Siz və sizin Allahın əvəzinə ibadət etdikləriniz girəcəyiniz Cəhənnəm üçün odunsunuz”.

 

Ey müşriklər! Siz və sizin tanrıçalarınız atılacağınız Cəhənnəm Odunun yanacağı olacaqsınız. Şübhəsiz ki, bütlər və daş heykəllər ağlı olmayan və günah işlətməyən cansız əşyalar­dır. Lakin onlar da Cəhənnəmə atılacaqlar ki, insanlar bütpə­rəstlərin yanıldıqlarına əyani surətdə əmin ola bilsinlər və bundan əzabları daha da artsın. Buna görə, sonra Fövqəluca buyurur:

 

ﮮ ﮯ ﮰ ﮱ ﯓ ﯔﯕ ﯖ ﯗ ﯘ ﯙ;

 

Gər onlar ilah olsaydılar, ora girməzdilər. Amma onların hamısı orada əbədi qalacaqlar”.

Müşriklər və bütlər Cəhənnəmdə əbədi qalacaq və heç vaxt o sığınacaqlarını tərk etməyəcəklər. Bu ayə Quranın aşağıdakı ayəsinə bənzəyir: “O, onlara ixtilafa düşdükləri şeyi izah edəcək və kafirlər biləcəklər ki, onlar yalançıymışlar” (Nəhl, 16/39).

 

ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ ﯟ ﯠ ﯡ;

 

Onlar orada xırıldayacaqlar, lakin orada heç nə eşitməyəcəklər”.

 

Cəhənnəm əzabları o qədər dəhşətlidir ki, əzabkeşlər nəfəs­ləri çıxana kimi inildəyəcəklər. Onlar kor, kar və lal olacaqlar. Digər bir şərhə görə isə, onlar Cəhənnəmin qəzəblə nəfəsini dərməsindən və qaynayan suyun şiddətli gurultusundan başqa orada heç nə eşitməyəcəklər.

 

ﯢ ﯣ ﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪ ﯫ; ﭑ ﭒ ﭓﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛ;

 

Bizim əzəldən ən yaxşısını müəyyən etdikləri­miz ondan təcrid ediləcəklər”.

Onlar onun hətta ən azacıq səsini belə eşitmə­yəcəklər və ürəklərinin arzuladıqlarının arasında əbədi olaraq qalacaqlar”.

 

Öncə biz demişdik ki, müşriklər Cəhənnəmə öz bütləri ilə birlikdə düşəcəklər. Onlar, insanların ibadət etdikləri və bundan məmnun olduqları daş heykəllər və insanlar olacaqdır. İnsanların Allahın əvəzinə ibadət etdikləri İsaya (ə), Üzeyirə (ə), mələklərə və əməlisaleh möminlərə gəldikdə isə, onlar cəzalandırılma­yacaqlar. Onlar Allahın əzəldən müəyyən etdiyi xeyirxahlar[81] siyahısında olanlardır. Bu o deməkdir ki, Allah əzəldən bilirdi ki, onlar səadətə nail olacaqlar. Bu Mühafizəedilən Səhifələrdə[82] yazılmışdı və Allahın onların həyat yolunu asanlaşdırması və xeyirxah əməllər işləməyə kömək etməsi ilə təsdiq olunurdu. Buna görə onlar Cəhən­nəmdən təcrid ediləcəklər. Onlar ona düşməyəcəklər və hətta onun yaxınlığında belə olmayacaqlar. Əksinə, onlar Cəhən­nəmdən o qədər uzaq olacaqlar ki, onun azacıq da olsa səs-küyünü eşitməyəcəklər və onu öz gözləri ilə görməyəcəklər. Onlar ləzzətli yeməklər və içkilərdən, gözəl zövcələrdən və mənzərələr­dən və gözlərin görmədiyi, qulaqların eşitmədiyi və insan qəlbinin heç xəyalına da belə gətirmədiyi hər şeydən həzz alacaqlar. Bu məm­nunluq əbədi olaraq davam edəcəkdir və o, ancaq hər saatla artacaqdır.

 

ﭜﭝﭞﭟ ﭠ ﭡ ﭢ ﭣ ﭤ ﭥ ﭦ ﭧ;

 

Onları ən böyük dəhşət belə kədərləndirməyə­cək, mələklər isə onları: “Budur sizə vəd edilən günü­nüz!” – deyə qarşılayacaqlar”.

Qiyamət günü, bütün insanlar böyük qorxu içində ol­duq­ları bir vaxtda, onlar kədərlənməyəcəklər. Bu, Cəhənnəm kafir­lərə və günahkarlara yaxınlaşdığı və qəzəblə onları tələb etdiyi bir vaxtda baş verəcəkdir. Bu hadisə insanlarda güclü qorxu yaradacaq, lakin möminləri qətiyyən vahiməyə salmayacaq, çünki qarşıda onları nəyin gözlədiyi onlara məlum olacaq və buna görə Allah onları qorxuya sala biləcək hər təhlükədən qoruyacaq.

Onlar dirilib qəbirlərini tərk edən kimi, alicənab mələklər onların qarşısında hazır olacaqlar ki, onları toplanış yerinə dəvət etsinlər. Mələklər onları: “Sizə vəd edilən gün başladı. Allahın vədinə sevinin və sizin sevinciniz qoy böyük olsun, çünki irəlidə sizi böyük ehtiram və şərəfli qəbul gözləyir. Sevinin və şadlanın, çünki artıq bundan sonra Allah sizi qorxuda bilən və sizin narazılığınıza səbəb ola biləcək hər şeydən təhlükəsizliyinizi təmin etmişdir”.

 

ﭨ ﭩ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭﭮ ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳﭴ ﭵ ﭶﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ;

Həmin Gün Biz göyü lülə kimi bürmələnmiş kağız halında bükəcəyik. Məxluqları isə Biz ilk dəfə yaratmağa başladığımız kimi, yenidən yaradacağıq. Biz belə vəd etmişik. Şübhəsiz ki, Biz onu yerinə yetirəcəyik”.

Fövqəluca bildirir ki, Qiyamət günü O, əzəmətli və nəhəng göyü, mirzə yazı vərəqlərini bürmələyib lülə kimi bükdüyü sayaq, bükəcəyik. Onda ulduzlar yerlərindən dağılacaq, günəş və ay da bükülüb yerlərini tərk edəcəklər. Məxluqların dirildilməsi isə onların ilk dəfə yaradılmasına oxşayacaq. Onda Allah onları heçdən yaratmış­dı, bu dəfə isə onlar öldükdən sonra dirildilə­cəklər. Öz vədinə mütləq əməl edən Allah məhz belə vəd etmişdir, çünki Onun fövqəlqüdrəti mükəmməldir və buna görə də heç nə Ona mane olmağa qadir deyildir.

 

ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂ ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ;