Іріңді паротит – құлақ маңы сілекей безінің (шықшыт безі) іріңді қабынуы. Қоздырғыштары – көбінесе стафилококтар немесе микробтар ассоцияциясы. Инфекция кұлақ маңы безіне ауыз қуысынан сілекей өзегі (стенонов проток) арқылы түседі. Үлкен операциялардан кейінгі кезеңде немесе инфекциялы аурулар кезінде науқастың организмі сусызданып, сілекей қоюланып, безде іркіліп қалуы, қабынуға ықпалын тигізеді. Басында серозды қабыну орын алады, без ісінеді, қан тамырлары тромбозға ұшырайды, некрозды ошақтар іріңдейді Егер де, іріңді процесс бездің сыртқы қабатын ыдыратып жіберсе, қабыну мойын, самай, құлаққа жайылуы ықтимал. Клиникалық көріністеріне келсек, шықшыт безі ісінеді, қатаяды, ауырады, бетіндегі тері қызарып, дене қызуы 39 - 40°С көтеріледі. Науқастар, тамақты шайнап, жұта алмағандықтан, тез арада әлсіреп, жағдайы төмендей түседі. 3 - 4 күн аралығында қабынған без жұмсарып, іріңді сұйықтық түзіледі, пальпациялауда флюктуация симптомы анықталады. Шықшыт безінің ішінен өтетін n. facialis қысылса науқастың бетінің ауырған жағы жансызданып, салданады.
Емі. Консервативті ем неғұрлым ерте басталса, соншалықты нәтижелі болып келеді, қабыну ұйыма кезеңінде тоқтап, іріңдеу орын алмайды. Науқастарға антибиотиктер тағайындалып, жоғары калориялы сұйық тағамдар беріліп, инфузиялық терапия жүргізіледі. Іріңді паротит дамыса, іріңдік тілініп, ашылады, дренаждалады. Операция беттің, шықшыт безінің анатомия, топографиясын мұқият ескере отырып жасалады. Операциядан кейін консервативті ем жалғастырылады. 36(а,б)-суреттерде абсцесті тіліп ашып, дренаждау көрсетілген.
Сурет 36 (а). Абсцесті шықшыт безінің Сурет 36 (б). Екі тілікпен ашып,
