ДӘРІС № 14
Тақырып: Медициналық және фармацевтикалық тауарларды сақтау және тасымалдау Мақсаты: Медициналық және фармацевтикалық тауарларды дұрыс сақтауды және тасымалдауды қарастыру
Дәріс жоспары: 1. Медициналық және фармацевтикалық тауарларды сақтауға қойылатын талаптар. 2. Медициналық және фармацевтикалық тауарларды сақтауды және тасымалдауды регламенттейтін нормативті құжаттар. 3. Медициналық және фармацевтикалық тауарларды тасымалдау. Дәріс тезисі: Сақтау және тасымалдау шарттарын таңдау кезінде ескеруі керек: · тауардың қасиетін; · механикалық әсерлерден сақтау қажеттігін; · атмосфера әсерінен қорғаудың қажеттігін (ауадағы оттегі, ылғал, жарық, температура). Медициналық және фармацевтикалық тауарларды сақтауға және тасымалдауға қойлыатын талаптар мемлекеттік стандарттармен, санитарлық норма және ережелермен, әдістемелік нұсқаулармен регламенттеледі. Дәріхана ұйымдары үшін бұл ҚР ДСМ бұйрықтары: · 20.05.1999 жылғы №238, «Денсаулық сақтау ұйымдарында медициналық бұйымдар мен дәрілік заттардың әртүрлі топтарын сақтау бойынша нұсқаулық», «Дәріхана ұйымдарында және фармацевтикалық кәсіпорындарда өртке қауіпті және жарылғыш қасиеттері бар дәрілік заттарды сақтау тәртібі туралы нұсқаулық». Белгліенген нормаларға сәйкес сақтау бөлмелері күзет және өртке қарсы құралдармен жабдықталуы керек. Оларда ауаның белгілі бір ылғалдылығы және температурасы сақталуы керек, оны тексеру тәулігіне бір реттен кем емес жүргізіледі. Осы параметрлерге бақылау жүргізу үшін сақтау бөлмелеріне термометр және гигрометр ілінеді. Олар бөлменің ішкі қабырғаларына жылытқыш приборлардан алыс еденнен 1,5-1,7 м биіктікте және есіктен 3 м қашықтықта бекітіледі. Әрбір бөлмеде температураның және салыстырмалы ылғалдылықтың есебін жүргізетін карта болуы керек. Ауа тазалығын сақтау үшін сақтау бөлмелері сору вентиляциясымен жабдықталады, ал ондай қондырғы болмаған жағдайда бөлмеде желдеткіш, фрамуга, екінші торлы есіктер және т.б. болуы керек. Сақтау бөлмелерінде сөрелердің, шкафтардың, поддондардың, тауар астына қоятындардың қажетті мөлшері орналастырылады. Сөрелер сыртқы қабырғадан 0,6-0,7 м, төбеден 0,5 м және еденнен 0,25 м аралықта орналасуы керек. Сөрелерді орналастырған кезде олардың араларына жарық мол түсетіндей болу керек және сөрелердің арасындағы ара қашықтық еркін жүретіндей 0,75 м болу керек. Сақтау бөлмелерінде медициналық және фармацевтикалық тауарларды орналастыру кезінде ауданның толық қамтылуын ескеру керек, дәріхана және қойма қызметкерлерінің жұмыс істеуіне ыңғайлы жағдай жасалуы керек, сонымен бірге фармацевтикалық тәртіпті қамтамасыз етуді және кіші механизация құралдарын қолдану мүмкіндігін ескеру керек. Тауарларды сөрелерге, шкафтарға, ал қажет болған жағдайда алдын ала поддон, арнайы плита, подтоварниктерді өою арқылы еденге де орналастырады. Тасымалдау шарттарын таңдау кезінде тауардығң қасиетін және оны механикалық және атмосфера әсерінен қорғау қажеттігін ескеру керек. Тасымалдау кезінде тауарлардың дұрыс сақталуы көп жағдайда буманың дұрыс таңдалуныа және оның сапасына; тауарды тараға, ал тауары бар тараны контейнерлер мен тасымалдау құралдарына орналастыру тығыздығына; оларды механикалық және атмосфера әсерінен қорғау дәрежелеріне байланысты болады. Тауарларды олардың түрлеріне және қасиеттеріне, сонымен бріге транспорт түріне байланысты әртүрлі бумаларда немесе бумасыз тасымалдайды. Барлық жағдайларда да өнім тығыз орналастырылған болу керек, ал бос жерлері сәйкес буу-орау материалдарымен және төсеніштермен толтырылады. Ол үшін амортизациялық қабілеті бар кеуекті полимерлі және көп қабатты материалдарды пайдаланған өте ыңғайлы және тиімді. Кейбір бұйымдарды тауарлық түрлерін сақтау үшін арнайы жабдықталған транспортта тасымалдайды. Тиеу және түсіру кезінде тарадағы жазуларға және ескерту жазбаларына, тасымалдау құралдарының тазалығына көңіл аудару қажет. Жүктердің шектен тыс соғылуына немесе құлауына жол бремеу керек. ДЕБИЕТ 1. О.А.Васнецова. Медицинское и фармацевтическое товароведение.- Москва: «ГЭОТАР-Медиа», 2005. 2. Умаров С.З., Наркевич И.А., Костенко Н.П., Пучинина Т.Н. Медицинское и фармацевтическое товароведение. – Москва: ГЭОТАР-MED, 2004.
БАҚЫЛАУ СҰРАҚТАРЫ (кері байланыс) 1. Фармацевтикалық және медициналық таураларды сақтау қандай құжатпен регламенттеледі? 2. Сақтау бөлмелеріне қандай талаптар қойылады? 3. Тасымалдау құралын таңдау неге байланысты болады?
|
