Тақырыбы: Антигендер. Антиденелер. Организмнің иммунитеттің қорғаныс факторларының арнайы механизмі. Жасшамалық ерекшеліктері

Тақ ырыптың ө зектілігі: Иммунитеттің талғ ампаз факторларының анық тау ә дістерін жә не организмнің иммунологиялық статусын бағ алауды білу дә рігерге науқ асқ а дұ рыс терапия жургізу ү шін маң ызды ақ параттардың бірі ретінде қ ажет

Сабақ тын мақ саты: Иммуниттетін спецификалы қ орғ аныс факторларын анық тау ү шін ә дістері мен организмнің иммундық статус ә дістерін менгеру, дайындау.

Сабақ тың тақ ырыбы бойынша бақ ылау сұ рақ тары:

1. “Антиген” тү сінігіне анық тама берің із жә не оның негізгі қ асиеттерін атаң ыз.

2. Гаптен, оның жетілген антигеннен айырмашылығ ы неде?

3. Антигеннің детерминантті тобы немесе эпитоптар валенттілігі дегеніміз не?

4. Бактериялар мен вирустардың антигендері.

5. Антидене тү сігіне анық тама берің із, оның фунцияларын атаныз.

6. Антидененің немесе иммуноглобулиндердің химиялық табиғ аты мен қ ұ рылымы туралы қ азігі мағ луматтар? Антидененің активті орталығ ы дегеніміз не?

7. Иммуноглобулиндер класы, олардың сипаттамасы.

8. Организмнің қ ай мү шесінде, ұ лпасында жә не жасушасында антиденелер тү зіледі.

9. Жасушалық иммунитеттің қ андай медиаторларын Т-жасушалар ө ндіріп шығ арады.

10. Иммунологиялық есте сақ тау, иммунологиялық толеранттылық тү сінігіне анық тама берің із, олардың маң ызы неде?

11. Антимикробтық иммунитеттің механизмдері қ андай?

12. Антитоксинді иммунитеттің механизмдері қ андай? Осындай иммунитетке тә н ауруларғ а мысал келтір?

Қ осымша хабар:

1. Антигендер дегеніміз организм ү шін генетикалық бө где текті органикалық заттар. Олардың енуіне организм антидене тү зілуімен немесе басқ алай иммунды статуспен жауап береді. Антигендер екі негізгі қ асиетке ие: 1. Иммуногенділікке, яғ ни антиденелер мен иммунды лимфоциттердің т ү зілуін жә не жинақ талудың индукциялау қ абілетііне. 2. Антиденелер мен иммунологиялық реакция тү рінде айқ ындалатын арнайы қ арым-қ атынасқ а тү су қ абілетітілігіне.

2. Айтылғ ан екі қ асиетке ие антиген, жетілген антиген деп аталады.Ал басқ а, тек ертеректе синдезделген антиденелерге жауап беру қ абілетііне жә не де жалғ ыз қ асиетке ие антигендер /гаптендер деп аталады. ә ртү рлі заттардың антигенділік қ асиетін анық тайтын негізгі жағ дайларғ а олардың гетерогенділігі/ бө гделігі макромолекулярлығ ы, коллойдты жағ дайы жә не ә рігіштігі жатады.

3. Антигеннің детерминатті тобы дегеніміз-бұ л антигеннің аз ғ ана молекулалық бө лшегі яғ ни, антиденемен қ осылуы. Антигеннің валенттілігі –бұ л антиген молекуласындағ ы детерминант саны. Ол 5 пен 15-тің аралығ ың да шайқ алып отырады.

4. Бактериялық антигеннің арасында желбезекші 4-антиген ерекшелінеді /термолабильді ақ заттар соматик 0-антигендер/ термостабильді полисахаридтер жасушалы қ абырғ алар /, капсулалы К-антиген жауапты тү рде ұ лпалар сібір кү йдіргісі анфекциясымен зақ ымдалғ ан /М-антигенді вирустарғ а, -антигенді вирустар жатады/. Олар нуклеокапсидпен байналысқ ан /гемагглютинин антигендер жасуша қ ожаиыны болып табылады.

5. Антигенге жауап беру иммундық жү йе, талғ ампазды тү рде антигенмен қ осыла, ақ зат антиденесін бө леді яғ ни, осылайша иммунологиялық реакцияларғ а қ атысады. Антидененің біріккен формасы орталық та екі тү рде, компинетарлы жә не детерминантты антигенмен ә рекеттеседі. а/ антигеннің ақ задан нейтральды жә не элими нантты тү рде антигендерге қ арсы тү руы.

Б/ ”ө зге текті” антигенмен қ арсы тұ ру.

В/ иммунокомпонентті жасушалық компоненттермен қ амтамасыз етуі.

Г/тү рлі жағ дайда иммунды жауапқ а қ арсы тұ руы.

6. Антиденелер ө зінің химиялық қ ұ рымылына қ арай ақ зат, қ ан сарысуы бола тұ рып гликопротендтерге жатады. Иммуноглобулиннің молекуласының барлық кластары полипептидті тізбектен тұ рады: екі бірдей ауыр тібектен –Н, жә не екі бірдей жең іл тізбектен яғ ни бір-бірі мен диссульфидті кө піршемен біріккен. Н-тізбегі сияқ ты жә не – тізбекте. Вариабнльді амин қ ышқ ыл жиынтығ ынан тұ рады. Гамма-глобулиннің диссульфидті байланысы бұ зылып – полипептидтің бө лек тізбегіне тү седі. Протеолитикалық ферменттерінің ә рекеттесуімен попиан – 3 ферментке ыдырайды, екі кристалданбағ ан, қ ұ рамында детерминантты топ Fab-фрагменттері бар. Fab-фрагменттерінің қ ұ рамына жең іл жә не ауыр тізбектің бө лшектері кіреді.

Fab-фрагменттерінің соң ы активті антидене орталығ ын тү зеді, яғ ни олар антигеннің детерминантты тобымен ә рекеттесуі.

7. Иммуноглобулиндер 5 класқ а бө лінеді G, М, А, Е, Д бір-бірімен, физикалық, химиялық жә не антигенді қ асиетімен ерекшелінеді.

IgG – 80% жуық негізгі сарысу иммуноглобулиннің молекулярлық массасын 150 000 қ ұ райды.IgG-ге тә н ерекшелік оның антигендерді ө те тез жылдамдық пен байланыстыра алу қ абілетітілігінде, плацента арқ ылы ене алатын антиденелер класының бірден-бір тірі.

IgM - кө птеген антигендермен адамдарды иммунизациялағ анда қ ан сарысуында бірінші пайда болады, сондай-ақ плацента организмде де бірінші синтезделеді. Ол 5 субьбірліктен тұ рады, жә не оның ә рқ айсысының молекулярлық массасы.

IgA – басқ а иммуноглобулиндермен салыстырғ анда, тү рлі секреттерге ө туіне қ абілетіті. мысалы: /молозиво ішек пен бронхыларда болатын сілекейлерде IgА секретінде димер тү рінде болады. Секреторлы антиденелер жергілікті иммунитеттерде тіршілік етеді.

IgЕ – аллергиялық реакцияларғ а негізгі жауап берсе, ол IgД – антигеннің ағ зада қ атыспауының асқ ынғ ан тү ріне бағ ытталғ ан.

8. Иммуноглобулиндер палзмоциттер мен синтезделген, нә тижесінде полипептидті бағ ана жасушаның дифференцировкасында болуына себеп тигізеді. Синтездеуші иммуноглобулиндер плазмоцитті В-лимфоциттерден тұ рады.

9. Т-лимфоциттер биологиялық активті заттарды шығ арады – лимфокиндер Т жә не В жасушасының аралығ ында тіршілік етеді жә не макрофагтар мен басқ а жасушалар арасында активацияғ а ұ шырайды жә не эффекторлы иммунологиялық реакцияларғ а қ атысады.

10. Иммунологиялық толеранттылқ ық бұ л адамдар организмімен жануар организміне белгілі антигеннің қ атынасы яғ ни, басқ а организмге жә не жағ дайларғ а иммунды жауап шақ ыру қ абілетіі. Иммунологиялық толеранттылық жетілмеген иммунокомпонентті жасушаның байланысының нә тижесінде жә не иондаушы радиациа ә сер еткенде пайда болады. Иммунологиялық толеранттылық бұ л активті жағ дай Т-суппрессоры жә не Т-лимфоцитінің қ алыпты байланысының бұ зылу нә тижесінде жә не пролиферация В-лимфоцитінің берілуімен плазмоциттің пайда болуының ә серінен жә не антидененің продуцирлеу нә тижесінде болады. Иммунологиялық толеранттылық оқ ып білу ү шін практиканың нә тижесінде мү шелер мен ткандердің ауыстыру барысында иммунологиялық жағ дайдың механизмін тү сінуіне себеп болады.

11. Талғ ампаздың антимикробты иммунитет микроорганизмнің тиісті микроорганизмдерімен антигенмен байланысқ анда қ алыптасады. Бұ л кезде қ ан сарысуында антимикробты иммунды дене пайда болады. /иммуноглобулиндер/. Олардың сақ тану жағ дайы бактерия иммуномобилизация кезінде пайда болады жә не литикалық активтілігіне байланысты. Бактериолизиндер, сперохетолизиндер тү рлі кластарда еруіне себеп болады. Кластардың лизисі комплементтің қ атысуымен жү реді, иммундық сарысуының қ орғ аныс жағ дайы/оксонизирущий/ активтілікпен тығ ыз байланысты. Опсонин деп фагоцитоздық қ абілетіті антиденені айтады.

12. Антитоксикалық иммунитет – ағ задағ ы бос ақ зат токсиндерінің иммуногенді қ асиеттерінің иммунды жауап беру қ абілетііне тә н қ алыптасад. Бұ л столбняк анаэробты инфекция, ботулизм, дифтерия қ оздырғ ыштары аз жқ режеде холера вибрионының, пиогенді стрептококк жә не басқ а бактериялардың токсиніне жатады. Дика /скарлатина/ реакциясы жә не Шика /дифтерия/ антитоксикалық иммунитеттің пайда болуы себеп етеді. Осы мақ сатта балаларғ а тері-асты жә не оның маң ына скарлатинозды токсин егеді. 0, 1 мл дозасында токсин егеді. /Дика реакциясы/ жә не дифтерия токсині /Шика реакциясы/ 0, 1 мл дозасында. Бө где жағ дайда қ андағ ы антитоксин қ алыптасуында егілген жерде 48 сағ аттан соң қ ызару жә не инфильтрат пайда болады.

Сабақ тың мазмұ ны:

Оқ ытушымен бірігіп жасалынатын жұ мыс:

1. Т-хелперлермен Т-суппрессорларды иммунофлюресцентті ә діс арқ ылы талдау.

Ө з бетінше жасайтын жұ мыс:

1. Қ ой эритроциттерімен /Е-РОК/ розетка тү зуші жә не гемолитикалық сарысумен жә не комплементтен /ЕАС – РОК/ терді микроскоп арқ ылы есепке алу. Қ андағ ы Т-жә не В-лимфоциттердің жалпы санын есептеп қ алыптағ ы кө рсеткішпен салыстыру. Хаттама толтыру.

2. Қ ан сарысуындағ ы жә не иммуноглобулиндерін Манчини бойынша радиальді иммунодиффузия реакциясының нә тижесін бағ алап хаттама толтыру.

Ситуациялық есептер:

1. Жедел респираторлы инфекцияғ а кү дік туғ ан соң, науқ астан мұ рынның тө менгі астаушаларынан мө р тағ ба жұ ғ ынды дайындады. Оны ацетонда фиксациялап, гриппке қ арсы сарысумен ө ндеді. Сонан соң оны сумен шайып люмиценциялаушы сарысу қ ұ йдық.

Бұ л зерттеу қ андай мақ сатта жү ргізіледі. Қ андай микроскоп қ олданылады.

Медициналық - атын терминологиясы:

1. Антигендер - лат. - қ арсы, - туыс.

2. Адьюванттар - - кө мектесуші.

3. Антигені - ерітінді.

4. Ағ ыл. - адамның лейкоцитарлы

антигені.

5. Т-хелперлер – ағ ыл. - кө мектеу.

6. Т-супрессорлар – ағ ыл. - тежеу.

7. Т-киллерлер - ағ ыл - жою.

 

Тақ ырыбы: “Агглютинация реакциялары /ГАР, РПГА/ Кумбс реакциясы/. Преципитация реакциясы, иммунофлюоресценция /тіке, тіке емес/ лизис реакциясы. Комплемент байланыстыру реакциясы, нейтрализация /флоккуляция/ реакциясы, ДИК жә не Шик реакциялары. РИА, РФА, қ озғ алғ аш бактериялардың иммобилизация реакциясы”.

Тақ ырыптын ө зектілігі: Негізгі серологиялық реакцияларды менгеру, олардың ә серлесу миханизмі. Лабораториялық диагностикада инфекциялық аурулардың негізгі ә дістерін тү сіну, практикалық жә не ғ ылыми медицинада қ олдану ү шін қ ажет.

Сабақ тын мақ саты: Студенттерді инфекциялық ауруларғ а иммунологиялық реакциялар арқ ылы диагноз қ ою жолдарымен таныстыру.

Тақ ырып бойынша бақ ылау сұ рақ тары:

1. Серологиялық немесе иммунологиялық раекциялар, олардың практикалық медицинада қ олдану. Басқ а лабораториялық диагностика ә дістерімен салыстырғ анда артық шылығ ы мен кемшіліктері.

2. Антиген-антидене реакциясының механизмі.

3. Агглютинация реакциясын жә не жү ру механизмі.

4. Агглютинация реакциясындағ ы модификациясын атаң ыз, кемшіліктерін жә не артық шылығ ы.

5. Пассивті гемагглютинация раекциясының жү ру механизмі немен аяқ талды. Техникасын орнату жә не парктикада қ олдану?

6. Толық жә не толық емес антиденелер, анық тау ә дістері.

7. Кумбс реакциясының фазалары. Қ ою механизмі жә не техникасы, практикалық медицинада қ олдану.

8. Жаң а туылғ андардың резус-конфликті дегеніміз не? Жқ не олардың алғ ашқ ы диагностикасы?

9. Преципитация реакциясының механизмін суреттеу, техникалық орнатылу жә не диагностикада қ олдану?

10. Преципитация реакциясының ә ртү рлі модификациясы.

11. Агглютинация жә не преципитация реакциясының арасындағ ы ерекшеліктері.

12. Қ уыстың тура жә не тура емес иммунофлюросцентті ә дісі.

13. Бактериолиз реакциясының ә дістемелік варианттары. /Исаев-Фейффер феномені/.

14. Флоккуляция реакциясының жү ру механизмі. Практика жү зінде қ олдану жә не оратылу техникасы.

15. Комплемент байланыстар реакциясының механизмі, қ ойылу техникасы жә не диагностикалық қ олданылуы.

16. Қ озғ алғ ыш бактериялардың иммобилизация реакциясы, механизмі жә не практикада қ олдану.

17. Белгіленген компоненттердің реакциясын суреттеу /РИА, РФА/

18. Нейтрализация реакциясының механизмі қ андай жә не орнату ә дісі.

19. Шик жә не Дик реакциясының қ ойылуы, бағ асы.

Қ осымша хабар:

1. Антигендер мен антиденелердің арасындағ ы реакцияны серологиялық деп атаймыз. Оларды 1. белгісіз антиденелердің белгілі антигендердің кө мегімен шығ уына. 2. Антигеннің тү рін анық тау ү шін немесе оның сероқ айнау кө мегімен белгілі диагностикалық антисарысуларды анық тау ү шін.

2. Антиген мен антидене қ осылысының реакциясы 2 фазада орындалады: арнайы жә не бейарнайы. Антигеннің детерминантты тобы мен антидененің активті орталығ ының қ осылысы арнайы фазаны суреттеиді. Осы қ осылыста электростатикалық жә не молекула аралық кү ш қ атысады. Осындай қ осылыс нә тижесінде постокиналық ерітіндіде ерімейтін комплекс, антигендер поливалентті, ал антиденелер екеу.

Немесе оданда кө п валентті, - болғ андық тан олардың қ осылыстары макроконгломераттардың тү зілуіне, яғ ни тұ нба тү зіледі, беиарнайы фаза.

3. Агглютинация реакциясы жабысу жә не тү біне корпускулярды антигендердің тү суімен кө рінеді: сонымен бірге химиялық бө лшектерде адсорбцияланғ ан антигендердің Ритроцит бактериясы, тағ ыда антигеннің тү суімен кө рінеді: Реакция электролит ортасында а/д ә серінен тұ рады. Реакция 2фазада жү реді. Бірінші фазада жасуша бетінде антидене-агглютининдердің арнайы адсорбциясы қ атысты антигендерді тасылмайды, 2-ші фазада бірінші фазада жасуша бетіндегі қ атысты: антигендерге антиденелер арнайы тү рде адсорбцияланды. 2-ші фазада агрегаттық тү зілуі жә не оның тү біне тү суі, осы процесс электроттитің /натрии ерітіндісі/ қ атысуымен жү реді. Агглютинация реакциясын ауру қ анының сарысуындағ ы антиденелерді анық тау жә не аурудан шық қ ан қ оздырғ ышты анық тау ү шін қ олданылады. Қ ан тобын анық тау ү шін де қ олданады. Аглютинация реакциясының миханизмін “тор” теориясына қ атысты, агглютигат қ ұ растырғ андай 2 валентті антидененің бір активті орталық тың қ осылысы басқ а антигеннің детерминантты тобымен, ал 2-ші активті орталық - басқ а антигеннің детерминантты тобымен ә серлесуі, агглютинизация реакциясын қ ою ү шін тек қ ана корпускулярлы антигендер /бактериялар суспензиясы, эритроциттер/ қ олданылады. Реакцияның суреттелуі мен жылдамдығ ы бактериалды жасушаның антигенніне байланысты. Майда дқ нді 0-агглютинация жіпшелерден айырмағ ан бактериялар береді. О-агглютинация ө те жай ө теді. Ал Н-антигенінде реакция ірі мақ талы тү бтердің қ ұ растырылуы жә не бұ л кезде реакция ағ ыны жоғ арлайды.

4. Агглютинация реакциясының оратылуы негізгі 2 ә дісі белгілі: 1. реакция шыныда 2. жайылғ ан реакция /пробиркада/: Тағ ы да бө лінеді: 3. тікелей емес /пассивті/ гемагглютинация реакциясы. 4. Гемагглютинацияның тежелу реакциясы. 5. Кумбс реакциясы.

5. Тікелей емес немесе пассивті, агглютинациялы реакцияның антидененің антигенді агглютининдейтінің тү сіну қ иын емес, агглютинацияның алдын алу ә ртү рлі субстратарда адсорбцияланады. Адсорбент ретінде кө бінесе ә ртү рлі жануарлардың эритроциттері, целлоза ұ нтағ ы жеке бенфонитті қ олданылады. Кейбір жағ дайда керісінше варианттар қ олданылады, яғ ни антигендерді адсорбтайды. РПГА кө птеген микроорганизмдердің ә ртү рлі инфекциялық серодиагностикасында кең інен қ олданылады, ол ө те жоғ ары сезімталдығ ы жә не специфиалық қ асиетіне ие. Осы реакцияларда антиген адсорбтанғ ан эритроциттер агглютинациясы специяификалық антиденелердің ә сер етуі жү реді, антидене ретінде антигендер адсорбцияланғ ан ө лшеуі эритроциттері бар эритроцитті диагностикумдар қ олданылады. Пробиркада немесе арнайы гемаглютинация табақ шаларғ а 1: 160 дейін араласқ ан 0, 5 мл сарысу жә не 0, 5 мл диагностикум қ осып пробирканы термостатқ а 2-сағ атқ а қ оямыз, ал содан соң тә улік бойына бө лме температурасында ұ стаймыз, қ орытындылай келе эритроциттердің тү бінің сыртқ ы тү рін кө реміз /қ озғ алтпай тұ рып/ теріс реакция эритроциттер пробирка тү бінде контакті диск тә різді немесе айшық ты дң нгелек тү рінде келеді, он реакция эритроциттердің тү біндегі домалақ тармен немесе шеті жің ішке пленка тұ зілуі сипатталады. Кө птеген вирустар /ортомикровирустар/, арвовирустары жә не т.б. Эритроциттердің беткеиінде адсорбцияланады. Бұ л жағ дай эритроциттер беткеиінің қ ұ рылысын ө згертіп агглютинацияғ а алып келеді, гемгглютинация реакциясы иммунологиялық болып табылмайды, себебі ол антисарысусыз ө те береді. РТГА негізгі антисарысудың қ абілетітілігі вирусты гемагглютьинацияның тежеу қ абілетітілігімен, оның себебі нейтралданғ ан вирус эритроциттерді агглютининдемейді, РТГА кейіннен вирусты инфекцияның серодиагностикасында, арнайы антигемагглютининдерді табуда, жә не гемагглютининдер бойынша кө птеген вирустар идентификациясында /антигендермен/ қ олданылады.

6. Толық емес антиденелер /преципитацияланбағ ан блоктаушы/ толық антиденелер сияқ ты қ атысты антигендермен қ осылыс тү зе алады, бірақ та реакция бұ л кезде преципитация немесе агглютинация реакциялары тә різдес болып жү рмейді. Толық емес антиденелер болып резус антигені: Олар вирусты риккетсиоздың бактериалды жә не аутоиммунды ауру кезінде пайда болады, бірақ олар толық тыларғ а қ арағ анда ертерек пайда болады. Толық емес антиденелер кә дімгі бивалентті антиденелерден айырмашылығ ы, онда тек қ ана бір активті орталық болады, сол себептен бір ғ ана антигенмен ә серлеседі. Толық антиденелерді Кумбс реакциясы бойынша анық тауғ а болады.

7. Кумбс реакциясы 2 фазада ө теді:

1. Толық емес антиденелердің антигеннің ә серлесуі, реакция ештенемен суреттелмейді.

2. Жануарларды адам глобулинімен иммунизация жасау арқ ылы алынғ ан антиглобулин сарысумен антигенде адсорбцияланғ ан толық емес антиденемен ә серлесуі.

ә ртү рлі патологиялық жағ дайларда тү зілетін, толық емес немесе блоктаушы адсорбция айқ ындау ү шін қ олданады, ә ртү рлі патологиялық жағ дайларда резус-конфликт, аутоауру, СКВ, полиартрит, бруцеллез т.б. жатады.

8. Резус – теріс еік қ абат ә йелдің ұ рығ ының резусы оң болса анасының организмінде толық емес адсорбцияпайда болады. Толық емес антденелерді анық тау ү шін Кумбс реакциясын қ олданады. Ол екі этаптан тұ рады: 1. Екі есе араластырылғ ан сарысуғ а резус антигені бар эритроцит қ осады да 37^оС-да бір сағ ат ұ стайды.

Эритроциттерге қ оянның антиглобинді сарысуын қ осамыз.

9. Ерігіш а/г мен ә серлесуінен пайда болатын агрегация процессі преципитация деп аталады. Агглютинация жә не преципитация реакциялары механизмі бірдей, яғ ни “тор” теориясына сә йкес. Преципитация реакциясының жоғ ары сезімталдығ ы антигендерді белгілі бір антисарысулар арқ ылы анық тауғ а мү мкінділік береді. Преципитация реакциясы инфекциялық аурулар /сібір кү йдіргісі, менингит, пневмония, дизентерия/ диагносткасында қ олданылады. Преципитация реакциясы сот медицинасында /қ ан дағ ының ағ уызын сперманы анық тауғ а/ қ олданылады.

10. Преципитация реакциясының негізгі ә дісі кольцепреципитация жә не преципитация реакциясы.

11. Преципитация реакциясының агглютинация реакциясынан ерекшелігі а/г ретінде корпускулярлы эритроцит, бактериялар қ олданбайды, тек тү ссіз колоидты ерігіш а/г ғ ан қ олданылады.

12. Ұ лпалар мен патологиялық материалда микроб а/г анық тау ү шін Кумбстың иммуннофлюресценция реакциясын қ олданылады. Ол раекцияны қ ою ү шін белгілі микроорганизмдерге антиденесі бар, белгіленген диагностикалық сарысу қ олданылады. Антиденелерді изотиоцианат флюоресцеин флюорохромымен белгіленеді. Зерттелуші материалдан жасалғ ан жұ ғ ындығ а белгіленген антисарысуын тамызамыз. Жұ ғ ындыны жақ сылап жуғ аннан кейін ол жерде антигенмен байланғ ан антиденелер ғ ана қ алады, олар люминесцентті микроскопты ө зіне тең сә уле шашып кө рінеді.

13. Бактериолиз реакциясында комплемент гемологиялық сарысумен бірге бактерияларды ыдыратады. Екі сағ ат инкубациядан кейін, 75 екенін білуге болады. Петри табақ шасында ештең е еспесе немесе ө те аз ө ссе, яғ ни микробтардың ө лгенін білдіреді жә не антиденеге гомологиясы екенің білдіреді. Негізінде кө бінесе тырысқ ақ немесе тырысқ ақ тә різді вибриондарды дифференцировка жасау қ олданылады, бұ л феномен Исаев-Пфейфер аталады.

14. Флоккуляция реакциясы анатоксинын активттілігі анық тауғ а жә не антитоксикалық сарысуды титрлеу ү шін қ олданады. /Рамон ә дісі/. Токсин мен анатоксиннің антитоксикалық сарысуымен ә серлесуімен флоккуляция тұ нбасы жапалақ тап тү седі. Реакция 2 этапта жү реді: 1. Стандартты сарысумен токсиннің мө лшерін біледі. Халық аралық бірлігі бар сарысумен токсиннің кү шін анық тайды, ол инициальды флоккуляция береді. Анық талғ ан токсин кү шімен зерттелуші сарысуда анық тайды. 2. Анық талғ ан токсин мен зерттелуші антитоксикалық сарысу екеуін пробиркағ а ә ртү рлі кө лемде қ ұ йып 45^оС да 30 мин ұ стап қ айсы бір пробиркада тү нба тү зілуін бақ ылайды. “Инициалды” флокуляция халық аралық бірлігі сарысу мө лшеріне токсин мө лшері сай келсе қ ана тұ зіледі.

15. Комплемент байланыстырушы реакция /КБР/ж, Борде жә не 0. Жангу мен ө нделген ол жерде антиген – антидене комплексін комплемент адсорбцияланады бұ л процесс кө зге кө рінбейтіндіктен авторлар индикаторлық гемолитикалық жү йені, яғ ни қ оянның гемолитикалық антисарысумен сенсибилизацияланғ ан қ ой эритроциттерін қ олданады. Пробиркағ а сенсибилизацияланғ ан қ ой эритроциттерін, зерттелуші сарысу, а/г жә не комплементті ө ндіргенде гемолиз комплемент бос болса ғ ана тұ зіледі. /Реакция теріс/. Егер, комплемент а/г – а/д жү йесіне адсорбцияланса гемолиз болмайды. /оң реакция/ КБР кенінен қ олданылатын серологиялық реакциялардың бірі антиген жә не спецификалы. “Вассерман реакциясы” / / атымен КБР мерез ауруының серодиагностикасында қ олданылады.

16. Жылжымалы микроорганизмдердің иммобилизациялайтын антисарысу қ асиеті, микроб а/г мен арнайы а/д комплемент барда ә серлесуіне негізделген. Иммобилизациялайтын адсорбция мерез, тырысқ ақ жә не т.б. инфекциялық ауруларда табылғ ан, себебі бұ л аурулардың қ оздырғ ыштары жылжымалы микроорганизмдер.

17. Радиоиммунды анализ /РИ/ радиоактивті изотоптары бар белгілі агглютинация жә не адсорбция арқ ылы зерттеуші адсорбция жә не агглютинация анық тауғ а қ олданады. Агглютинация мен адсорбция арасында сә йкестік болса комплекс тү зіледі, олардың саны импульс счетчигі бойынша радиоактивтілігін анық тау арқ ылы жү реді. Иммуноферментті анализ /ИФА/ - антигендерді фермент пен коньюгацияланғ ан антидене арқ ылы анық тайды. Агглютинация мен ферментті иммунды сарысу ә серлескеннен кейін, қ оспағ а ферментті боялатын затқ а ыдырататын субстрат қ осады.

18. Нейтрализация реакциясы /РН/ - иммунды сарысу антиденелерді микроорганизмдер жә не олардың токсиндерінің зақ ымдаушы ә серін нейтралдайды. Реакцияны жануарларғ а немесе жасуша дақ ылына агглютинация – адсорбция енгізу арқ ылы қ ояды.

19. Балаларда дифтерия жә не скарлатинағ а қ арсы антитоксикалық имунитеттің бар екендігін анық тау ү шін тері астына егу арқ ылы Шик жә не Дик реакциясын қ ояды. Еккен жер ісініп, қ ызармаса егілген токсин оргнаизмдегі антитоксинмен толық нейтрализацияланады деуге болады.