Болжамы. ҚД-мен сырқаттанған науқастардың 2%-да соқырлық дамиды
Қ Д-мен сырқ аттанғ ан науқ астардың 2%-да соқ ырлық дамиды. ДР байланысты соқ ырлық тың жаң а жағ дайлар жиілігі жылына 100000 халық қ а 3, 3 жағ дайды қ ұ райды. Қ Д-1 кезінде HbA1c дейгейінің 7, 0 % тү суі ДР даму қ аупін 75%-ғ а жә не оның ү демелі даму қ аупін 60%-ғ а тө мендетеді. Қ Д-2 кезінде НbA1c дең гейінің 1%-ғ а тө мендеуі ДР даму қ аупін 20%-ғ а азайтады.
7.8.3. Диабеттік нефропатия Диабеттік нефропатия (ДНФ) Қ Д-мен сырқ аттанғ ан науқ астарда несеп инфекциялары, жү рек жеткіліксіздігі жә не басқ а да бү йрек аурулары болмағ ан жағ дайда альбуминурия (тә улігіне 300 мг альбумин немесе протеинурия тә улігіне 0, 5 г ақ уыз) жә не/немесе бү йректің фильтрациялық қ ызметінің тө мендеуімен анық талады. Микроальбуминурия альбумин экскрециясы 30–300 мг/тә у немесе 20–200 мкг/мин болуымен анық талады.
Этиологиясы мен патогенезі ДНФ дамуына ә келетін басты тү ркілеріне Қ Д ұ зақ тығ ы, созылмалы гипергликемия, артериялық гипертензия, дислипидемия, ата-анасындағ ы бү йрек аурулары жатады. ДНФ кезінде ең алдымен бү йректің шумақ тық аппараты зақ ымданады. 1. Гипергликемия нә тижесінде шумақ тардың зақ ымдалуына ә келетін механизмдердің бірі, глюкозаның полиолдық метаболизм жолымен белсенуі арқ ылы сорбитолдың аккумуляциясы жә не гликирленудің қ алдық ты ө німдері болып табылады. 2. Гемодинамикалық бұ зылыстар, соның ішінде шумақ ішілік артериялық гипертензия (бү йрек шумақ тарында қ ан қ ысымның жоғ арылауы) ДНФ патогенезінің дамуында маң ызды тармақ болып табылады. Шумақ ішілік гипертензияның себебі артериола тонусының бұ зылысы болып табылады: ә келетін артериоланың кең ейіп, шығ аратын артериоланың тарылуы.
7.19 кесте. Диабеттік нефропатия
Бұ лар, ө з кезегінде ангиотензин-2, эндотелин секілді гуморальды факторлар, сондай-ақ шумақ тардың базальды мембраналарының электролитті қ асиеттерінің бұ зылыстары нә тижесінде дамиды. Сонымен қ атар, шумақ ішілік гипертензияның дамуына ДНФ кө рініс берген науқ астардың басым кө пшілігінде анық талатын жү йелік гипертензия себеп болады. Шумақ ішілік гипертензия базальды мембраналар мен фильтрациялық саң ылаулардың зақ ымдануына ә келеді, нә тижесінде олар арқ ылы алғ ашында ізді (микроальбуминурия), кейін кө лемді мө лшерде альбуминдер (протенинурия) ө те бастайды. Базальды мембраналардың жуандауы олардың электролитті қ асиеттерінің бұ зылуына, яғ ни бұ л фильтрациялық саң ылаулар кө лемінің ө згермеуіне қ арамастан ультрафильтратта кө п мө лшерде альбуминнің тү суіне себеп болады. 3. Генетикалық бейімділік. ДНФ-мен сырқ аттанғ ан науқ астардың туыстарында жоғ ары жиілікте артериялық гипертензия дамиды. ДНФ дамуының ААФ гені полиморфизмімен байланысы жө нінде мә ліметтер белгілі. ДНФ кезінде микроскопиялық шумақ базальды мембраналарының жуандауы, мезангий экспансиясы, ә келетін жә не ә кететін артериолалардың фиброзды ө згерістері анық талады. Клиникалық созылмалы бү йрек жеткіліксіздігіне (СБЖ) сә йкес келетін ДНФ-нің соң ғ ы сатысында алғ ашында ошақ ты (Киммельстиль-Уилсон), кейін диффузды гломерулосклероз дамиды.
|
