Пневматикалық көліктің системасын есептеу

4. Тасылатын материалдың қиялдану жылдамдығы мен қозғалысының жұмыс жылдамдығы.

5. Горизонтальді ауа жолы жеріндегі қысымның жоғалуы.

6. Вертикальді ауа жолы учаскесіндегі қысымның жоғалуы.

Ірі құрылыс алаңдары мен құрылыс индустриясының зауыттырында әр түрлі материалдарды және өндіріс қалдықтарын араластыру үшін оларды тасымалдаудың басқа әдістеріне қарағанда үлкен артықшылықтары бар пневматикалық көліктер кеңінен пайдаланылады.

Пневматикалық көлік системасын есептеу үшін тасымалданатын материалдың витать ету жылдамдығы ν_вит мен қозғалыстың жұмыс жылдамдығы ν_раб түсінігі енгізілген. Витать ету жылдамдығы ретінде өлшенген жағдайдағы немесе немқұрайлы тепе-теңдік жағдайдағы материалдық бөлшектердің ауа ағысы жылдамдығы түсініледі. Пневматикалық көліктің ауажолы арқылы өтетін материалдық бөлшектердің анық жылдамдығы жұмыс жылдамдығы деп аталады. Оған өлшенген күйдегі материялдық бөлшектер жатпайды. Мысалы: вентилятордың тоқтауы және оны қосып ауажолында шөккен бөлшектерді желдету.Ауажолындағы жұмыс жылдамдығы мен тасымалданатын материалдық бөлшектерінің жылдамдығының қатынасы тасымалданатын G массалы тасымалданатын материалдың тасымалданатын 1кг ауа қоспасының массалық концентрациясына тікелей байланысты.Витать ету жылдамдығының ν_вит мәні пневматикалық көлік системасын есептеу кезіндегі негізгі әуелгі бір мәлімет болып табылады.

Саның қарапайым интервал санындағы Re витать ету жылдамдығының ν_вит, м/c, жақындатылған мәні шар күйлі бөлшектер үшін:

ν_вит = 4,7√(dρ) (15.1)

Мұндағы d – дене диаметрі, м; ρ – дене тығыздығы, кг/м3.

Вертикальді құбыржолда тасымалдау үшін ауа қозғалысының жылдамдығы витать ету жылдамдығынан 1,3 – 1,5 есе көп болуы керек. Горизонтальді құбыржолда тасымалдау кезінде ауа қозғалысының жылдамдығы жобамен 2 витать ету жылдамдығына тең болуы керек.

Кейбір шаңдардың виды үшін пневматикалық көліктегі ауажолдағы ауа қозғалысына жобалау жұмыс жылдамдығы 15.1 таблицасынан алынуы мүмкін.

Материалдарды ауамен құбыржол арқылы тасымалдау кезінде үйкеліске жоғалу мен жергілікті кедергі таза ауаны қозғалтумен салыстырғанда көбейеді.

Ауажолының горизонтальді участкілеріндегі қысымның жоғалуы келесі формуламен есептеледі:

ρ_cm= ρ(l+kµ) (15.2)

Мұндағы ρ – таза ауа қозғалысы кезіндегі желідегі қысымның жоғалуы, Па; k – тәжірибелі жолмен анықталатын коэффициент; µ – тасымалданатын қоспаның массалық концентрациясы, кг/кг.

Таблица 15.1. Пневматикалық көлік ауажолы ауа ағысының жылдамдығы, м/с

 

Тасымалданатын материал немесе қалдықтар	Учаскелері	Тасымалданатын материал немесе қалдықтар	Учаскелері
Вертикальді	Горизонтальді	Вертикальді	Горизонтальді
Құм, ұнтақ саз			Жеңіл минералды шаң
Зімпаралы минералды шаң (күкірт кабиді, корунд)			Үгінді мен жаңқа
Ірі ызғар жаңқа

 

 

Вертикальді учаскелердегі қысымның жоғалуын келесі формуламен есептейді:

ρ_cm= ρ(l+kµ)+lν (15.3)

Мұндағы l – вертикалтді ауажолы учакесінің ұзындығы, м; ν – механикалық қоқыс массасының таза ауа көлеміне қатынасына тең қоспаның көлемді концентрациясы, кг/м3.

Құрғақ құм үшін ұнтақталған саз k = 0.6 (тығыздығы 2400 – 2600 кг/м3); Ағаш үгінді мен жаңқа үшін k = 1.4 (тығыздығы 250 – 300 кг/м3).

Шаңды ауаны тасымалдау үшін ауажолы диаметрінің келесі мүмкін минималды мәндері ұсынылады, мм:

Орташа талшықты шаң (үгінді, ұсақ жаңқа, мақта талшығы, жүн және т.б.)..........................................................................................................100

Ірі жаңқа..................................................................................................130

Жоңқа.....................................................................................................150

Пневмокөліктік қондырғыларды есептеу келесі операциялардан қиысады: тасымалданатын материалдар санын анықтау; 15.1 таблицасының ауа қозғалысы жылдамдығының және қоспа массасы концентрациясының (не есептеу арқылы) мәндеріне сүйеніп ауа көлемін анықтау; бөлек учаскелер мен тармақталулардағы қысымның жоғалуын ауажол диаметріне сүйеніп іріктеу.

Пневматикалық көлікті пайдаланудың әртүрлі жағдайлары үшін ауажолы мен құрылғылардың аса егжей-тегжейлі мәліметтері арнайы әдебиеттерде келтірілген.

Қорытынды

Зерттеу жұмысы барысында қол жеткен нәтижелер төмендегідей қорытындылар жасауға мүмкіндік береді.Өндіріс процесі кезінде бөлменің ауасы әрдайым әр түрлі зиянды заттармен ластанады, адамдардың денсаулығына кері әсерін тигізеді,кейде шығарылып жатқан өнімге.сондай зиянды заттарға әртүрлі түрде шаң,бу,газ сонымен бірге артық жылу мен ылғал,химиялық бу жалпы уытты заттектер немесе тітіркенгіштік әсері, улы және сусыз шаң, зиянды радиоактивті факторлар.Қоршаған ауаның ластануы жалпы жылудың бөлінуі,ылғалдылық пен көмірқышқыл газы,жылу мен ылғалдың бөліну санына байланысты физикалық дәрежесі адамға артық жүктеме және қоршаған ортаның температурасына қатысты.Қазіргі заман талабына сай адам өміріне жасанды құрал тиімділігі ауа ортасына қажет.Техникалық желдету ауадан зиянды заттарды жою жолымен күресу және соңғы таза өтемақы жүйесін пайдаға асыру мақсатымен қызмет етеді.Желдету жүйесі ұстаным әсеріне қарай:табиғи және механикалық болып бөлінеді.Табиғи желдету жүйесі сирек ерекшелігі жалпы алмасу,бөлмені барлық ауамен алмасуды қамсыздандыру қорытындыға сәйкес зиянды заттардың бөлмеге түсуі,артық ауамен бірге жайылады.Механикалық желдету жүйесі жалпы алмасуда,жергілікті де бола алады.Жергілікті жүйеде құрылғы арқылы зиянның бөлінуіне қарсы әртүрлі қорғану түрін жасайды,ауа жергілікті ауа шығару нұсқауымен жойылады.Ауа өтемақысы,жергілікті ауа шығаруды жою бөлме ішіне жаңа таза ауа берілуі.Табиғи желдету жүйесі бөлмеде болатынәртүрлі көлемі көп мөлшеріндегі сыртқы салқын ауа мен жылу, ауа алмасуымен жүзеге асады, сонымен бірге жел әсерінен де болуы мүмкін.Механикалық желдету жүйесі ауа алмасу тек желдетік жұмысы арқылы жүзеге асады.

Аса маңызды ұсыныс сәулет-жоспарлаумен конструктивтік сипат өндірістік ғимаратты ауаландыруға байланысты келтіреді.

1. Көп аралық цехта ағынша сол сияқты ауа мақсатқа сәйкестік үлесті фрамуг жарық ашылу арқылы атқарады.

2. Көпаралық өндірістік ғимараттарды жоспарлап салу кезінде міндетті турде зиянды заттарды сапасы мен сипатына көңіл бөлген жөн,әрбір аралықтан бөлінген,осыған төбе қимасы,фонарь формасы,оның біркелкі орналасу және аралық биіктігіне байланысты шешім шығару керек.Ауаландыруды сұрақтарды шешпей пайдалануға болмайды,ауаның төбеде және қатты зиянды газдар мен шаңдар пайда болады.

3. Артық жылу мен зиянды газдар бөлме ішінде сыртқы қабырғадан шығу керек.

4. Таза ауа келуі жеткілікті болуы үшін цех құрылысшының сыртқы қабырғасы ашық және т.б құрылыссыз болғаны,жақсы жоспарланған шешім болып табылады.Тұрғын орындарда көп жағдайда мақсатқа сәйкес бөлмеде орналастырылған жөн.

5. Цехты ауаландыру кезінде үлкен роль оның биіктігіне байланысты.Цехта үлкен жылу бөліну кезінде оның биіктігі 10метрден аспауы керек.

6. Ғимарат орындарында ауаландыру жаз және қыс мезгілдерінде жүзеге асады.Сыртқы ауаның қыста тесігі еденнен 4 метр биіктікте орналасу керек.Ауа желдету төмен сыртқы температура көлем бөлігін бөлмеге жылуы бар желдеткішті 10-12 С шығаруы қажет.