Тақырып: Сызықты ДНҚ молекуласының ұштарының репликацияланбау мәселері және оның шешімі

2. Мақ сат: Студенттерде сызық ты ДНҚ молекуласының ұ штарының репликацияланбау мә селері жә не оның шешімі жайлы, ағ заның қ артаюымен жә не қ атерлі ісіктің пайда болуының маң ызы жайлы білім жә не заманауи кө зқ арастарын қ алыптастыру.

3. Оқ ытудың міндеттері:

- сызық ты ДНҚ молекуласының ұ штарының репликацияланбау мә селері жайлы білім қ алыптастыру;

- студенттерге сызық ты ДНҚ молекуласының ұ штарының ұ заруын тү сіндіру;

- студенттерге репликацияғ а дейінгі жаң а тү зілген ДНҚ тізбегіндегі теломераза ә серінің механизмін жә не рө лін тү сіндіру;

- студенттерге ДНҚ репликацияланбау маң ызын жә не оның ұ заруының медицинадағ ы маң ызын тү сіндіру.

4. Ө ткізу тү рі: сызба салу жә не тү сіндіру,

 

5. Тақ ырып бойынша тапсырмалар:

5.1. Сызық ты ДНҚ молекуласының ұ штарының репликацияланбауының себебін тү сіндіру жә не сызбасын сызу.

 

5.2. Теломеразаның қ атысыумен ДНҚ теломерлік бө ліктерінің ұ зару механизмін тү сіндіру жә не сызбасын сызу.

 

5.3. Теломеразаның қ атысыуынсыз ДНҚ теломерлік бө ліктерінің ұ зару механизін тү сіндіру жә не сызбасын сызу.

6. Ү лестіретін материал - жоқ.

 

7. Ә дебиеттер:

Негізгі:

7.1. Мушкамбаров Н.Н., Кузнецов С.Л. Молекулярная биология. М., 2003, с. 17-40.

7.2. Генетика. Под ред. Иванова В.И. М., 2006, с. 52-53.

7.3. Медицинская биология и генетика. Учебное пособие под ред. проф. Куандыкова Е.У. Алматы, 2004, с.32-35.

7.4. Медициналық биология жә не генетика. Оқ у қ ұ ралы проф. Қ уандық ов Е.Ө. ред. А.,

2004, б.44-54.

7.5. Қ уандық ов Е.Ө., Ә білаев С.А. Медициналық биология жә не генетика. А., 2006, б.

54-56.

7.6. Қ уандық ов Е.Ө., Аманжолова Л.Е.. Молекулалық биология негіздері (дә рістер

жинағ ы), А., 2008, 12-20 б.

Қ осымша:

7.7. Жимулев И.Ф. Общая и молекулярная генетика. Новосибирск, 2006, с.110-122.

7.8. Щипков В.П., Кривошеина Г.Н. Общая и медицинская генетика. М., 2003, с. 11-16.

7.9. Қ уандық ов Е.Ө., Нұ ралиева Ұ.Ә. Негізгі молекулалық -генетикалық терминдердің орысша-қ азақ ша сө здігі. Алматы, 2012, 112 с.

 

8. Бақ ылау:

8.1. Бақ ылау сұ рақ тары:

8.1.1. Теломерлік ДНҚ қ ұ рылысы жә не қ ызметі жә не оның репликациялану ерекшелігі.

8.1.2. Сызық ты ДНҚ молекуласының ұ штарының репликацияланбау мә селелрі.

8.1.3. Теломераза, оның қ ұ рылысы жә не қ ызметі.

8.1.4. Теломераза ә серінің механизмі.

8.1.5. Сызық ты ДНҚ молекуласының ұ штарының ұ заруының альтернативті механизмдері.

8.1.6. Сызық ты ДНҚ молекуласының теломерлік бө ліктерінің репликацияланбауының медициналық маң ызы.

 

Тақ ырып бойынша ү ш тілде тү сініктеме сө здер:

Қ азақ тілінде	Орыс тілінде	Ағ ылшын тілінде
Гетерохроматин – интерфазада тығ ыз қ ұ рылымда болатын хромосоманың аймағ ы.	Гетерохроматин –область хромосомы, имеющая плотную компактную структуру в интерфазу.	Heterochromatin - region of a chromosome, which has a dense compact structure in the interphase.
ДНҚ теломерлік қ атары хромосоманың иық тарының ұ щтарындағ ы ДНҚ -ның қ айталанатын ақ параты жоқ қ атары.	Теломерные последовательности ДНК – повторяющиеся неинформативные последовательности ДНК в концевых частях плеч хромосом.	Telomer DNA sequences - recurring uninformative DNA sequence in tail parts of the shoulders of chromosomes.
Теломераза – эукариотты жасушада хромосоманың ұ штарындағ ы теломерлік бө ліктерге ДНҚ 3' бос ұ штарына (TTAGGG омыртқ алыларда) айрық ша қ айталанатын ДНҚ қ атарын жалғ айтын фермент.	Теломераза — фермент, добавляющий особые повторяющиеся последовательности ДНК (TTAGGG у позвоночных) к 3'-концу цепи ДНК на участках теломер, которые располагаются на концах хромосом в эукариотических клетках.	Telomerase - the enzyme that adds special repetitive DNA sequences (TTAGGG in vertebrates) to the 3'-end of the chain DNA at sites telomeres, which are located on the ends of chromosomes in eukaryotic cells.

 

Қ ұ растырушы: И.К.Нұ рпейісова

 

№ 18 сабақ