O, Pakdır və onların söylədiklərindən fövqəl Ucadır”.

 

Allahın sifətləri müqəddəsdir, kamildir və qüsursuzdur. O, Ona müşriklikdən və Ona qoşulan şəriklərdən sonsuzluğa qədər uzaqdır. O, o dərəcədə əzəmətli və şan-şöhrətlidir ki, Onunla yanaşı heç bir digər ilahların ola bilməsi mümkün deyil. Kim bunun əksini iddia edirsə, açıq-aşkar azğınlıq içindədir və ən böyük zalımlıq edir. Onun Əzəməti və Qüdrəti ilə yanaşı nəhəng məxluqların və hətta yeddi göyün və yeddi yerin onların məskunları ilə birlikdə götürülən böyüklüyü kölgədə qalıb, əhəmiyyətsiz dərəcədə kiçik görünür. Fövqəluca buyurur: “Onlar Allahı layiqincə dəyərləndirmirdilər, halbuki bütün yer Qiyamət günü Onun bir ovcunda olacaq, göylər isə Sağ əli ilə bükülə­cəkdir...” (Zumər, 39/67).

Uca və alt aləmlərin bütün məskunları hər an Ona möhtac­dırlar, çünki onların varlığı Onsuz mümkün deyildir. Bu ehtiyac hərtərəflidir, çünki hər bir varlıq yaradıcıya, bəsləyiciyə və qayğıkeş hökmdara möhtacdır. Ən vacib olan isə, hər məxluqun Allaha ümid bəsləməsidir. Ona ibadət etmək, Onu sevmək lazımdır. Ona yaxınlaşmaq və istənilən şəraitdə yardım üçün Ona müraciət (dua) etmək lazımdır. Məhz buna görə, sonra Fövqəluca belə buyurur:

 

ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗ ﮘﮙ ﮚ ﮛ ﮜ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ;

 

Yeddi göydə[16] və yerdə, həmçinin onların ara­sında olanlar Ona: “Allah müqəddəsdir” deyər və həmd edər­lər. Hər şey Ona həmd edər, lakin siz onların təsbihini anla­mazsınız. Həqiqətən, O, Həlimdir və Bağışlayandır”.

 

Danışmaq qabiliyyəti olan və ya olmayan bütün canlılar, ağaclar, otlar, kol-kos, cansız əşyalar – bütün canlılar və cansızlar Allaha həmdsəna edirlər. Bəziləri Allaha sözlə həmd edir, digərləri isə bunu öz təyinatı ilə izhar edirlər. İnsanlar, onlar kimi danışmaq qabiliyyəti olmayan başqa məxluqların Allahı necə mədh etmə­lə­rini başa düşmürlər, lakin qeybi Bilən istisnasız bütün məxluqlarını elmi ilə əhatə edir.

Onun gözəl adları arasında – Həlim və Bağışlayan adları haqqında. O, hətta göyləri və yeri parçalaya biləcək və dağları toza çevirməyə hazır olan ağlasığmaz şeyləri Ona aid edən qullarını belə cəzalandırmağa tələsmir. Belə günahkarlara da O, möhlət verir, onlara nemət bəxş edir, firavanlıq verir, ruzi nazil edir və Onun qapılarına yaxınlaşmağı təklif edir. O, onlara imkan yaradır ki, bu böyük günaha görə tövbə etsinlər və onlara səxavətlə mükafat verəcəyini və onların günahlarını bağışlaya­cağını vəd edir. Əgər Rəbbin səbirliliyi və hər şeyi bağışlama istəyi olmasaydı, onda göylər yerə düşərək yer üstündə bir canlını belə sağ qoymazdı.

 

ﮪ ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ ﮰ ﮱ ﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗ;

 

Sən Quranı oxuyanda Biz səninlə Axirət həyatına iman gətirməyənlər arasında görünməz pərdə çəkdik”.

Fövqəluca, haqqı rədd edən və ondan üz döndərən kafirlər üçün hazırlanmış cəza haqqında xəbər verir. Bu cəza onlarla haqq din arasında çəkilmiş maneədir. Onlara, hikmətli moizələrdən və nəsihətlərdən ibarət, doğru yolu və dinin əsaslarını izah edən Quran ayələri oxuyurlar, lakin onlar bu vəhylərin mənasını anlamaq qabiliyyətinə malik deyillər, çünki görünməz bir pərdə ayırır. O pərdə onlara haqqı dərk etməyə və onların çağırıldığı xeyirxahlığı göstərməyə mane olur.

 

ﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ ﯟ ﯠﯡ ﯢ ﯣ ﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪ ﯫ ﯬ;

Biz onların ürəklərinə örtük atmış və onu (Quranı) anlamasınlar deyə qulaqlarını da kar etmişik. Sən Quranda Vahid Rəbbini xatırlayanda, onlar nifrətlə geriyə dönüb gedər­lər”.

 

Bu örtüklər kafirlərin Quranı dərk etməsinə mane olur. Lakin onlar Quran ayələrini eşidirlər və bu onları öz məlumat­sızlıqları ilə bəraət qazanmaq imkanından məhrum edir. Onlar tək Allaha ibadət etmək və uydurulmuş ilahlara ibadətdən əl çəkmələri çağırışını eşidəndə bu öyüd-nəsihətlərdən üz döndərir­lər və bu onların haqqa nifrət bəsləməsini və etiqad etdikləri yalana hədsiz bağlandıqlarını təsdiq edir. Bununla əlaqədar Fövqəluca belə buyurur: “Tək bir Allahın adı çəkiləndə Axirətə inanmayan­la­rın ürəkləri nifrətdən təlatümə gəlir. Lakin Ondan aşağı olanlar xatırlananda isə onlar sevinirlər” (Zumər, 39/45).

 

ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ ﯵ ﯶ ﯷ ﯸ ﯹ ﯺ ﯻ ﯼ ﯽ ﯾ ﯿ ﰀ;

 

Biz yaxşı bilirik ki, onlar səni dinləyəndə, məhz necə qulaq asırlar. Lakin onlar gizlinə çəkilib məsləhətləş­dikləri zaman isə, o zalımlar belə deyirlər: “Siz ancaq sehr­lənmiş bir insanın dalınca gedirsiniz”.

 

Biz onlara Quran ayələrindən faydalanmağa imkan ver­mi­rik, çünki onların yaramaz niyyətləri Bizə məlumdur. Onlar səni dinləyirlər ki, moizəndə heç olmazsa kiçik bir səhv tapıb səni biabır etsinlər. Onlar səni haqqı tapmaq və düz yola gəlmək ümidi ilə dinləmirlər, çünki onlar şüurlu surətdə doğru yolla getməyi rədd edirlər. Belə davranan hər bir kəs heç vaxt sənin təbliğatından fayda əldə edə bilməz. Onlar yaramaz söhbətlərini aparmaq üçün gizlicə bir yerə toplaşdıqda səni sehrlənmiş məcnun adlandırırlar. Bu isə onu göstərir ki, onlar sənin sözlərinə əhəmiyyət verməyə­cəklərinə qəti inanırlar, çünki onlar belə hesab edirlər ki, sən sayaqlayırsan və heç özün nə dediyini anlamırsan.

 

ﰁﰂ ﰃ ﰄ ﰅ ﰆ ﰇ ﰈ ﰉ ﰊ;