Билет № 7. 1. Әдәплелек кагыйдәләре турында сөйлә

1. Әдәплелек кагыйдәләре турында сөйлә;.

«Әдәплелек» сүзен син ничек аңлыйсың? Әдәпле булу - башка кешеләргә карата игътибарлы булу, дөрес аралаша белү дигән сүз. Әдәпле кеше белән аралашу рәхәт, шуңа күрә андый кешене һәркем ярата, хөрмәт итә. Гадел, саф күңелле, намуслы, эчкерсез, сабыр булу - әдәплелек сыйфатлары.

һәр кеше дусларыннан, күршеләреннән, танышларыннан, хәтта бөтенләй таныш булмаган кешеләрдән дә игътибар, ягымлы сүз һәм хөрмәт көтә. Беркемнең дә башкалардан начар, усал сүзләр ишетәсе килми. Әдәпле булу «Исәнмесез» сүзеннән, кешеләрнең бер-берсе белән елмаеп исәнләшүеннән башлана. Тәрбияле, әдәпле кешегә башкалар, гадәттә, яхшылык белән җавап бирәләр. Шундый кешенең генә ышанычлы дуслары, танышлары була.

Әдәплелек кагыйдәләре бик күп. Өйдә, мәктәптә, урамда, транспортта, кибеттә, подъездда, лифтта - кыскасы, һәркайда үзеңне әдәпле яки әдәпсез тотарга була. Әдәпле булу өчен, әдәплелек кагыйдәләрен белү генә җитми, аларны үтәү бик мөһим. Ләкин иң элек әдәпле булу теләге кирәк.

Әдәпле кеше һәрвакыт үзенең якыннарына, дусларына һәм бер дә таныш булмаган кешеләргә дә ярдәм итәргә әзер. Әдәплелек кагыйдәләрен үтәргә күнегергә кирәк. Мәсәлән: -транспортта өлкәннәргә, балалы хатын-кызларга урын бирергә; -аларга транспортка керергә һәм аннан чыгарга булышырга:

-транспортта кычкырып сөйләшмәскә; ачу килгәндә дә тупас сүзләр әйтмәскә;

- кешеләрнең хәленә керә белергә, башкаларны беркайчан да кыен хәлгә куймаска,

-ялганламаска, әйткән сүзеңдә торырга;

-башкалар сөйләгәндә игътибар белән тыңларга, бүлдермәскә һәм кирәк чакта гына сүзгә кушылырга;

- гайбәт сөйләмәскә, мактанмаска, үзеңне тыйнак тотарга һ.б.

Тема буенча сораулар:

-Әдәпле кеше нинди була?

-Син нинди әдәплелек кагыйдәләрен беләсең?

-Әдәплелек кагыйдәләрен белү генә җитәме?

-Әдәпле булу өчен нишләргә кирәк?

-Синеңчә, син әдәпле кешеме?

2. Текстны сәнгатьле итеп укы һәм биремне үтә;.

Борынгыдан килгән бәйрәм

һәр халыкның борынгыдан килгән бәйрәмнәре бар. Спас ярминкәсе - шундый бәйрәмнәрнең берсе. Христианнар бу бәйрәмне август аенда үткәргәннәр.

Алабуга шәһәрендә Спас ярминкәсе XIX гасыр башында үткәрелә башланган. Ул Мәкәрҗә (Макарьев), Ирбит ярминкәләре кебек үк данлыклы булган. Алабугага Россиянең 86 шәһәреннән сәүдәгәрләр сатарга төрле товар алып килгәннәр. Октябрь революциясе һәм гражданнар сугышы елларында ярминкә үткәрелмәгән. 1922-1941 нче елларда данлыклы Алабуга ярминкәсен яңадан ел саен уздырганнар. Бөек Ватан сугышыннан соң бу бәйрәм күп елларга онытыла.

Меңьеллык шәһәргә Спас ярминкәсен үткәрү традициясе ярты гасырдан соң яңадан кайтты. 2008 нче елның августында ул беренче тапкыр Бөтенроссия Спас ярминкәсе буларак үткәрелде. Ярминкә Алабуганың иң матур урынында - Шишкин буалары янындагы «Яшьләр» стадионында 3 көн барды. Ярминкәдә Россиянең 37 шәһәре катнашты, 25 мең кеше килде. Һәркайда: стадионда, буа буйларында, якын-тирә урамнарда сәүдә бер генә минутка да тукталмады. Ярминкәдә җыр-бию, уен-көлке дә күп булды. Шәһәр халкы да, килгән кунаклар да рәхәтләнеп ял иттеләр, күңел ачтылар.