Ауруханаішілік инфекциялардың алдын алу.

Ауруханаішілік инфекция деп аталуы- науқастар стационарға тексерілуге немесе емделуге келгенде жұқтырып алған аурулары. АІИ –дегеніміз әртүрлі жұқпалы аурулардың жиынтығы.Бұл өте кең таралған патология түрі. Ол науқастардың жағдайын онан сайын ауырлатады; 2) Емделіп шығу мерзімін ұзартады; 3) Өлім-жітімді көбейтеді; 4) материалдық шығынды талап етеді;

Жиілігі бойынша 1 орында ауа-тамшылы инфекциялар:

корь, скарлатина, грипп, ветреная оспа, ангина, инфекционный паротит т.б.;

2 орында: стафилокок, стрептококтар, тері және теріасты, шырышты қабат инфекциялары, операциядан кейінгі іріңді асқынулар, іріңді аурулар;

3 орында: ішек инфекциялары (дизентерия, сальмонеллез).

АІИ шығу көздері:.

1. Инкубациялық кезеңінде стационарға түскен жұқпалы аурулары бар адамдар.

2. Карантин мерзімін ұстамайтын соматикалық ауруы бар адамдар, ағзасында патогенді стафилокок, стрептококтар, ішек инфекциялары, полиомиелит инфекциялары бар адамдар.

3. Науқастар мен қызметкерлер.

АІИ пайда болу себептері:

1. Микроағзалардың тіршілік ету ортасымен қасиеттерін өзгертуі.

2. Тәжірибеде күрделі оперативті заттарды қолдану.

3. Стационарға ерте жастағы балалармен қарт адамдардың көп түсуі.

4.Антибиотиктерді жүйесіз рационалды емес қолдану.

5. Асептка ережелерін сақтамау.

6.Стационарда санитарлық –гигиеналық тәртіптің бұзылуы.

АІИ мен күресу қиыншылықтар болдырады:

1. Аурухана ішінде қоздырғыштардың кеңінен таралу.

2. Таралу жолдарының әртүрлігі (ауалы-тамшылы, шаң, жанасу арқылы).

3. Қоздырғыштардың қоршаған ортаның қолайсыз факторларына тұрақтылығы.

4. Науқас адамдардың қоздырғыштарды тез қабылдауы, арнайы алдын алу әдістерінің жоқ болуы.

АІИ алдын алу спецификалық және спецификалық емес шаралардан тұрады:

1. Спецификалық еместерге- архитектуралық – жоспарлау,

санитарлық-техникалық, санитарлық-эпидемияға қарсы және

дезинфекциялық-стерилизациялық.

Архитектуралық – жоспарлау шаралар жүйесіне:

- палаталық секцияларды бір-бірінен, анестезиология және реанимация, емдеу-диагностикалық, және оперблоктардан оқшаулау;

- палаталық бөлімшелерді жоспарлауда демалыс орындарымен, тамақтану және емдеу-диагностикалық кабинеттерімен және санитарлық түйіндермен қолайлы байланыста болуын қамтамасыз ету т.б.

- науқастар мен қызметкерлер жүру графигінде АІИ жұқтырмау жағдайын анықтау; Негізінен бұл хирургиялық бөлімшеге қатысты.АІИ алдын алуда желдету, кондиционерлер қолдану, оперблоктарға және басқа да бөлімшелерге жіберілетін ауаның таза болуы маңызды рөл атқарады. Желдетуден басқа ғимарат ішіндегі ауа ағынының да маңызы зор, өйткені онда да инфекция тасымалданады. Есте қалдыратын жай, ғимараттың әтаж саны көп болған сайын, ондағы басқыш шабаштар мен лифт түйіндеріндегі ауаның бактериалдық ластануы да жоғарлайды, сондықтан ену- сорып шығару желдеткіштері болуы жон.

Санитарлық эпидемияға қарсы шаралар жүйесі:

- стационарлардың санитарлық жағдайы мен тәртібіне қортынды жасау;

- аурухананың бактериалдық ластануына қортынды беру;

- науқастар мен қызметкерлердің арасындағы ауру қоздырғыш инфекциялары бар адамдарды анықтау;

- науқастар мен қызметкерлердің санитарлық мәдениетін жоғарлату;. Дезинфекциялық-стерилизациялық шаралар жүйесі: - бұл заттардағы, материалдардағы, инструменттердегі, киім-кешектердегі қоздырғыштарды химиялық, физикалық және механикалық әдістер арқылы жоюға бағытталған.

Спецификалық алдын алу- науқастардың ағзасының жұқпалы ауруларға қарсы тұру мүмкіншілігін арттыруға бағытталған (иммунизациялау, антибиотиктер беру,жалпы нығайту терапиялары) шаралар жүйесі.

Жоспарлы және жедел алдын алу болып бөлінеді.

Жоспарлы - (жүкті әйелдерге тазартылған стафилокок анатоксинмен иммунизация)- яғни, инфекциялық агентті қабылдамау мақсатында.

- Жедел алдын алуды екі топқа боледі: спецификалық және жалпы – бұл ауруды жұқтырған күнде, оның әрі дамуын болдырмау.

4.Иллюстрациялық материал:мультимедиялық көрсетілім.

5.Әдебиеттер:

1. Гигиена под ред. акад. РАМН Г.И.Румянцева.- М.:ГЭОТАР:Медицина, 2005.

2. А.М.Большаков, И.М.Новикова "Общая гигиена", М.: Медицина,2002 г.

3. Мельниченко П.И., Ушаков И.Б., и др. Гигиена: Словарь-справочник– М.: Медицина, 2006.

4. Пивоваров Ю.П., Королик В.В., и др. Гигиена и основы экологии человека. 4е изд., испр. и доп. – Ростов на Дону «Феникс». 2008. -512 стр. 3-16

5. Матвеева Н.А. Гигиена и экология человека. 2-е изд., стер. – М.: Медицина, 2008.

6. Кенесариев У.И., Балмахаева Р.М.,. Бекмагамбетова Ж.Д., Жакашов Н.Ж., Тогузбаева К.К. Гигиена: Учебник для вузов/ Под ред. У.И. Кенесариева.- Алматы: «Самара-Принт», 2009.-688 с., стр.13-35.

7. Аспекты истории развития гигиены и эпидемиологии в Казахстане / Белоног А.А.,

8. Кенесариев У.И., Аликеева Г.М., Саятова А.С. – Алматы, 2006, - стр.160-166.

9. Пивоваров Ю.П. и др. Руководство к лабораторным занятиям по гигиене М. Медицина, 2002. 10. Гурова А.И., Горлова О.Е. Практикум по общей гигиене, М. Медицина, Издательство Университета дружбы народов, 1991.

10. Е.И. Гончарук, Ю.И. Кундиев, В.Г. Бардов и др.- Общая гигиена: пропедевтика гигиены: Учеб. для иностр.0-28 студентов 2-е изд.перераб. и доп.- К.: Вища шк., 199.-С 652., стр.47-97.

6.Қорытынды сұрақтары (кері байланыс):

1. Ауруханалардың орналасуына қандай гигиеналық талаптар қойылады?

2. Аурухана учаскесінің территориясын функционалды зоналарға бөлу.

3. Аурухана құрлысын салудың қандай жүйелері бар?

4. Ауруханаішілік инфекция, көздері, даму себептері?

5. Ауруханаішілік инфекцияның алдын алу.