Атты шиналарды таңдау

 

ТҚ 6-10 кВ және 35 кВ және жоғары кернеулі ашық ТҚ шиналау және шинаны жинау қатты алюминді шиналармен орындалады.Мыс шиналары бағасының қымбаттылығынан жоғарғы токты жүктемелердеде қолданылмайды.300А дейінгі токтарда 1 немесе 2 жолды шиналар қолданылады.

Шиналау қимасын таңдаутоктың экономикалық беріктілігімен жүзеге асырылады:[ [

, (7.1)

мұндағы – Токтың экономикалық беріктілігі.Т_м ааумағына тәуелді.

Алюминді және мысты алюминді өткізгіштер үшін

-Т_м =1000…3000 сағат кезінде =1,3А/мм²

- Т_м =3000…5000 сағат кезінде =101А/мм²

- 5000 сағаттан жоғары =1,0А/мм²

 

(7.1) арқылы табылған қима жалпыланады.Бұл кезде экономикалықтан 15% аспаса,онда жақын стандартты қималар колданылады.Болмаған жағдайда жоғарғы жақын стандартты қималар қолданылады.

Токтың экономикалық беріктілігі келесідей жағдайларда таңдалмайды:

- Барлық кернеулердің шина жинақтарында.Ұзындығы бойынша жүктеме тең емес және оның аумағының көптеген бөліктерінде жұмыс тогының аз болуы.

- Шиналау және резервті желілердің кабелдері және резервті СН трансформаторы.

бойынша таңдалған шиналар келесідей тексеріледі:

- Жылыту шартынан мүмкін болатын токпен;

- Қысқа тұйықталу тогына термиялық төтеп беру;

- Қысқа тұйықталу токтарына механикалық төтеп беру;

Мүмкін болатын ток арқылы шиналарды тексеру олардың жылу шарттры бойынша k·I_{раб.ном} <I_доп,где I _доп – таңдалған шина бойынша рұқсат етілген ток.таблица бойынша [4,с.267], рұқсат етілген токты анықтау кезінде

I'_доп келесідей анықтауға болады:

мұндағы Q _НОМ – шинаны жылытудағы рұқсат етілген температура [9, 1,3 кесте]; Q_В – қоршаған орта температурасы [ 9. 1,4 кесте ]; Q_в.н – ауаның нормальді температурасы;

Шинаның қысқа туйықталу тоқтарына термиялық төтеп беруі келесідей анықталады:

(7,3)

мұнда С коэффициентінің мәні 7.1 кесте бойынша алу қажет.

Өткізгіш материалы мен түрі	С коэффициенті
Мыс шиналары
Алюмин шиналары
Мыс талшықтары бар 10 кВ дейінгі кабельдер
Алюмин талшықтары бар 10 кВ дейінгі кабельдер

 

Шинаның электромеханикалық төткеп беруі қысқа тұйықталу кезінде механикалық есептеуге алып келеді.Қысқа тұйықталу кезінде пайда болатын электродинамикалық күштер тербелмелі қасиетке ие.Бұл күштер өз алдына динамикалық жүйе тербелмелі қозғалыс жасайтын шина мен изоляторлар өткізеді.

Қысқа тұйықталу кезінде шинаның механикалық беріктілігін қамтамасыз етуде материалдағы есептік кернеу δ_доп = 70 МПа аспау керек,ал алюмин үшін δ_доп = 140МПа мыс үшін [4, с. 270].

Тексеру шарттары:

(7.4)

Бір жолды шиналар үшін шинадағы максималды есептік кернеу келесі формулпмен анықталады:

(7.5)

мұндағы f - максималды күшейту, приходящееся на 1 м длины, от взаимодействия между токами фаз, Н/м; l_пр – оқшаулағыш осьтері арасындағы аралық фаза бойымен, м; W- оське қатысты шина кедергісінің моменті, күш әсерінің бағытына перпендикулярлы, м³

 

Қарсылық мезетін есептеу формуласы:

–тікбұрышты шиналар үшін W= немесе олардың өзара орналасуына байланысты W= , мұндағы b – шинаның қалыңдығы, м; h – оның оның биіктігі, м;

–құбырлар үшін W = , мұндағы D және d – сәйкесінше құбырдың ішкі және сыртқы диаметрі;

–қорапшалы шиналардың қарсылық мезеттері мұнда көрсетілген [9, 2.4 кестесі].

Шиналар бір жазықтықта орналасқанда салынатын күш:

мұндағы, a – айқасқан фазалар осьтерінің өзара қашықтығы,м;

Пакетке екі немесе үш жолақтар кіргенде көпжолақты шиналардың максимальді есептік шамасы:

= + , мұндағы – фазалардың өзара әрекеттесу шамасы, ол бір жолақты шиналарға да анықталады. – бір фаза пакеті жолақтарының өзара әрекеттесу шамасы.

көлемі былайша анықталады:

 

мұндағы – 1 метрлік жолаққа пакет жолақтары токтарының өзара әрекеттесуінен түсетін күш, Н/м; – пакет төсеніштерінің өзара арақашықтығы,м.

Сондай-ақ, екі жолақты шиналар жолақтарындағы өзара әрекеттесу күші мен үш жолақты шиналардың (деформацияға ең көп ұшыраушы ретінде) шеткі жолағына әсер етуші күш Н/мде мынаны құрайды:

 

 

мұндағы – коэффициент формы шин, учитывающий влияние поперечных размеров проводника на силы взаимодействия и определяемый по [1,рис, 7,6]. Рекомендации по выбору значений параметров a. приведены в [4,с.281].

ТҚ жиналатын шиналары ұйғарынды жұмыс тогымен таңдалынады. Жиналатын шиналардың есептік жұмыс токтары қосылу жұмыс тогына, олардың өзара ТҚ-дағы орналасу ретіне және де жиналатын шиналар түрі мен орнату режіміне байланысты. Ауырлатылған режім бойынша жиналатын шиналарды қию алаңын таңдау кезінде жеке ТҚ бөлімшелеріндегі болжалды жұмыс тогын анықтау керек. Егер бұл бөлімшелердегі жұмыс тогы кенет әртүрлі болса, онда таңдалған жұмыс токтары «текпешекті» болуы мүмкін. Ең күшті агрегаттан жұмыс тогын өткізу үшін шиналарды қиятын алаң жеткілікті болуы тиіс.

Жиналатын шиналар да жоғарыда көрсетіліп кеткен шарттар бойынша тексеріледі. Сонымен қатар, 35 кВ ТҚ мен жоғарыда таңдалған қатты шиналар қиюы [4, с. 281] тәжімен тексеріледі.

Шиналарды қию пішінін таңдау кезінің аса маңыздылығын айта кеткен жөн. 20 кВқа дейінгі жабық РУда шиналарды тікбұрышты қиюдың жолақтарынан жасайды, себебі тікбұрышты қиюлар дөңгелек қиюларға қарағанда үнемдірек болып келеді. 35 кВ ТҚ-на тәж шарттары бойынша тек дөңгелек қиюларды жасауға болады.