ЛыОтан соғысынан кейінгі жылдары тері илейтін былғары жасайтын кәсіпорындар салынды-Жамбыл,Семей,Петропавл,Павлодар
Ұлы Отан соғысынан кейінгі жылдары тері илеу кәсіпорындары салынған қалалар: Жамбыл, Павлодар Ұлы Отан соғысында Ә.Молдағұлова құрамында шайқасқан бригада- 54-ші Ұлы Отан соғысында Еділ бойындағы шайқастарға қатысқан 17-гвардиялық танк полкінің командирі: Т.Позолотин Ұлы ОтансоғысындаекімәртеКеңес Одағының Батырыатағынаиеболған: Л.Беда Ұлы Отан соғысында ерлік көрсеткен 48- атқыштар дивизиясының мергені: Д.Шыныбеков Ұлы Отан соғысында жау отын өз кеудесімен жапқан қазақ батыры: Сұлтан Баймағанбетов Ұлы Отан соғысында жаудың 37 ұшағын атып түсірген ұшқыш: С.Луганский Ұлы Отан соғысында Кеңес Одағының батыры атағын алған қазақстандықтардың шамамен саны: 500 Ұлы Отан соғысында қазақстандықтар арасынан бірінші болып жанған ұшағын жау тобына бағыттаған: Б. Бейсекбаев Ұлы Отан соғысында Сталинградты қорғауға қатысқанекі Данқ орденіиегері, Кеңес Одағының Батыры: І.Айтықов Ұлы Отан соғысында Сталинградты қорғауға қатысқан екі рет Данқ ордені иегері, Кеңес Одағының Батыры: І.Айтақов Ұлы Отан соғысындағы партизандық қозғалысының көрнекті өкілі, жазушы: Қ.Қайсенов Ұлы Отан соғысының аты аңызға айналған батыр: Бауыржан Момышұлы Ұлы Отан тақырыбына жазған шығармалары оқырман көңілінен шыққан жазушы Бауыржан Момышұлы Ұлы хан Болат қайтыс болғаннан кейін таққа таласты: Әбілқайыр мен Сәмеке Ұлыбай атырабының ескерткіштері ұқсас келеді- Тасмола мәдениетіне Ұлыбай және Тасмола мәдениетінің өзара ұқсас жерлері- Өлген адамды мініс атымен көмген Ұлықты сайлаушы- Қаған Ұлыстың бас билігі- Ұлыс сұлтаны н/е Ұлысбасы хан қолында Ұлыстыңжері мен халқының көбі қыпшақ болғандықтан «Қыпшақ хандығы» деп аталған: Әбілқайыр хандығы Ұлытау ауданындағы Қаракеңгір өзенінің жағасында салынған құрылысы 10-11ғ салынған кесенелерге ұқсас: Алаша хан кесенесі Ұлытау етегінен табылған қала жұрты- Бесқамыр, Аяққамыр ҰОС алғашқы жылдары Б.Момышұлы басқарған әскери құрам: Батальон ҰОС алғашқы жылдары Б.Момышұлы шені: Аға лейтенант ҰОС алғашқы жылдары Николай Гастелладан бұрын жау тобына жанған ұшағын бағыттаған экипаж: А.Маслов ҰОС ж.ж. «Біздің жүрегіміз темір емес, бірақ біздің кек отымыз қандай темірді болса да ерітіп, күйдіріп жібере алады деп жазған» - Б.Момышұлы ҰОС ж.ж. республикаға көшіріп әкелінген 27 әскери оқу орнында даярланған офицерлер саны- 16 мың; ҰОС жылдары Ембі, Кенді-Алтай,Қоңырат, Текелі кеніштерінде жұмыс істеген ұлттар: Шешендер мен Ингуштар ҰОС жылдары Қазақстан комсомолы қамқорлыққа алған зауыттар: Красный октябрь зауыты, Сталинград трактор зауыты ҰОС жылдары Қеңес студенті танк колонасын жасауға 600мың сом ақша аударған: Киров атындағы ҚазМУ студенттері ҰОС жылдары мектеп оқушылары 4млн сомнан астам ақшасын аударған қор: Қазақстан пионері ҰОС жылдары Республика қанша көшірілген адамдарды қабылдады: 532мың; ҰОС жылы «Қазақстан комсомолы» танк колонасына қаржы жинаған жастар: Шымкент теміржол комсомолдары ҰОС қарсаңында Қазақстанда орта арнаулы оқу орындарының саны- 118 ҰОС қарсаңында студенттер саны- 40 мыңдай Ұрпақтан ұрпаққа келе жатқан қазақ халқының музыкалық аспаптар саны- 40-тан астам Ұрұқ Темірдің сатқындығына байланысты сойырғалға берілген жері қайтарылды. Ұрыс хан ол жерді берді: Әскер басы Тойшыға Ұрұс хан жазалаған Маңғыстау билеушісі- Тоқтамыстың әкесі Түй-Қожа Ұрұс хан өз атынан Сығанақ қаласында теңге соқтырған уақыты- 1368-1369ж.ж. Ұрұс ханныңМаңғыстаубилеушісі Түй-Қожаныжазалаусебебі: Сарай қаласынбасыпалуғакөмектеспегеніүшін Ұрыс хан ұрпақтары 15 ғ Ақ ордажерінде құрған мемлекеті- Қазақ хандығы Ұрыс ханның қызыл туы Есімнің қолында болған деп жазған- Құрбанғали Халид Ұшқыш Н.Әбдіров қайтыс болған шайқас – Сталинград Ұшыр, бажжәне харадж түріндегі алым –салықты төлеп тұруға кімдер міндетті болды – Егіншілер мен қолөнершілер Үгедей ұлы хан атағын алғаннан кейінгі тұрған ордасы- Қарақорым Үгедей ұлысына тиісті жерлер- Б.Монғолия, Алтай, Тарбағатай, Ертістің жоғарғы ағысы. Үйдің үлкенді-кішілерін аттарын атамай, оларға басқаша ат қоюы- Аттергеу Үйсін атауының қытай жазбаларында кездесе бастауы Б.з.б. ІІ ғасыр Үйсін гуньмосына бағынған тайпа көсемдері атауы. Бек Үйсін қоғамында дәулетті адамдардың киімі көбінесе тігілді Жібектен Үйсін қоғамындағы қатардағы адамдардың мөрлері балшық және тастан жасалды Үйсін қоғамындағы лауазымы жоғары адамдардың мөрлері- алтын және мыстан жасалды Үйсін мәдениеті деп аталатын ескерткіштердің негізінен шоғырланған өңірі Жетісу Үйсін мәдениетінің хронолопмлық ауқымы: 7 ғасырдай уақыт Үйсін обаларының ең үлкенінің диаметрі- 20метр, биіктігі-2м Үйсін тайпаларының мекендеген жері Жетісу Үйсіндер айналысқан егіншілік: суармалы тәлімді Үйсіндерайналысқанегіншілік:суармалы. Тәлімді Үйсіндер астанасы ретінде аталатын қала. Қызыл аңғар Үйсіндер басшысының атауы Гуньмо Үйсіндер гунмосының қытай патшайымына үйленгені туралы дерек береді- Хань хроникасы Үйсіндермататоқуүшінқолданғанқарапайымқұрал: керме Үйсіндер мекендеген – Жетісу, Тянъ-Шанъ, Солтүстік батыс Қытай, Тарбағатай Үйсіндер ордасы Қызыл аңғар орналасты: Ыстық көл мен Іле өзенінің онтүстік жағалауы Үйсіндер өрбіген ежелгі қазақ халқының этносаяси қауымдастық аймағы: Жетісу жері Үйсіндер өрбіген Қазақстандағы жер: Жетісу Үйсіндер өсірген дәнді дақылдар: Арпа,тары Үйсіндер саяси және сауда қарым-қатынас жасаған ел Қытай Үйсіндертуралы «Ат жақты, аққұбаша,сарышашты» деп жазған: Қытайжазбалары Үйсіндер туралы деректер сақталған ел: Қытай Үйсіндер үйлерін неден тұрғызған- Шикі кірпіш пен тақта тас Үйсіндергеқатысты «Усунго», «Синго» ұғымы: Көшпелімемлекеттер Үйсіндерде археологиялық қазба нәтижесінде көне қалалар орны табылған жерлер- Шу мен Кеген өзендерініңжағалауы Үйсіндерде ауыл құралды- 4-5 үйден Үйсіндерде әулеттің зираты орналасқан жер қонысқа жақын жерлерде(қоныстан біршама қашық жерде) Үйсіндерде дәулетті адамдар киімі тігілді – Жібектен және биязы жүннентоқылған матадан Үйсіндерде егіншілік- Суармалы, тәлімді Үйсіндерде егіншіліктің болғандығын дәлелдейтін дерек кездескен қоныс Ақтас қыстауы Үйсіндерде жақсы дамыған кәсіп - тері өңдеу Үйсіндердежекеменшікболды: мал менегіншілікке Үйсіндерде жерленген адамның басы қаратылған тұс - Батысқа Үйсіндерде қарапайым адамдар киімі тігілді – Қой терісі және былғарыдан Үйсіндерде құлдар еңбегі пайдаланылды- Үй шаруашылығында Үйсіндерде құлдар құралды- соғыс тұтқындарынан Үйсіндерде малдың қай түрінің саны басым болды – Қой, жылқы Үйсіндерде мата тоқу үшін қолданылған құрал- Өрмекке ұқсас тоқыма керме Үйсіндерде мүлік теңсіздігі болғандығын дәлелдейтін жерлеу орындары Үйсіндерде саз балшықтан ыдыс жасаумен айналысқан әйелдер Үйсіндерде суармалы жерлер мен бау бақшалар орналасты— Чигу қаласының орнында Үйсіндерде түйме, түйрегіш, ілгектер әзірленген зат- Сүйек Үйсіндерде үйдің едендері сыланды- балшықпен Үйсіндердіңақтасқорымынантабылғандеректер дәлелдейді: егіншіліктің болғандығын Үйсіндердің батысындағы көршілері- Дауания Үйсіндердің зергерлік бұйымдары табылған қорым - Ақтас Үйсіндердің көне қалалары табылған жер: Шу мен Кеген бойы Үйсіндердің қоғамдық құрылысы туралы дерек беретін- Қытай деректері Үйсіндердің қыста тұрған баспаналары- Кірпіш үйлер Үйсіндердің қыстаулары орналасты: Мойынқұм және Балқаш өңірінде Үйсіндердің қыстауы- Мойынқұм мен Балқаш Үйсіндердің қыш заттары мен ыдыстарындағы салынған сурет күннің суреті Үйсіндердің өз жылқыларын өзге жылқылардан айыру үшін салынған белгі- Таңба Үйсіндердің солтүстік батысындағы көршілері- Қаңлылар Үйсіндердің сұйық тағамға арналған негізгі ыдыстары былғарыдан жасалды Үйсіндердің тұрақты үйлері орналасқан жер тау бөктерлерінде Үйсіндердің шығу тегі туралы мәлімет қалдырған тарихшы Сыма Цянь Үйсіндердің шығыс шегі: Бесбалық; Үйсіндердің шығыстағы көршілері- Ғұндар Үлкен қыш күйдіру,темір қорыту цехтары мен ұстахана, ақша жасау шеберханалары болған қала – Сарайшық; Үлкен табиғи климаттық өзгерістер орын алған уақыт- Палеолиттің соңы, мезолиттің басы Үмбетейдің жыраулық жолға түсуіне себепкер болған әкесі- Тілеу Үмбетейдің тәрбиелік мәні зор арнауы: Бекболат биге арнаған арнау Үстем тап өкілдерінің «ұры», «қарақшы» деп жала жабуы салдарынан Құрманғазы абақтыда отырған қалалар- Орал, Орынбор, Иркутск Үстіртте зерттелген сармат ескерткіштері Бәйте, Терең;
|
