Ауыз куысының микробты ауруларының диагностикасына арналған иммунобиологиялық препараттар, алдын алу, емі.

Микробтық биопрепараттарды соматологиялық тәжірбиеде қолдану мәліметтері отандық және шетел әдебиеттерінде өте аз берілген.

Өткен ғасырдың 70-80-жылдарында сұт қышқылды лактобацилла жұзгінін стоматитті емдеуде қолданып жақсы нәтиже алынған. Стоматитжәне гингивит кезінде ацидофилды лактобацилла препарат- тарын тағайындау тиімді екендігі анықталды. 90% науқастарда микробиологиялықжәне клиникалық оң динамика болды, сонымен қатар 73 %-ында лактобацилла құрамы қалпына келді,энтерококк пен алтынды стафилококк бөлініп шығуы жиілігі 2 есеге төмендеді, емдеу нәтижесінде бірде-бір науқаста ішек таяқшасы мен @-гемолитикалық стрептококк табылған жоқ.

Соңғы кездерде бактериалық препараттар жақ және бет ауданындағы ірінді жарақаттарды емдеу кешеніне енгізіліп белсенді тұрде қолданылуда.

Лактобактеринді жақ және бет ауданындағы абсцесс пен флегмонаны жергілікті қолданғну кезіндегі ретінде әсері зерттелген. Аурудың жеңіл және орташа ауырлық тұрінде биопрепараттарды қолдану әсері антисептик хлоргек-синді қолданған ем әсерінен кем тұспген. Биопрепаратпен @-гемолитикалық стрептококқа байланысты санация жасау белсенділігінің әсері басқалардан кұшті болған. Хлоргексинмен емдеу процесі аурудың ауыр тұрлерін тезрек жоюға мұмкіндік берді. Мұндай жағдайларда емдеу жұйесіне биопрепараттарды қосу микробтарга қарсы емнен кейінгі сатыларында енгізу тиімді, ол ауыз қуысының микрофлорасын қалпына келтіріп тұрақты клиникалық нәтиже береді.

Әдеби мәліметтер бойынша бифидумбактерин - форте және лактобактерин эубиотиктерін жақ және бетхирургиясында қолдану ірінді жарақаттардыңтез тазаруына, операциядан кейінгі кезеңагымын қолайлы жағдайда өтуіне, емдеу мерзімін қысқартуға мұмкіндік береді..

Бір жасқа дейінгі балаларда таңдай тесігін қалпына келтіру бойынша опе-рация жасар алдында жергілікті қабыну реакцияларының алдын алу мақсатында ацилакт жергілікті және энтералді қолданылған. Еріннің жоғарғы жағының 85% жартылай жырығы бар балаларда, 80 % толығымен жырығы бар балаларда операция жасардың алдында бактериотерапия жасау емге жақсы нәтиже береді. Операция жасалынған 15 балалардың 11 -інде операция жасаудан кейінгі кезең ағымы асқынусыз отіп, операциядан кейінгі жарақат біріншілік тартыммен жазылып кеткен. Бірде- бір жағдайда антибактериалық емнен соң кандидозды стоматит пайда болмаған, ал ацилак қолданбай тұрғанда 30 % құрайтын.

Ауыздың кілегей қабығының кандидозын ауыз қуысының микрофлорасы мен жергілікті иммунитет факторларына биоспорин эубиотигі пероралді беру аркылы қолданылған. Емнен соң ауыз қуысының кілегей қабығының барлық биотоптарында микробтық көрініс қалпына келгендігі байқалған. Биоспорин Шегрен ауруын емдеу кешенінде қолданылады. Биоспорин ауыз қуысының микробтық көрінісін препарат құрамына кіретін патогенді микрофлора В.зиЬііІіз бактериясын ығыстыру арқылы жақсартады. Биоспоринді қолданған кезде тұкіріктің лизоцимдық белсенділігі артып, секреторлы иммундыглобулин А молшері көбейіп, тұкірік бөліну жылдамдығы артады.

Ауыздың кілегей қабығының ауруларын емдеу кешенінде микробиоценоздың бұзылуын қалпына келтіру және коррекция жасау шараларын жұргізу қажет. Ауыз қуысының кілегей қабыгының тұрлі ауруларында мирофлораны коррекция жасау ұшін бактериялық терапия қолданыланды. Глосситтің әр тұрлерінде және глоссалгия кезінде аутофлораның лактобациллярлық тізбегі анағұрлым төмендеуі не болмаса мұлдем жоқ болатындығы анықталған. Ауыз қуысының некрозды-ойық жаралы стоматиті кезінде тек анаэробты флора басым тұседі (фузобактериялар, спирохеталар,бактероидтар, актиномицеттер), лактоба-циллалар мұлдем болмайды. Физиологиялык мирофлора окілдерін жайпақ лишаймен ауыратын науқастарда көп жағдайда табу мұмкін емес. Ауыз қуысының дисбактериозы кезінде, осы аурудың 100 %- ында, лактобацилла туыстастығыныц өкілдері қатты өзгеріске ұшырайтындығы байқалған. Бактериалык препараттармен емнің бірінші курсын өткізгенде клиникалық және бактериологиялық әсер ететіні анықталған, оның әсер ету дәрежесі бастапқы гіатологиялық процестің ауырлығы мен дисбактериоз айқындылығына байланысты.

Созылмалы рецидивті афтозды стоматитті ацилактпен емдеген кезде ауыз қуысының мирофлорасын қалыпқа келтірумен қатар лакто- және бифидобактериялардың өніп шығуы көбейетін ішек бактериоценоз құрамының оңға ығысуына әкеледі.

Жайылма пародонтиттің жеңіл және орташа ауырлықтағы тұрлерін емдеу ұшін ацилакты жергілікті қолданған кезде ауыз куысының микробты көрінісінің қалпына келетіні анықталған. Пародонтиттің орташа ауырлығы кезінде тұкіріктің бөліну жылдамдығы 3,02 +0,22 ден 3,76x0,24 мл/мин-қа артады. Пародонтитгің жеңіл тұрімен ауыратын науқастарды емдеу әсерінен пародонталды қалталардыңтереңдігі бір жыл ішінде 2,76х0,05тен 2,15x0,02 мм-ге азайғанын растайды. Пародонтаның жеңіл және орташа дәрежесін эубиотик ацилакпен емдеген кезде пародонталды қалталардың микрофлора құрамы қалыпқа келіп, шартты патогенді штамм өкілдері элиминацияланады және ауыз қуысының биоценозы қалпына келеді. Трихополдың емдік әсері ацилак қолданған кезбен салыстырғанда әлсіздеу болады. Пародонталды қалталардағы микроорганизмдердің белгілі тұрлерінің саны ацилакпен емдеу әсерінен пародонтиттің жеңіл дәрежесінде 14,33 + 3,2 -ден 1,75 + 0,35-ке,ал орташа дәрежесінде 39,35 + 6,52 -ден 2,15х0,37-ге төмендейді. Ацилак әсерінен аурудың қайталану ұзақтығы 2 жылға созылғаны байқалған.

Пародонт пен ауыздың кілегей қабығының аурулары бар науқастардан бөлініп алынған ЬасІоЬасіІІиз асісіорһііиз штамының пенициллин тобындағы антибиотиктерге, макролитиктерге, цефализинге, тетрациклин және клафорандарға жоғарғы сезімталдық қасиеті бар болғанмен оның аминогликозидтерге, линкомициндерге және стрептомицинге жеткілікті дәрежеде резистенттілігі байқалған. Аутофлораның лактобациллярлы тізбегін барынша қорғау мақсатында антибиотиктер мен микробты препараттарды қосып емдегенде алынатын мәліметтерді қойылған мақсатқа байланысты ескере отыру қажет.

Ауыз қуысының кандидомикозын емдеу кезінде қосалқы тәсіл ретінде эубиотиктерді қолдану тиімді, ол патогенді және шартты патогенді микрофлораға антагонистік әсер етіп витамин тұзуші және ферменттік қызметті қамтамасыз етеді.

Балалардағы жедел герпесті гингивостоматитті емдеуде лактобацилланың суда ерітілген суспензиясы қолданылады. Бұл 5- 7- інші емдеу сеансынан кейін клиникалық симптомдарды жоюға мұмкіндік береді. Пародонттың қабыну ауруларын сұт қышқылды бактерияның Ер 317/402 штамын қолданып ем жұргізген. Сұт қышқылды бактерияның өсіндісімен суланған тампон пародонталді қалталарға енгізіледі. Емдеу нәтижесінде қалталардан ірің аққаны тоқтап, қызыл иектің қанталауы кетіп, иектегі қышыну сезімі жойылды.

Пародонттағы қабыну процесі өршіген сайын патогенді микроорганизмдердің саны кобейіп, аутофлора концентрациясы томендеуі есебінен ауыз қуысының биоценозында айтарлықтай бұзылыстар пайда болады. Бұл кезде тек патогенді мирофлораны белсенді тұрде басып тастауға тырыспай, сонмен қатар бактериалық препараттар бере отырып тұрақты мирофлора концентрациясын қалыпқа кетіру керек.

Пародонтиттің орта және ауыр дәрежелерінде пародонталды қалталарға лактобактериялардың белгілі бір мөлшерін енгізген кезде клиникалық корсеткіштер мен пародонта қалталарының микрофлорасына дәрінің таблетка тұрін берген кездегіден коррекциялық әсері айқан болады.

Антисептикалық заттарға қарағанда әсер ету негізі Lactobacillus casei штамы болып табылатын лактобактерин препаратын қолданған кезде ауыз қуысының микрофлора құрамын қалпына келтіріп қана қоймай, жерлілікті иммунитет көрсеткіштерін - лизоцим белсенділігін арттырады, секреторлы иммундыглобулин А деңгейін қалпына келтіреді.

Қазіргі кезде стоматологиялық препарат имудон (Solvay Farma,) жиі қолданыла бастады. Оны гингивит, пародонтит, перикоронарит, стоматит, тонзиллит ауруларын емдеуде тағайындайды. Созылмалы катаральді гингивитты имудон қолданып емдегенде SlgА онімінің кұшеюі әсерінен ауыз қуысының жергілікті иммундық қорғанысы жоғарылайтындығы байқалады. Пародонтитгі операциялықжолмен емдеу алдындагы шаралар кешеніне препаратты енгізген кезде асқыну болу қауіпі төмендейді, сонымен катар ремиссия мерзімі біраз уақытқа ұзарады. Жоғарыда берілген мәліметтер стоматология тәжірбиесінде емдеу және алдын алу жұйесінде бактериялық терапия әдісін қолданудың перспективті екендігін дәлелдейді.

Пародонт тінінің қабыну ауруларын емдеу кешеніне бактериалық препараттарды қосып емдеу микробиоценоз жағдайына коррекция жасап, жергілікті иммунитет көрсеткіштерін жақсартуға болады