ОРЫТЫНДЫ

 

Кез келген, үлкен де болсын, кішкентай да болсын ұйымда мәліметтерді басқаруды кең тиімді жұмысты қамтамасыз ететіндей етіп ұйымдастыру

мәселесі туындайды. Бұл үшін кейбір ұйымдар папкалар салынған шкафтарды пайдаланады, бірақ ұйымдардың көпшілігі компьютерлендірілген тәсілдерді – мәліметтердің үлкен көлемдерін тиімді сақтауға, құрылымдауға және жүйелеуге мүмкіндік беретін мәліметтер базаларын пайдаланғанды артық көреді.

Ірі компаниялар техникалық жаңалықтарды сол сәтте аппараттық құралдарда іске асыруға тырысады, алайда, ірі басқару жүйелерін табысты іске асыру үшін стандартты емес тәсіл, шығармашылық шешім қолдану қажет болады. Басқару жүйелерін жобалау, іске асыру және ендіру кезінде эргономика негіздерін пайдалану кәсіпорынның көптеген «психологиялық» және «технологиялық» проблемаларын шешуге мүмкіндік жасайды.

Жасалынған жұмыстың нәтижесінде Көшірме бөлімінің екі жұмыс орны автоматтандырылды. «Рустембаев» ЖШС -да қойма операцияларын және өнімді сатуды есепке алу жөніндегі жұмыспен айналысатын қызметкерлер санын төрттен екі адамға дейін төмендету мүмкін болды. Қалған екі қызметкер бұл жұмыспен жұмыс уақытының жартысында айналысады, бұл олардың есепке алудан бос уақыттарын басқа мақсаттар үшін пайдалануға мүмкіндік береді. Шұғыл есептің стандартты операцияларын жүргізу кезінде жіберілетін қателердің саны анағұрлым азайды.

Қойма операцияларын және өнім сатуды есепке алу міндеттерінің экономикалық мәнін сипаттау барысында басқару нысаны туралы түсінік және оның сипаттамасы берілді, нысанды басқарудың негізгі функционалдық міндеттері баяндалды. Одан әрі кәсіпорынның сыртқы және ішкі ақпараттық ағындары анықталды. Көшірме бөлімінің ақпараттық ағындарын зерттеу нәтижесінде осыларды автоматтандыру қажет болатын операциялар айқындалды.

Содан кейін алға қойылған міндеттерді шешу үшін есептеу техникасын пайдалануды негіздеу жүргізілді. Бұл бөлімде бухгалтер жұмысын автоматтандырудың қандай проблемаларды шешуге мүмкіндік жасайтындығы егжей-тегжейлі сипатталды. Мұнда міндеттердің қарастырылып отырған кешені үшін есептеу техникасын пайдаланудың мақсаттары тұжырымдалды. Автоматтандырылған жүйелерді ендірудің қол еңбегінен артықшылығы қарастырылды. Техникалық құралдарды таңдап алу критерийлері келтірілді. Сондай-ақ экономикалық міндеттердің қарастырылып отырған кешенін шешуге арналған ДЭЕМ-нің үлгілік құрамы және негізгі сипаттамалары берілді.

Келесі кезеңде ақпаратты өңдеуді ұйымдастыруды сипаттау жүргізілді. Мұнда жобаланып отырған жүйеде шешілетін міндеттердің, есептердің қалайша іске асырылатындығының сипаттамасы берілген. ЭЕМ-де орындалатын есептеулердің сипаттамасы, нәтижелердің қысқаша сипаттамасы (машиналық құжаттардың, дисплей экрандарында көрсету түрлерінің атаулары және олардың атқаратын міндеті) берілді.

Одан әрі міндеттердің қарастырылып отырған кешенін формалданған қою жүргізілді, есептеудің бірізді кезеңдері бөліп көрсетілді. Әрбір автоматтандырылған есеп үшін осы есептің атауы, бастапқы мәліметтердің құрамы, нәтиже және есептерді шешуге қойылатын талаптар берілді.

Бұдан әрі ақпараттық қамтамасыз етуді пайдалануды негіздеу берілді. Бұл тарауда ақпараттық қамтамасыз етуді жобалаудың негізгі принциптері қарастырылды, ақпараттық базаны ЭЕМ жадында ұйымдастыру әдістерінің негіздемесі берілді.

Одан соң бағдарламалық қамтамасыз ету, қолданбалы бағдарламалардың таңдап алынған пакеті бойынша зерттеулерді, пысықтауларды негіздеп беру келтіріледі. Бұл кезеңде мәліметтерді өңдеудің машина ішіндегі ұтымды технологиясын қамтамасыз ету тәсілдері, сондай-ақ басқарушы бағдарламаның атқаратын міндеттері анықталды.

Одан кейін ақпаратты жинау, жеткізу, өңдеу және беру технологиясы бойынша зерттеулерді негіздеу жүргізілді. Мұнда бастапқы ақпаратты жинау тәсілін таңдап алуды негіздеу, ақпаратты нысанның АБЖ-на немесе жоғарырақ тұрған жүйелерге беру әдісінің негіздемесі берілген және ЭЕМ-ге енгізуге арналған ақпараттың растығын қамтамасыз ету әдістерін негіздеу жүргізілген.

Міндеттер кешенін автоматтандыруды жобалау барысында инфологиялық модель тұрғызылды және оның сипаттамасы берілді.

Бұдан әрі кіріс және нәтижелі ақпараттың сипаттамасы және жазбасы берілді, сондай-ақ олардың құрылымы баяндалды. Мұнда сонымен бірге басқа міндеттерді шешудің нәтижесінде алынған шұғыл, тұрақты ақпараттың әр файлының құрылымы көрсетілді.

Содан кейін диалогтың құрылымының және оның мазмұнының сипаттамасы келтіріліп отыр. Диалогтың құрылымын жасаған кезде бастапқы құжаттармен, анықтамалықтармен және есептермен жұмыс жобаланды.

Одан әрі бағдарламалық модельдердің және ақпараттық файлдардың өзара байланысының схемасы қарастырылды. Аталған схеманың жұмысының тиісті сипаттамасы берілді.

Ақпаратты жинаудың, жіберудің, өңдеудің және берудің технологиялық процесін сипаттаған кезде технологияның операциядан кейінгі сипаттамасы беріледі және технологиялық процестің схемасы, яғни пайдаланушының жасалынып отырған жүйемен жұмысының реті көрсетіледі.

Одан кейін жүйені ендірудің экономикалық тиімділігін есептеу және жүйені пайдаланушының тіршілік әрекетінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі эргономикалық шешімдерді негіздеу келтіріледі.

Сан көптеген анықтамалықтарды пайдалана отырып, достық, ойластырылған интерфейсті қолдана отырып, көшірме бөлімінің жұмысының жылдамдығы артты және қызметкерлердің шаршап-шалдығуы төмендеді.