Материалды

алып себінді жасайды жəне дригальский əдісі бойынша Эндо

отасының бетіне 0,1 мл – ден қоспаны құйып 37°С

температурадағы термостатта себіндіні өсіреді.

Жұмыртқа ұнтағындағы сальмонеллеларды анықтау үшін

сынамадан əрқайсы 25 грамм екі үлгіні алып, ішінде 225 мл ортасы

бар колбаға салады, бөлме температурасында 2 сағатқа қалдырады,

араластырып, 37°С температурадағы термостатта өсіреді, 18 – 24

сағат өткеннен соң ілмешекпен тұнбаныЭндо ортасы бар Петри

аяқшасына себеді.

4. Протеус тобына жататын бактерияларды бөліп алу үшін

Шуквич əдісі бойынша бактериялогиялық ілмешекпен қиғаштала

қатырылған ЕПА – ға себінді жасау арқылы жүргізіледі. Ары қарай

зерттеу нəтижесі сльмонеллалар мен протеус тобына жататын

бактериялардың санын анықтау арқылы қарапайым əдіс бойынша

жүргізіледі.

Микроскопиялық саңырауқұлақтарды анықтау үшін жылы

балқытылған сусло агары немесе Сабуро ортасы бар Петри

аяқшасының үстіне əр даярланған сұйылтындыдан 1 мл – ін алып

құйып, себінді жасайды. Себінділерді 25°С температурадағы

термостатта 4 тəулік өсіреді. Зең саңырауқұлақтарының нақты

санын анықтау үшін өсіп шыққан колониялардан зең;

саңырауқұлақтарына тəн түрді таңдап алып, «жаншылған тамшы»

препаратын даярлайды, объективтің құрғақ жүйесі арқылы оларды

зерттеп үйретеді.

Ашу титрін анықтау үшін Кесслер ортасындағы жəне Эндо

ортасына қайта себіліп, газ түзген себінділерді санау қабылданған

біріңғай əдістемеге сəйкес жүргізіледі.

Студенттердің өзіндік жұмыстары

ЕПА жəне Эндо қоректік ортасы бар Петри аяқшаларына

жұмыртқадан себінді жасап, термостатқа қояды. Сонымен қатар

жұмыртқадан тікелей препарат жасап, микроскоппен қарайды.

Қажетті материалдар мен құрал-жабдықтар

Залалсыздандырылған Петри аяқшасы, қиғаштала қатырылған

ЕПА, тік қатырылған балқытылған агар, ішінде Эндо ортасы бар

Петри аяқшасы, ішінде кесслер ортасы бар пробиркалар, сабро

ортасы немесе сусло агары, залалсыздандырылған металл құрал –

саймандар, мақта тампоны, спирт 1 мл жəне 5 мл

залалсыздандырылған градуирленген түтікшелер, пастер түтікшесі,

жұмыртқа, маленж, жұмыртқа ұнтағы.

Тақырып. Бал микрофлорасы

Сабақтың мақсаты: Балда адам мен араның инфекциялық ауру

қоздырғыштарының бар – жоғын анықтау.

Бақылау сұрақтар

1. Балда қалай микроорганизмдер кездесуі мүмкін?

2. Бал микрофлорасының көзі.

3. Микроорганизмдер балда қанша уақытқа дейін сақталады?

4. Балдың санитарлық бағасын қалай анықтайды?

5. Бос балауыздың санитарлық бағасын қалай анықтайды?

6. Гүл тозаңын қалай тексереді?

Сабақтың мазмұны

Бал микроорганизмдермен араның оны өндіру кезінде, сортын

бөлген кезде жəне өткірз барысында ластануы мүмкін. Балға

сальмонеллалар, энтеротоксинкалық, стафилококк, туберкулез

таяқшасы, балдың бұзылуын тудыратын микробтар мен

саңырауқұлақтардың түсуі мүмкін.

Аралар азықты табу кезінде, ауру адам жəне мал

бөлінділерімен зақымдалған құрамында қанты бар барлық;

қалдықтар жеуі мүмкін. Туберкулез қоздырғышымен зақымдалған,

бал өзінің жұғымталдық əсерін 6 – 60 күнге дейін сақтайды. Ішек

жəне дизентерия бактериялары балда 2 тəулікке дейін сақталады.

Балда бактериялардың концентрациясы аз болғандықтан алдымен

құбыр суына ерітілген 15 – 20 грамм балды алып, минутна 2000

айналыс жасайтын центрифугамен 15 минут айналдырады. Балға

санитарлық баға беру шірне жəне шіре балының сапалығының;

физико – химиялық көрсеткіштері көрсетілген кесте бойынша

жүргізіледі.

Шірне жəне шіре балының физико – химиялық көрсеткіштері

Көрсеткіштер Шірне

Балы

Шіре балы

Су % көп емес 21 21

Инвертирлі қант % аз емес 75 70

Сахароза % көп емес 5 10

Диастазды саны Готе бірлігі Қосымшаға сəйкес

Жалпы қышқылдығы, қалыпты градус 1 - 4 1 - 4

Минералды заттар % 0,1 – 0,5 0,3 - 1

Оксиметилфурфурол Жіберілмейді

Тығыздығы, г/см