кернеуде) 450 бұ рышпен вертикалды жауатын жаң бырмен дымқ ылданғ ан, таза оқ шаулатқ ыштың бө геттік кернеуі; - импульсті разрядты кернеу U имп.р - елу пайызды найзағ айлы стандартты импульсті бө геттік кернеу (оқ шаулатқ ышқ а берілген он импульстердің бесеуі бө геттік, ал қ алғ ан бесеуі бө гей алмайтын импульстердің амплитудасы); - тескіш кернеу U тес - 50 Гц жиілікте оқ шаулатқ ыштың оқ шауламалық денесін тесетін кернеу; ө те сирек қ олданылатын сипаттама, себебі тесілу оқ шаулатқ ыштың қ айтымсыз ақ аулануын болдырады жә не бө геттік кернеу тескіш кернеуден аз болуы керек. Аспалы табақ шалы оқ шаулатқ ыштың дымқ ыл разрядты кернеуі қ ұ рғ ақ разрядты кернеуден 8-2 есе аз болады, ө зекшелі оқ шаулатқ ыш-тарда айырмашылық ө те ү лкен емес шамамен 15-20 пайыздай болады. Импульсті разрядты кернеу оқ шаулатқ ыштың ластануынан жә не дымқ ылдануынан тә уелді болмайды жә не қ ұ рғ ақ разрядты кернеудің амплитудасынан 20 % ү лкен болады. Геометриялық параметрлерге мыналар жатады: - қ ұ рылыстық биіктігі Нс, яғ ни оқ шаулатқ ышты орналас-тырғ аннан кейін оның конструкцияда алатын мө лшері (габариті); кейбір оқ шаулатқ ыштардың, мысалы аспалы табақ шалы оқ шаулатқ ыштардың биіктігі реалды оқ шаулатқ ыштардың қ ұ рылыстық биіктігінен аз болады; - оқ шаулатқ ыштың ең ү лкен диаметрі D; - оқ шаулатқ ыштың бетіндегі (ү стіндегі) жылыстау жолының ұ зындығ ы l жыл; - қ ұ рғ ақ разрядты кернеу тә уелді болатын оқ шаулатқ ыштардың арасындағ ы ауа арқ ылы ең қ ысқ а қ ашық тығ ы (қ ұ рғ ақ разрядты қ ашық тық) l кебу.р; 450 бұ рышпен вертикалды жауатын жаң бырдың ә серінен оқ шаулатқ ыштың бетінің бір бө лігі ө ткізгіш деп ұ йғ арылып анық талатын дымқ ыл разрядты қ ашық тығ ы l дым.р. Оқ шаулатқ ыштың жылыстау жолының ұ зындығ ы атмосфераның ластану дә режесіне байланысты орындалудың ә ртү рлі категориялары ү шін МСТ 9920-75 нормаланады (2.2-кесте).
2.2-кесте.
|
