Беларускія народныя казкі. Іх класіфікацыі.
Самы любімы дзецьмі жанр вуснай народнвй творчасці і увогле наібольш любімае іх чытанне- гэта, безумоуна народныя казкі. Казка не надакучае дзецям, адну і тую ж казку яны могуть слухаць многа разоу. Казкі - наібольш яркі і захапляючы па сваіму зместу і паэтычнаму афармленню жанр вуснай народнай творчасці. Падзеі у казках заусёды цікавыя, займальныя і носяць фантастычны характар, уносяць чалавека у свет мыры. Дзеці школьнага узросту павінны разумець, што пры усеё умоунасці і выдуманым характарыпадзеі – казкі адлюстроуваюць з глыбокай унутраннай праудзівысцю, што чяны грунтуюцца на рыальнам жыцці, абагульняюць самыя значныя і характэрныя яго рысы, заглюдваюць у будычыню. Казкі: ü Пра жывёл; ü Чарадзейныя; ü Сацыяльна-бытавыя. Казкі пра жывёл па свайму паходжанню наібольш старажытныя. У далёкім мінулым людзі выказваалі у гэтых казках свае уяуленні аб прыродддзе, аб жывёльным свеце. Многія казкі пра жывёл з цягам часу сапрауды перетварыліся у сатырычныя казкі, у якіх пад вобразам жывёл сталі разумецца людзі. Вобразы казак пра жывёл добра запамянаюцца дзецям, бо у іх паутараюцца пераважна адны і тыяж лясныя звяры і хатнія жвёлы. Казкі знаёмяць дзяцей з асаблівасцямі быту і прыроды іншых народау нашай краіны і усяго света. Чалавек заусёды аказваецца мацнейшым ён выступае як гаспадар прыроды. Вінаватыя заусёды пакараны, а дабро заусёды атрымлівае пабеду. І гэта выклікае у дзяцей пачуці радосці і гонару за дарагіх ім персаназау казкі, затых, хто жыве па законам гуманыстычнай народнай маралі, абараняе слабейшых, пакрыуджаных, змагаецца за перамогу справядлівасці і дабра. У казцы у весь час гучыць жывая гаворка, цікавы, дынамічны дыялог паміж жывёламі, што стварае вялікую магчамасць для драматізацыі інсцэніраванія казак. Малодшым дзеццям вельмі падабаеца такія віды казак у якія уключаны элементы гульні. Вельмі падабаюца і лёгка запамянаюцца імі песенкі, якія спяваюць казачныя персанажы. Вельмі захапляюць дзяцей чарадзейныя казкі, насышчаныя павучальнымі падзеямі і прыгодамі герояу. Чарадзейныя казкі як нельга лепш атпавядаюць цікавасць дзяцей даусяго яркага, незвычайнага, здіуляючага. Казкі народа заусёды гавораць аб вялікіх магчымасцях чалавека, аб яго здольнасці перамагчы зло. Чалавек у казцы выступае як гападар разумны, ён падпарадкоувае сваёй волі стыхійныя сілы прыроды, перамагае зло. Гэта умацоувае у дзяцй веру у жыццё, у свае сілы, у ажыцяуленне сваіх мар і надзей. Казкі сацыяльна-бытавого характару у параунанне з чарадзейнымі казкамі – пазнейшыя па паходжанню. Яны адлюстроуваюць быт, сямейныя аднолсіны, а так сама сацыяльныя супярэчнасці у класавам грамадстве, абагульнюць наібольш характернае і важнае у грамадскім жыці. Дзеянні у гэтых казках адўбываюцца у звычайных жыцёвых абставінах, персанажы-звычайныя людзі. У гэтых казках высмейваюцца розныя чалавечныя заганы – лянота, дураць і гэтак далей. Гэтыя казкі прыцягваюць дзяцей перш за усё вострым камізмам сітуацый, кемлівасцью герояу. Яны раскрываюць дзецям народны ідэал чалавека вольнага, працавітага, вернага сына і абаронца роднай зямлі.
|