Дәрістер кешені
Дәріс 1. Кіріспе. Жоспар 1. Қазақстан тарихы курсының мақсаты мен міндеттері 2. Деректер және тарихнама
Негізгі ұғымдар: Тарих, дерек,тарихнама.
Тарих мынандай негізгі міндеттерді шешеді: гносеологиялық - Отанымыз бен халқымыздың өткені туралы білім береді; аксеологиялық адамның бойында тарихи оқиғаларға қатыстылық сезімін қалыптастырады. Сондықтан да, ол азаматтық қасиеттердің негізі болып табылады; праксеологиялық - күрделі де көп қырлы тарихи құбылыстарға өзіндік баға беру және талдау қабілетін қапыптастыруға мүмкіндік туғызады; прогностикалық - тарих, ол болашақтың негізі қаланған өткен заман, тарих аяқталмайды, тарихта үлкен мүмкіншіліктер бар, өйткені, онда бұрын ашылмаған шындықтар айқындалады. Тарих - келешектің «архимед нүктесінің» негізі. Ол халықты топтастырушы әрі біріктіруші қызметін атқарады. Тарих қай халықтың болмасын қайталанбас ерекшелігін, нақтылығын дербес қарастыра отырып, олардың бүкіл адамзат қауымдастығының құрамдас бөлігі екенін көрсетеді, соған сәйкес әлемдіктарих жүйесіндегі орнын айқындайды. Жалпы алғанда, тарих өзгермелі өмірден адамның өзіндік орнын табу жолының кілті. Бұл тұрғыдан алғанда Қазақстан нақты мысал бола алады. Өйткені, қазақстандық қоғам -жүздеген ұлыстардың, сан алуан діндер мен өзіндік қайталанбас ерекшелігі бар мәдениеттердің тоғысқан қоғамы. Қазақстан тарихы, яғни Отанымыздың тарихы күллі қазақстандықтардың дүниетанымының негізі болып табылады. Халық тарихи оқиғалар зердесі арқылы өзінің дүниетанымын, менталитетін қалыптастырады әрі өзінің қоғамда және ғаламдық деңгейде алғанда әлемдік қауымдастықта алатын орнын айқындай алады. Қазақстан тарихы курсының негізгі мақсаты. Отанымыздың тарихы, ол киелі Қазақжерінде өмір сүрген барлық алдыңғы ұрпақтың, соның ішінде, әрқайсымыздың ата-бабамыздың саналы қызметінің нәтижесі екенін ұғындыру, ал біздің өміріміздің мәні - оған қомақты үлес қосу екенін әрбір азаматтың санасына сіңіру т. б.Тарих білімінің негізін деректер құрастырады. Тарихи деректер - ол қоғамда адамзат дамуының тарихын баяндайтын жазбаша құжаттар, айғақты деректер. Тарих ғылыми тұрғыда шынайы болуы үшін, ең алдымен ол нақтылы деректерге негізделуі қажет. Сондықтан да, тарих ғылымының негізгі ұстанымдарының бірі - деректер арқылы негіздеу болып табылады. Сол себепті де тарих ғылымында «дерексіз - тарих жоқ» деген қағида берік қалыптасқан.Тарихнама - бұл тарих ғылымының тарихы. Ол бір жағынан тарих білімінің қозғалысын, тарихи оқиғалар жөнінде мәліметтерді, жаңа деректерді табу және жазуды, ал екінші жағынан - тарихты зерттеудің ұстанымдары мен әдістерін дамытуды қарастырады.
|
