Предмет, задачи и принципы биомедицинской этики• Сұлтанмахмұт Торайғыров туралы әңгімелеңіз. • «Менің қалам» тақырыбына диалог құрастырыңыз. • Үстеу. Оның түрлері.
1 Сұлтанмахмұт Торайғыров (1893-1920). хх ғасырдың бас кезіндегі қазақ әдебиетінің ірі өкілі - Сұлтанмахмұт Торайғыров. Сұлтанмахмұт Торайғыров қазіргі Көкшетау облысы, Қызылту ауданында 1893 жылы 28 қазанда дүниеге келген. Оның алғашқы ұстазы Нұрғали молда болды. Ақын Троицк қаласына жол тартады. 1913 жылы қайта оралады. Кейін "Айқап" журналының жауапты хатшысы болады. 1914 жылдың күзінде Семейге орысша оқуға барады. 1916 жылы Тарбағатайдан оралған Сұлтанмахмұт Томск қаласына келеді. 1917 жылы Семейде "Абай" журналын шығаруға ат салысады. 1918-1919 жылдары ақын "Адасқан өмір", "Кедей" поэмаларын жазады. 1920 жылдың 21мамырында ұзаққа созылған аурудан қайтыс болады. "Орнымыз - медресе оқып жатқан", "Оқу", "Оқып жүрген жастарға", "Оқуда мақсат не?" олеңдерін жазды.
2) «Менің қалам» тақырыбына диалог құрастырыңыз.
-Салем! -Салем! -Сенің туған қалан қандай қала? -Менің туған қалам Павлодар қаласы. -Сен өз туған қаласының тарихын білесің бе? Білгенінді айтып берші. -1740 жылы Ертіс өзеннің сол жағасына Коряков бекінісі салынды. 21 ғасырдың аяғында бекініс қалаға айналып Павлодар деп аталды. Павлодар Қазақстандағы ауыр индустрияга дамыған ірі қалалардың бірі. -Ал Павлодарда қандай зауыдтары бар екенің білесің бе? -Осы қалада алюминий, трактор, химия, мұнай, кеме жөндеу зауыдтары бар. -Ал Павлодар қаласы әдемі ме? -Иә! Павлодар қаласы әдемі және таза, қала көшелерінің бойына терек, қайын, шырша отырызылған. Биыл да қала әкімі жарлығы бойынша көшелерді асфальттауға және жасылдандыруға қаржы бөлінді. Қазіргі уақытта қалада батыс Еуропа үлгісі бойынша әсем ғимараттар салынып жатыр.
3 Үстеу заттың әр қилы қимылы мен ісінің (етістіктің) әр түрлі сындық, бейнелік, мекендік, мезгілдік, шарттық, мөлшерлік және күй-жайларын және сынның белгісін білдіретін сөз табы. Құрамына қарай:дара, күрделі. Тұлғасына қарай: туынды, негізгі. Мағынасына қарай: 1.мезгіл; 2.мекен; 3.мөлшер; 4.мақсат; 5. қимыл- сын; 6.себеп-салдар; 7.күшейткіш;
Предмет, задачи и принципы биомедицинской этики. Биоэ́тика (от др.-греч. βιός — жизнь и ἠθική — поведение, поступки) — учение о нравственной стороне деятельности человека в медицине и биологии. В узком смысле понятие биоэтика обозначает весь круг этических проблем во взаимодействии врача и пациента. В широком смысле термин биоэтика относится к исследованию социальных, экологических, медицинских и социально-правовых проблем, касающихся не только человека, но и любых живых организмов, включённых в экосистемы, окружающие человека. В этом смысле биоэтика имеет философскую направленность, оценивает результаты развития новых технологий и идей в медицине и биологии в целом. В настоящее время в биоэтике наиболее признанной является система этических принципов, предложенная американскими учеными Т. Бичампом и Д. Чилдресом в книге «Принципы биомедицинской этики». Она включает принцип «не навреди» (модель Гиппократа), принцип «делай добро» (модель Парацельса), принцип «соблюдения долга» (деонтологическая модель), принцип уважения прав и достоинства человека (принцип информированного согласия, уважения автономии пациента и принцип справедливости). I. Принцип «не навреди» (модель Гиппократа). Этот принцип был провозглашен Гиппократом и зафиксирован в его «Клятве». Обязательство «воздерживаться от причинения всякого вреда» стало со времен Гиппократа не только главным моральным принципом медицинской деятельности, но и моральным основанием модели взаимодействия медицинских работников с пациентами, их родственниками, своими коллегами и учителями. II. Принцип «делай благо» (модель Парацельса). Принцип «делай благо» («твори добро») провозглашает нравственной нормой совершение действий для блага пациента. Этот принцип впервые был сформулирован Працельсом. «Модель Парацельса» - это такая форма взаимодействия медицинского работника с пациентом и его родственниками, в которой нравственные отношения между ними являются одним из главных элементов терапии. В модели Парацельса ведущее значение приобретает учет индивидуальных личностных особенностей пациента и установление доверительных отношений между врачом (и другими медицинскими работниками) и пациентом. III. Принцип «соблюдения долга» (деонтологическая модель). Вошел в медицинскую этику вместе с учением о профессиональном долге медицинских работников. Согласно этому принципу, медработник должен строго выполнять предписанные медицинской этикой нормы и правила и в соответствии с ними свои профессиональные обязанности. Требования профессионального долга неукоснительны для исполнения. IV. Принцип уважения прав и достоинств человека. Уважение прав и достоинств личности пациента проявляется в следовании четырем этическим правилам: справедливости, правдивости, конфиденциальности и информированного согласия. Правило правдивости требует сообщения полной и достоверной информации как медицинским работником пациенту, так и пациентом медицинскому работнику.
|
