А. Марцелин.Абыздар. Ежелгі салт-дәстүрлер мен әдет-ғұрыптардың бұлжымай орындалуын қадағалады. Абыздардың танымалы белгісі. Тостаған мен айрықша бас киімдері Адамдардың маймыл, жануарлардан айырмашылығы Еңбек құралдарын жасай білу. Адамзат баласының бірінші қолданған металы. Мыс. Адамзат баласының металлдан жасала бастаған құралдарды игере бастауы. Мыстытас –энеолит. Адамзат тарихының дамуының алғашқы кезеңі. Тас дәуірі. Адамның рухани мәдениетінің дамуы туралы мағлұмат береді. Өнердің пайда болуы. Адамның шығу тегін жануарлар, өсімдіктер немесе табиғат құбылыстарымен байланыстыру. Тотемизм Алғашқы адамдар аулаған аң Мамонт,Бизон. Алғашқы адамның бастапқы топтасуы. Тобыр. Алғашқы егіншіліктің егін оратын қара құралы. Тас орақ; Алғашқы еңбек бөлінісі. Мал шаруашылығынан егін шаруашылығының бөлінуі. Алғашқы қауымдағы суретшілер жиі бейнеледі. Белін буған әйелді Алғашқы қауымдық егіншілікке алып келді. Терімшілік Алғашқы қауымдық құрлыстың ыдырауы. Әскери демократияның пайда болуы. Алматыдан табылған, диаметрі 60м, биіктігі 6м сақтардың ескерткіші. Есік обасы. Андрон мәдениетінің алғашқы ескерткіші. Андронова-Ачинск. Андрондықтар жер- еденде сүт өнімдері мен ет сақтау үшін қазған. Шұңқыр. Андрондықтардың тасқа салынған суреттері табылды. Таңбалы, Жасыбай Хан тау Антропология. Адамның биологиялық қасиетін зерттейді. Аңшы-терімшілерден көшпелілердің айырмашылығы. Өнім өндірді. Арал бойында Сырдың төменгң ағысын мекендеген сақтар. Сақ парадарая, парсылар теңіздің арғы жағында Арал- Каспий аралығын, одан оңтүстікке қарай мекендеді. дах(дай). Арнаулы рулық зират орналасты. Қыстау маңында. Арыс өзенінің сол жағалауында 100 шаршы шақырымдай 20 төбе бар, соның бірі. Көкмардан. Аттар өз иесін жорыққа апара жатқандай көмілді. Үлкен Берел қорғаны. Аттила (Еділ) шамамен өмір сүрді. 00-453ж.ж Аттила қайтыс болды. 453 ж. Ауыр қылмыстар мен опасыздық жасағандар. Ө лім жазасына кесілді. Әскери демократиялық заманында ішкі- сыртқы мәселелерін шешті. Әскери деморатия. Б.з.б. 7 ғасырда далалы аймақтарда пайда болды. Аңдық стиль- аңды бейнелеу. Бәбіш- Молдадан табылды. Қыш күйдіретін пеш, қол диірмені, тары қалдықтары. Беғазы-Дәндібай мәдениетінің хронологиялық шеңбері. Б.з.б 12-8 мыңжылдық. Безендіру кезінде бұйымға түрлі түсті заттар жапсырған. Полихромдық стиль, безендіру. Бекзадалар құрбанды шалу үшін жылына. Үш рет ақсақалдар кенесіне жиналды. Берел кезеңі (№11обасын) ашқан. З. Самашев. Берел мәдениетінің ерекшелігі. Жайпақ түпті қыш ыдыстар. Берел обасынан табылды. 13 жирен жылқы. Берелден табылған обалар. 40- астам Бесоба қорымынан тапты. Жерлеген абыз әйел. Бесшатыр қорымы. Іленің оң жағалауында. Бесшатыр қорымында. 31 оба бар. Билік берілді. М ұрагерлікпен. Бұйымдарды безендіу үшін қолданылды. Жабайы аңдар бейнесі. Бұйымның бетін алтын түйіршікпен дәнекерлеу. Зерлеу. Бұл дәуір. Қола дәуірі Біздің заманымызға жеткен ежелгі мерекенің бірі. Наурыз.3 мың жыл бұрын. Бір қабат өнделген тас, жүзін ұсақ кертік ойық жасау арқылы өткірлеу Ретуші әдісі Геродат сақтарды. Массагеттер деп атаған. Геродот жазуынша сақтар қыста. Ағаш үйде тұрған. Грек деректерінде көшпелі тайпалардың тағы бір атауы. Дайлар. Гректерге қарсы шайқастағы сақ қолбасшысы. Ситамен. Гуньмоға бағынышты. Бек. Ғұн әміршісінің сарайы туралы жазды. Прииск. Ғұн басшысы. Шяньюй. Ғұн мемлекеті құрылды. Б.з.б 209 жылы- Л.Н.Гумилев зерттеген. Ғұн мемлекеті Оңтүстік және Солтүстік болып бөлінді. Б.з.б 55 жыл Ғұн мемлекетінің негізін салушы. Мөде. Ғұн тайпаларының шығыстан батысқа жылжуы. Б.з.б 2 ғасырда басталды. Ғұндар баспанасы. К иіз үй. Ғұндар кезеңі. Б.з.б 4 ғасыр мен б.з 3 ғасыр. Ғұндар мекендеді. Енисей жағалауын, Алтай тауларын. Ғұндар мен Қытай арасындағы соғыс созылды. 300 жылдан астам. Ғұндар өмір сүрді. Көшпелі. Ғұндар. Малдарының барлық түрін өсірді. Ғұндардағы ру саны. 24. Ғұндарды «Ертелі кеш ат үстінен түспейді …» деп сипаттайды. Дайлардың апарн тайпасынан шыққан Арсақ (аршак) Парфияның үлкен бөлігін және Гирканияны басып алды. б.з.б 248- 247 ж. Далалықтар былғары мен киізді шеберлікпен не істеді. Өндеп түске бояды. Дарий бастаған парсылар 11 жыл өткен соң сақтарға шабуыл жасайды. Б.з.б. 519 ж. Дән үккішті ойлап тапты Неолит Дәулетті адамдардың киімдері тігілді. Жібектен. Егіншілік пайда болды. 10 жыл бұрын. Еділ аталатын өзен. Волга. Еділ жауынгерлерінің Галлиядағы Каталун даласында римдіктер мен франктердің біріккен күшімен шайқасы. 451 ж. Еділ жөнінде құнды дерек қалдырды. Прииск Ежелгі адам жіп орнына пайдаланды Жануар сіңірі. Ежелгі адам. Епті адам. Екі жағынан өнделген қарапайым шапқыш тас құрал Бифас.
|
