Тапсырма. Төмендегі берілген мәтінді оқып шығыңыз

Төмендегі берілген мәтінді оқып шығыңыз. Ерекше дыбыстырға, оқу жылдамдығына көңіл бөліңіз. Мәтінге тақырып қойыңыз, түсінгеніңізді әңгімелеп беріңіз.

Бүйрек үсті безі екі бүйректің үстінде жатады. Әр бездің салмағы 12граммнан. Бұл бездер бірнеше гормондар бөліп шығарады. Бүйрек безі сыртқы және ішкі қабаттан құралады. Ішкі қабат адреналин гормонын бөледі. Сыртқы қабатта гормондар өте көп болады. Олар минералды заттардың, көмір сулардың, ақуыздың, майдың алмасуын реттеп оттырады.

Адреналин жүрек жұмысына, қан тамырларға әсер еттеді. Ол жүректің жұмысын жылдамдатады. Зат алмасу әрекетін арттырады. Әсіресе көмірсулардың алмасуын жылдамдатады, оның нәтижесінде қоректік заттар көбейеді. Осыдан бұлшық еттер жұмысы жақсарып, адамға энергия- күш пайда болады.

 

10.Бақылау(сұрақтар, жаттығулар, тапсырмалар, тестілер және т.б.)

Когнитивті – білім компетенциясы:

Тестілер:

6. Жалпылау есімдігін табыңыз.

а) күллі

ә) ешкім

б) мынау

в) осы

г) кейбір

7. Дұрыс септелген есімдікті табыңыз.

а) өзі

ә) баршасына

б) барлыққа

в) сеннің

г) менге

8. Белгісіздік есімдіктер қатарын табыңыз.

а) әлдеқайда, кейбір, әркім

ә) ешкім, әрине, сол

б) өзі, өзім, мына

в) кім? не? қанша?

г) мен, сен, ол

9. Белгісіздік есімдігін көрсетіңіз.

а) қайсыбір

ә) саған

б) түгел

в) осынау

г) ештеңе

10. Жалпылау есімдігі қатысқан сөйлемді көрсетіңіз.

а) Саған қандай сыйлық берді?

ә) Әрбір атқарған ісің нәтижелі болсын.

б) Ешқайда барушы болма.

в) Қандай анализ тапсырдыңыз?

г) Күллі халық дағдарысты жақсы түсінеді.

6. Белгісіздік есімдігі бар сөйлемді көрсетіңіз.

а) Бұл дәрілер қызуды баса бермейді.

ә) Сондықтан дәрілерді қоса бермейді.

б) Қандай дәрі қабылдадыңыз?

в) Қызылмайды пайдаланғанда ешқандай кері әсерлер байқалмайды.

г) Бірталай дәрілердің сапасын анықтайды.

7. Жалпылау есімдігі бар сөйлемді көрсетіңіз.

а) Үнемі қажет болатын дәрілерді сақтаңыз.

ә) Дәрілердің барлығын баланың қолы жетпейтін жерде сақтаңыз.

б) Дәрі пайдаланылмады.

в) Студенттер сабаққа келмеді.

г) Мерзімі өтіп кеткен дәріні қабылдамаңыз.

8. Жалпылау есімдік қатысқан сөйлемді көрсетіңіз.

а) Қалыпқа келтіруші заттарды майдың негізі деп атайды.

ә) Алоэ - көп жылдық өсімдік.

б) Балды бауыр ауруларына пайдаланады.

в) Майлардың барлығы ағзаға пайдалы бола бермейді.

г) Дәріханада майды шыны сауыттарға салып береді.

9. Жалпылау есімдікті табыңыз.

а) осы, сол, ана, мынау

ә) отыр, жүр, тұр, кел

б) өзім, өзің, өзі

в) барлық, бәрі, барша, бүкіл

г) мұнай, темір, көмір

10. Есімдікті көрсетіңіз.

Медицинада дәрілік өсімдіктердің кейбіреуінен дәрі дайындалмайды.

а) медицинада

ә) дәрілік

б) өсімдіктердің

в) кейбіреуінен

г) дәрі дайындалмайды

6. Септеліп тұрған сілтеу есімдігін көрсетіңіз.

а) осыған

ә) бұл

б) мынаны

в) бүгін

г) осыдан

7. Болымсыздық есімдігін табыңыз.

а) біз, сендер

ә) ешкім, ешқашан

б) кім, не

в) бәрі, күлі

г) түгел, барлық

8. «Ешкім келген жоқ» сөйлемінде қандай есімдік бар?

а) болымсыздық

ә) жалпылау

б) сілтеу

в) жіктеу

г) белгісіздік

9. Сөйлемдегі сұрау есімдігін көрсетіңіз.

Аурудың алдын алудың қандай жолдары бар?

а) алдын алу

ә) қандай

б) жолдары бар

в) аурудың

г) бар

10. «Біреу есік қағып тұр» сөйлемінде қандай есімдік бар?

а) болымсыздық

ә) жалпылау

б) сілтеу

в) жіктеу

г) белгісіздік

11. Есімдіктің түрлерін көрсетіңіз.

а) болымсыздық

ә) оның

б) топтау

в) салыстырмалы

12. Есімдікті тіркесті көрсетіңіз.

а) бірінші адам

ә) бір-бірден

б) біреу секілді

в) бірдене айтты

13. Жіктеу есімдіктерін табыңыз.

а) біз, сендер

ә) ешкім, ешқашан

б) кім, не

в) бәрі, күллі

Операционалды – дағды компетенциясы:

1-жаттығу. Сөз тіркестері мен сөйлемдерден есімдіктердің түрлерін ажыратып, олардың қай жалғауда тұрғанын айтыңыз.

Оны кездестіру, осыған айтыңыз, мұнысы болмады, кімге айтты?, өзіңе берді, қашан келді?, әрбір оқушы, өзіміз орындаймыз, біраз кешікті, бүкіл адам,қайсыбіреуіне тапсырды, ешкімнен алмаңыз, ешқашан ұмытпаңыз, барлығына айтылды.

Коммуникативті компетенция

а) лексикалық тақырып бойынша сұрақтар:

1. Эндокринология қандай ғылым.

2. Эндокриндік бездерге нелер жатады?

3. Гормондар деп нені атайды?

4. Қалқанша без туралы не білесіз?

5. Ішкі секреция бездеріне қандай бездер жатады?

ә) грамматикалық тақырып бойынша:

1. Белгісіздік есімдіктерін атаңыз.

2. Жалпылау есімдіктеріне қандай есімдіктер жатады?

3. Белгісіздік есімдіктерінің септелген түріне 2 мысал келтіріңіз.

4. «Барлығы», «бәрі», «біреу» есімдіктерін септеңіз.

6.Негізгі әдебиеттер:

1. Дәрменқұлова Р.Н. Қазақ тілі. А., 2001. 141-142- бб.

2. Доскеева Б.Ж. Қазақ тілі медициналық оқу орындарына арналған. А., 2002. 33-34-бб.

2. Бектұров Ш., Бектұрова А. Қазақ тілі для начинающих. Алматы. «Рауан», 1994. 219-221 бб.

Қосымша әдебиеттер:

1. Бектаев Қ. Үлкен қазақша-орысша, орысша-қазақша сөздік. Алматы, 2001.

2. Құлмағамбетова Қ., Елемисова Ж., Қазақ тілін үйренушілерге көмек. Алматы, 1990.89-94б.

3. Қожахметова Х. 40 уроков казахского языка. Алматы, 1989.172-б.

 

 

 

 

ТӘЖІРИБЕЛІК САБАҚТАРҒА АРНАЛҒАН

ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР

№21 тақырып: Витаминдер

Үстеу

 

2013 ж.

Кафедра мәжілісінде талқыланып, бекітілді

 

Хаттама №____, «_____»____________2013ж.

 

«Бекітемін»

Кафедра меңгерушісі, п.ғ.д. Аяпбергенова К.К.

 

1. Тақырыбы: Витаминдер.

Үстеу

2. Мақсаты: Мәтіннің мазмұнын жүйелі баяндауға үйрету, үстеулердің түрлерін орыс тілімен салыстыра отырып, практикалық жолмен меңгерту, түрлі жаттығу жұмыстары арқылы қазақша сөйлеуге дағдыландыру, мәтінде кездесетін медициналық қазақша атауларды игерту.

3. Міндеті: Мәтіннің мазмұнын өз бетінше баяндауға үйрету, үстеуді дұрыс қолданып, сөйлем құрауға, сөйлей білуге машықтандыру.

 

Когнитивті – білім компетенциясы: үстеу туралы мағлұмат беру, мәтінде кездесетін жаңа сөздерді меңгерту.

 

Операционалды – дағды компетенциясы: өтілген мәтін арқылы ойлау қабілеттерін дамыта отырып, өз ойын дәл нақты айтуға дағдыландыру, жаңа сабаққа байланысты арнайы тірек сөздерді қолданысқа енгізуге машықтандыру.

Коммуникативті компетенция: медициналық атаулардың қазақша баламасын дұрыс қолданып, сөйлеу дағдыларын қалыптастыру.

Өзін-өзі дамыту компетенциясы: мәтінді түсініп мазмұндауға қызығушылығын арттыру, ынтасын, ойлау белсенділігін, танымдық қабілетін дамыту.

 

4.Негізгі ұғымдар:

Үстеудің түрлері, жасалу жолдары, сұрақтары, қолданыстағы көрінісі, сары уыз, терісі құрғау, витамин жетіспеу, бүйрек, жүрек, бауыр, жүйке жүйесі зақымдану.

 

5. Сабақты өткізу жоспары (уақыты, минут)

Ұйымдастыру кезеңі (5мин.)

Үй тапсырмасын сұрау (45мин.)

Жаңа сабақ;

Грмматикалық тақырып бойынша жұмыс (25 мин.)

Лексикалық материалмен жұмыс

Мәтін алдындағы жұмыс (10 мин.)

Мәтін бойынша жұмыс (25мин.)

Мәтіннен кейінгі жұмыс (15 мин.)

Жаңа сабақты қорыту (10мин.)

Студенттің білімін бақылау (10 мин.)

Студенттің білімін бағалау (5 мин.)

6. Өткізу түрі: Аралас сабақ;

7. Білім берудің және оқытудың әдіс-тәсілдері: сұрақ- жауап, әңгімелесу, салыстыру, түсіндіру, жаттығу, сөздік, пікірталас.

8. Көрнекі құралдар:Витаминдерге арналған кесте, үстеудің мағыналық түрлеріне арналған кесте, мезгіл үстеуіне арналған кесте, сөздіктер, үлестірмелі парақшалар.