Onlar ziddiyyətə düşdülər, lakin onların hamısı Bizə qayıdacaqlar”.

 

İnsanlar Allaha ibadət etmək üçün vəhdət halında birləş­mə­lidirlər və ziddiyyətə düşməməlidirlər. Lakin zalımlıq və qarşılıqlı düşmənçilik insanları fikir ayrılığına salır. Nəticədə bəşəriyyət çoxsaylı təriqətlərə bölünmüşdür ki, onların nümayən­dələri özlərini Allahın peyğəmbərlərinin ardıcılları sayırlar. Təri­qətlər və cərəyanlar meydana çıxmış və onlardan hər biri hesab edir ki, ancaq onlar haqqa etiqad edirlər, qalanlar cərəyanlar isə yollarını azmışlar. Buna görə də Fövqəluca Allah belə buyurur: “Ona tövbə ilə dua edin, Ondan qorxun, namaz qılın və müş­riklərin sırasında olmayın, o şəxslərin ki, öz dinlərinə təfriqə saldılar və təriqət oldular və hər biri əldə etdiyinə sevinir” (Rum, 30/31-32).

Tamamilə aydındır ki, düzgün baxışlara etiqad edən təkcə o cərəyanın mənsublarıdır ki, onların davamçıları haqq dini qəbul etmişlər və Allahın peyğəmbərlərindən nümunə götürərək doğru yolla gedirlər. Kimin məhz bu yolla getməsi, qeyri-müəyyənlik pərdəsi azca qaldırıldıqdan və Allah insanları Qiyamətin Məhşər meydanına topladığı ədalətli mühakimə günü aydın olacaqdır. Həmin Gün doğru danışanlarla yalançılar arasındakı fərq üzə çıxacaqdır. Bütün dini təriqətlərin və cərəyanların nümayəndələri Allahın qarşısında dayanacaq və layiq olduqları əvəzi bütövlüklə alacaqlar.

 

ﭮ ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﭸ ﭹ ﭺ;

 

Mömin olduğu halda xeyirxah işlər görənin səy­ləri inkar edilməyəcəkdir. Həqiqətən, Biz onları onun üçün yazırıq”.

 

Fövqəluca insanları gözləyən əvəzi daha da təfsilatı ilə təsvir edərək buyurur ki, Allahın elçiləri və Müqəddəs Kitablar tərəfin­dən qanuniləşdirilmiş əməlləri yerinə yetirən və həmçinin Allaha, Onun elçilərinə və onların gətirdiyi Təlimə iman gətirən insanların səyi əbəs və faydasız olmayacaqdır. Əksinə, Allah onların müka­fatını dəfələrlə çoxlu artıracaq. Bunun üçün O, onların əməllərini Mühafizəedilən Lövhədə yazmış və qoruyucu mələklərə isə onların yanlarında olan səhifələrdə[79] yazmaq əmri vermişdir. İman gətirməkdən və xeyirxah əməllər işləməkdən imtina edənlərə gəldikdə isə, onlar həm bu dünyada, həm də ölümdən sonra zərərə uğrayacaqlar.

 

ﭻﭼﭽ ﭾ ﭿﮀ ﮁﮂ;

 

(21. 95) “Bizim məhv etdiyimiz diyarlara qadağa qoyul­muşdur və onlar qayıtmayacaqlar”,

 

Məhv edilmiş şəhər və kəndlərin sakinləri nəzərdən qaçır­dıq­larını yerinə yetirmək üçün bir daha dünya həyatına qayıda bilməyəcəklər. Həlak olmuş və cəzalandırılmış günahkar­ların geri­yə yolu yoxdur. Bax buna görə də insanlar insanı məhvə məhkum edən günah işlətməkdən çəkinməlidirlər. Həqiqətən, əgər amansız cəza günahkarlara düçar olsa, onlar ondan qaça bilməyəcəklər. Bunun baş verməməyi üçün isə, onlar özlərinə ayrılmış müddəti istifadə etməlidirlər.

 

ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ;

 

Hələ ki, Yəcuc və Məcuc buraxılmamışdır və hər yüksəkliklərdən aşağıya cummamışlar”.

 

Allah insanları günah törətməkdən xəbərdar edir və xatırladır ki, çox yaxın vaxtlarda insanları Yəcuc və Məcuc qəbilələrindən təcrid etmiş maneələr yarılacaq. İnsan nəslinə məxsus olan bu iki qəbilə yer üzündə şərəfsizlik yayırdılar. İnsanlar Zül-Qərneynə şikayət etdilər və onda o, bir sədd inşa etdi ki, həmin qəbilələri ətraf aləmdən ayırıb təcrid etdi. Lakin dünyanın sonuna az qalmış onlar bu səddi yarıb çıxa biləcəklər və böyük sürətlə hər hündürlükdən insanlara hücum edəcəklər. Bu ayə o qəbilələrin çoxsaylı olmasını və yer üzündə çox sürətlə hərəkət edə bilmələrini təsdiq edir. Ola bilsin ki, bu qabiliyyət onların fiziki özəlliyi ilə əlaqədardır. Bəlkə də onlar yer üzündə başqa üsullarla yerlərini dəyişməyə - hərəkət etməyə, çətinlik çəkmədən böyük məsafələri qət etməyə qabil olacaqlar. Bütün hallarda, onlar qalan insanların üzərində üstünlük qazanacaqlar və yerdə hökmranlıq edəcəklər və hər bir insan onlara qarşı döyüşdə iştirak etməli olacaqdır[80].

 

ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ ﮛ ﮜ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ ﮡ;

 

Haqq vəd yaxınlaşmaqdadır və kafirlərin gözləri bərələ qalacaqdır: “Vay halımıza! Biz buna etinasız yanaşırdıq. Bundan başqa, hələ zalımlıq da edirdik”.

Burada söhbət Allahın vəd etdiyi Qiyamət günündən gedir. Onun hər hansı vədi həmişə haqdır və doğrudur. Vəd edilən gün başlayanda kafirlərin gözləri güclü qorxudan, böyük dəhşətdən və həyəcandan bərələ qalacaq. Onlar öz cinayətlərini və gü­nahlarını xatırlayacaq və onda onlar özlərinə ölüm arzulayacaq, tövbə edəcək və böyük nemətdən məhrum olmalarına kədər­lənəcəklər. Onlar ucadan deyəcəklər: “Bizim bu böyük gün haq­qın­da xəbəri­miz yox idi. Biz öz təminatımızla məşğul idik və ölüm bizi həyatdan ayırana qədər dünya nemətlərindən ləzzət alırdıq. Budur, artıq Qiyamət başlamışdır. Əgər biz bu gün töv­bədən və ümidsizlikdən ölə bilsəydik, onda hökmən ölərdik. Həqi­qətən, biz zalım günahkarlar olmuşuq”. Onlar öz zalımlıq­larını boyunlarına alır və Allahın hökmünü ədalətli sayırlar. Belə olduqda Allah onları ibadət etdikləri tanrıçalarla birlikdə Cəhənnəmə atmağı əmr edir. Məhz buna görə sonra Fövqəluca belə buyurur:

 

ﮢ ﮣ ﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ ﮫ ﮬ ﮭ;