Лем аймақтарының интеграциялық даму үрдістеріне талдау жасаңыз. Интеграциялану үрдістері

Қазіргі таңдағы халықаралық қатынастардағы интеграциялық үрдістер әлемнің даму тенденциясы мен заңдылықтарының негізі болып табылады. XXғ. екінші жартысында әлемнің түрлі бөліктерінде интеграциялық топтар құрыла бастайды. Бірлестіктер тек жоғары және орташа дамыған индустриалды шаруашылықтары бар аймақтарда ғана емес (Солтүстік американдық еркін сауда ассоциациясы (НАФТА), Азия-Тынық мұхиттық экономикалык корпорация (АТЭС), Оңтүстік-Шығыс Азия елдері (АСЕАН), Латинамерикандық интеграциялық ассоциация (ЛАИА)), әлемнің ең артта қалған аймақтарында да (Батыс - Африкан елдерінің экономикалық қоғамдастығы, Даму және үйлестірудің Оңтүстік Африкандық конференциясы (ЮАКРК), Шығыс - африкандық экономикалық бірлестік және т.б.) құрылды. Жалпы алғанда аймақтық интеграция туралы 70-тен астам келісімдер түскен.Шындығында бүгінгі таңдағы бүкіл әлемді интеграциялық бірлестіктер, одақтар және топтарының жиынтығымен түсіндіруге болады. Соның ішіндегі ең маңызды интеграциялық бірлестік Еуропалық Одақ болып отыр.Еуропалық интеграция халықаралық үрдістердің дамуына әсер етуші ретінде халықаралық қатынастар дамуының объективті құрылымдық негізі, ал әлемнің саяси жүйесінің маңызды бөлігі болып табылады. Сонымен қатар Еуропалық интеграция бүгінгі таңдағы ең дамыған интеграциялық үрдіс ретінде қарастырылады. Европалық Одақ әлемдегі ең дамыған және жемісті интеграциялық бірлестік болып табылады. Бүгінде Еуропалық Одақ аймақтық интеграцияның тәжірибесін жинақтаған. Өзінің саяси құрылымын жетілдіру үрдісінде, өз дамуында аймақтық интеграцияға қатысуға бейімделуші тәуелсіз Қазақстан Республикасы үшін интеграция, жетекші елдер тәжірибесі сияқты негізге алушы тенденцияны ескерген жөн. ҚР бірқатар интеграциялық бірлестіктерге (ТМД, ЕврАзЭс,) қатысуда. Сондықтан да Қазақстан үшін аймақтық интеграция тәжірибесін оқып-үйрену қолданыстық маңызға ие.

Лем аймақтары, субаймақтары мысалында тұрақсыздық ыстық нүктелерді анықтай отырып оның себептері мен шешілуі мүмкіндіктерін өзіндік тұжырымдама негізінде дәлелдеңіз

Лемдік діндер жағрапиясына талдау жасаңыз. Аймақтар бойынша діни ерекшеліктер мен орналасуы кеңістігі туралы өзіндік тұжырымдама ұсыныңыз

Лемдегі теңіздік және құрғақтық аймақтарға талдау жасаңыз, ерекшеліктерін көрсетіңіз. Теңіздік, құрғақ аймақтарының жалпыаймақтық дамуға қаншалықты әсер ете алады деп санайсыз? Өзіндік тұжырым жасаңыз

Теңіздік аймақтар

Европа: Греция • Испания • Италия • Мальта • Мальтийский орден • Монако • Франция

Азия: Израиль • Кипр • Ливан • Сирия • Турция

Африка: Алжир • Египет • Ливия • Марокко • Тунис

Жартылай: Палестина1 • Солтүстік Кипрдың Түрік республикасы

Британияның теңіздік территориясы: Акротири и Декелия • Гибралтар

Ғаламшардың құрғақ жері ортақ ауданы жер 149 миллион километр² (не бас 0,04 % 148 939 063,133 км2 тиянақты мағынасын асырады Ғаламшардың құрғақ Дольсінің шамалы 30 % (не бас 0,8 % тиянақты мағынаны 29,2 асырады %) жер, беттің қалған бөлігі дүниежүзілік мұхит және сулы нысандармен ішкі материктің және аралдардан турады.Мысалга Австралия.Европа.Азия.Америка.Африка.Антарктида.жане аралдар. Осылар кургак жерлерди курайды.Геосинклиналь-платформаға қарама-қарсы қойылатын жер қабығының тектоникалық қозғалмалы аймағы. Оған жататын аймақтар: Жерорта теңізі, Гималай және Тынық мұхиты. Геосинклиналь аймағында қатпарлар бұзылып, қирап, терең магманың аткылауын туғызады да, жер қабығының кушти қозғалысы болып отырады.

Лемнің экономикалық дамуы бойынша аймақтарды жіктеңіз. Әлемнің экономикалық орталықтары туралы өзіндік тұжырымдама ұсыныңыз

«Экономика» деген сөз алғашқы ұғымында отбасы шаруашылығын білдірген. Қазіргі уақытта экономика кең көлемде: өндіріс, тұтас халық шаруашылығы, жалпы өндірістің әр саласы, қаражат-ақша айналасы, т.б. байланысты айтылады. Біздер экономиканы кең көлемде, қоғамдық өндірістің жүйесі деп түсінеміз. Өндіріс-қоғамның өмір сүруіне және дамуына қажетті материалдық игілікті жасайтын процесс. Жұмысшы күші-өндірістің адамдық факторы, ал өндіріс құралы-заттық фактор. Бұл факторлар өзінен-өзі ештеңе де өндірмейді. Тек оларды біріктіру ғана игілікті шығаруға жағдай жасайды, яғни өндірісті іске асырады. Жұмысшы күші, еңбек құралы мен еңбек тәсілінің арасында күрделі қатынас жүйесі пайда болады. Бұл қатынас пен адамның еңбек құралына әсер етуінің тәсілін технология дейміз. Аталған факторлардың күрделі бөлікте өмір сүруі, адамдардың еңбекке қатынасуы өндірісті ұымдстырумен қамтамасыз етеді. Өндіргіш күш-қоамдық өндірістің жетекші саласы. Бұл қоғамның табиғатқа қатынасын көрсетеді. Өндіріс процесінде адамдар сонымен қатар өзара қатынаста болады, яғни өндіріс қатынасына енеді. Бұл да күрделі жүйе. Оған меншік қатынасы да, өндіріс шығаратын өнімді бөлу, алмастыру және тұтыну да жатады. Тұтыну өндіріске байланысты. Материалдық игілікті шығару адам қоғамының материалдық негізін құрайды. Ол үдіксіз жүріп жатуы тиіс. Экономикалық қатынас жүйесіндегі адам:Әрбір адам көпқырлы экономикалық қатынас арқылы басқалармен байланыста болады. Ол өнім шығарады, жалақы алады, меншік иесі болады, сатушы немесе сатып алушы рөлін атқарады. Ақша қоғам жасаған материалдық және рухани байлықтан адамның өзіне тиістісін сатып алуға мүмкіндік береді. Адамның пайда табуға, оны иеленуге құқығы бар. Ол қандай кедей болса да бір нәрсені иеленеді, оны құрметтейді, қорғайды. Адамның меншігі – оның дене болмысы, білімі, ақыл-ойы мен қабілеті. Адамның интеллектуалды меншігі – оның ашқан жаңалығы, өзі жасаған өнер туындылары, шығармалары мен ғылыми еңбектері. Адамның жеке меншігі – оның үй-мүлкі, киім-кешегі, машинасы, саяжайы, т.б. Біздің елімізде адам еңбек шаруашылығының (ұсақ кешендердің), шаруа және қосалқы шаруашылықтың меншік иесі. Бұлар оның еңбегі мен одан түскен пайдасы арқылы жасалады. Бұл аталған меншіктің бәрінің де иесі – адам. Ол өз меншігін еркімен пайдаланады, тұтынады, басқа біреуге бере алады, өзінің ұрпақтарына мұра етіп қалдырады. Оларды қорғайды, дамытады, байытады,тиімді түрде тұтынады. Демократиялық қоғамда жұмысшылар ұжымдық кешен құрады, өз акциялары арқылы өндірісті басқаруға немесе өнім шығаруға, бөлуге қатысады. Адамды еңбектен шеттеуді жоюдың негізгі бағыты – мемлекеттік кешендерді басқаруды демократияландыру, өндірістік және әлеуметтік мәселелерді шешуде еңбек ұжымының құқығын арттыру. Екінші бағыты – еңбек жағдайын ізгіліктендіру, еңбектің мазмұнын өзгерту, оны ақыл-ой еңбегі арқылы байыту. Бұл өзгерістер жаңа техника мен технологияның жетістіктеріне тікелей байланысты. Жаңа техника мен технология адам қабілетінің артуына жағдай жасайды, оны ынталандырады, сонымен қатар еңбекке қатаң талап та қояды. Еңбек өнімділігінің артуының негізгі бұлағы-адам. Мәселе оның кәсібінің жоғарылығында, қабілетінде, еңбекке қатынасында. Адамның еңбекке қатынасы адам мен қоғамның әндіріс процесіндегі байланысын көрсетеді. Демократиялық қоғамда көпшілік адамдар саналы еңбек етеді. Олар өздерінің ұйымшылдығын, ұқыптылығын көрсете біледі, жалқаулықпен, тәртіпсіздікпен күреседі. Бұған қоғам да, адам да мүлделі болады, адам өзінің жоғары сипатты кәсіби, оның сапасын мақтаныш тұтады, одан моральдық қанағат алады.Тұтыну қатынасындағы адам. Адам-тұтынушы. Ол тұтыну мәселесін шешу үшін басқалармен қатынасқа түседі. Адамның тұтыну қажеттілігі қоғамның дамуына маңызды рөл атқарады. Бұл ретте адам өз шаруашылығында, кәсібінде қандай өнім шығару, нені сатып алу, еңбегін қаблетін қалай қолдану керектігін білуі қажет. Адамның тұтыну қажеттілігі өндірісті реттеушілік те рөл атқарады. Мәселен, бұрын теледидар болмады, адамдар бұл саладағы қажеттіліктерін театрға, киноға барумен қанағаттандырды. Теледидар пайда болған соң оның сапасына назар аударылды, түрлі-түсті теледидар қажет болды. Ал бұл қажеттілік теледидардың осы түрін шығару мақсатын қойды. Адамның тұтыну қатынасында оның ұқыптылығы үлкен рөл атқарады. Алған жалақысы немесе қосымша табысы отбасының, әрбір ұйымның өмір сүруін қамтамасыз етеді. Демек, адам отбасылық өнімнен бастап, қоғамдық өндіріске дейін экономикалық қатынасқа тікелей араласады. Оның жоғары сапалы кәсібі, ұқыптылығы, икемділігі шешуші рөл атқарады. Адам - өнімді шығарушы ғана емес, оны бөлуші және тұтынушы. Ол – экономикалық өмірдің шешуші тұлғасы.Ірі экономикалық дамыған елдер: 1 АҚШ 14 657 800, 2 Қытай 5 878 257, 3 Жапония 5 458 872, 4 Германия 3 315 643, 5 Франция 2 582 527, 6 Ұлыбритания 2 247 455, 7 Бразилия 2 090 314, 8 Италия 2 055 114, 9 Канада 1 574 051, 10 Индия 1 537 966, 11 Россия 1 465 079, 12 Испания 1 409 946, 13 Австралия 1 235 539, 14 Мексика 1 039 121, 15 Корей Республикасы 1 007 084

Лемнің ірі қалалары агломерациясына талдау жасаңыз. Ірі қалалардың аймақталу үрдісіндегі орны туралы өзіндік тұжырымдама ұсыныңыз

Агломерация, елді мекендер агломерациясы – экономикалық, мәдени және тұрмыстық жағынан бір-бірімен тығыз байланысты елді мекендердің (әсіресе қалалардың) шағын аумаққа топтануы, шоғырлануы. Урбандалу процестерінің бірі және негізінен индустралдықаймақтарға ғана тән құбылыс. Агломерация көбінесе жеке ірі қаланың (ядроның) төңірегінде қалыптасады; кейде бірнеше ядролы Агломерация да болады.Агломерация өнеркәсіп өндірісі мен еңбек ресурсының аумақтық шоғырлануын сипаттайды, яғни мұнда өнеркәсіп, инфрақұрылым,ғылым және білім беру ісінің салалары қатар дамиды, соған байланысты халық тығыз қоныстанады. Агломерация өзінің төңірегіндегі аймақтыңэкономикалық және әлеуметтік жағынан өркендеуіне үлкен ықпалын тигізеді. Еліміздегі ірі елді мекендер Агломерациясы – Алматы, Қарағанды,Шымкент, Қостанай – Рудный, Павлодар – Ақсу қалалары.

Лем халықтары саны динамикасына талдау жасаңыз. Өсу-өлу көрсеткіштері бойынша аймақтарды жіктеңіз. Өзіндік қорытынды жасаңыз