Kitabda İbrahimi də xatırla. O, ən sədaqətli insan və peyğəmbər idi”.

Bu Kitab ən şərəfli, ən ləyaqətli və ən ucadır. Bu – aydın Kitab və müdrik Xatırlatmadır. Onda xatırlanan istənilən rəva­yətlər ən doğru, ən ləyaqətli və ən faydalıdır. Onda yada salınan hər hansı hökmlər və haramlar ən ədalətli və ən qərəzsizdir. Xatırlanan hər hansı vədlər və təhdidlər ən doğru, ən layiqli, ən müdrik, ən ədalətli və ən mərhəmətlidir. Məhz buna görə bu Kitabda barələrində bəhs edilən peyğəmbərlər və elçilər (onlara Allahın salavatı və salamı olsun!), onun üstündən sükutla keçdiyi peyğəmbərlərdən üstündürlər. Quranda adları dəfələrlə təkrarla­nan peyğəmbərlərin tarixi təsdiq edir ki, bəzi peyğəmbərlər di­gər­lərini ötüb keçmiş və daha yüksək pillə tutmağı bacarmış və daha şərəfli əməllər yerinə yetirmişlər. Onlar buna, Allaha mə­həb­bətlə və tövbə ilə ibadət etmələri, Onun qarşısında və Onun qulları qarşısında öz vəzifələrini yerinə yetirmələri, insanları Rəbbin yoluna dəvət etmələri və yolları üstündə çıxan çətinlikləri səbirlə qarşılamaları sayəsində nail olmuşlar.

Bu surədə Allah Özünün bir neçə peyğəmbərindən bəhs edir və Peyğəmbəri Muhəmmədə (ona Allahın salavatı və salamı olsun!) tapşırır ki, onları xatırlatsın, çünki onların yada salınması Allaha həmd etmək və Onun elçilərinin ünvanına təriflər söy­ləmək və həm də Onun onlara yönəldilmiş mərhəmətini və ilti­fatını etiraf etmək deməkdir. Bu ayə müsəlmanları Allahın pey­ğəmbərlərinə iman gətirməyə, onları qəlbən sevməyə və onların yolu ilə getməyə çağırır.

Bu peyğəmbərlərdən biri də İbrahim (ə) idi. Allah onu (ə) ən sadiq insan və peyğəmbər adlandırır. Ən sədaqətli[48] o insanı adlandırmaq olar ki, o, təkcə həqiqəti danışsın, mömin insanın qəbul etdiklərini qəbul etsin, sözləri, əməlləri və məziyyətləri həqiqətə uyğun olsun. Bu, insan, onun qəlbində kök atmış, onu tərbiyə etmiş və onda sarsılmaz iman yaratmış və onu qüsursuz mömin əməllər yoluna yönəltmiş dərin biliklər sahibi olduqda, mümkünləşir. İbrahim (ə), Muhəmməd Peyğəmbərdən (s.ə.s.) sonra, Allahın peyğəmbərlərinin (onlara salam olsun!) ən yaxşısı idi. O (ə), bir çox şərəfli xalqların üçüncü ulu babası idi və Fövqəluca Allah onun (ə) nəsllərini peyğəmbərlik və Kitab sahib­ləri etdi. O (ə) insanları Allahın yoluna gəlməyə çağırır və məruz qaldığı böyük əzab-əziyyətlərə səbirlə dözürdü. O (ə) yaxın və tanış olmadığı insanlar arasında haqqı təbliğ edir və əlindən gələn hər şeyi edirdi ki, öz atasını haqq dinə gətirsin. Elə buna görə sonra Fövqəluca Allah buyurur:

ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ;

(19.42) “Budur o, atasına belə dedi: “Ey Ata! Sən niyə eşitməyənə, görməyənə və sənə heç bir xilas gətirməyənə sitayiş edirsən?”

O (ə), bütpərəstliyi ifşa etməyə başlayaraq, atasından soru­şur ki, niyə o, hərəkətləri və keyfiyyətləri qüsurlu olan heykəllərə pərəstiş edir? Onlar eşitmirlər, görmürlər və onlar onları ilahi­ləşdirənlərə nə fayda verə, nə də zərər vura bilməzlər. Bundan başqa, onlar hətta özlərinə belə nə fayda verə, nə də ziyan vura bilmirlər. Əgər kimsə onlara ziyan vurmaq istədikdə, onlar özlərini müdafiə edə bilmirlər. Bu, hərəkətləri və keyfiyyətləri nöqsanlardan ibarət olan bütlərə sitayiş edənlərin ibadətinə par­laq və inandırıcı bir dəlil olmaqla nəinki təkcə Allahın qanunla­rına, həm də sağlam təfəkkürə də ziddir. İbrahim peyğəmbərin (ə) sözlərindən aydın idi ki, insanlar qüsursuz sifətlərə malik olana, insanlara fayda verənə və onları şərdən qoruyana ibadət etməyə haqlı idilər və bunu etməli idilər. Əlbəttə ki, bu məziy­yətlərə malik olan təkcə Fövqəluca Allahdır.

ﮁ ﮂ ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ;