Еуропеизация түсінігі, мәні, салдары
Вестернизация-(western-батыстық)-дамушы елдердегі қоғамның барлық салаларын «батыстандыру». Батыстық емес (Азия, Африка, Латын Америкасы) елдердің саясатына, экономикасына, ұлттық мәдениетіне батыстық құндылықтарды, принциптерді, әдістерді, тәсілдерді енгізу процесі. Вестернизация-әлемдегі дәстүрлі мәдениеттегі елдерге қарсы бірден-бір дәстүрлі емес мәдениеттегі ұстанушы батыстың етек жаюы. Еуропа аймағының саяси және мемлекеттік құрылымдарына талдау жасаңыз. Неліктен еуропа аймағы демократиялық саяси жүйе болып табылады. Өзіндік тұжырымдама ұсыныңыз Еуропа — (гр. Europa, семит тілінің “эреб” — “батыс” сөзінен шыққан, Ежелгі Грекияда Эгей теңізінің батысындағы жерлер осылай аталған) — Еуразия құрлығының батысын алып жатқан дүние бөлігі. Азиямен бірге Еуразия құрылығын құрайтын әлем бөлшегі. Аумағы 10 млн. км2жуық, халқы 826 млн. адам (2000, Ресейді қоспағанда). Азиямен арадағы шекарасы шартты түрде алынған. Ол құрлықта Орал тауы, Жемөзенін бойлай Каспий теңізіне дейін, одан әрі Кума және Маныч өзендері бойымен Донның сағасына жетіп, Азов, Қара теңіздерге ұласады. Одан арғы шекарасы Босфор бұғазы, Мәрмәр теңізі, Дарданелл бұғазы арқылы өтеді. Еуропа солтүстігінде Солтүстік Мұзды мұхитпен және оның Кара, Баренц, Ақ, Норвег теңіздерімен, батысы мен оңтүстігінде Атлант мұхитымен және оның Балтық (Балт) пен Солтүстіктеңізі, Ирланд, Жерорта теңіздерімен қоршалған. Оңтүстік-шығысында тұйық Каспий теңізі орналасқан. Дүние бөлігінің құрлықтағы қиыр шеттері: солтүстігінде — Нордкин мүйісі (71°08′ с. е.), оңтүстігінде — Марроки мүйісі (36° с. е.), батысында — Рока мүйісі (9°31′ б.б.), шығысында — Байдарацк кірмесіне таяу Полюстік Оралдың шығыс жақ етегі (67°20′ ш. б.). Еуропаға кіретін аралдар мен топаралдардың жалпы аумағы 730 мың км2. Ірілері: Жаңа Жер аралы, Франц-Иосиф жері, Шпицберген, Исландия, Британия, Ирландия, Корсика, Сардиния,Сицилия, Крит, т.б. Еуропаның жағалаулары (жалпы ұзындығы 38 мың км) қатты тілімденген. Түбектер Еуропа аумағының 1/4-ін құрайды. Олар: Пиреней, Апеннин, Балқан, Скандинавия, Кола, Ютландия және Қырым түбектері. Жағрапиялық ортасының координаттары: 47°56′18″ N 24°11′18″ Eуропа Су шекарасы Атлант және Арктика мұхиттары және олардың теңіздерімен шектеседі. Аралдардың аумағы шамамен 730 мың км. Орташа биіктігі 300 м, ең жоғарғы нүкте — 5642 м. (Мәнгі тау не Эльбрус тауы). Жер аумағының көбі — жазықтық (ірілері — Шығыс Еуропа, Орта Еуропа, Орта және Төменгі Дунай, Париж бассейні), таулары — жер аумағының 17 %-ын алып жатыр (бастылары —Альпілар, Карпаттар, Пиренейлер, Апенниндер, Орал таулары, Скандинав таулары, Балқан түбегі таулары). Сөнбеген жанартауларИсландияда және Жерорта теңізінің аумағында орналасқан. Аумақтың көбінде қоңыржай климат (батыста — мұхиттік, шығыста — қарлы және салқын қысты континенталды), солтүстік аралдарда — субарктикалық және арктикалық, Оңтүстік Еуропада — жерорталық. Арктика аралдарында, Исландияда, Скандинав және Альп тауларында — мұз басу (оледенение) (аумағы 116 мың км2. Негізгі өзендері: Еділ, Днепр, Дон, Печора, Солтүстік Двина, Дунай, Висла, Одра, Эльба, Рейн, Луара, Рона, Тахо. Негізгі көлдері: Ладога, Онега, Чуд, Венерн,Балатон, Женева. Арктика аралдарында және Арктика мұхиты жағалауында — арктикалық шөлдер және тундралар, оңтүстікке қарай — орманды тундралар, тайгалы, аралас және қалыңжапырақты ормандар, орманды далалар, далалар, субтропиктік жерорта ормандары және бұталар; оңтүстік-шығыста — шөлейттер. Еуропа аймағының діни кеңістігіне талдау жасаңыз. Аймақтың басқа аймақтардан діни орналасуы бойынша ерекшеліктері неде деп ойлайсыз? Өзіндік тұжырымдама ұсыныңыз Интеграция түсінігі, түрлері мен формалары Интеграция(лат.-бірлесу, біріктіру) сөзінен шыққан. Бір мақсатқа бірігу, проблемаларды бірдесе шешу, байланыс пен қызмет жүйесін шешу, бірлесу болып табылады. Дизинтеграция-керісінше құлау деген мағынаны білдіреді. Интеграция алғышарттары-ұлттық шаруашылық, ұлттық нарық системасының өзара байланыстың артуы. Интеграция үрдісіне мемлекеттің белсенді қатысушысының ең негізгі себебі- әлемдік ықпалдылық немесе сол ықпалдылыққа тәуелді болып қалмаушылық. Интеграция мемлекеттердің мемлекет аралық шешімдер нәтижесінде қалыптасады. Интеграцияланудағы қиыншылықтар тіл, мәдениет, этникалық құрал. Интеграция параллель түрде, ұлттық сана-сезім, ұлтшылдық, шабинизм, насизм,расизм т.б проблемаларды тудырады. И. Валлерстайнның «Әлемдік жүйе» теориясына сипаттама беріңіз
|