Ақ Орда, Моғолстан, Әбілқайыр хандығы, Ноғай Ордасындағы мемлекеттік-әкімшілік құрылыстар 2 страница

Аңырақай шайқасына қатысқан Әбілқайырдың қарсыластары- Әбілмәмбет пен Барақ;

Аңырақайшайқасынанкейінгіжеңістеқазақ жасақтары қолайлы жағдайлардыпайдалана алмауының негізгісебептері: Тақ үшін Шыңғыс ұрпақтарыныңталасуы

Араб географы Ибн Хаукаль (Хғ.) мәліметтерінде былай деп жазды: «жерінің батысынан шығысына жету үшін 30 күндей жүру керек» Бұл кімнің жері? - Қарлұқтар

Араб тарихшыларының жазуына қарағанда Қарақытайлар билік жүргізген аймақ- Түркістан мен Мәуреннахр

Араб, парсы деректерінде қидандардың тілі- ТүрікТілдес

Арабмұхаммед кімнің ұрпағы- Жошы ханның ұрпағы, Хорезм ханы болған

Араб-парсы деректері бойынша- қарлұқтар ежелгі түріктер

Арабтар “Сүзеген” деп атаған қаған Сұлу(715-738)

Арабтардың «дін үшін соғыс» деген ұранмен көрші елдерді жаулап ала бастаған уақыты :633ж

Арабтардың қазақстанның Оңтүстігіне басып кірген уақыты: VІІІғ ортасында

Арал теңізінің Солтүстік Шығыс жағасын мекендеген сақ тайпалары- Дайлар, аргиппейлер, исседондар

Аралас орыс – қазақ мектептерінің ашылуына негіз салған, ағарту ісіндамыту туралы Ереже қашан қабылданды- 1906ж

Арал-Каспий аралығы, одан оңтүстікке қарай өмір сүрген сармат тайпасы Дах

Арал-Каспий аралығын б.з.б 1 мыңжылдықтың орта шенінде мекендеген тайпалар туралы дерек беретін парсы патшасы- Ксеркс

Арал-Каспий аралығын б.з.б 1 мыңжылдықтың орта шенінде мекендеген тайпалар туралы дерек береді- Геродот

Арба үстіне орнатылған жылжымалы баспана- Үй күйме

Аргиппейлерге тән, Тасмола мәдениетіне ұқсас ескертікш: Ұлыбай

Аргиппейлердің шығысқа қарай орналасқан көршілері Исседондар

Аримаспы атауы шыққан – Алтайда алтын мен мыстың мол болуына байланысты

Артынан 30ұл, 40қыз ұрпағы қалған хан- Абылай

Археологихлықдеректер бойынша отырықшы мәдениеттің өркеңдеген кезі: Х-ХІІгг.

Археологтардың мәліметінше Қарлұқ қоныстарынан бастауалған қала- Тараз

Археологтардың тапқан сүйек пен мүйізден жасалған мүсіндерінде ең көп кездесетін бейнелер әйелдер бейнесі

Архитектура латын сөзінің мағынасы: Құрылысшы

Аршакиддер әулеті билігінің негізін салған сармат тайпасы Дайлар(апарн тайпасы)

Арықтармен қоса егін салатын «екі көш жер» берілетін вакф-грамотасы берілді- Темір тұсында

Арыстан баб кесенесі: 2 бөлмелі

Арыстан баб кесенесінен 3 км-дей жерде орналасқан ежелгі қала: Отырар

Арыстан бейнесі бедерленген терракоталық тақталар табылған қала- Қызылөзен

Арыстан бейнесі бедерленген терракоталық тақталар табылған орта ғасырлық қала: Қызылөзен

Арыстың сол жағалауындағы қаңлы қаласының орны Көк -Мардан

Арыстың сол жағалауынджағы қаңлы қаласы: Көк-Мардан

Аспан денелерінің жерге тартылысынГалилей мен Ньютоннан600 жыл бұрын айтыпкеткен энциклопедист-ғалым: ӘбуРайхан әл-Бируни

Астана Ақмолаға көшірілді: 1997 жылы

Астана қаласы әлемдік және дәстүрлі дін басшыларының алғашқы съезі өтті: 2003 ж.

Астана қаласының 1998 жылға дейінгі атауы Ақмола

Астанада дүние жүзі дін өкілдерінің алғашқы бас қосуы болған жыл: 2003ж

Астанада дүниежүзі дін өкілдерініңалғашқы бас қосуы болды: 2003 жылы

Астанадағы «Қазақ елі монументінің» биіктігі - 91м

Астананың салтанатты жағдайда тұсаукесері өтті:1998 жылғы маусымда

Астанасы- Сұяб,Жазғы ордасы -Мыңбұлақ;

Ат әбзелдері алтынмен апталған 16 аттың қаңқасы шыққан қорым – Берел

Атақты «Павлов» үйін қорғауға қатысқан Оңүстік Қазақстандық жауынгер – Т.Мырзаев

Атақты ақынның Орынбаймен айтысы біздің заманымызға дейін жетіп отыр бұл қай ақын: Жанақ;

Атақтыәнші,сазгер ақан сері Қорамсаұлы өмір сүргенжылдар: 1843-1913 жж.

Атақты әнші,сазгер, ақын Ақансері Қорамсаұлыныңәні: «Сырымбет»

Атақты Жалаңтөс батырдың ұрпағы, қазақтың белгілі шешен биі- Әйтеке би

Атақты қазақ партизаны – Қ Қайсенов

Атақты тарихшы М.Дулати жазуы бойынша Шағатайдың дулат әмірі Поладшыға берген жері- Маңлай Сүбе

Аталуы қасқырта табынуды көрсететін қыпшақ тайпасы: Елбөрілі

Атаман А.Дутов Қазақстанды Орталық Ресеймен байланыстыратын теміржолды кесіп тастады: 1918 жылы маусымда

Атлах шайқасы болған жыл- 751ж.(5 күнге созылды)

Атлах шайқасынан кейін Қытайлар Жетісудан біржолата кетті

Атлах шайқасында Арабтар қытайға қарсы күш біріктірді - Қарлұқтармен

Атлах шайқасында(751ж.) қарлұқтар- Арабтар жағына шықты

Аттар өз иесін жорыққа апара жатқандай, әскери дайындықпен көмілген қорған Үлкен Берел

Аттиланың (Еділ)шамамен өмір сүрген жылдары 400-453.

Атырау жеріндегі сарматтардың Аралтөбе ескерткіші табылған аудан Жылыой

Атырау облысынан шыны моншақ, жебе, қанжар сынықтары табылған ескерткіш- Аралтөбе

Ауған, Иран, Египет, Үнді жерлерінде Қыпшақ жылқыларының бағасы- 100-500 динар

Аумағында 200-ден асқан сақ дәуірінің обалары орналасқан Шығыс Қазақстандағы аудан :Зайсан

Ауызша тарихқа жатқызамыз – Эпос, жыр-аңыз, шежіре

Ауызша тарихты зерттеудің тамаша үлгісін жасаған – Ян Вансина

Ауыл шаруашылығы өнімдерінің бағасы 2есе арттырылып, жоспардан тыс өнім өндіргені үшін үстеме ақы төлеу енгізілді- 1965ж

Ауыл шаруашылығынжаппайұйымдастыружылдарылаңкестікәрекеттерді,өрт салушыларды есептемегендереспублика аумағындаболған жаппайтолқулар мен көтерілістерсаны: 372

Ауыл шаруашылығында интенсивтендіру шаралары жүргізілді- 1960ж соңында

Ауыл –шаруашылық техникаларының жетіспеуінен егіске күш малын пайдалану орын алып келді – 1960ж дейін

Ауылдағы өзгерістердісуреттегенҒ.Мұстафинніңповесі: «Шығанақ»

Ауылды басқаратын адам- Ауылбасы(ауылнай)

Ауылшаруашылығын ұжымдастыру бағыты жарияланды: 1927жХЇ съезде.

Ауылшаруашылық училищесін ашқан ағартушы: Ы;Алтынсарин

Ауыр қайғы қасірет символы «Елім-ай», әні пайда болғануақыт: XVIII ғ;.

Ахмет Байтұрсыновтың «Маса» жинағы жарық көрді: 1911 жылы

Ахмет Иүгнекидіңшығармасы: «Ақиқат сыйы»

Ахмет Яссауи Бұқара қаласында білім алған ұстазы- Юсуф Хамадани

Ахмет Яссауидың шәкірті, ел ішінде Хәкім Ата атанған- Сүлеймен Бақырғани(1104-1186ж.ж)

Аякөз өзені жағалауында қазақтардың жоңғарлармен соғысы: 1718жылы

Ә.Әлімжановтың Әл-Фараби туралы жазған романы :«Ұстаздың қайтіп оралуы»

Ә.Бокейханов төрағалық еткен кеңес: «Алашорда»

Ә.Бөкей ордасында хандық билік сақталған мерзім: 1845ж дейін

Ә.Бөкейханов жетекші болған партия: «Алаш»

Ә.Бөкейхановтың пікірлес серіктері- А.Байтұрсынов, М.Дулатұлы, Ә.Ермеков, Ж.Досмұхамедов, Х.Досмұхамедов,Ж.Ақбай

Ә.Бөкейхановтың ұлттық мүддені қорғаудағы күресі басталды: 1905-1907 жылғы революция кезінде

Ә.Молдағұлова қай дивизияда қызмет атқарды- 54-інші

Ә.Молдағұлова құрамында шайқасқанатқыштарбригадасы: 54-ші

Ә.Молдағұлованың майдандағы әскери қызметі-Мерген

Ә.Нұрпейсовтың Арал және ондағы адам тағдыры туралы романы – Соңғы парыз.

Ә.Нүрпейісовтың КСРО Мемлекеттік сыйлығына ұсынылған трилогиясы: «Қан мен тер»

Әбу Насыр әл Фараби туралы жазылған «Ұстаздың қайтып оралуы» романының авторы Әнуар Әлімжанов

Әбу Насыр әл-Фараби туған қала: Отырар

Әбілғазы Бахадүр қазақтардың көмегімен Хиуаны бірнеше рет шабуыл жасап, билікті тартып алған жылы- 1645ж

Әбілғазы Бахадүр қай жылдары өмір сүрді- 1603-1664ж

Әбілғазы Бахадүрдің«Түрік шежіресі» еңбегін аяқтаған- ұлы Ануш Мұхаммед

Әбілғазы Бахадүрдің әкесі- Арабмұхаммед

Әбілкайыр ханның (1428-1468) алдына қойған мақсаттарыныңбірі: Орта Азия қалаларын басып алу

Әбілқайыр билік құрған уақыт: 1428-1468 жж

Әбілқайыр қай жылы Керей мен Жәнібекті жазалау мақсатындамоғол хандығы жорыққа шығады- 1468

Әбілқайыр қайтыс болған жер: Алматы маңындағы Аққыстауда(1468ж.)

Әбілқайыр қайтыс болғаннан кейін Кіші Жүз тағына отырды- Нұралы

Әбілқайыр орталығы, Орта Азиямен Дешті Қыпшақ арасындағы тоғыз жолдың торабы – саудаға ыңғайлы қазақ: Сығанақ;

Әбілқайыр өлгенен соң Батыс Сібірде билік өтті- Ибақ ханға

Әбілқайыр өлгеннен кейін Батыс Сібір жеріндегі саяси билік өтті: Ибақ ханға

Әбілқайыр өлгеннен кейін Кіші Жүздің Оңтүстік-Шығысы қарады- Батыр сұлтанға

Әбілқайыр Ресейге қосылуға ант берді: 1731 жылы.

ӘбілқайыртұсындағыЖәнібеrпен Керей сұлтандардыңиеліктері: Сыр өңірі мен Қаратауаймақтары

Әбілқайыр ханБалқашөңірініңбатысбөлігінөһз иелігінеқосты: XV ғ. 40 жылдары

Әбілқайырхан жаулап алуғабар күшжігерін жұмсаған жер: Сырөңірі менҚаратау

Әбілқайыр хандығы негізгі үш халықтан тұрғандығын және олардың ішіндегі ең көбі,ержүректері қазақтар болғанын айтқан: Рузбихан

Әбілқайыр хандығы (1428-1468ж.ж.)

Әбілқайыр хандығын әлсіреткен Сығанақ түбіндегі ойраттармен болған соғыс уақыты: 1456-1457 жж

Әбілқайыр хандығынан бөлінген Керей мен Жәнібек сұлтандар басқарған көш бағыт алды: Жетісуға

Әбілқайыр хандығындағы тоқтаусыз соғыстар жүріп жатты: XV ғ. ортасында

Әбілқайыр хандығының астанасы- Сығанақ(1446-1468ж.ж.)

Әбілқайыр хандығының басым көпшілігі- қыпшақтар

Әбілқайыр хандығының орталығы Орта Азия мен Дешті Қыпшақ арасындағы тоғыз жолдың торабы саудаға ыңғайлы қала: Сығанақ;

Әбілқайыр хандығының орталығы :Сығанақ;

Әбілқайыр хандығының сығанаққа дейінгі астаналары- Тура(1428ж.) және Орда базар(1431ж.)

Әбілқайыр хандығының шығысы шектескен жер: Балқаш

Әбілқайыр ханнан кейін Кіші жүз жерінде хан болып танылғандар: Нұралы, Батыр

Әбілқайыр ханның 1446ж. Мұстафа ханды тас-талқан еткенжері- Атбасар маңы

Әбілқайыр ханның1468 ж.жорығыбағытталғанхандық: Моғол хандығы

Әбілқайыр ханның Петербург билеушілеріне арқа сүйеудегі көздегені- Өз қарсыластарының сағын сындыру

Әбілқайыр ханның Самарқанды басып алған жылы: 1446ж.

Әбілқайыр ханның сол кезде жақсы сақталған бейітін суреттеп жазған- Капитан Н.П.Рычков

Әбілқайыр ханның тақ мұрагері- Шайх-Хайдар

Әбілқайырға Кіші жүз билерінің 1730 ж Ресеймен қатынас туралы ұсынысы: Әскери одақ құру

Әбілқайырды 1748 жылы Ұлқияқ өзенінің маңында өлтірген: Барақ сұлтан

Әбілқайырды қолдаған Кіші жүздің 29 старшыны Ресейдің қол астына өту туралы ант берген жыл-1731 ж қазан

Әбілқайырды хан сайлаған тайпалар- Қият Маңғыт, Өкіреш Найман,Үйсін, Қоңырат

Әбілқайырды хан сайлағанда қатынасқан тайпалар саны- 20-дан астам

Әбілқайырдың Ақ Орда билігін қолына алу үшін күресті- 20ж

Әбілқайырдың беделін көтергендей болған, Әбілқайыр мен Ресей дипломаттарының соңғы кездесуі өткен жыл- 1742ж.

Әбілқайырдың көп уақыты мен күш жігерін жұмсаған жері: Сыр өңірі мен Қаратау

Әбілқайырдың орыс үкіметіне өкілін жіберіп, империя құрамына кіруге талпынған ұсынысы жауапсыз қалды- 1726ж.

Әбілқайырдың Ресей құрамына кірудегі ең басты мақсаты: Ресеймен сенімді байланыс орнатып,бар күшті қалмақтарға жұмылдыру

Әбілхайыр хандығынан бөлініп Моғолстан жерінекелген Керей мен Жәнібек сұлтандарға Есен-бұғаның жері: Қозы басы

Әбілхайыр хандығындағы басым болған тайпа: Қыпшақтар

Әбілхайыр Хандығыныңбөлінгенкерей мен Жәнібекбастағанкөшпеліхалықтаркөші XV-ғасырдың 50-жылдар ортасында бағыт алды: Жетісуға

Әбілхайыр ханнан1446 жылы Атбасармаңында тас-талқан болып ұтылғанхан: Мұстафа

Әбілхайыр ханнан кейін Кіші жүз жерінде хан болып танылғандар: Нұралы, Батыр

Әбілхайыр ханнан Ресей үкіметінің екінші рет ант қабылдау себебі: Екі жақтың қарым қатынасың шиеленісуі

ӘбілхайырханныңСамарқанды басып лған жылы: 1446 ж.

Әбілхайыр, Нұралы хандардың ордасында болып қазақ хандарымен сұлтандардың сьездеріне қатысып сол кездегі өлкедегі саяси жағдайды суреттеген жазбалар қалдырған: И. Муравин Д.Гладишев, Я.Гуляев

Әйгілі «Қозы Көрпеш – Баян Сұлу» жырының ең көркем нұсқасын таратқан эпик ақын Шөже ақын

Әйелдерге арналған сәндік зергерлік бұйымдармен өзге тайпалардан ерекшеленгендер- Қимақтар

Әйелдерге хан мұрагері болу құқығы берілген ел: Қарақытай мемлекеті

Әйелдердің қоғамдағы ролі басқа көшпелі тайпаларға қарағанда жоғары болды- Сарматтарда

Әйтеке би өмір сүрді- 1682-1766ж..ж.

Әкем Білге қағанға балбық тіктім деп жазған- Иоллығ тегін

Әкімшілік басқару жүйесіне өз пікірлерін ұсынған қазақтың ағартушы-ғалымы: Ш.Уалиханов

Әл Баласағұни «Құтадғу білік» еңбегін жазды: ХІ ғасырда

Әл Марвазидің деректерінде кездесетін қарлұқ рулары- лазана мен фаракия

Әл-Баласағүни "Құтадғу білік"енбеген жазды: ХІ ғасырда

Әлемдік жәнедәстүрлідін басшыларыныңекінші съезі Астана қаласындаөтті: 2006 жылы

Әлеуметтік әділеттілікті жырлаған атақты «Ақсиса» өлеңінің авторы: Жаяу Мұса

Әл-Идриси “ондағы шеберлер темірден ғажайып әдемі бұйымдар жасайды”-деп қай тайпалар туралы жазған Оғыздар мен Қимақтар

Әл-Марвазидің дерегінде Оғыздарда тайпа саны- 12

Әлсіз адам өз үлесіндегі жерді күштіге беріп, күшті адамныңқамқорлығына алатын Қарахандардағы қанаудың бір түрі- Коммендация

Әл-Фарабидің өмір сүрген жылдары- 870-950ж.ж.

Әлімұлыныа қанша ата жатады? 6 ата(қаракесек, қарасақал, кете, шекті, төртқара, шөмекей,)

Әмір Темір 1371-1372 жж. әскерін жорыққа аттандырды: Моғолстанға

Әмір Темір жаулаған мемлекеттер саны- 27

Әмір Темір жорықтарының Қазақ жеріне тигізген әсері: Экономикасының, мәдениетінің дамуына адам айтқысыз зардабын тигізді

Әмір Темір қайтыс болған қала: Отырар(1405ж.)

Әмір Темірқарсыбүліккөтерген қыпшақәмірі: Сасы-Бұға

Әмір Темір мемлекетінің астанасы- Самарқан

Әмір Темірмемлекетінің территориясы: Мәуреннахр

Әмір Темір мен Тоқтамыс арасындағы Құндызша деген жерде болған шайқас уақыты: 1391 ж

Әмір Темір мен Тоқтамыс арасындағы Терек өзенінің жағасындағы шешуші шайқас уақыты: 1395 ж

Әмір Темірден жеңілген Қашараддин қашып құтылды: Шығыс Түркістанға, Үш Тұрфанға

Әмір Темірден жеңілген Ұрыс ханның ұлы: Мәлік Оғлан

Әмір Темірдің 1380-1390 жылдары Моғолстанға жорығы кезінде әскер саны: 120мың;

Әмір Темірдің Алтын Орданы басып алмас бұрын Ақ Орданы әлсіретуді көздеген мақсатына табылған себеп: Түй – Қожаның ұлы Тоқтамыстың Темірге қашып баруы

Әмір Темірдің билік еткен жылдары- 1370-1405ж.ж. (35 жыл)

Әмір Темірдің бұйрығымен салынған сәулет өнерінің ғажайып туындысы :Қожа Ахмет Иассауи кесенесі

Әмір Темірдің бұйрығымен салынған сәулет өнерінің үлгісі: Қожа Ахмет Йассауи

Әмір Темірдің көмегімен өзін Ақ Орда ханы деп жариялаған: Тоқтамыс

Әмір Темірдің Мәуреннахрды басып алған жылы- 1370ж.

Әмір Темірдің Моғолстанға алғашқы жорығы- 1371-1372ж.ж.

Әмір Темірдің Моғолстанға алғашқы жорығы басталған жылдар: 1371-1372 жж.

Әмір Темірдің немересі Ұлықбекті жеңіп, Сырдария бойындағы көптеген қалаларды өзіне қайтарған Ақ Орда ханы- Барақ;

Әмір Темірдің Тоқтамысты пайдаланудағы түпкі мақсаты- Ақ Орданы да, Алтын Орданы да басып алу

Әмір Темірдің ұрпағы ҰлықтактіжеңгенАқ Орда ханы: Барақ;

Әмір Темірдің Хорезмге кеткенін пайдаланып оған қарсы бүлік шығарған қыпшақ әмірі: Сасы Бұға

Әмір Темірдің шығу тегі: Түркіленген барлас руы

Әмір Темірдіңшығутегі: Түркіленгенбарласруы

Әмірсана отбасымен аттандырылған Ресей қаласы: Тобольск

Әмірсананы қолдаған Қытай императоры: Цянь-Лун (Хун Ли)

Әмірсананың Абылайды паналауы салдарынан қалмақтардың Орта жүзге басып кіруіне себепші болған жыл- 1752ж.

ӘмірТемірге қарсы бүлік көтерген қыпшақ әмірі: Сасы-Бұға

Әмірің қатты Есім хан жырының авторы, Есім ханның қағарына ұшырап айдауда қайтыс болған- Жиембет

Ән-күй, музыка, би өнері жақсы дамыды: Қандыларда

Әнші, сазгер Жаяу Мұса Байжанұлы болған елдер: Польша, Балтық елдері

Әр кезде Қарлұқ, Қарахан, Қарақытай: Баласағұн

Әртүрлі діни нанымдарғабайланыстымешіт-медреселердіңорындарытабылғанҰлыЖібек жолы бойындағықалалар: Тараз, Баласағұн, Испиджаб

Әскери басқару жағынан Монғолия аумағы мен халқы бөлінді- 3 әскери әкімшілік аймаққа 1)Оң қанат(Барунгар) 2)Сол қанат(Жоңғар) 3) Орталық қанат(Кул)

Әскери коммунизм саясат жылдары көктем мен жазда өлкеге орталықтан азық дайындаушылар ретінде қанша жұмысшы келді: 11500-ге жуық;

Әскери немесе мемлекеттік басқару ісінде ханға адал қызмет істегендерге берілген жерлер атауы- Сойырғал, Ихта

Әскери-демократияның пайда бола бастаған кезі Темір дәуірі

Әскерлерді азық-түлікпен қамтамасыз ету үшін жиналатын салық- Тағар

Б.з. I ғасырынан басталған ғұндардың Қазақстанга келген егінші толқыны қоныстанды: Арал бойына

Б.з.6. ІІ-І ғасырларда Үйсін мемлекеті сауда, қарым-қатынас жасаған ел: Қытай

Б.з.V ғ Қарлұқтар қай тайпаның құрамында кездеседі- Тирек

Б.з.б 107ж Үйсін гунмосы қытай патшайымы үшін сыйлыққа- 1000 жылқы жіберген

Б.з.б -3 ғ сақтар сауда-саттық жасап тұрған ел- Қытай,Үндістан,Персия

Б.з.б I мыңжылдықта Орта Азия мен Қазақстанды мекен еткен ежелгі тайпа- Сақтар

Б.з.б II ғ Қара теңіздің солтүстігіне дейінгі жерлерді жаулап алған ежелгі тайпа: Савроматтар

Б.з.б II ғ мен I ғ аралығында Ғұн мемлекетінің бір мемлекетке бірігіп күшейген кезі- Мөде тұсында

Б.з.б III ғ Қытай елінің жазбаларында қай елдің талантты музыканттары туралы хабарлайды- Қаңлы

Б.з.б ІІ ғ Ұлы Жібек жолының халықаралық қарым-қатынас жағынан жандануының себебі: Б.з.б. 138 ж Қытайдан басқа елшілік керуен шығуы