Ақ Орда, Моғолстан, Әбілқайыр хандығы, Ноғай Ордасындағы мемлекеттік-әкімшілік құрылыстар 3 страница

Б.з.б. 209 ж ғүн державасының пайда болғаны туралы жазған шығыстанушы: Л.Н.Гумилев

Б.з.б. 484-425ж.ж. өмір сүрген грек тарихшысы- Геродот

Б.з.б. 4ғ және 3ғ-да Қытайдың солтүстігінде Байкалдан Ордосқа дейінгі аралықты мекендеген тайпалық бірлестік: Ғұндар

Б.з.б. IV ғ сақтар қоршауға алған грек гарнизоны орналасқан қала: Маракана

Б.з.б. VIII ғасыр мен б.з. VI ғасыр аралығында қамтитын дәуір: темір

Б.з.б.VI-III ғ сақтар осы елдермен сауда-саттық жүргізді: Қытай, Үндістан, Персия

Б.з.б. VIII-III ғғ аралығын қамтитын кезең: Ерте темір дәуірі

Б.з.б. VІІ ғасырдан бастап далалы аймақтарда пайда болған бейнелеу Аңдық стиль

Б.з.б. І ғасырдыңортасынадейінҚытайдың ханьәулетін бағындырғантайпа: Ғұн

Б.з.б. ІV ғасырда сақ жеріне қауіп төндірген Александр Македонский

Б.з.б. ІІ ғасырдаҚаратеңіздіңсолтүстігінедейінгіжерлердіжаулап алғанежелгітайпа: Саврматтар

Б.з.б. ІІІ ғасырда гундардан қорғану үшін «Ұлы Қытай қорғанын» салдырған патшалық :Тан

Б.з.б. ІІ-І ғасырларда Қытай елімен сауда байланысын жасаған: Үйсін мемлекеті

Б.з.б.248-247 жылдары Парфияны басып алған сармат тайпасы Дай

Б.з.б.46-36 жылдары қаңлылардың Қытайға қарсы көмек көрсеткен елі- Ғұндар

Б.Момышұлына Халық қаһарманы атағы берілді – 1992ж

Б.Сібір Әбілқайыр ханның қарамағына өтті- 1428ж.

Б.Сібір бірлестігінде басты роль атқарған- Керейттер

Б.Сібір жері- Шайбанилардың Батыс тармағы

Б.Сібір тайпаларымен көрші қонып, оларға елеулі ықпал еткен қазақ тайпаларының негізгі ұйытқысы болған- Қыпшақтар

Б.Сібір территориясы Монғол шапқыншылығынан кейін қаратылған ұлыс- Жошы ұлысы

Б.Сібірде Едігенің билігін мойындаған тайпа- Тайбұға

Баба сұлтанға қарсы жорықта Шығай хан қайтыс болған жыл :1582

Баба сұлтанға қарсы күреске тартылды- Тәуекел

Баба сұлтанды өлтіріп, Хақназар мен Жалым сұлтанның кегін қайтарған- Тәуекел

Баба сұлтанның астыртынжіберген адамдары Хақназар ханды, оның туыстарын өлтірген жыл: 1580

Баба сұлтанның әскербасы, әмірлері мен баласын тұтқынға түсірген- Тәуекел

Баба сұлтанның Хақназар ханға тарту еткен жері- Түркістан, Сауран қалалары

Бабаджа қатын кесенесінің салынған мерзімі Х-Х1 ғғ;.

Бабаджа-қатын мен Айша-бибі кесенелері жақын орналасқан қала Тараз

Бабыр сияқты Қасым ханның әскер санын 300 мың деп көрсетеді- М.Х.Дулати

Бабыр сұлтанның, кейін Сайдханның тәрбиесінде болған, Сайдхан өлгеннен кейін Кашмирге кетуге мәжбүр болған: М.Дулати

Бағыттың бірі – Орыстандыру саясаты

Бай үйсіндердің жылқы саны- 4-5 мың;

Байтұрсыновтың 1911 жылы Орынборда жарық көрген жинағы «Маса»

Бақсы балгерлер зікір салғанда қолданылғанаспаптар- Даңғара, асатаяқ, шаңқобыз

Баласағұн қаласында билік жүргізген Сатұқ Боғра ханның екінші ұлы- Сүлеймен ілік

Баласағұни «Құтты білік» еңбегін Баласағұн қаласында бастап аяқтаған қаласы: Қашқар

Балбал тастар көп кездеседі- Орталық Қазақстан мен Жетісуда

Балбалтастарөтекөпкездесетін аймақ: Орталық Қазақстан, Маңғыстау

Балқаш көлінің оңтүстігінде Аңырақай шайқасы болды: 1729-1730 жылдары.

Балқыған темір алу үшін кемінде қажетті температура- 1530градус

Балтық бойындағы ұлттық-демократиялық қозғалыстар тарапынан жаңа одақтық шарт жасау туралы мәселе қойыла бастады 1988 жылдан бастап

Балтық флотында қызыл тулы «Киров» креисерінде қанша қазақстандық жауынгер сапта тұрды - 156

Барбаросса жоспары бойынша Балтық пен Белорусия жағалау елдері енуі тиіс мемлекет: Остланд

Бас сүйегі шағын, беті жалпақтау, көз шарасы үлкен, қабақ сүйегі шығыңқы, кеңсірігі дөңестеу адам- Сақ адамы

Басынартқақайырыпжатқанқасқырмүсіні табылған сарматескерткіші: Сынтас

Батпақ мекені тұрағының жас мөлшері- Б.з.б 30-25 мың ж. бұрын

Батпақ мекенінде мәдени қабат тереңдігі- 6 м

Батпақ шайқасынан кейін Ілияс Қожа бастаған Моғол әскері қоршап ала алмаған қала- Самарқан

Батый әділдігі туралы дерек қалдырған парсы тарихшысы: Жувейни

Батый хан Шайбани ханға қосшы етіп берген тайпалар- Найман, Бұйрық, қарлұқ;

Батый ханның Алтын Орданы билеген жылдары: 1227-1255 жж

Батый ханның Алтын Орданың экономикалық қуатын арттырып, қалалық өмірдің жандануына ерекше көңіл бөлгенін жазған- Орыс деректері

Батый ханның әділдігі туралы жазған парсы тарихшысы- Жувейни, Мұсылман деректерінде

Батый ханныңесімі тарихи деректерде айтыла бастайды- Батысқа жорық жасау шешімінен кейін

Батый ханның Шайбаниға қосшы етіп берген тайпалары: Найман, бұйрық, қарлұқ;

Батыйдыңбатысқажасағанжорық жылдары: 1236-1242 жж.

Батыр қонтайшы өлгеннен кейін 1653-1670 ж Жоңғар тағында отырды: Қалдан Бошақты

Батыс Қазақстан аймағында кездесетін ескерткіштер Сарматтардікі

Батыс Қазақстандағы атом полигоны: Капустин Яр

Батыс Қазақстандағы қола және мыстан жасалған орақтар табылған қоныс: Алексеев

Батыс Қарахан мемлекетін Хорезм шахы Мұхамед құлатқан жыл - 1212ж

Батыс Монғолия, Алтай, Тарбағатай, Ертістің жоғары ағысы бойындағы қараған Шыңғысханның баласы: Үгедей

Батыс Моңғолия,Тарбағатай, Ертістің жоғары ағысы бойындағы қараған Шыңғысханныңбаласы: Үгедей

Батыс Сібір әкімшілігін қатты сескендірген Омбыдағы ереуіл қашан өтті – 1905ж 25қазан

Батыс Сібір генерал-губернаторлығыныңсолтүстігіндегіуезд: Көкшетау

Батыс Сібір генерал-губернаторының алғашқы әкімшілік орталығы болған қала: Тобыл

Батыс Сібір генерал-губернаторының тапсырысымен сай Зайсан көлі өңірін,Ертісбойын зерттеп,картадайындаған окымысты- Михаэлис

Батыс Сібір хандығының астанасы: Қызыл-Тура (Чимги Тура)

Батыс Түрік қағанаты қарым қатынас жасаған елдер- Византия,Иран

Батыс Түрік қағанатын алғашқы кезде басқарды: Тардүш

Батыс Түрікқағанатын алғашқыкездебасқарды: Тардуш

Батыс Түрік қағанатын әлсіреткен Дулулар мен Нушебилер арасындағы соғыс – 640-657жж

Батыс Түрік қағанатында “Қара бұдындар”деп кімдерді атаған Қарапайым халықты

Батыс Түрік қағанатында билік үшін тартыс басталды- 630ж

БатысТүрік қағанатындажасауылдарғаесепберіпотырғанадамдар: селифтер

Батыс Түрік қағанатында жоғарғы билеуші, әскербасы- Қаған

Батыс Түрік қағанатында қағаннанкейінгі билік берілді: Ұлықтарға

Батыс Түрік қағанатында қағанның билігі беріліп отырды: Мұрагерлік жолмен

Батыс Түрік қағанатында қағанның негізгі тірегі – бектер

Батыс Түрік қағанатында қалалардың дамуына басты рөл атқарғандар: Соғдылықтар

Батыс Түрік қағанатында сот істерін атқарушылар Бұйрықтар мен тархандар

Батыс түрік қағанатында тархандардың атқарған қызметі: сот істері

Батыс Түрік қағанатында шаруашылық негізін құрады- Жартылай көшпелі мал шаруашылығы

Батыс Түрік қағанатында яғбу,шад,елтебер атағы кімдерге берілген Қаған руынан шыққандарға

Батыс Түрік қағанатының алғашқы қағаны- Тардуш (Дато)

Батыс Түрік қағанатының оңтүстік батыс шекарасы- Тарым,Әмудария

Батыс Түрік қағанатының оңтүстік-шығыс шекарасы – Іле,Шу

Батыс Түрік қағанатының саяси күшейген кезі – Шегу мен Тон қағандар тұсында

Батыс Түрік қағанатының солтүстік шығыс шекарасы- Есіл мен Ертіс

Батыс Түрік қағанатының солтүстік-батыс шекарасы – Еділ,Кубан

Батыс Түрік қағаны Тон Византияға көмек беру үшін қалың қол аттандырды -627ж

Батысқа жорық жасауға шешім қабылдаған монғол құрылтайы өтті: 1235 ж

Батыстағы елдерді жаулап алуды ойластырған Батыс Түрк Қағаны- Тон

Башқұрт полкі құрамында атаман Платовтың казак әскеріне қосылған қазақ жауынгерлері: Жанжігітұлы мен Байбатырұлы

Башқұрт халқының екінші көтерілісі болды- 1740ж

Башқұрт, татар, қазақтар қатысқан Ресейдегі шаруалар көтерілісі: Е.Пугачев бастаған шаруалар көтерілісі

Башқұрттардың көтерілісін басуға патша үкіметі Кіші жүз жасақтарын пайдаланды: 1735-1737 жылдары

Баянауыл,зайсан,Көкпекті,қарқаралы уездері енген облыс: Семей

Баянауылдағы Жасыбай көлінің жағасында туған Жаяу Мұса Байжанұлының өмір сүрген жылдары- 1835-1929ж.ж.

Бәсекелес әскери-саяси блоктар - Үштік одақ пен Антанта тартысы әкеліп соқтырды: Бірінші дүниежүзілік соғысқа.

Беғазы-Дәндібайжерлеу орындарының ерекшелігі- Құрылыстарының ірілігі

Беғазы-Дәндібаймәдениеті құмыралары- Ернеуі тік, бүйірі шығыңқы, түбі тегіс

Беғазы-Дәндібай мәдениетіне жататын жерлеу орындарының көпшілігі- Обалар

Беғазы-Дәндібай мәдениетіне жататын құмыралардағы өрнектер түрі: Тарақжүзді және үзік сызықты үшбұрышты

Беғазы-Дәндібай мәдениетіне жататын тұрғын үйлердің түрлері- 2:-1.Жартылай жертөле, 2. Жер үстіне салынған үйлер

Беғазы-Дәндібай мәдениетінің Андроновтардан ерекшелігі- Қорғандары биіктеу, етегі үлкен қалпақ тастармен бекітілген

Беғазы-Дәндібай мәдениетінің ерешелігі: Тас қашау өнерінің жетілгендігімен

Беғазы-Дәндібай мәдениетінің хронологиялық ауқымы б.з.б. 12-8 ғасырлар

Беғазы-Дәндібай мәденнетінің ерекшелігі: Жерлеу орындары құрылыстарының ірілігі

Бейбітшілік жағдайда ханның рұқсатынсыз жол берілмейді: Көшіп-қонуға

Бейнелеу өнер саласында қазақтардын қайыршылық өміріне көптеген туындыларына арнаған айдауда болған ақын, суретші: Шевченко

Бекей Ордасының ханы Жәңгір жас кезінде тәрбиеленді: Астрахан губернаторының үйінде

Бекмахановтың буржуазиашыл-ұлшылдық көзқарасы үшін айыпталған жыл - 1951 сәуір

Белгілі ақын Махамбет туралы фильмдіжаңа ғасырдағы алғашқы ұлттық фильмі деп атаған сценарий авторы – О.Сүлейменов

Белгілі ғалым П.П.Семенов-Тянь шаньскийдың Қазақстан туралы жазған екі томнан тұратын еңбегі: «Қырғыз өлкесі», «Түркістан өлкесі»

Белгілі ғалым Ш.Уалиханов ауруға шалдығып, аулына қайтады- 1861 жылдың көктемінде

Белгілі орта ғасырлық ақын және исламды таратушы, Йассауидың ұстазы:Арыстан баб

Берел қорымдарының орналасқан жері Катонқарағай ауданы

Берел қорымдарының ішіндегі ең биігі- 9м

Берел қорымынан табылған обалар саны 40-тан астам

Берел қорымының №11 обадағы мәйіттердің радиологиялық әдіспен... жерленгенін анықтады- 294ж

Берел қорымының №11 обасына жерленген: Ер және әйел адам

Берке кезінде Алтын Орда байланысын күшейткен Египет сұлтаны- Бейбарыс

Берке хан Алтын Орданы билеген жылдар: 1237-1266 жж.

Берке хан Алтын Орданы күшейту үшін Исламды қабылдап, мешіт салдырды- Әзірбайжан жерінде

Берке хан байланысын күшейткен Орта Азиядағы қалалар- Үргеніш, Бұхара

Беркенің исламды қабылдаудағы мақсаты- Мұсылман елдерімен қарым-қатынасты күшейту

Берлин қаласы алынды – 1945 жыл 2-мамыр

Берлин операциясына қатысып кейін халық қаһарманы атанған: Х.Қайдауов

Берлин операциясының басталған уақыты: 1945 жыл 16 сәуір.

Берлин ратушасына алғашқылардың бірі болып ту тіккен Оралдық жас офицерлер – Қараманов, Маденов

Берлинге шабуыл жасауға «Қазақстан комсомолы» танк тізбегінің қаншасы қатысты – 3

Берлинге шабуыл жасауға қатысқан Қазақстандықтар: Х.Қайдауов, З. Тұрарбеков, Х.Көбеков, Т. Бигельдинов

Бесобада мәйіттердің басы қаратылды- Оңт-батысқа

Бесшатыр – Б.з.б 5-4 ғ жатады

Бесшатыр қорымындағы обалар жиынтығы 31 оба

Бесшатыр обасының мерзімі б.з.б.5-4 ғ.ғ;.

Бесшатырда үлкен үш обаға жатады- Бірінші, үшінші, алтыншы обалар

Билердің беделін көтерген қазақ ханы- Тәуке

Билік жолында қазақ хандарымен ұзақ күрес жүргізген Әбілқайыр немересі: Мұхаммед Шайбани

Биология, медицина, геология саласында кейбір ғылымдарға тағылған айып? Космополит

Б-кейОрдасының Жмиделіжеріндедүниеге келген күйші: Құрманғазы Сағырбайұлы

Бозащы түбегінде жазалаушыларға тап берген 200-ге жуық қазақтарды басқарған бақташылар: Досан Тәжіұлы, Иса Тіленбайұлы

Бойжеткен қыздаркигенбас киім: Үкісібар бөрік

Бойжеткен қыздың үйлену тойы кезіндегі киетін бас киімінің аты – Сәукеле

Бойы орташа, денесі мығым, белі еңкіштеу, маңдайы тайқы, қабақ сүйегі шығыңқы адам- Неандерталь

Болат хан өлгенненкейін, аға хандыққа таласқан қазақ хандары: Сәмекемен Әбілқайыр

Болашақ бағдарламасы аясында Қазақстандық студенттер білім алып жатқан мемлекеттер – АҚШ, Франция, Германия

Болыс және ауылнайларды алды :Жергілікті ақсүйектерден

Боран мұнарасы қай ғасырға жатады X-XI.ғ;

Бородино селосында неміс бөлімінің штабына басып кіріп, 5 неміс офицерінің көзін жойған: Т.Тоқтаров.

Бородино шайқасындағы ерлігі үшін көгілдір ленталы медальмен марапатталған- Қарынбай Зындағұлұлы

Бородино шайқасындағы ерлігі үшін күміс медальмен марапатталған жауынгер Майлыбайұлы

Ботай тұрағы алып жатқан аумақ- 15 гектар

Ботай тұрағынан табылған сүйектерге жатады- Жылқы,бұлан,аю, елік, ит, қабан

Ботай тұрағының мерзімі- Б.з.б 3-2мыңжылдықтар

Ботай тұрағының тұрғындары үйлерінің қабырғаларын қаптаған- Жануарлардың терісімен

Ботайлықтар қолға үйреткен жануар- Жылқы

Бөгенбай батырға арналған жоқтауында Абылайдң өмірі мен Бөгенбайды мақтан еткен ақын: Үмбетей

Бөкей Нұралыұлы алакөз болған сұлтандар: ағасы Қаратай, Айшуақ хан

Бөкей Нұралыұлының (1804-1845) саяси күреске араласа бастаған уақытысы: XVIII ғасырдың соңы

Бөкей Ордасы билеушілеріне өшпенділігін Баймағамбет сұлтанға арнаған өткір өлеңдерінде ашық білдірген ақын- Махамбет

Бөкей Ордасы құрылды 1801 жылы 11-наурызда

Бөкей ордасында ауылдық, қауымдық жерлерді иеленуші ірі орыс помещиктері- Юсупов, Безбородко

Бөкей Ордасында болған көтерілістің мақсаты айқын көрінеді: Махамбеттің (1803-1846)өлеңдерінде

Бөкей Ордасында жыл сайын хан сарайына ноғай, қызылқұрт, байбақты, жаппас, адай, беріш,жетіру, т.б.рулар ақшалай салық төлеуге тиісті болды- 10-50 мың сом аралығында

Бөкей ордасында Кеңестер үкіметі орнады: 1917ж Желтоқсанда

Бөкей ордасында орда ішінде баж салығының жиналуын қадағалап, ордадан тыс жерлерде қазақтар мүддесіне байланысты мәселелермен айналысты- 12 старшын

Бөкей Ордасында хан сарайы мұқтаждығына әрбір шаңырақ күз айларында беруге тиіс салық мөлшері- құны 70сомдық 1 жылқы

Бөкей ордасындахандықбиліксақталғанмерзім: 1845 жылға дейін

Бөкей Ордасында хандық билік сақталды: 1845 жылға дейін

Бөкей Ордасындағы 1842 жылғы көтерілістің басшылары Ноғай руынанА.Қошайұлы мен Масқар руынан Л.Мантайұлы

Бөкей Ордасындағыкөтеріліс барысындакөтерілісшілер Жайық өзенінен шығысқаөтті: 1837 жылы 13 желтоқсанда

Бөкей Ордасындағы көтеріліс барысында көтерілісшілер Жәңгір ханның ордасын қоршады: 1837 жылы қазанда

Бөкей Ордасындағы көтеріліс кезіндегі ірі шайқастар: Тастөбе, Ақбұлақ шайқастары

Бөкей Ордасының Жиделі жерінде дүниеге келген күйші: Құрманғазы Сағырбайұлы

Бөкей Ордасының Жиделі жеріндегі дүниеге келген күйші: Ықылас Дүкенұлы

Бөкей Ордасының территориясы Еділ мен Жайықтың аралығы

Бөкей Ордасының тұңғыш ханы: Бөкей

Бөкей Ордасының хандық билік саөқталғанмерзім: 1845 жылғадейін

Бөкей Ордасының ханы Жәңгір жас кезінде тәрбиеленді: Астрахан губернаторының үйінде

Бөкей ОрдасыныңханыЖәңгір меңгергентілдер: Орыс, араб,парсы

Бөкейоржасындағыкөтеріліс кезіндегіірі шайқастар :Тастбе,Ақбұлақ шайқасы

Бөкей сұлтан өз қарамағындағы жерлерді бөліп берді: Өз туыстары мен ақсүйектерге

Бөтен христиандар мен татар магометандар туралы ережеқабылданған жыл - 1870ж.

Брест қамалын қорғаушылардың арасындағы қазақстандықтарды ата – А.Наганов, Р.Фурсов, Қ.Тұрдиев, Ш.Шолтыров

Будда ғимараттарының орны табылған жер Ақбешім,Суяб

Букрат тауларында аварларды 2-рет женген түркі қағаны -Қара Еске

Бумеранг, қақпан мен тұзақтар п.б дәуір – Мезолит

Бумын елді қай кезеңде басқарды. Түрік

Бутков комиссиясы Батыс облысының орталығы ретінде таңдады: Торғай өңірін.

Бутков комиссиясы Шығыс облыстың орталығы ретінде ұсынды: Қарқаралы және Сергиопольде

Бутков комиссиясына жетекшілік еткен Орынбор генерал губернаторы: Безак.А.П

Бұдан қанша жыл бұран адамдар мыс өңдеуді үйренді- 7 мың жыл бұрын

Бұзылмай сақталған 13 жирен ат табылған темір дәуірінің қорғаны Берел

Бұйдаш,Хақназар,Тәуекел, Есім,Жәңгірхандар туралы дерек беретін тарихи еңбек- Шах-Махмұд Шорастың «Тарих» еңбегі

Бұйрық ханның (қырғыз,меркіт, найман одағы Шыңғыс хан мен Ван ханнанжеңіліске ұшыраған жер? Соғақ суаты 1201ж

Бұқар жыраумен замандас Қанжығалы қарт Бөгенбайды жақтау және оның өлімін Абылайға естірту сияқты жырлары бар атақты жырау - Үмбетай

Бұқар хандығыныңсолтүстігінде қоныстанған қазақтар өзбектермен қатар Ресейдің билігін мойындады- 1866ж.

Бұқар, Тәтіқара, Үмбетей жыраулар өз шығармаларын арнады: Абылай ханға

Бұқарға ұйымдастырылған экспедицияға қатысып, «Кіші жүз руларының картасын» жасаған- В.Вольховский

Бұқтырма бекінісі салынды- 1761ж.

Бұланты өзені бойындағы шайқаста қазақ қырғыз қолының саны- 60 мың;

Бұланты өзенінің бойында қазақ қолы жоңғарларды ойсырата жеңген жер: Қара сиыр

Бұлантыөзенініц жағасында қазақ жасақтарының қалмақтарды ойратажеңген жер атауы:«Қалмақ қырылған»

Бұланты шайқас болған жыл: 1728 ж

Бұмын қаған қытай елімен саяси жағдайды нығайтты- Қытай әмірінің қызына үйлену арқылы

Бұмын қызын сұратып жіберген жужан қағаны- Анағұй

Бұрындық кезінде оның әскер қолбасшысы болған Жәнібек ханның ұлы- Қасым

Бұрындық хан билеген жылдар: 1473,74 -1511 жж.

Бүкіл Жетісу облысында кеңес үкіметі толық орнады: 1918ж наурыз