Сауалнамалық тапсырмалар

1. Биологиялық мембрананың негізгі құрылымы:

A. Жасушалы қабаттар.

B. Үш қабатты липидтер.

C. Төрт қабатты липидтер.

D.Жасуша.

E. Екі қабатты липидтер.

2. Жасушаның ең негізгі бөлімі:

A. Иондар.

B. Биологиялық сұйықтар.

C. Биологиялық мембраналар.

D.Молекулалар.

E. Химиялық мембраналар.

3. Мембрананы құрайтын липид молекулалары амфипатикалық қосынды болып келеді. Қызметі жағынан:

A.Гидрофильді (бастары), гидрофобты (құйрықша).

B. Ақуыздар, гидрофобты

C. Ақуыздар, гидрофильді.

D.Химиялықнейтраль.
E. Полярлы емес.

4. Мембрананың биқабатты липидтері:

A. Полярлы емес және порлярлық құйрықшадан тұрады.

B. Көпқабатты фосфолипидтерден тұрады.

C. Холестериннен тұрады.

D.Зарядталған фотондардан тұрады.
E. Полярлық бастан және полярлы емес құйрықшадан тұрады.

5. Биологиялық мембрананың қалыңдығы:

A. Миллиметр

Β.Нанометр

С. Дециметр

D. Сантиметр

E. Метр

6. Биологиялық мембрананың негізгі үш қызметі:

A. Механикалық.

B. Матрицалық.

C. Барьерлік.

D. Құрылымдық.

E. Толқындық.

7. Биологиялық мембрана құрамына енетіндер:

A. ДНК.

B. Ақуыздар.

C. Майлар

D. Фосфолипидтер.

E. АТФ.

8. Мембрана күйі мына түрде болады:

A. Сұйық кристалл.

B. Газ тәріздес.

C. Кристалл.

D. Сұйық.

E. Фазалық.

9. Мембрананың жазықтығында липидтер мен ақуыздардың ретсіз жылулық ауысуы:

A.Латералдық диффузия.

B. Флип-флоп.

C. Диффузиялық потенциал.

D. Қарапайым диффузия.

E. Жеңілдетілген диффузия.

10. Мембрананың липидтік қабатының тұтқырлығы:

A. Судың тұтқырлығымен шамалас.

B. Өсімдік майының тұтқырлығымен шамалас.

C. Адам қанының тұтқырлығымен шамалас.

D. Глицериннің тұтқырлығымен шамалас.

E. Ауаның тұтқырлығымен шамалас.

11. -бұл:

A. Мембрананың өтімділік коэффициенті.

B. Мембрананың тығыздық коэффициенті.

C. Мембрананың диффузиялық коэффициенті.

D. Мембрананың массалық концентрациясы.

E. Мембрананың тұтқырлық коэффициенті.

12. Ион типті потенциалдар:

A. Диффузиялық, мембраналық, фазалық.

B. Диффузиялық, мембраналық, потенциалдық.

C. Мембраналық, фазалық, белсенді.

D. Диффузиялық, мембраналық, тыныштық күй.

E. Мембраналық, фазалық, потенциалдық.

13. Энергия метаболизмінің шығындануымен өтетін мембранадағы заттың тасымалдануы:

A. Заттың белсенді емес тасымалдануы.

B. Заттың белсенді тасымалдануы.
C. Заттың диффузиялық тасымалдануы.
D. Заттың жеңілдетілген диффузиялық тасымалдануы.
E. Заттың 2-ші белсенді тасымалдануы.

14. Липидтердің молекулалары биқабатта болған кезде қандай пішінге

келеді:

A. цилиндрлік;

B. конусты;

C. шар тәрізді

D. түзу сызықты

E. дөңгелек

15. Мембрананың липидті биқабатының өмір сүру уақыты... тәуелді:

A. тек мембрана құрамына

B. тек сыртқы жағдайға

C. мембрана құрамына және сыртқы жағдайға

D. температура

E. конформациялық түзіліс

16. Биологиялық мембрананың сұйық – мозаикалық моделі:

A. билипидті қабат

B. аралақтары белоктық қабаттан тұратын биқабатты липидтер

C. жоғарғы және төменгі жақтары екі тұтас белоктық қабатпен қоршалған билипидтік қабат

D. белок және микрофиламенттерден тұратын билипидтік қабат

E. белок және көміртегінен тұратын липидтік қабат

17. Латеральдық диффузия дегеніміз:

A. молекулалардың бір қабаттан басқа қабатқа орын алмастыруы

B. молекулалардың биологиялық мембрана арқылы өтуі

С. молекулалардың бір мембраналық қабат бойымен орын алмастыруы

D. белоктық молекулалардың бір липидтік қабаттан басқа қабатқа өтуі

E. иондардың биқабаттық мембранадан өтуі

18. Молекуланың бір липидтік қабаттан басқа липидтік қабатқа өтуі:

A. «флип-флоп - өту»

B. жеңілденген диффузия

C. белсенді тасымал

D. латериалдық диффузия

E. белсенді емес тасымал

19. Молекуланың бір бағыттағы тұрғылықты өмірі уақытының формуласы:

1. 
2. 
3. 
4. 
5. 

20. t уақыт ішіндегі молекуланың орташа квадраттық ығысуының формуласы:

1. 
2. 
3. 
4. 
5. 

21. Липосома дегеніміз:

1. Гидрофобты және гидрофильді фазаның бөліну шекарасындағы мономолекулярлық қабат
2. Жазық биқабатты липидтік мембрана
3. Билипидті тұйықталған құрылым
4. Судың беткі қабатындағы ақуыздар мен липидтер қабаты
5. Мицелла

22.Фик заңы бойынша қарапайым диффузияда тасымалданған заттың ағыны J:

A. R арақашыққа тура пропорционал;

B. R² арақашыққа кері пропорционал;

C. P гидростатикалық қысымға тәуелді;

D. Берілген заттың концентрация градиенті тура пропорционал

1. Тасымалданған иондардың зарядына тәуелді емес.

23. Егер диффузия стационар болса, онда концентрация градиенті:

1. артады
2. кемиді
3. тұрақты
4. нолге тең
5. оң болады

24. Стационар емес диффузияда заттың концентрациясы кез келген нүктеде:

1. тұрақты
2. нолге тең
3. уақытпен анықталады
4. координатамен анықталады
5. координата мен уақытпен анықталады

25. Мембрана арқылы иондардың тасымалдаушылардың қозғалысы мына процесті қамтамасыз етеді:

1. қарапайым диффузия
2. жеңілдетілген диффузия
3. электродифузия
4. каналдардағы иондық тасымал;
5. белсенді тасымалы

26. Жеңілдетілген диффузия қарапайым диффузиямен салыстырғанда былай жүреді:

1. қарама-қарсы жаққа;
2. тез;
3. ақырын;
4. сондай жылдамдықпен;
5. сондай жылдамдықпен, бірақ энергия аз жұмсалады.

27.Мембрана арқылы өтетін белсенді емес тасымалдың барлық түрлерін көрсетіңіз:

1. қарапайым диффузия, концентрация градиентіне қарсы.
2. Осмос, қысым градиентіне қарсы қозғалыс, фильтрация.
3. Қарапайым диффузия, саңылау арқылы тасымалдану және жеңілдетілген диффузия
4. Диффузия, осмос, фильтрация, электроосмос.
5. Белсенді тасымал, саңылау арқылы тасымалдану

28. Жасушалық мембрана арқылы жүретін оттегінің тасымалдануы мына заңға бағынады:

A. қарапайым диффузия;

B. жеңілдетілген диффузия;

C. электродиффузия;

D. каналдардағы иондық тасымалы;

E. индукцияланған иондық тасымал

29. Жасушалық мембрана арқылы жүретін электролиттер емес заттардың тасымалдануының қозғаушы күші болып табылады:

1. электрохимиялық градиент
2. концентрация градиенті
3. потенциал градиенті
4. осмотикалық градиент
5. рН градиенті

30. Диффузия құбылысы кімнің теңдеуімен сипатталады:

A. Борн

Β. Франк

С. Планк.

D. Фик.

E. Гольдман –Ходжкин

31. Концентрациясы басым бөліктен концентрациясы аз бөлікке өздігінен өту үрдісі:

A. Осмос.

Β. Сүзгілеу

С. Диффузия.

D. Белсенді тасымал

E. Электроосмос.

32. Концентрациясы жоғары алабтан аз концентрациялы алабқа өткенде концентрация градиентінің бағытына қарсы зат тасымалы:

A. Белсенді.

B. Қарсы әсер.

C. Белсенді емес.

D. Антипорт

E. Сүзгілеу.

33. Белсенді емес тасымалдың түрлері:

A. қарапайым диффузия, концентрация градиентіне қарсы.

B. осмос, қысым градиентіне қарсы қозғалыс, фильтрация.

C. жеңілдетілген диффузия, белсенді тасымал.

D. диффузия, осмос, фильтрация

E. белсенді емес тасымал

34.

Α. Фик теңдеуі

Β. Планк теңдеуі

С. Ньютон заңы

D. Ленц ережесі

E. Нернст теңдеуі.

35.

 

 

А. Фик теңдеуі

Β. Планк теңдеуі

С. Ньютон заңы

D. Нернст теңдеуі

E.Гольдман-Ходжкин –Катц теңдеуі

36. Диффузия нәтижесінде мына иондар өтімділігі жағынан жылдам өтеді:

A. K⁺

B. Na⁺

C. Cl^-

D. Ca

E. Zn

37.Мембранада иондарды өткізетін мембрана бөлігі:

A.арна.

B. липидтік қабат

C. билипидті қабат

D.синапс

E. ионофор

38. Мембранадағы иондар тасымалдаушылардың түрлері:

A. матрицалық

Β. қорғаныш

С. диффузиялық

D. қозғалмалы

Ε. қозғалмайтын

39. Тасымалдаушылар көмегімен жүретін мембранадағы қарапайым үрдіс:

A.Жеңілдетілген диффузия

B. Қарапайым диффузия

C. Алмасу диффузиясы.

D.Заттың белсенді тасымалы

E. Заттың белсенді емес тасымалы.

40. Фиктің диффузия құбылысына арналған теңдеуі:

A. .

B. .

C. .

D .
E. .

41. Мембрана арқылы өтетін ағын немесе мембрана арқылы өтетін заттың белсенді емес тасымалындағы Фик заңы:

A. .

B. .

C.

D. .
E. .

42. Егер жасуша ішінде зат тасымалданса, онда тасымал... деп аталады:

A. эндоцитоз

B. экзоцитоз

C. жеңілдетілген

D. бірінші реттік белсенді

E. екінші реттік белсенді

43. Мембрана арқылы тек жеке молекулалар ғана емес, қатты денелер де тасымалданса, бұл тасымал... деп аталады:

A.Эндоцитоз

B.Экзоцитоз

C.Фагоцитоз

D.Пиноцитоз

E.Екінші ретті белсенді

44.Мембрана арқылы тек жеке молекулалар ғана емес, ерітінділер де тасымалданса, бұл тасымалды... деп атайды:

A. Эндоцитоз

B. Экзоцитоз

C. Фагоцитоз

D. Пиноцитоз

E. екінші ретті белсенді

45. Грамицидин молекуласы мембрана арқылы.... тасымалдайды

A. K⁺ и Na⁺ иондарын

B. Ca²⁺ иондарын

C. Cl^- и OH^- иондарын

D. Na⁺ иондарын

E. Cl^- иондарын

46.Иондардың екінші реттік белсенді тасымалдануының түрлерін атаңыз:

А. саңылау арқылы тасымалдану және жеңілдетілген диффузия

қарапайым диффузия, саңылау арқылы тасымалдану, симпорт

В. қарапайым диффузия, саңылау арқылы және жеңілдетілген диффузия

С. унипорт, симпорт и антипорт;

D. қарапайым диффузия және тасымалдаушылар арқылы тасымалдану.

47. Егер де әр типтегі бірдей зарядталған иондардың әр түрлі жаққа қарай тасымалдануы болса, онда мұндай тасымалдану... деп аталады:

A. қарапайым диффузия

B. саңылау арқылы тасымалдану

C. унипорт

D. симпорт

Е. антипорт

48. Егер де зарядталған бөлшектер потенциалдың аз мәніне қарай тек бір бағытта тасмалданатын болса, онда мұндай тасымалдану...деп аталады:

A. қарапайым диффузия

B. саңылау ақылы тасымалдану

C. унипор

D. симпорт

Е. антипорт

49. Егер де қарама қарсы зарядталған иондардың тасымалдануы бір бағытқа қарай өтетін болса, онда мұндай тасымалдану.... деп аталады:

A. қарапайым диффузия

B. жеңілдетілген диффузия

C. саңылау арқылы тасымалдану

D. унипорт

E. симпорт

F. антипорт

50. Иондық каналдардың қандай да бір иондардың түрін таңдау мүмкіндігінің аталуы:

A. сұрыптау

B. өткізгіштік

C. Тасымалтық белсенділік

D. Диффузия

E. Фильтрация

 

Глоссарий
Қазақ тілінде	Орыс тілінде	Ағылшын тілінде
Тасымалдау құбылысы	Явление переноса	The phenomenon of migration
Зат тасымалы	Транспорт веществ	Transport of substances
Осмос	Осмос	Osmosis
Сүзгілеу	Фильтрация	Filtering
Белсенді тасымал	Активный перенос	Active transport
Екінші ретті-белсенді тасымал	Вторично-активный транспорт	Secondary active transport
Унипорт	Унипорт	Uniporter
Антипорт	Антипорт	Antiport
Симпорт	Симпорт	Symport
Бірінші ретті –белсенді тасымал	Первично-активный транспорт	Primary active transport

 

1. Тасымалдау құбылысы – массаның, импульстың, энергияның, зарядтың кеңістіктегі орын ауыстыруы.

2. Зат тасымалы – тірі ағзаларда негізгі градиенттердің болуын қамтамасыз етеді.

F. 3. Осмос – су молекулаларының еріген заттың концентрациясы көп жағынан концентрациясы аз жағына қозғалуы.

G. 4. Сүзгілеу – гидростатикалық қысым есебінен сұйықтықтың арналар арқылы қозғалуы.

H. 5. Белсенді тасымал – электрохимиялық потенциалы аз жағынан көп жағына қарайбағытталған тасымал.

I. 6. Екінші ретті-белсенді тасымал басқа иондардың концентрация градиенті есебінен орындалады.

J. 7. Унипорт – потенциалдың аз жағына қарай зарядталған бөлшектердің бір бағыттағы тасымалы. 8. Антипорт – екі түрлі бірдей зарядталған иондардың қарама-қарсы бағытта тасымалдануы.

K. 9. Симпорт – қарама-қарсы зарядталған иондардың бір бағытта тасымалдануы.

L. 10. Бірінші ретті – белсенді тасымал АТФ гидролизі есебінен жүзеге асады.

M.

N.

O.

P.

Q.

R.

S.

T.

U.

V.

W.

X.

Y.

Z.

AA.