СДЖ арналған тапсырмалар. 1. Тұрақты және өзгермелі шығындар жиынтығы шығынның қай түрін береді:

1. Тұрақты және өзгермелі шығындар жиынтығы шығынның қай түрін береді:

А) нақты шығындарды;

B) тұрақты шығындарды;

C) жиынтық шығындарды;

D) нақты емес шығындарды;

E) өзгермелі шығындарды.

2. Пайданың бұл түрі фирманың жалпы түсімінен барлық шығындарды (сыртқы және ішкі) алып тастағанда туындайды:

А) орташа тұрақты пайда;

B) экономикалық пайда;

C) альтернативті пайда;

D) қалыпты пайда;

E) бухгалтерлік пайда.

3. Фирманың шикізат, қондырғы, көлік, энергияны сырттан сатып алуға жұмсаған шығындары, демек кәсіпорын құрамына кірмейтін жабдықтаушылардан сатып алулары:

А) нақты шығындар;

B) тұрақты шығындар;

C) альтернативті шығындар;

D) инвестициялық шығындар;

E) орташа тұрақты шығындар.

4. Пайданың бұл түрі фирманың жалпы түсімінен барлық шығындарды (сыртқы және ішкі) алып тастағанда туындайды:

А) орташа тұрақты пайда;

B) экономикалық пайда;

C) альтернативті пайда;

D) қалыпты пайда;

E) бухгалтерлік пайда.

5. Шығынның бұл түрі жиынтық шығындардың өндірілген өнім көлеміне қатынасымен анықталады ТС/Q:

А) орташа нақты шығындар;

B) орташа тұрақты шығындар;

C) орташа альтернативті шығындар;

D) орташа жиынтық шығындар;

E) орташа өзгермелі шығындар.

6. Өндіріс көлемінен тәуелді болатын шығындар, оларға шикізат, материал және еңбек ақыға шығындар жатады:

А) нақты шығындар;

B) тұрақты шығындар;

C) альтернативті шығындар;

D) нақты емес шығындар;

E) өзгермелі шығындар.

7. Тұрақты және өзгермелі шығындар жиынтығы шығынның қай түрін береді:

А) нақты шығындарды;

B) тұрақты шығындарды;

C) жиынтық шығындарды;

D) нақты емес шығындарды;

E) өзгермелі шығындарды.

8. Әр қосымша өнім бірлігін өндіру үшін қажет шығындар:

А) шекті шығындар;

B) тұрақты шығындар;

C) альтернативті шығындар;

D) нақты емес шығындар;

E) орташа тұрақты шығындар.

9. Өндіріс көлемінен тәуелсіз болатын шығындар; оларға амортизация, рента және т.б. жатады:

А) бухгалтерлік пайда;

B) экономикалық пайда;

C) альтернативті пайда;

D) қалыпты пайда;

E) орташа тұрақты пайда.

10. Пайданың бұл түрі фирманың жалпы түсімінен сыртқы шығындарды алып тастағанда туындайды:

А) орташа тұрақты пайда;

B) экономикалық пайда;

C) альтернативті пайда;

D) қалыпты пайда;

E) бухгалтерлік пайда.

11. Фирманың шикізат, қондырғы, көлік, энергияны сырттан сатып алуға жұмсаған шығындары, демек кәсіпорын құрамына кірмейтін жабдықтаушылардан сатып алулары:

А) нақты шығындар;

B) тұрақты шығындар;

C) альтернативті шығындар;

D) инвестициялық шығындар;

E) орташа тұрақты шығындар.

СДЖ арналған есептер

1. 20 бірлік өнімнің жалпы шығыны -100 долл., ал 21-ші өнім – 106 долл. Табу керек шекті шығынды 21-ші өнімнің?

2. Азамат Т., инженер қызметінен бас тартты – еңбек ақысы 50мың.тг айына. Өзі кіші кәсіпкерлікпен айналысты. Оған өз жеке жинағын қолданды- 150мың.тг. Несие алынды- 500 мың.тг. Одан 300 мың.тг қондырғы сатып алуға жұмсалды. Егер жылдық процент мөлшері 20% құраса, ал азаматтардың салымдары бойынша 12 % болса, сәйкесінше экономикалық және бухгалтерлік шығындар көлемі қандай болады?

Сынылатын әдебиеттер

Убәкіров, Б.Б.Байжұмаев, Ф.Н. Жақыпова, Т.П.Табеев. Экономикалық теория. Оқу құралы. Алматы. Қазақ университеті. 1999.

2. Әкімбеков С., Баймухаметова А., Жанайдаров У. Экономикалық теория. Оқу құралы. Алматы. 2001.

3. Экономикалық теория. Оқулық. Алматы. Қазақ университеті. 2002.

4. Қашықов Ш., Нұрғалиев Ө. Экономикалық негіздері. Қарағанды. Оқулық.

5. Шеденов Ө.Қ., Байжомартов У.С., Жунісов Б.А., Комягин Б.И. Жалпы экономикалық теория. Оқулық. Алматы-Ақтөбе.2002.

6. С.С.Мәуленова, С.Қ.Бекмолдин, Е.Қ.Құдайбергенов Экономикалық теория. Оқу құралы. Алматы, Экономика, 2004.

Тақырып. Өндіріс факторларынан табыстар.

Практикалық (семинарлық) сабақтың жоспары.

1. Өндіріс факторына сұраныс.

2. Жер рентасы – жер иесінің табысы.

3. Пайда кәсіпкердің факторлық табысы ретінде.

Талқылайтын сұрақтар

1. Пайданың экономикалық табиғаты

2. Пайда кәсіпкердің табысы және фирманың қызмет етуінің басты нәтижесі ретінде

3. Пайда шамасын анықтайтын факторлар

4. Еңбекақының негізінде не жатқанын айтып беру

5. Еңбекақы мәнін түсінудегі экономистер көзқарастарының эволюциясы

6. Еңбекке ақы төлеу нысандары мен жүйелері

7. Пайыз капиталға табыс түрінде, пайыздық мөлшерлеме

8. Экономикалық рента жер, оның қойнауына табыс нысаны ретінде және рента түрлері. I және II дифференциалдық рента, абсолюттік рента. Арендалық төлем. Жер бағасы.