Азақ халқының құрамына енген ірі тайпалардың бірі және Орта жүздің руы: Керей 6 страница
Байтұрсыновтың;1911 жылы Орынборда жарық көрген жинағы: «Маса» Байшонас кәсіпшілігінде оператор мамандығын меңгерген әйел: Досбаева Б. «Балқадиша», «Маңмаңгер», «Құлагер» әндерінің авторы: Ақан Сері Балқаш көлінің маңында Аңырақай жерінде жоңғарларға күйрете соққы берген жыл: 1729 Балтық; бойындағы ұлттық-демократиялық қозғалыстар тарапынан жаңа одақтық шарт жасау туралы мәселе қойыла бастады: 1988 жылдан бастап Батыйдың;1236-1242 ж.ж. жорықтары нәтижесінде оның қол астына қараған жерлер:Еділден Дунай сағаларына дейін Батыс Қазақстан аймағында кездесетін ескерткіштер: Сарматтардікі Батыс Қазақстандағы атом полигоны: Капустин Яр Батыс Сібір генерал-губернаторының тапсырмасына сай Зайсан көлі өңірін, Ертіс бойын зерттеп, карта дайындаған оқымысты: Е.Михаэлис Батыс Сібір хандығының астанасы: Қызыл-Тура Батыс Түрік қағанатында “Қара бұдындар”деп кімдерді атаған:Қарапайым халықты Батыс Түрік қағанатында сот істерін атқарушылар:Бұйрықтар мен тархандар Батыс Түрік қағанатында яғбу,шад,елтебер атағы кімдерге берілген:Қаған руынан шыққандарға Батыс Түрік қағанатының астанасы.Суяб Батыс Түрік қағанатының жазғы ордасы.:Мыңбұлақ Батыс Түрік қағанатының иеленген аумағы:Қаратаудан Жоңғарияға дейін Батыстағы қыпшақтарды:Половшылар деп атаған Башқұрттардың; көтерілісін басуға патша үкіметі Кіші жүз жасақтарын:1735-1737 жылдары Беғазы -Дәндібай мәдениетінің хронологиялық ауқымы: б.з.б. 12-8 ғасырлар Бейбітші лік жағдайда ханның рұқсатынсыз жол берілмейді:Көшіп-қонуға Белгілі ғалым, “ Әлемнің екінші ұстазы” Әл Фараби өмір сүрді:870-950 жылдары Белгілі ғалым, “Әлемнің екінші ұстазы” Әл Фараби өмір сүрді:870-950 жылдары Белгілі орта ғасырлық ақын және исламды таратушы Яссауидың ұстазы:Арыстан баб берген мемлекет: Қарақытай Берел қорымдарының орналасқан жері:Катонқарағай ауданы Берел қорымынан табылған обалар саны:40-тан астам Берлин о перациясының басталған уақыты:1945 жыл 16 сәуір. Бесшатыр қорымындағы обалар жиынтығы: 31 оба Бесшатыр обасының мерзімі: б.з.б.5-4 ғғ Болат х ан өлгеннен кейін, аға хандыққа таласқан қазақ хандары:Сәмеке мен Әбілқайыр Боран мұнарасы қай ғасырға жатады:X-XI.ғ Бородино селосында неміс бөлімінің штабына басып кіріп, 5 неміс офицерінің көзін жойған:Т.Тоқтаров. Бородино шайқасындағы ерлігі үшін күміс медалмен марапатталған жауынгер:Майлыбайұлы Бөкей Ордасы құрылды:1801 жылы Бөкей Ордасында болған көтерілістің мақсаты айқын көрінеді:Махамбеттің өлеңдерінде Бөкей Ордасында хандық билік сақталды:1845 жылға дейін Бөкей Ордасындағы 1842 жылғы көтерілістің басшылары:А.Қошайұлы мен Л.Мантайұлы Бөкей Ордасының территориясы:Еділ мен Жайықтың аралығы Будда ғимараттарының орны табылған жер:Ақбешім,Суяб Бумын елді қай кезеңде басқарды.:Түрік Бұзылмай сақталған 13 жирен ат табылған темір дәуірінің қорғаны:Берел Бұларды келістіріп жазалау керек» деген соғыс министрі Милютиннің сөзі аталған көтеріліске қатысты айтылды: Маңғыстау көтерілісі Бұрындық; хан билеген жылдар:1480-1511 жж. Бізге жазба деректерден белгілі сақ патшасы: Томирис Біздің; жерімізде ерте орта ғасырларда ірге тіккен алғашқы феодалдық мемлекеттердің бірі: Түрік қағанаты Біздің; заманымызға жеткен ежелгі мерекенің бірі: Наурыз мейрамы Бір қабат өңделген тас құралдың жүзін ұсақ кертік ойықтар жасау арқылы өткірлеу әдісі: Ретушь әдісі Бірде-бір адам аяғы баспаған «Үлкен Тибетке» жеткен грузин көпесі: С.Мадатов Біріккен қазақ жасақтарының жоңғарларға ойсырата соққы берген жері: Бұланты өзенінің маңы Бірінші дүниежүзілік соғыс жылдары Қазақстанға әкелінген әскери тұтқындардың арасында негізінен басым болды: Славян тектестер В Варнав Ботовтың;атымен аталған жәрмеңке 1848 ж. ашылды:Талдық-Қоянды деген жерде В. Степанов бастаған орыс елшілерінің Қазақ хандығына келген жыл:1595 Веймар, Ганау және Майнадағы Франкфурт қалалары түбінде ерлікпен шайқасты:Жанжігітұлы, Байбатырұлы Верный бекінісінің негізін қалаған отрядты басқарған:М.Перемышельский Верныйда «Қара жұмысшылар одағы» құрылған жыл:1917 ж. Верный уезінің Жайымтал болысының ханы болып сайланды:Б.Әшекеев Византия шеберлерінің жасаған күміс құмыралар табылған қала:Тараз В.И.Лениннің;«Нақты ет салығы туралы»декретке қол қойған мерзімі:1921 ж.маусым ВКП(б) орталық комитеті мен КСРО халық Комисарлар Кеңесі Қазақстан үшін кадрлар даярлау туралы қаулыны қабылдаған уақыт:1933 ж.қыркүйек Вязьма түбегіндегі ұрыста ерлік көрсеткен 3 дәрежелі «Қасиетті Анна» орденіне ие болған:С.Хамитұлы Г Г.А.Колпаковскийдің;ұсынысымен «Жетісуда шаруаларды қоныстандыру туралы» Ереже қабылданған жыл: 1868 жылы Генерал-майор И.В Панфилов басқарған 316 атқыштар дивизиясы ерлікпен шайќасты:Мәскеу үшін шайқаста. Герадот жазбаларындағы сақтардың қыс кезіндегі мекені: Ағаш үйлер Германияның КСРО-ға қарсы қ;ауырт соєыс жоспары аталды:Барбаросса. Геродот жазбасындағы савроматтардың "биік таулардың бауырында" тұрған көршілері:Аргиппейлер Грек деректеріндегі көшпелілердің тағы да бір атауы: Дайлар Грек-Македон басқыншыларына қарсы күресті басқарған сақ жауынгері: Спитамен Гур хан –бұл:Қарақытайлардың басшысы Гурьев қаласының қазіргі атауы:Атырау Ғ; Ғажайып ерліктері үшін Жәңгір ханға халықтың берген атауы:Салқам Жәңгір Ғалымдардың; ең ежелгі адамды атауы:епті адам. Ғалымдырдың; есептеуінше мұздықтың ери бастаған уақыты: 13 мың жыл бұрын Ғарыш пен жердің, күн мен айдың, жұлдыздардың қайдан шыққандығы туралы жазылған аңыз: «Күннің баяны» Ғарыш пен жердің, күн мен айдың, жұлдыздардың қайдан шыққандығы туралы жазылған аңыз: «Темірқазық пен Жетіқарақшы» Ғұлама Әл Фараби туған қала:Отырар Ғұн әміршісінің сарайы туралы сипаттап жазған: Прииск Ғұн әскерлерінің негізгі құрамы: Атты әскерлер Ғұн билеушісі Еділдің қайтыс болған уақыты: 453 жыл Ғұн державасының негізін қалаған: Мөде Ғұн мемлекетінде ақсақалдар кеңесі жылына: 3 рет шақырылды Ғұн мемлекеті екіге бөлінген соң, Оңтүстік ғұндар бағынған империя: Хань Ғұн мемлекетіндегі ру саны: 24 Ғұн мемлекетіндегі Түменбасы әскерінің құрамы: 10 мың атты әскер Ғұн мемлекетінің саяси күшейген кезі: б.з.б. ІІ ғ.-б.з.б. І ғ. аралығы Ғұн мемлкетінің оңтүстік және солтүстік болып бөлінген мерзімі: б.з.б. 55 жыл Ғұн шаньюйінің жақын туыстары иеленген лауазым: "Түменбасы" Ғұндар бұйымының бетіне түрлі-түсті заттарды жапсыру стилі: "Полихромдық стиль" Ғұндар жақсы шыныққан, олар отты да қажет етпейді" деп жазған: Марцеллин Ғұндар жөнінде маңызды дерек қалдырған: Марцеллин Ғұндар кезеңін қамтитын аралық: б.з.б. ІУ ғ.-б.з. ІІІ ғ. Ғұндар мемлекеті әскери жүйе бойынша: 3 қанатқа бөлінген Ғұндар мен Қытай елі арасындағы соғыс қимылдары созылған уақыт: 300 жылдан астам Ғұндар өсірген үй малдары: Малдың барлық түрін Ғұндар туралы дерек беретін: қытай деректері Ғұндарда бұйым бетіне алтын түйіршіктерді дәнекерлеу әдісі: Зерлеу Ғұндарда бұйымдарды безендіру үшін қолданылған негізгі бейне: Жабайы аңдар Ғұндарда опасыздық жасағандарға берілген жаза түрі: өлім жазасы Ғұндардағы биліктің берілу жүйесі: Мұрагерлікпен берілді Ғұндардың; астық сақтайтын ұралары табылған жерлер: үй-жайлардың іші Ғұндардың; жүннен киім тоқып кигендігін көрсететін негізгі дәлел: Ұршық бастары Ғұндардың; негізгі баспанасы: киіз үйлер Ғұндардың; негізгі өмір салты: көшпелі өмір Ғұндардың; ру көсемдері: Ақсақалдар Ғұндардың; шығыстан батысқа қарай жылжуы басталған мерзім: б.з.б. ІІ ғ. Ғұндардың;Қазақстан жеріне 2-ши рет қоныс аударуы қашан басталды:Б.з. 93ж. Ғылыми зерттеулерге қарағанда, Қазақстанда, ертедегі діни наным дәстүрлері кең тараған аймақ:Жетісу Д Дарий бастаған парсы әскерлері жорығының мерзімі: б.з.б.519 деген мәлімет келтірілген тарихи шығарма: Мұхаммед Хайдар Дулати «Та’рих-и-Рашиди» Дешті уалаяты Берке ханға бағынған кезде дінсіздердің көп бөлігін ол ислам дініне кіргізді» - деп жазған Өтеміс қажының кітабының аты: «Шыңғыснама» Дж.Неру атындағы халықаралық сыйлыққа ие болған жазушы: Әнуар Әлімжанов Диуани лұғат ат-түрік ”кітабының авторы: М.Қашғари Днепр үшін ұрыстарда 18 жасар ең жас қазақстандық Кеңес Одағының Батыры атанды: Ж.Елеусізов Домбыра өнеріндегі лирикалық бағыттың негізін салушы: Дәулеткерей Дүние жүзіне Аристотель сынды ғұлама ғалым ретінде танылған: Әл-Фараби Дүние жүзі қазақтарының құрылтайы өтті: 1992 ж. қыркүйек, қазан айларында. Дүние жүзі қазақтарының тұңғыш құрылтайында сөз сөйлеген Туркиядан келген қадірменді қария, «Алаш» сыйлығының иегері: Халифа Алтай Дүние жүзіне белгілі ғалым «Қырғыз өлкесі», «Түркістан өлкесі» еңбектерінің авторы: П.Семеннов Тянь-Шанский Дүниежүзілік соғыста түбегейлі бетбұрысқа шешуші үлес қосқан Еділдегі шайқас: Стлиниград шайқасы «Дін үшін соғыс» ұранымен араб қолбасшысы Насыр ибн Сейяр Қазақстанның Оңтүстігін басып алды:737-748 ж.ж. Е Е.Бекмаханов ақталды: 1954ж. Е.Пугачев әскерімен бірге Орынборда қоршауға қатысқан қазақтар саны: 200 Е.Пугачев бастаған шаруалар көтерілісі болған жылдар: 1773-1775 жж. Е.Пугачев бастаған шаруалар соғысы кезінде Кіші жүз қазақтары қатысқан ұрыстар:Жайқты қоршауға, Кулагинді алуға Е.Пугачев бастаған шаруалар соғысын ашық қолдаған қазақ сұлтаны:Досалы Е.Пугачев көтерілісінде басты күш қазақтардан құралып, басып алған бекініс:Кулагин Е.Пугачев көтерілісіне қатысқан қазақ жүздері:Кіші және Орта жүз Е.Пугачев көтерілісінің басты орталықтарын талқандаған орыс қолбасшысы:Генерал Суворов Е.Пугачевті ашық қолдап, оған қарулы топ жіберген Кіші жүз сұлтаны:Досалы Е.Пугачевтің; үндеуін қолдаған Орта жүздің биі:Дәуітбай Европаға жорықты бастаған монғол ханы:Батый Егер 1 928 жылы Қазақстанда барлық шаруашылықтың 2% ұжымдастырылєан болса, 1931 жылы:65% ұжымдастырылды. Егіншіліктің; пайда болу мерзімі: 10 мың жыл бұрын Еділ (Аттила) жөнінде құнды дерек қалдырған: Прийск Еділ (ғұн) жауынгерлерінің Галлиядағы Каталаун даласындағы шайқасы болған жыл: 451 жыл Еділ" ( Атилла) атымен аталатын өзен: Волга Ежелгі "Тік жүретін адам" өкілі:Неандерталь. Ежелгі адамдардың ең алғашқы кәсібі: Терімшілік Ежелгі адамдардың жерлеу ғұрпында өлген адам үстіне қызыл минерал бояу себу сенімінің ғылыми атауы: Анимизм Ежелгі адамдардың жіп орнына пайдаланған заттары: Жануарлардың сіңірлері Ежелгі адамдардың өз білімдерін суретті хат арқылы хабарлауы: Пиктография Ежелгі адамдардың тұңғыш баспана:Үңгірлер Ежелгі грек авторларының сақтарды атауы: Азиялық скифтер Ежелгі грек авторы Герадоттың сақтарды атауы: Массагет Ежелгі егіншілердің жер жырту құралы: Тесе Ежелгі жандардың табиғаттың тылсым әрекеттеріне сиынып, құлшылық ету әрекеті: Магиялық әрекет Ежелгі және орта ғасырлардағы Шығыс пен Батысты байланыстырған жол: Ұлы Жібек жолы Ежелгі заманда Сарыарқаның орталығын мекендегендер:Исседондар Ежелгі заманда Сарыарқаның солтүстік батысын мекендеген: Аргиппейлер Ежелгі заманда Сарыарқаның шығысында мекендегендер:Аримаспылар Ежелгі қаңлылардың негізгі атамекені: Сырдың орта ағысы Ежелгі Сібір тайпалары тілдерінде «қазақ» сөзінің мағынасы:мықты, берік, алып Ежелгі түрік әліпбиіндегі әріп саны:35 Ежелгі қалалардың бірі Арқайым қайда орналасқан: Қостанай мен Шелябі облысының шекараларында Екі ел достығы рухын көтеруге ат салысып, жауға қарсы күш жұмылдыруға шақырған старшын: Б.Тілекұлы Екі мәрте кеңес одағының батыры атағын алған Т. Бигелдинов Ұлы Отан соғыснда шайқасты: Ұшкыш болып Екі жағынан да өңделген қарапайым шапқыш тас құрал атауы: Бифас Екінші дүниежүзілік соғыстан кейінгі жылдары зауыт-фабрикалардағы адамдардың кәсіби даярлығын арттыру мақсатында ашылған мектептер: Еңбек резервтері мектептері Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін жоғарыдан төмен қарай, иерархиялық-пирамидалық құрылымға айналған ұйым: Кеңес Одағының коммунистік партиясы Ел аузындағы аңыз бойынша Арыстан баб өмір сүрген уақыт:VII-VIII ғасырларда Елімізде сарматтар қоныстанған аймақ: Батыс Қазақстан Елюй Дашы 1143 жылы қаза болған соң билікті қолына алған: Әйелі Енисей жағалаулары мен Алтайды мекендеген ежелгі тайпа: ғұндар Ең;бірінші қолданылған металл: мыс Ең;ежелгі "епті адамның" мөлшермен өмір сүрген мерзімі:1 млн. 750 мың жыл бұрын Ең е желгі адамның еңбек құралы:Үшкір тас Еңбегі Лениндік сыйлықпен атап өтілген генетика мен микробиология саласының ғалымы:М.Айтхожин Еңбекшілерді мобилизациялау туралы декрет жарияланған мерзім:1918 ж.мамыр Ерте көшпелілердің баспаналарында пеш орналасты: Ортасында Ерте тас ғасыры тұрақтарының ең көне ескерткіштерінің табылған жері: Шақпақата,Арыстанды. Ерте темір дәуірі ескерткіші Тасмола мәдениетінің табылған аудан:Екібастұз Ерте темір дәуірі кезеңі аралығы: б.з.б. 8-3 ғасырлар Ерте темір дәуірі кезеңі:б.з.б. УІІІ ғ-б.з.б. ІІІ ғ. Ерте темір дәуірінде арнаулы рулық зираттар орналасқан жер:Қыстау маңы Ерте темір дәуірінде мал басының көбеюіне байланысты қалыптасқан: Көшпелі мал шаруашылығы Ерте темір дәуіріне жататын Есілдің оң жағындағы зерттелген бекініс-қалашық:Ақтау. Ерте темір дәуіріне жататын қоныс: Қарлыға Ерте Темір дәуірінің Ақтау бекініс-қалашығы орналасқан жер: Есілдің оң жағалауы Ерте Темір дәуірінің қонысы: Бөркі Ерте Темір дәуірінің қонысы: Кеңөткел Ертедегі адамдардың маймылдар мен жануарлардан басты айырмашылығы: Еңбек құралдарын жасай білуі Ертедегі темірді өндірудің қарапайым тәсілі: Пеш-көрікпен Ертедегі үйсіндердің құрбандықтары арналды: жаратушы күшке Есет Көтібарұлы бастаған көтерілісті басуға қатысқан сұлтан:Арыстан Жантөреұлы Есік обасынан табылған 26 таңбадан тұратын жазуы бар зат: Күміс табақша Есік обасынан табылған бұйымдар саны: 4000-нан астам Есім ханның билік құрған жылдары:1598-1628 Есім ханның Кіші жүздегі ел басқарушы, биі болған жырау: Жиенбет Есім ханның қалмақтарды талқандаған уақыты:1627ж. Еуразия даласындағы қола дәуірінің мәдениеті: Андронов Ғ.Мүсірепов, М.Ғатауллин, М.Дәулетқалиев, Е.Алтынбеков, Қ.Қуанышев (Бесеудің хаты): ашық хатты жазды:Ф.Голощекинге. Ж Ж. Баласағұни «Құтадғу білік» еңбегін Сүлеймен Арслан ханға сыйға тартқаны үшін алған лауазым атағы: Ұлы хас - хажип Ж. Аймауытовты атуға кім шығарылды: 1930ж. Ж. Нұрмұхамедұлы бастаған Сыр қазақтарының Хиуа бекінісін талқандаған жыл:1843 жыл Ж.Шаяхметов қай жылы Қазақстан К(б)П Орталық Комитетінің бірінші хатшысы болып сайланды:1949ж. Жабғудың; “Инал” атты мұрагерін тәрбиелеуші: Атабектер Жабғудың; кеңесшілерін қалай атаған: Күл-еркіндер Жазалау шараларының құрбаны болған, Қарахан мемлекетінің негізін салушы ғалым: С.Асфендияров Жазба ә;дебиеттің көрнекті өкілі, Қарахан мемлекетінің кезінде даңқы шыққан ақын:А. Иүгінеки Жазба деректердегі мағлұматтарда олардың қамыс қаламмен және IX-X ғасырларда ежелгі түрік жазуымен жазғанын көрсетеді: Жазба деректердегі үйсін гуньмосының қытай ханшайымына үйлену уақыты: Б.з.б. 107 ж Жазба деректердегі үйсін халқының саны: 630 мың Жазба деректерден белгілі б.з.б. 570-520 жылдары өмір сүрген сақ патшайымы: Томирис Жайпақ; түпті қыш ыдыстар тән мәдениет: Берел мәдениеті Жайық;бойында қазақтарға мал жаюға патша өкіметі алғаш рет шек қойды: 1756 жылы Жалаңаш көлдегі кеңес-қытай әскери-қарулы қақтығысы болған жыл: 1969 ж. Жалпы ұлттық татулық және саяси қуғын сүргін құрбандарын еске алу жылы: 1997ж. Жалпы ға бірдей міндетті сегізжылдық білім беруге көшу көзделді: 1962-1963 оқу жылынан бастап Жалпыға бірдей орта білім беруге көшу науқаны өріс алды:1970 жылдар ішінде Жалпыресейлік саяси қозғалыстың құрамдас бөлігі болып табылатын 1912 жылғы 2-6 қазанда болған ереуіл: Байқоңыр көмір өндірісіндегі ереуіл Жамбыл атындағы Қазақ мемлекеттік филормониясы ашылды: 1936ж. Жамбыл Жабаев «Ленинградтық өренім!» Олеңін жазды: 1941жылы. Жамбыл облысынан табылған палеолит дәуірінің бес мыңдай еңбек құралдарының бәрі: Қашау мен үшкір заттар Жамбыл обылысындағы 5 мыңға жуық тас құралдар табылған тұрақтар: Бөріқазған, Шабақты. Жамбыл электр станциясы салынды: 1960ж. Жанқожа бастаған көтеріліс жаншылған жыл:1860 жыл Жаңа тас ғасыры қамтитын кезең: б.з.б. 5-3 мың жылдықтар Жаңа экономикалық саясат жылдары пайдалануға беріліп, 1923 жылға қарай одақта өндірілетін қорғасынның 40%-ын берген өнеркәсіп: Риддер қорғасын зауыты Жаңа экономикалық саясат жылдарында кеңінен дамыған ауыл шаруашылығын қалпына келтіру мақсатында құрылған қоғам: «Қосшы одағы» Жаңадан сайланған КСРО халық депутаттарының 1 съезі өтті: 1989 ж. маусымында. Жартылай көшпелі мал шаруашылығы дамыған аймақтар: Алтай, Жетісу таулы аймақтарында
|