Араб аймағы, парсы шығанағы елдеріне сипаттама беріңізАрабтардың ата-қонысы әрі Ислам дінінің бесігі болып табылатын Араб түбегі немесе Арабстан жері Азия құрлығының оңтүстік-батыс аумағында орналасқан. Оның шығысында Омман теңізі Парсы шығанағы, батысында Қызыл теңіз, солтүстігінде Ирак пен Сирия оңтүстігінде Аден шығанағы мен Үнді мұхиты орын алады. Кейбір географтардың айтуы бойынша Сирия мен Ирактың жерлері де Араб түбегіне қарайды. Ол жерлерде шығыс арабтары өмір сүреді. Арабтардың ата-мекені болып табылатын Арабстан бүгінгі таңда Сауд Аравиясы мен Йемен мемлекетіне қарайтын географиялық кеңістік болып табылады.Араб түбегі б. з. д. VII ғасырда Исламның жайылу кезеңінде, түрлі тайпалар мен саяси күштердің әлеуметтік жағдайы арқылы сипатталатын. Түрлі отбасылардан тұратын рулардан пайда болған тайпалардың бір бөлігі көшпелі (бәдәуи), басқа бір бөлігі отырықшыл (хадари) болған. Бәдәуилік әдет-ғұрыптар мен дәстүрлер, мәдениет пен наным-сенім көшпелі арабтардың жеке және әлеуметтік өмірін реттеген болса, отырықшы арабтардың да өздеріне тән "қала-мемлекет" пен "облыс" деңгейінде басқару жүйелері болған.Араб жерінің үлкен бөлігінің құнарсыз, егіншілікке қолайсыз болуы, ауа-райының қолайсыздығы, қарым-қатынас жүргізудің қиындығы, халықтың дін мен саяси бірліктен мақрұм болуы аталмыш жерде мықты бір мемлекеттің қалыптасуы мен ұзақ уақытқа созылған билік жүйесінің орын алуына кедергі жасап, керісінше әлеуметтік және саяси хаостың орын алуына жол ашты.Арабия өркениетінің негізі Арабия тубегіндегі шұраттарда ерте заманнан қалыптаса бастаған.ҮІІ-ғасырда ислам дінінің пайда болуы,араб халифатының жедел өркендеуіне ықпал еттіҮІІ-ҮІІІ-ғасырдағы араб жорықтары халықтың араб тілінде сөйлеп,ислам дінін кабылдауына әкеп соқты. Соның нәтижесінде Солтүстік Африка мен Таяу шығысты қамтыған 23 мемлекет араб әлемін құрайды. Басты байлығы –мұнай мен газ.Басты мұнай кен орындары Парсы шығанағында шоғырланған. Мұнай өндіру жөнінен Сауд Арабиясы дүние жүзінде 2-ші орында. ХХ-Ғасырдың соңына қарай дүние жүзінде өндірілген газ 3,5 млярд т. (газ конденсатымен қоса) Жан басына шаққанда дүние жүзінде мұнай өндіруден Кувейт 1-ші орын алады. 2008 ж1. Жан басына шаққанда -54,6т Қазақстанда 2008 ж жан басына шаққанда -4,36т болды.Ал табиғи газ көлемін жан басына шаққанда 1474м3 келеді.2.Сауд Арабиясында,Кувейт пен Біріккен араб Әмірлігінде мұнай- химия кешендері,ал Бахрейн мен Катар диалюминий мен болат экспорттай бастады. Шикі-затты сырттан әкеледі Бахрейн елі ірі қаржы орта лығына айналды. Мұнда көптеген банктер мен Сауд Арабиясының офф-шорлық компаниясы орналасқан3.Мұнайдан түсетін пайда араб елдерінің сипатын тұрғындарының әлеументтік жағдайын түбегейлі өзгертті. Ұшы-қиыры жоқ шөлдерде мекен еткен бәдәуйлер,Парсы шығанағы жағалауында қазіргі сәулетті қалалар әуежайлар,тас жолдар т,б пайда болды. 4.Халқының 45% жуығы 15 жасқа толмаған балалар құрайды. Еңбек ресурстарының білімі мен кәсіби шеберлігі төмен. Халықтары еңбекке аз араласы.Жұмыспен қамтылған халықтың үлесі 20% Сырттан келетін жұмысшылар еңбекке көп араласады.5.Сауда Арабиясының шөлді жерлеріне бидай егіп,өз елін қамтамасыз етумен қатар, шет елдерге экспортқа шығаруда.6. Мұнайды өндіру және сыртқа сату қызметін халықаралық деңгейде үйлестіру мақсатында 1960ж арнайы ұйым-ОПЕК құрылды. Оның штабпәтері Вена қаласында орналасқан. Басты эспорттаушы елдері- АҚШ Жапония,Батыс Еуропа Аймақтардың өркениеттік-мәдени орналасуына сипаттама беріңіз Аймақтану пәнінің елтану, өлкетану ғылымдарымен өзарабайланыстылығына сипаттама беріңіз Азия аймағының экономикалық дамыған орталықтарына сипаттама бере отырып әлемдік экономикадағы өзіндік орны мен рөлін анықтаңыз Азияның жаңа индустриялы елдері, кейде «Азиялық айдаһарлар» деп аталатын бірнеше мемлекеттер мен жер аумақтарын кейіннен түзілген жеке топшаға жатқызамыз. Олар өздерінің қолайлы экономикалық-географиялық жағдайын тиімді пайдаланып, делдалдық қызмет пен экономиканың еңбекті көп тілейтін жаңа салаларын дамыту барысында Батыс Еуропаның кейбір дамыған елдерін басып озған — Корея Республикасы, Тайвань, Сингапур, Малайзия және Таиланд осы топшаның өкілдері. Бұларда ЖІӨ өндіру көлемі жан басына шаққанда жылына 6500—20000 доллар шамасында, ал Сингапурда — 25000 доллар. Пекин халықаралық экономикалық қатынас практикасында ешқандай сипттары және өнегелері жоқ Қытайдың дамушы елдермен сыртқы экономикалық байланысын қатынастардағы жаңа үлгі ретінде көрсетуге тырысады. Соңғы 20 – 25 жылда Қытай экономикасы жоғары қарқынмен дамыды. Сыртқы сауда ел экономикасының 45%-дан астамын құрайды. Негізгі сауда серіктесі – Жапония, онан кейін АҚШ пен Оңтүстік Корея. Шетел инвестициясын тартудан Қытай АҚШ-тан кейінгі 2-орында. 1997 жылы 1 шілдеде ҚХР-ға бұрын Ұлыбритания отары болып келген Сянган (Гонконг) аралы қайтарылды. Оған арнайы әкімшілік аудан мәртебесі берілді. Сянганның қосылуы Қытай экономикасының дамуын жеделдетті. Бұл аудан дүние жүзіндегі аса ірі сауда және қаржы орталығы болып табылады. Онда әлемдегі аса ірі 100 банктің 85-інің бөлімдері орналасқан. Аймақтардың жіктелуіндегі идеологиялық факторды талдаңыз. Сіздің ойыңызша аймақтарды бөлуде идеологияға сүйенуге болады ма?
|
