Майданға көмек.

Мәскеу шайқасы кезінде Шымкент темір жол торабының комсомолдары «Қазақстан комсомолы» танк колоннасынан қаржы жинап, бастама көтерді. 1942ж. қыркүйекте Шымкент жастары Сталинград майданына «Қазақстан комсомолы» деген жазуы бар 45 жауынгерлік машина жіберді. 1943ж. қыркүйекте Оңтүстік Қазақстанның ауыл жастары «Қазақстан комсомолы» сүңгуір қайығын жасауға бастама көтерді. 1943ж. Алматы жастары Луганскийге жаңа ұшақ (истребитель) сыйлады. «Қазақстан пионері» торпедалы катерін жасауға оқушылар қаржы жинады. Оқушылар егіс даласында жұмыс істеп, металл сынықтарын жинап, өздері тапқан 4 млн сомды «Қазақстан пионері» қорына аударды. С.М.Киров атындағы ҚазМУ-дың студенттері «Кеңес студенті» атты танк колоннасын жасауға 600 мың сом аударды. Республика жастары «Қазақстан комсомолы» жойғыш ұшақ эскадрильясын жасауға 3 млн сом жинады.

Қазақстан комсомолдары Сталинград қаласының трактор зауыты мен «Красный октябрь» зауытын қамқорлыққа алды. 1943ж. зауыттарды қалпына келтіру жұмыстарына республикадан 1439 комсомол жіберілді. Қазақстан еңбекшілері фашистік басқыншылықтан босатылған 12 қала мен 45 ауданды қамқорлыққа алды.

Ұлы Отан соғысы жылдарында Қазақстан қорғасын өндіруден 1-ші орында тұрды. Мәселен, майданда атылған 10 оқтың 9-ын Шымкент қорғасын зауыты берген. Ал Жезді кеніші бүкіл КСРО-дағы марганецті жалғыз өзі беріп отырған кәсіпорын болды. Шығыс Қоңырат кеніші одақта өндірілген әрбір 100т. молибденнің 60т. Беріп тұрған. Қазақстан соғыс кезінде бүкіл одақта өндірілген көмірдің 8-ден 1-ін берді.

Соғыс жылдарында Қазақстаға өзге республикалардан 220 зауыт пен фабрика көшірілді(эвакуацияланды). Тамақ өнеркәсібінің 54 кәсіпорны, жеңіл және тоқыма өнеркәсібінің 53 кәсіпорны көшіріп әкелінді. Көшірілген кәсіпорындардың 20 шақтысы майдан қажетіне лайықталып, қайта құрылды Батыс облыстардан көшірілгсн зауыт-фабрикалар негізінен Шымкент, Алматы, Қарағанды, Семей, Ақтөбе, Орал аймақтарына орналастырылды.

Ал Қазақстанның өзінде жаңадан 460 зауыт-фабрика, шахта, т.б. салынды. Соғыс кезінде Ақтөбе рентген аппаратураларын жасайтын зауыт ұшақ жасайтын зауыттан бейбіт тұрмыс өнімдерін шығаратын зауытқа айналдырылды. Актөбе фсрроқорытпа зауытының құрылысы Запорожье ферроқорытпа зауытының жабдықтарын алды (1943 жылы ақпанда Ақтөбе ферроқорытпа зауыты іске қосылған болатын). Алматы машина жөндеу зауытының құрылысы Луганск ауыр машина жасау зауытының цехтарын алды. Оңтүстіктегі тамақ өнеркәсібінің құрылысы Украинаның 14 қант зауытының жабдықтарын алды.

Соғыс жылдары пайда болған машина жасау өнеркәсіптері: Алматы ауыр машнна жасау зауыты; Шымкенттегі пресс-автомат зауыты; Көкшетаудағы механикалық зауыт.

Соғыс кезінде Г.Хайдин атты шахтер көп забойлы және көп қабатты бұрғылау әдісін алғаш рет қолданып «мыңдықшылар» козғалысын құрды. Тылдағы дихан Ш.Берсиев 1943ж. тарының гектарынан 201ц. өнім алса, Ы.Жақаев күріштің гектарынан 260 пұт жинап, дүниежүзілік рекорд жасады.