Зыреттілікті бағалау – коммуникативті дағды

7.3.1.Ә ң гімелесу барысында материалды дұ рыс жеткізе білу, командада жұ мыс істей білу.

 

 

Қ ұ растырушы: Қ.А.Тарақ ова

 

 

№ 23 сабақ

1. Тақ ырыбы: Митоз

2. Мақ саты: студенттерде жасуша пролиферациясы онтогенездің фундаменттік ү рдісінің негізі ретінде, оның жалпы биологиялық жә не медициналық маң ызы туралы білім жә не тү сінік қ алыптастыру.

 

3. Оқ ытудың мақ саты:

- митоз эукриотты жасушалардың репродукциясы екендігінің маң ызын ашу;

- кариокинез жә не цитокинездің маң ызын тү сіндіру;

- сома жасушаларының (митоз) бө лінуін тү сіндіру;

- митоздың сатылары мен ретін тү сіндіру;

- жасушалар популяциясының генетикалық тұ рақ тылығ ының рө лі мен маң ызын

тү сіндіру;

- патологиялық жасушалардың пайда болуындағ ы бө ліну ү рдісінің бұ зылу рө лін тү сіндіру.

4. Ө ткізу тү рі: типтік есептер шығ ару, сызбалар сызу.

5. Тақ ырып бойынша тапсырмалар:

5.1. Жасуша пролиферациясы – кө бею ү рдісінің цитологиялық негізі (кө бею, кө п жасушаның пайда болуы, жіктелу (дифференцация, регенерация жә не қ артаю ү рдісі)

5.2. Жасуша пролиферациясының кезең дері жә не реттелуі

5.3. Митоза сатылары жә не сипаттамасы (кариокинез, цитокинез)

5.4. Митоздағ ы хрососомалардың қ ұ рылысының динамикасы жә не қ ызметі

5.5. Митоздың жалпы биологиялық, генетикалық жә не медициналық маң ызы

 

6. Ү лестіретін материал - жоқ

7. Ә дебиеттер:

Негізгі:

7.1. Генетика. Под.ред. Иванова В.И. М., 2006 с.23-24.

7.2.Гинтер Е.К. Медицинская генетика. М., 2003.с. 168-175.

7.3. Медицинская биология и генетика. Учебное пособие под ред. проф. Куандыкова Е.У. Алматы, 2004, с.53-77.

7.4. Куандыков Е.У. Основы общей и медицинской генетики (курс лекций). Алматы, 2009, с. 72-81.

7.5.Муминов Т.А., Куандыков Е.У. Основы молекулярной биологии (курс лекций). Алматы, 2007, с. 115-116.

7.6.Мушкамбаров Н.Н., Кузнецов С.Л. Молекулярная биология. М., 2003, с. 405-412.

Қ осымша:

7.1. Айала Ф., ДЖ. Кайгер Современная генетика. М., 1987, т.1, с.22-33.

7.2. Аманжолова Л.Е. Жалпы жә не медициналық генетиканың биологиялық негіздері. А.,

2006, б. 78-95.

7.3.Биология. Под ред. Ярыгина В.Н. М., 2001, т. 1, с.192-206

7.4. Жимулев И.Ф. Общая и молекулярная генетика. Новосибирск 2007, с.118.

7.5. Медицинская генетика: учеб.пособие/ Роберт Л. Ньюссбаум, Родерик Р. Мак-

Иннес, Хантингтон Ф. Виллард: пер.с англ. А.Ш. Латыпова; под.ред. Н.П.Бочкова. –

М.: ГЭОТАР-Медиа, 2010, с.26-27.

7.6.Фаллер Д. М., Шилдс Д. Молекулярная биология клетки. М., 2006, с. 126-129, 139-144.

7.7. Щипков В.П., Кривошеина Г.И. Общая и медицинская генетика. М., 2003, 85-97.

8.Бақ ылау:

8.1.1. Типтік есептер шығ ару:

- Жасушада бө лінуге дейін 18 хромосома болғ ан. Митоздық бө лінуден кейін ә рбір жаң а жасушадағ ы хромосомалар саны қ анша?

- Митоздық бө лінуден кейін ә рбір жаң а жасушадағ ы хромосомалар саны 16. Бастапқ ы аналық жасушадағ ы генетикалық материалдың санын анық таң ыз.

- Хромосомалардың тең дей бө лінуі қ алай іске асырылады?

- Неліктен жарық микроскопымен қ арағ анда интерфаза сатынсында хромосомалар кө рінбейді, ал митоз сатысында анық тауғ а болады.

 

 

8.1.2. Сызбалар сызу:

- Патологиялық жасушалардың пайда болуында жасушаның бө лінуінің бұ зылуының

cызбасын сыз.

- Гомологты хромосомалар жұ бы мен ондағ ы орналасқ ан аллельді емес гендерді митоз кезең іне сай бө лің іздер.

 

 

 

Тақ ырып бойынша ү ш тілдегі тү сіндірме сө здер:

	Қ азақ тілінде	Орыс тілінде	Ағ ылшын тілінде
	Митоз – жасуша ядросының тікелей емес бө лінуі	Митоз - непрямое деление ядра клетки	Mitosis - indirect division of the nucleus of the cell
	Ахроматин жіпшесі - ахроматин бө ліну ұ ршығ ын тү зетін микротү тікше	Ахроматиновая нить - микротрубочка, входящая в состав ахроматинового веретена клеточного ядра	Achromatine thread – microtubule, part of the achromatine spindle cell nucleus
	Хромосома — тұ қ ым қ уалау ақ паратының берілуін қ амтамасыз ететін жасуша ядросының қ ұ рылымдық элементі	Хромосома — это струк­тур­ный элемент кле­точ­ного яд­ра, обес­пе­чи­ва­ет пе­ре­да­чу на­след­ствен­ной информации	Chromosome is a structural component of the cell nucleus, transmits the heritage of political information
	Хромати́ да — хромосомалардың екіеселенуінің нә тижесінен қ алыптасатын қ ұ рылымдық элементі	Хромати́ да — структурный элемент хромосомы, формирующийся в интерфазе ядра клетки в результате удвоения (репликации) хромосомы	Сhromatid - structural element of chromosomes formed in the interphase nucleus of the cell in the result of doubling (replication) chromosome.
	Профаза – жасушаның ядросының бө лінуінің бірінші сатысы. Профазада ДНК спиральданады жү реді яғ ни ядро қ абығ ы еріп ядро материалы хромосомағ а айналады	Профаза - первая фаза деления клетки и ее ядра. В профазе происходит спирализация ДНК, т.е. материал ядрышка переходит в хромосомы, а ядерная оболочка исчезает	Рrophase- the first phase of the cell division and its kernel. In prophase happens спирализация DNA, i.e. the material enters the nucleus in the chromosomes and the nuclear envelope disappears
	Метафаза – жасушаның ядросының бө лінуінің екінші сатысы. Метафазада жас хроматидтер экватор жазық тығ ына орналасады	Метафаза - вторая фаза деления клетки и ее ядра. В метафазе сестринские хроматиды размещаются в экваториальной плоскости	Metaphase - the second phase of the cell division and its kernel. In metaphase sister chromatids are located in the Equatorial plane.
	Анафаза - жасушаның ядросының бө лінуінің ү шінші сатысы. Анафазада жас хромосомалардың жұ бындағ ы ары хроматидтер тез арада жасуша полюстеріне ажырайды	Анафаза - третья фаза деления клетки и ее ядра. В анафазе каждая из пары хроматид - дочерних хромосом - быстро расходится к полюсам клетки	Аnaphase - - the third phase of the cell division and its kernel. In meiotic anaphase each pair chromatid - child chromosomes quickly diverge to the poles cells.
	Телофаза - жасушаның ядросының бө лінуінің соң ғ ы сатысы. Телофазада хромосомалар деспиральданып тұ тас ядро қ алыптасады	Телофаза - заключительная фаза деления клетки и ее ядра. В телофазе происходит деспирализация хромосом, формируется целостное ядро	Telophase - final phase of the cell division and its kernel. In телофазе happens деспирализация chromosomes, developing the integral kernel

Қ ұ растырушы: Қ.А.Тарақ ова

 

 

№ 24 сабақ