БАҚЫЛАУҒА АРНАЛҒАН ТЕСТ СҰРАҚТАРЫ.
V БӨЛІМ. 1. «Экология» терминінің алғашқы рет ұсынған Э. Геккель Ч. Дарвин Н. Вавилон Ю.Либих В. Сукачев 2. Эклогия пәні не туралы ғылым? Ағзалардың қоршаған ортамен қарым-қатынасы туралы ғылым Табиғи ресурстарды тиімді пайдаланудың теориялық негізі Нәрлік тізбек арқылы байланысқан жүйк туралы кешенді ғылым Табиғи ортаның жпғдайы туралы ғылым Қоршаған ортаға антропогенді әсерді зерттеу 3. Аутэкология нені зерттейді Ағзаларды Популяцияларды биоценоздарды Биосфераны Жасушаны 4. Демэкология нені зерттейді Популяцияларды Ағзаларды Қоғамдастықтарды Биоценозды Экожүйені 5. Синэкология нені зерттейді Қоғамдастықтарды Жасушаларды Ағзаларды Популяцияларды Экотопты 6. Ғаламық экология не туралы ғылым Биосфера Биогеоценоз Атмосфера Ағзалар Орта 7. Экологиядағы негізгі функционалды бірлік не? Экожүйе Популяция Биоценоз Қоғамдастық Экотоп 8. Биосфера терминін алғаш рет ұсынған кім? Э. Зюсс Н. Вавилон Ю. Либих Э. Геккель В. Сукачев
9. Биосфера не үшін қажет? Тірі ағзалардың тіршілік ететін аймағы Саналы ғылыми шаралар әлемі Жер шары көлеміндегі үлкен кеңістік Геограиялық қабат Органиалық әлемнің эволюция процесі 10. Биосфера туралы ілімніңн егізін қалаушы кім? В. Вернадский Н. Вавилон Ю. Либих Э. Геккель В. Сукачев 11. Биосфера қашан пайда болған? Б.ғ.д. 4 млрд. жыл ьұрын Б.ғ.д. 7 млрд. жыл ьұрын Б.ғ.д. 10 млрд. жыл ьұрын Б.ғ.д. 50-100 млн. жыл ьұрын Б.ғ.д. 10 млн. жыл ьұрын 12. Төменде аталған факторлардың қайсысы абиотикалық факторларға жатады? Температура Бәсекелестік Адам тіршілігі Паразитизм Су каналының тереңдігі 13. Аталған факторлардың қайсысы биотикалық факторларға жатады? Комменсализм Жарық Радиация Температура Ылғалдылық 14. Төменде аталған факторлардың қайсысы антропогендік факторларға жатады? Өнеркәсіптің дамуы Түрлер арасындағы бәсекелестік Популяция өкілдерінің арасындағы байланыс Темепература Түрлер арасындағы байланыс 15. Ненің өзгеруіне байланысты ағзаларда фотопериодизм реакциясы жүреді? Күннің ұзақтылығынан Ауа температурасының Ауа ылғалдылығының Күн мен түннің ауысуы Ылғалдылықтың 16. Бірінші реттік продуценттерге не жатады? Өсімдіктер Жануарлар Зооофагтар Фитофагтар Сапрофиттер 17. Биомассаның ең үлкен тығыздығы қай ортада шоғырланған? Су және жер-ауа ортасында Су ортасында Жер-ауа ортасында Топырақ ортасында Су және ауа ортасында 18. Фитофагтар қоректену түрі бойынша қай түрге жатады? Өімдік қоректі жануарларға Өсімдікке Ет қоректі жануарларға Жануарларға Паразиттерге 19. Аталған ғамдардың қайсысы минимум заңын ұсынған? Ю. Либих А. Тенсли В. Вернадский Г. Гаузе Ч. Дарвин 20. Шектеуші фактор заңы қандай фактор туралы заң? Шектеуші фактор туралы Факторлардың күеліленуі туралы Оптималды факор туралы Нормалды фактор туралы Минималды фактор туралы 21. Ноосфераның құрылымдық бөлігі қалай аталады? Нообиогеценоз Экотоп Нооеноз Биоценоз Экожүйе 22. Биомассаның түзілуінде қандай ағзалар маңызды рөл атқарады? Жануарлар мен өсімдіктер Жануарлар Өсімдіктер Микроағзалар Жануарлар мен микроағзалар 23. Аталған ресурстардың қайсысы сарқылмайтын ресурсқа жатады? Күн энергиясы Пайдалы қазбалар Өсімдіктер әлемі Жануарлар әлемі Мұнай мен тас көмір 24. Аталған ресурстардың қайсысы сарқылатын ресурсқа жатады? Қалпына келетін, қалпына келмейтін және салытырмалы қалпына келетін Қалпына келетін, қалпына келмейтін Салыстырмалы қалпына келетін Қалпына келетін және салыстырмалы қалпына келетін Өсімдіктер және жануарлар әлемінің ресурстары 25. Өсімдіктер ресурстардың қандай түріне жатады? Сарқылатын, бірақ қалпына келетін Сарқылмайтын Салыстырмалы қалпына келетін Сарқылатын, бірақ қалпына келмейтін Қалпына келмейтін 26. Минералды ресурстарға не жатады? Мұнай, тас көмір Топырақ, су Ауа, су Өсімдіктер Микроағзалар 27. Қандай табиғи ресурстар СО2 сіңіріп органикалық зат түзіп О2 бөліп шығарады? Ормандар Су Жер атмосфера Топырақ 28. Жасыл өсімдіктердегі күн энергиясының аккумирлену процесі қалай аталады? Фотосинтез Бөліну Транспирация Булану Трансформация 29. Тірі ағзалардың бейімделінуі дегеніміз не? Орта жағдайына үйрену Қоршаған орта жағдайы Шектеуші фактор Орта компонентеріне әсер ету Минималды фактор 30. Экологиялық фактор бұл не? Тіршілік ететің ортаның жағдайы Гидросфера жағдайы Атмосфера жағдайы Литосфера жағдайы Биосфера жағдайы 31. Экологиялық факторға қатысты ағзаның төзімділік шегі қалай аталады? Толеранттық Аспектік Тіршілік формасы Репродуктілік Бейімделу 32. Қоректік тізбектің қарапайым звеносы қалай аталады? Трофикалық деңгей Сан пирамидасы Энергия мөлшері Қоректік тор Биомасса пирамидасы 33. Әк тасты топырақ қандай иондарға бай? Са2+ Na+, Cl¯ NO3¯ P5+ Na+ 34. Метобализм дегеніміз не? Заттың ағзадағы өзгеруі Заттың жинақталуы Энергияның жинақталуы Ағзаның энергия шығыны Энергия алмасу 35. Ет қоректі жануарлар немен қоректенеді? Жануарлармен Өсімдіктермен Микроағзалармен Саңырауқұлақтармен Паразиттермен 36. Өндірістік экология қандай экология бөліміне жатады? Инженерлік экология Медициналық экология Химиялық экология Ауыл шаруашылық экология Ғаламдық экология 37. Тұщы су құрамында тұздың мөлшері қанша болуы керек? 0,5 г/л кем 1 г/л кем 5 г/л кем 10 г/л кем 0,1 г/л кем 38. Адамның саналы тіршілігі оның дамуын қамтамасыз ететін негізгі фактор болып табылатын биосфераның қандай күйіне жатады? Ноосфера Гемосфера Тропосфера Этносфера Ионосфера 39. Көлем бірлігіне қатысты популяциялар саны қалай аталады? Тығыздығы Өлімі Жастық құрлымы Биотикалық потенциалы Абиотикалық потенциалы 40. Бір түр особьтарының жиынтығы қалай аталады? Популяция Биогеоценоз Қоғамдастық Ароценоз Биоценоз 41. Бір биоценоздың (экожүйенің) екіншісімен ауысуы қалай аталады? Сукцессия Флуктуация Демутация Мутуализм Мутация 42. Табиғи факторлардан басқа экожүйенің динамикасына себеп болатын не? Өнімділік Таза өнімділік Екінші реттік өнімдіілк Жалпы өнімділік Бірінші реттік өнімділік 43. Экожүйенің биотикалық компоненті не? Тірі ағзалар Климаттық режим Ортаның физикалық қасиеттері Ылғалдылық пен температура Температура мен қысым 44. Экожүйенің абиотикалық кампонентіне не жатады? Топырақ Өсімдіктер Жануарлар Микроағзалар Паразиттер 45. Симбиоз дегеніміз не? Селбесіп тіршілік ету Тек бір ағзаға ғана пайдалы тіршілік Екі ағзағада пайдасыз тіршілік Бейтарап тіршілік Қолайсыз тіршілік 46. Қышқылды жаңбырға себеп болушы қандай оксид қосылыстары? SО2 және NО2 PО3 және Аs2О3 S және CО2 C және PО3 CО3 және K2О3 47. Вернадский бойынша биосфера үшін жалғаз энергия көзі не? Күн жүйесі Жер жылуы Көміртек диоксиді Жасыл өсімдіктер Ультрокүлгін сәулелер 48. Табиғи суларды ластайтын негізгі ластаушы көзге не жатады? Қаланың ағын сулары,жаңбыр сулары т.б. Газдар Топырақтар Егіндер Жеміс қалдықтары 49. Аридизация дегеніміз не? Топырақтың шөлденуі Топырақтың жел эрозиясы Топырақтың су эрозиясы Топырақтың шалшықтануы Топырақтың жүдекуі 50. Электолиз суды тазартудың қандай әдісіне жатады? Физика-химиялық Химиялық Физикалық Биологиялық Механикалық 51. Парниктік (жылулық) эффектің түзілуінде қандай қосылыс негізгі рөл атқарады? Көміртек диоксиді Метан Фреондар Су буы Күкірт диоксиді 52. Биоценоз дегеніміз не? Белгілі бір жерде тіршілік ететін тірі ағзалар топтары мен оларды қоршаған өзі табиғат жиынтығы Бірге тіршілік ететін өзара байланысқан ағзалар жиынтығы Бір түр особьтарының жиынтығы Бейорганикалық заттардын органикалық заттар түзетін ағзалар Органикалық заттармен қоректенетін ағзалар 53. Мемлекеттік Барсакелмес қорығы қай жерде орналасқан? Арал теңізінің аймағында Шымкент обылысында Атырау обылысында Алтай аймағында Павлодар обылысында 54. Трофикалық тізбек бұл не? Бір ағзалардан екінші ағзаларға зат пен энергия берілуі Күн сәулесінің әсерімен бірнеше реттік органикалық заттардың синтезі Популяцияның биологиялық потенциалы мен орта арасындағы тепе-теңдік Өсімдік пен жануарлар ағзалары арқылы жүретін зат айналымы Бір жақтық биомассаның берілуі 55. Пестициттер ластаушылардың қандай түріне жатады? Параметрлік Ингредиенттік Биоценотикалық Деструктиві Қосалқы 56. Тамақ өнеркәсібінің қалдықтары ластанудың қай түріне жатады? Ингредиенттік Параметрлік Биоценотикалық Деструктивті Қосалқы 57. Стратосфераны қандай қасиет сипаттайды? Әр 1000м биіктікте температура 50С төмендейді Құрамында ылғыл мөлшері жоғары Бұлтар түзіледі Су буы жоқ Температура өзгермейді 58. Ауаның жер бетіне жақын қабыты, жер беті және жер асты сулары, өндірістік ағын сулар қандай экологиялық мониторинг объектілеріне жатады? Жергілікті Биологиялық Геожүйелік Ұлттық Биосфералық 59. Экологиялық мәселелерді шешудің тиімді жолы қандай? Аз қалдықты технологиялар қолдану Суды пайдалану Газды көбейту Жаңбырды қолдану Шөп егу 60. Қоршаған ортаны тексеру жолы қандай? Экологиялық мониторинг Экологиялық білім беру Эклогиялық құжат Экологиялық лицензия Экологиялық тапсырма 61. Ортаның сапасы дегеніміз не? Адамның және басқа тірі ағзалардың тіршілігіне қолайлы факторлар жиынтығы Адамға және қоршаған ортаға өндірістің теріс әсері Өндірістің, технологиялардың, қондырғылардың тұрақтылығына қойылатын талаптар Адамға және табиғи ортаға өндіріс ортасының әсері Абиотикалық және биотикалық құраушылар 62. ҚР негізгі экологиялық мәселері не? Сапалы тұщы судың жетіспеуі,парниктік эффект, қышқылды жаңбыр т.б. Қала тұрғызу Машинаны көбейту Егін егу Сапалы еңбек ету 63. Озон қабатының атқаратын қызыметі не? Ультрокүлгін сәулелерді өткізбеу Радиоактивті сәулелерді сіңіру Инфрақызыл сәулелерді сіңіру Планетаны оттегімен байыту Зианды қалдықтарды сіңіру 64. Атмосфера температурасының жоғарлау процесі және оның құрамында көмірқышқыл газының көбеюі қалай аталады? Парниктік (жылулық) эффект Антропогенді стресс Энергетикалық стресс Қышқылды жаңбырлар Ауа ортасының қарсылығы 65. Қоршаған орта жағдайын кешенді түрде бақылау, бағалау және болжау жүйесі қалай аталады? Мониторинг Кадастр Домпинг Экологиялық тапсырма Экологиялық құбылыс 66. Қай ғалым келесі төрт заңды тұжырымдаған? бәрі бір-бірімен байланысты, еш нәрсе текке берілмеіді, мәңгілік ештеңе болмайды, табиғат өзі жақсы біледі. Б. Коммонер В. Вернадский Ю. Либих В. Шелфорд Ю. Одум 67. Демократиялық көрсеткішке атталғанның қайсысы жатады? Халықтың жалпы саны Өмір ұзақтылығы Өсу жылдамдығы Халықтың тығыздығы Барлық аталғандар 68. Ғылымға «үлкен экология» терминін енгізген кім? Н. Реймерс Н. Вавилов М. Будько В. Вернадский Б. Коммонер 69. ҚР қай жылы қоршаған ортаны қорғау туралы заң қабылданған? 1995 ж 1993 ж 1994 ж 1996 ж 1997 ж 70. Биоценоз терминінің дұрыс анықтамасын табыңыз. Бір аймақта мекендейтін әртүрлі популяциялар тобы Бір түр особьтарының тобы Өз тіршілігі нәтежиесінде бір-бірімен байланысқан ағзалар Бейорганикалық заттардан органикалық заттарды синтездейтін ағзалар Дайын органикалық заттарды пайдаланатын ағзалар 71. Тірі жүйелердің деңгейлері қалай аталады? Биогоценоздық Молекулярлық Молекула ішілік Ағзалық Молекула аралық 72. Экожүйенің өлі компоненті қалай аталады? Экотоп Биоценоз Биогеоценоз Нооценоз Биомасса 73. Экотоп құрамына не кіреді? Атмосфера, литосфера, гидросфера Өсіидіктер Жануарлар Атмосфера Гидросфера 74. Автомабиль газдарының басым бөлігі не? Көмір оксиді,қорғасын қосылыстары Азот оксиді Көмірсутек оксиді Көмірсутектер Озон 75. Экологиялық фактордың нақты аймағында ағза тіршілігіне қолайлы жағдайлар туындайды. Бұл аймақ қалай аталады? Оптимум Тұрақтылық Пессимум Максимум Минимум 76. Суды биологиялық әдіспен тазартуға не жатады? Аэротентер Электорлиз Хлорлау Қайнату Мұздату
77. Бірінші трофикалық деңгейде қандай ағзалар орналасады? Продуценттер Редуценттер Геобионттар Эпигеобионттар Биотоптар 78. Кім және қай жылы «Адам экологиясы» терминін енгізген? 1921 ж. А. Парк 1935 ж. Н. Вавилов 1975 ж. М. Будько 1945 ж. В. Вернадский 1935 ж. Б. Коммонер 79. Бірінші реттік ластаушыларға не жатады? Қоршаған ортаға табиғи және антропогендік процестердің нәтежиесінде түсетін ластаушылар Табиғи ластаушылар Антропогендік ластаушылар Технологиялық процестердің зиянды әсері Антропогенді ластаушылар 80. Таралуы бойынша ластанушылар қалай жіктеледі? Ғаламдық, жергілікті, аймақтық Жергілікті және аймақтық Өндірістік және аймақтық Ғаламдық және жергілікті Жергілікті, аймақтық және өндірістік 81. Экологиялық мониторинг қандай деңгейде жүргізіледі? Қалалық, аймақтық, мемлекеттік Далалық жерде Өңдірісте Ауылшаруашылығында Жеке мекемелерде 82. “Табиги іріктелу арқылы түрлердің шығу тегі” еңбегінің әйгілі авторы кім? Ч. Дарвин Э. Геккель К. Уатт Ж. Б, Ламарк В.И. Вернадский 83. Биогеоценоз бір-бірінің тіршілік етуіне жағдай туғызатын қандай компоненттерден тұрады? Биоценоз және экотоп Биоценоз және климотоп Фитоценоз, зооценоз және эдафотоп Климатоп және эдафотоп Биоценоз,экотоп және климатоп 84. Бір территорияда мекендеп, қоректік тізбекте өзара тығыз байланыста болатын және бір-біріне әсер ететін өсімдіктердің, жануарлардың, микроорганизімдердің, саңырауқұлақтардың қауымдастығы қалай аталады? Биогеоценоз Биоценоз Фитоценоз Зооценоз Экотоп 85. Биоценозда энергия тасымалдау қандай ретпен жүзеге асады? Продуценттен консумент арқылы редуцентке Консументтен продуцентке редуцент арқылы Редуценттен продуцент арқылы консументке Редуценттен консументке Консументтен редуцентке 86. Экология ілімінің бірлігі не? Биогеоценоз Абиотикалық фактор Биотикалық фактор Экосистема Экотоп 87. «Экожүйе» ұғымын ғылымға алғаш енгізген кім? Тенсли Геккель Ю. Одум В, Вернадский Ч. Дарвин 88. «Экожүйе» ұғымы ғылымға қай жылы енді? 89. Белгілі бір аймақтағы тұрақтанған организімдердің бір-бірімен және қоршаған ортамен қарым-қатынасының бірлестігін қалай атайды? Биоценоз Фитопланктон Микроценоз Зоопланктон Перифитон 90. Сан жағынан басым түрлерді қалай атайды? Доминанттық қауымдастықтар Эдификаторлық қауымдастықтар Индикаторлық қауымдастықтар Модификациялық қауымдастықтар Бақталастық қауымдастықтар 91. Шөл аймаққа бейімделген тікенекті, қатты жапырақтары ылғал ұстай алмайтын өсімдіктер қалай аталады? Склерофиттер Суккленттер Мезофиттер Гигрофиттер Гемофитер 92. Жануарлардың суда өсіп-өнуіне шектеу келтіретін экологиялық факторлар не? Оттегі құрамының шамадаан тыс концентарциясы Ылғал жетіспеушілік Ылғалдың көптілігі Жылудың жетіспеушілігі Қроектің көптілігі 93. Биомассаның ең үлен тығыздығы қай ортаға тән? Жер-ауа және сулы орта Сулы орта Жер-ауа ортасы Топырақ ортасы Сулы және топырақ ортасы 94. Мына ағзалардың, әсіресе, қайсысының арасында паразиттер көп? Былқылдақ денелелерде Құрттарда Микроорганизімдерде Омыртқалылар Құстар 95. Аталған ғалымдардың қайсысы миниум заңын ашқан? Ю. Либих В. Сукачев Б. Коммонер В. Вавилон Г. Гаузе 97. Экожүйенің аталған компоненттерінің қайсысы редуцент болып табылады? Шыбын Жауынқұрты Кесіртке Шегіртке Барлық аталғандар 98. Берілген қоректік тізбектердің қайсысы дұрыс құрылған Шыбын-бақа-жылан-жыртқыш құс Жылан-бақа-шыбын-жыртқаш құс Бақа-шыбын-жылан-жыртқыш құс Шыбын-бақа-жыртқыш құс-жылан Шыбын-жылан-бақа-жыртқыш құс 99. Ноосфераның құрлымдық бөлігі қалай аталады? Нообиогеоценоз Экотоп Нооценоз Биоценоз Экожүйе 100. Биомассаның жиналуында қай ағзаның рөлі зор? Жануарлар мен өсімдіктер Жануарлар Өсімдіктер Микроорганизімдер Жануарлар мен микроорганизімдер 101. Бәсекелестікке қайсысы мысал бола алады? Акула және жабысқақ балық Ағаштар мен микоризалы саңырауқұлақтар Қайың орманындағы шырша Қайыңдар Барлық келтірілген мысалдар 102. Оттегін, көмір оксидің сіңіретін органикалық зататрды құрайтын табиғи ресурстарды көрсетіңіз. Топырақ Су Өсімдіктер Атмосфера Минералды қосылыстар 103. Берілген нұсқалардың қайсысы паразиттерге жатады? Бит, кене, саңырауқұлақ Шаян мен актинян Шыршалы ормандағы қайың Қына Барлық аталғандар 104. Қазақстан Республикасының бастапқы экологиялық мәселесі не? Ауыз судың жетіспеуі Парникті эффект Азон тесіктері Қышқылды жауындар Дұрыс жауап жоқ 105. Әр түрлі түрге жататын даралардың өздерінің арасында немесе бір түрдің ішіндегі қорек, мекен ету ареалы үшін күрес қалай аталады? Бәсекелестік Жыртқыштық Паразитизм Мутуализм Барлық аталғандар 106. Әрбір түр басқа түрлермен қарым-қатынастан пайда көріп тіршілік ету қалай аталады? Бәсекелестік Нейтрализм Мутуализм Паразитизм Жыртқыштық 107. Жасыл өсімдіктер қалай аталады? Автотрофтар Гетеротрофтар Консументтер Продуценттер Редуценттер 108. Басекелестіктің болуын не анықтйды? Ортақ ресурстардың шектелкі Ортақ ресурстардың жеткілікті болуы Ресурстардың тәуелсіз тіршілік етеді Тек қоректік ресурстармен анықталады Аталғандардың брлығы 109. Бір түрге жататын бәсекелес даралардың бір-біріне әсерінің мәні неде? Тіршілігін сақтауын қамтамасыз ететінжаңа белгілердің пайда болуы Өнімділігінің төмендеуінде Популяцияның өсу жылдамдығының кемуі Берілген түрдің дараларының толық жойылуы Барлық аталғындар 110. Экологиялық фактор дегеніміз не? Тіршілік ететін орта Гидросфера Атмосфера Метасфера Литосфера 111. Төменде аталған бейімделу мысалдарының ішінен жыртқыштарға ең тән белгіні атаңыз? Жылдам реакция Қорғаныштық рең Баспаналарды пайдалану Тікен, ине сауыттарының болуы Аталғандардың барлығы 112. Тірі организімдердің адаптациялануы джегеніміз не? Ортаның жағдайына бейімделу Сыртқы ортаның жағдайы Шектелген фактор Ортаның компонентеріне әсері Ағзаның ортаға әсері 113. Табиғи биогеоценоздарда қандай факторлар өзара әсерлеседі? Абилтикалық және биотикалық Биотикалық Биотикалық және антропогендік Абиотикалық және антропогендік Барлық аталғандар 114. Әрбір деңгейден- деңгейге энергияның қандай мөлшері өтеді? 10% 1% 25% 50% 5% 115. Өсімдіктер бірлестігі не деп аталады? Биоценоз Фитоценоз Зооценоз Биогеоценоз Экожүйе 116. Қоректену тізбегіндегі қандай буынның жойылуы биоценоз үшін айтарлықтай зиянды нәтежиеге әкеліп соқтыруы мүмкін? Редуценттердің 1-ретті консументтер 2-ретті консументтер 3-ретті консументтер 4-ретті консументтер 117. Адам ағзасына түсетін ластанушылардың көбі қандай жолмен түседі Тамақпен Ауамен Сумен Жыныстық жолмен Дұрыс жауап жоқ 118. Клеткадағы жарық энергиясын аккумирлену нәтежиесіндегі процесті не деп атайды? Фотосинтез Бөлу Трансперайя Булану Ыдырау
119. Төмендегі экожүйелердің қайсысы биомассасы мен өнімділігінің жоғары болуымен сипатталады? Мұхит Тропиктік орман Жалпақ жапырақты орман Шөл Тундра 120. Экожүйенің өнімділігі шектеуші факторларға тәуелді екені белгілі. Орман белдеуінің шектеуші факторларын атаңыз. Топырақта минералды элементтердің болуы Жауын-шашын мөлшері Жылудың мөлшері Жауын-шашын мен жылудың мөлшері Барлық аталған фкаторлар 121. Жануарлар бірлестігін қалай атайды? Зооценоз Фитоценоз Биоценоз Биогеоцноз Биосфера 122. Жай бейорганикалық қосылыстардан күрделі органикалық заттарға айналатын автотрофты организімдерді қалай атайды? Продуценттер Редуценттер Консументтер Биопродуценттер Гетеропродуценттер 123. Әр түрлі ағзалардың арасындағы байланыстар қалай аталады? Биотикалық Жанама Тікелей Бәсекелестік Қоректік 124. Дайын органикалық заттармен қоректенетін ағзаларды қалай атайды? Гетеротрофтар Автотровтар Хемотрофтар Фототровтар Барлық аталғандар 125. Популяцияның тығыздығы дегеніміз не? Тіршілік кеңістігінің ауадан бірлігіне келетін даралар саны Берілген кеңістіктердегі даралардың саны Жалпы саны Кішкене жердегі әр түрлі даралардың саны Барлық аталғандар 126. Ауаның төменгі қабаты, беткі және грунт сулар, өндіріс ағындары мен қалдықтары экологиялық мониторинттің қайсы түрінде болады? Биосфералы Биологиялық Гиосистемді Ұлттық Дұрыс жауап жоқ 127. Су экожүйесі дегеніміз не? Көлдің биотикалық және абиотикалық компоненттерінің жиынтығы Көлдің өсімдіктер бірлестігі Көлдің жануарлар бірлестігі Фитопланктон Зоопланктон 128. Шөпқоректі жануарлар биоценозда қай топқа жатады? Консументтер Өндірушілер Автотровтар Фототровтар Редуценттер 129. Ағзаның қоршаған орта жағдайларына төзе алу қабілетін қалай атайды? Тұрақтылық Толеранттылық Мамандану Вируленттілік Сезімталдық 130. Тропесфера қай деңгейде орналасқан? Жоғары шегі 40-50 км биіктікте Ылғалдылық жоғары деңгейде Оттегі жетіспейтін ауа Темпераиура өзгермейді Дұрыс жауап жоқ 131. Стратосфера қай деңгейде орналасқан? Биіктіктің әр 1000м температура 5 градусқа төмендейді Ылғалдылық жоғары деңгейде Бұлттар түзіледі Судың буы жоқ Оттегі жетіспейтін ауа 132. Экологияның негізгі функционалды бірлігі не? Экожүйе Популяция Биоценоз Қоғамдыстық Экотоп 133. Ағзалардың қанша мекен ету ортасы бар? Төрт Үш Алты Бес Екі 134. Бірдей уақыт аралығында қайталанатын ортаның өзгерістерін қалай атайды? Циклді Хаосты Бағытталған Тұрақты Тұрақсыз 135. Лимиттейтін факторлар заңын қалай атайды? Шектелген факторлар Күрделіленген факторлар Оптималды факторлар Жойылған факторлар Дұрыс жауап жоқ 136. Жер бетіндегі жасыл өсімдіктердің бірінші ретті өнімінің биомассасының жиынтығының энергиялық көзіне не жатады? Күн сәулесі Ультрокүлгін сәулелер Инфрақызыл сәулелер Ренген сәулелері Аталғандардың барлығы 137. Бәсекелестің дәрежесі неге байланысты? Бәсекелестердің қажеттіліктерінің өте ұқсастықтары мен айырмашылықтарына Бәсекелестердің ареалына Бәсекелестердің санына Бәсекелестердің түрлік құрамына Аталғандардың барлығы 138. Барлық дерлік экожүйелердегі энергияның бастапқы көзі қандай? Күн энергиясы Жел энергиясы Су энергиясы Пайдалы қазбадан алынған отын энергиясы Барлық аталғандар 139. Барлық қоректік тізбектер қай топқа жататын ағзалардан басталады? Консументтер Детритофагтар Редуценттер Өндірушілер Аталғандардың барлығы 140. Төмендегі белгілердің қайсысы популяцияға тән белгі? Даралар саны Барлық аталғандар Жастық құрамы Туу Өлім 141. Ағзаның қоршаған орта жағдайларының өзгеруіне бейімделу қабілетін қалай атайды? Тұрақтылық Мамандану Толеранттылық Вируленттілік Сезімталдылық 142. Түрлердің жиынтығы мен олардың өзара қарым-қатынасынан тұратын күрделі табиғи комплекс қалай аталады? Биоценоз Биогеоценоз Биосфера Табиғаттағы зат айналымы Дұрыс жауабы жоқ 143. Озон қабатының маңызы қандай? Барлық аталғандар Ультрокүлгін сәулелерді сіңіру Инфроқызыл сәулелерді сіңіру Планетеның оттегімен байытылуы Атмосферадағы зиянды қалдықтарды сіңіру 144. Төмендегі аталған факторлардың қайсысы жасанды ластану көздеріне жатады? Автомабильдердің газдары Вулкандар Шаңды дауылдар Жер сілкіну Барлық аталған факторлар 145. Қорықтың ұйымдастырылуын қандай экололгиялық факторға жатқызуға болады? Антропогендік Биотикалық Абиотикалық Биотикалық және антропогендік Абтотикалық және антропогендік 146. Парниктік эффектің пайда болу себебі қандай? Көміртегі (ІІ) тотығының концентрациясының жоғарлауы Озон тесіктерінің пайда болуы Фреондар мен метан қалдықтары Ауаның ылғалдылығының өзгеруі Дұрыс жауап жоқ 147. Адам популяцияларының саны мен тығыздығының артуы арқылы қалалардың өсуі мен дамуын қалай атайды? Урбанизация Антроногенез Антропогенді қысым Антропогенді стресс Биоалуантүрлілік 148. Атмосфераның жерге жақын қабатының температурасы, оның құрамындағы көмірқышқыл газы мен кейбір басқа газдардың жоғарылауын қалай атайды? Парниктік эффект Антропогенді стресс Энергетикалық стресс Қышқылдық жаңбырлар Ауа ортасының қарсылығы 149. Қышқылдық жауынның пайда болуында қандай зат айтарлықтай рөл атқарады? Күкіртті газ Фреондар Көмірқышқыл газы Метан Көміртегі (ІІ) тотығы 150. Қоршаған ортаның жағдайын бақылау, байқау, бағалау мен болжаудың комплексті жүйесін қалай атайды? Мониторинг Кадастр Домпинг Эклолгиялық картографиялау Дұрыс жауап жоқ 151. Қорық дегеніміз не? Жеке түрде мемілекет қорғайтын табиғи объектілер (сарқырамалыр,үңгірлер және т.б.) Жартылай қорғау режимімен сипатталатын территория Шаруашылық қызметінен мүлдем алынған территориялар немесе акваториялардың бөліктері Табиғатты сауықтыру және эстетикалық мақсатта қорғау үшін бөлінегн территиоиялар Дұрыс жауап жоқ 152. Қай ғалым мына төрт заңды тұжырымдаған:? барлығы барлығымен байланысты, бәрі үшін төлеу қажет, барлығы бір жаққа жіберу керек, табиғат барлығын жақсы біледі. Б. Коммонер В. Вернадский Ю. Либих Ю. Одум В. Шелфорд 153. Демографиялық көрсеткішке не жатады? Адамның жалпы саны Өмір сүру жасы Барлық аталғандар Өсу жылдамдығы Халықтың тығыздығы 154. Қазіргі біздің планетамыздағы адамдар саны қанша? 5-6 млрд. адам 2-3 млрд. адам 3-4 млрд. адам 4-5 млрд. адам 6-7 млрд. адам 155. «Үлкен эклогия» терминін ғылымға енгізген кім? Н. Реймерс Н. Вавилов М. Будыко В. Вернадский Б. Коммонер 156. Қазақстан Республикасының қоршаған ортаны қорғау туралы заңы қай жылы қабылданды? 157. Биоценоз дегеніміз не? Бір территорияда тіршілік жасаған популяциялардың әртүрлілікті қосындысы Бір түрдегі особтердің топтары Тіршілікте бір-біріне байланысы бар организімдер Бейорганикалық заттардан органикалық заттарды синтез жасайтын организімдер Дайын органикалық заттарды пайдаланатын организімдер 158. Тірі жүйелердің деңгейі қалай аталады? Биогеоценоз Молекулалық Етті Организімді Молекулааралық 159. Экожүйенің өлі бөлігі қалай аталады? Экотоп Биоценоз Биогеоценоз Нооценоз Биомасса 160. Экотоптың құрамына не кіреді? Атмосфера, гидросфера, литосфера Өсімдіктер Жануарлар Атмосфера Гидросфера 161. “Мұнай дақтары” ластаушылырдың қайсы түріне жатады? Параметрлік Ингредиентті Биоценотикалық Деструкциялық Дұрыс жауап жоқ 162. Тамақ өнеркәсібінің қалдықтары ластаушылардың қайсы түріне жатады? Ингредиентті Параметрлік Биоценотикалық Деструкциялық Дұрыс жауап жоқ 163. «Адам экологиясы» терминін алғаш рет кім және қай жылы енгізді? 1921ж. А. Парк 1935ж. Н. Вавилов 1875ж. М. Будыко 1945ж. В. Вернадский 1935ж. Б. Коммонер 164. Ластаушылар түзілуіне байланысты реттелу қалай аталады? Біріншілік және екіншілік Біріншілік Табиғи Антропогенді Екіншілік 165. Біріншілік ластануға не жатады? Табиғи және антропогенді процесстер арқылы қоршаған ортаға түсетін ластанушылар Табиғи ластанушылар Антропогеннді ластанушылар Технологиялық процестердің зиянды әсері Дұрыс жауап жоқ 166. Ластанушылар таралуына байланысты қалай жіктеледі? Әлемдік, жергілікті, аймақтық Жергілікті, аймақтық Өндірістік, аймақтық Әлемдік, жергілікті Жергілікті, өндірістік, аймақтық 167. Экологиялық мониторинг қандай деңгейде жүргізіледі? Қалалық, аймақтық, мемлекеттік Жергілікті Өндірістік, аймақтық Мемлекеттік Қалалық
169. Қоршаған ортаны басқару жолдары Экологиялық мониторинг Экологиялық экспертиза Экологиялық паспорт Экологиялық лицензия Дұрыс жауап жоқ 170. Аталған факторлардың қайсысы абиотикалық факторларға жатады? Көктемдегі өзендерінің жойылуы Ормандарды кесу
|
