Дәрістің тақырыбы. Монтаждау жабдығының фундаментін дайындау және қабылдау.
Монтаждау процесінің бастысы фундаменттік негізді қабылдаудан басталады. Қабылдау сапасынан монтаждың мерзімі мен еңбек шығындары айқындалады. Фундаменттік негізді күрделі құрылыс бөлімі (КҚБ) қызметкерлері, қабылдаушы кәсіпорын, цех және монтаждау ұйымының және орындаушы қырылыс ұйымының адамдары қатысуымен қабылданады. Сонымен бірге құрылыс ұйымы іс жүзіндегі және құрылыс сызбасы бойынша көрсетілген жобалық өлшемдерін көрсететін ашық жұмыстармен геодезиялық тәсім актілерін тапсыру қажет.Құрылыс ұйымының жасаған күрделі жабдықтардың қойылатын фундаменті геодезиялық тәсімі монтаждау ұйымы мен КҚБ геодезистерімен қайтадан тексеріледі. Қабылдау процесі кезінде басты назарда монтаждау сызбасындағы көлденең және тік өстермен жобаның сәйкестігі, жабдық тұғырының биіктік белгілері, бетон сапасы және бет бедері; анкерлік болттардың орналасуының биіктік белгілері мен өстері; қондырылған анкерлік болттардың ұзындығы мен бедерінің жағдайы, гайкаларының болуы; жабдықтың қозғалатын бөліктеріне фундаменттің жыраларының болуы, олардың өлшемдері мен қабырғаларының күй-жағдайы; анкерлік болттар құдығы, оның опалубкасы, мусордан, шығып тұрған арматуралардан таза болуы; фундаментте және биіктік белгілерінің белгіленуі; фундаменттің топырақпен көмілуі; төселім қондырғысы мен фундамент беттерінің жуылып тазалануы. Монтаждық сызбамен жобаның сәйкес келуімен фундаментті қабылдауды жүргізгенде құрылыс сызбаларында тұғыр қабырғасы беріктілігі биіктігі 200 мм дейін жететін және май ваннасының шұңғылы т.б., арасында ескерілмейді. Тұғыр жанына темірбетонды қондырғылар қойылғанда тұғырға жақындап жабдықты талап ететін центорвка мен өлшеу жүргізуге бос дәліз қалдырылмауы мүмкін. Биіктік және өстік белгілердің сәйкес келмеуіде мүмкін. Жобадан ауытқуды шақтамамен ескеріп, сәйкесінше фундамент бетінің төмендеуі 50 мм дейін рұқсат етіледі. 50 мм ден жоғары төмендетілу қосымша бетонмен фундамент бетіне қажетті өңдемен орындалады. Қосымша құюға кеткен шығындар құрылыс салатын ұйым есебінен төленеді. Тегіс фундамент бетіне тірелетін құйылмайтын тұғырлар үшін көлденеңдік шақтамасының ауытқуы, әр жағдайда монтаждау сызбасы боынша орындалады. Артық кеткен фундамент беттері шабылады. Бірақта тұғырдағы құйылған бетон қалыңдығына байланысты, жобада қарастырылғандай 100 мм болса, онда 50 мм қалыңдыққа дейін бетонға ұсақ щебень қосуға болады.. Беріктілік қабырғасының биіктігі және тұғыр шұңғылдығы ескрілмесе, фундамент бетін шабуды құрылысжүргізген ұйым жобаның қателігіне жатқызып өздері орындайды. Сол сияқты темірбетонды фундамент борттарын жабдықтың өлшеу мен центрлеуін орындау жұмыстарына бөгет болған жағдайда шабу шығыны және қайтадан бетондауға жұмсалған шығындар жобав қатаелігі есебінен төленеді. Анкерлік болттар өсі мен оның биіктігінің төмендеуі 5 мм шегінде рұқсат етіледі. Бірақта анкерлік болттардың жалпы қабылданған құрылыс технологиясы орнатылуының дәлдігіне кепілдік бере алмайды. Берілгендер бойынша жабдықтарды 18–25 % еңбек шығыны фундамент құрылысында анкерлік болттарды орындауға кеткен қателіктеріне шығындалады. Анкерлік болттармен плиталардың орналасыуының дәлдігі үшін және фундамент құрылысын тездету үшін арнайы «кондукторлар». Бірақта «кондукторларға» қолдануға көп шығын, соның ішінде 10 мыңдаған анкерлік болттарды орнатуға қолданған кондукторды 8 ден 15 кг металл 1 м3бетонға немесе құйлма тұғырға1500–2000 т металл қайтарымсыз шығындалады. Жабдық қойылатын фундаменттің монтаждау дайындығына, монтаждау төселімдері орындалатын жерлердің бетон бетін өңдеу жатады. Монтаждау төселімдері қойылатын жерлердің бетондары жабдық жеткізуші талабына сәйкес әр түрлі дәрежедегі өңдеу мен тегістеледі. Кейбіреулері төселім асты бетонын ысқылауды талап етеді. Монтаждау дайындығы бетон бетін және шойын, болат төселімдерге жабдықты орнату тәсілі теориялық негізінде орындалып жабдық тұғыры фундамент салмағы мен монтаждық төселімдері арқылы ұштасуы қажет, тұғырды бетонмен құйып бос кеңістіктерді толтырып, төселімді жылжып кетуден сақтайды. Монтаждық төселімдер пакетінің биіктігі 50 ден 250 мм құрайды(беріктілік қабырғасы бар тұғырларға). Тік бұрышты таза бетті шойын төселімдері өлшемдері 200 х 150 х50 мм,150 х 100 х 50 – 30 – 20 мм болып құйылады.Металдық төселімдер өлшемі 150 х 100 х 15 –10 – 5 және100 х 50 х 4 – 3 – 2 – 1 – 0,5 ммметалл табағынан құйылып, қиылған қылаулар тазартылады. Тәжірибелер көрсеткендей монтаждық төселімдерге металл шығыны орташа 25–40 кгбір тонна орнатылатын жабдыққа құрайды. Сұрақтар: 1. Жабдық фундаменттеріне қандай талаптар қойылады. 2. Анкелік болтар түрі мен есептері. 3. Жабдықты фундаментке орнатудың жаңа тәсілдері. Әдебиеттер: [5] (47 – 67 б) [4] (85 – 88 б)
|
