Тақырып 6. ҚР азаматтық және отбасы құқығының негіздері

2. Мақсаты: Қазақстан Республикасының азаматтық құқығының түсінігін, қайнар көздерін, негізгі қағидаларын білу, азаматтық – құқықтық қатынастардың реттелуінің жүзеге асырылуын және мәміле, шарт, міндеттемелердің түсініктерін және олардың тәжірибеде қолданысын білу. Қазақстан Республикасының Отбасы құқығының түсінігін, қайнар көздерін, негізгі қағидаларын білу, отбасылық құқықтық қатынастардың реттелуінің жүзеге асырылуын білу

 

3. Дәріс тезисі:

ҚР Азаматтық құқығының түсінігі. Азаматтық – құқықтық реттеу, пәні, әдістері. Азаматтық – құқықтық қатынастардың түсінігі және түрлері. Азаматтық заңдар.

Азаматтар азаматтық құқықтың субъектісі ретінде. Азаматтардың құқық қабілеттілігі. Азаматтардың әрекет қабілеттілігінің түсінігі және түрлері. Заңды тұлғалар азаматтық құқықтың субъектісі ретінде, олардың түрлері. Мемлекет азаматтық - құқықтық қатынастардың қатысушысы ретінде.

Мәмілелер және азаматтық – құқықтық қатынастардың пайда болуының өзге де негіздері. Мәміле нысаны. Мәмілені тіркеу. Мәміленің жарамсыздығы, мәмілені жарамсыз деп танудың құқықтық салдары.

Азаматтық құқықтарды қорғау және жүзеге асыру. Азаматтық құқықтағы мерзімдер.

Қазақстан Республикасындағы кәсіпкерлік қызметінің дамуының қамтамасыз етілуінің құқықтық реттелуі. Кәсіпкерлік қызметтің түсінігі, түрлері және ұйымдастырушылық-құқықтық нысандары. Шағын, орта және ірі бизнестің субъектілері. Жеке кәсіпкерліктің жалпы сипаттамасы.

Мемлекеттің кәсіпкерлік қатынастарға қатысуының құқықтық нысаны. Кәсіпкерлік қызметті мемлекеттік құқықтық реттеу әдістері. Кәсіпкерлікті дамытудың негізгі кепілдіктері, кәсіпкерлік қызметті қорғаудың және қолдаудың құқықтық нысандары. Шағын кәсіпкерлікті қолдаудың мемлекеттік бағыттары.

Меншік құқығының түсінігі. Меншік иесінің өкілеттіктері. Мүлікті күтіп ұстау аыртпалылығы. Меншік құқығының пайда болуының және тоқтатылуының негізгі тәсілдері. Мүліктің кездейсоқ жойылуының және бүлінуінің қауіпі.

Қазақстан Республикасының заңдары бойынша меншік нысандары. Мемлекеттік меншіктің түрлі анықтамалары. Жеке меншіктің түсінігі және түрлері.

Өзге де заттық құқықтың түсінігі және жалпы түрлі анықтамалары. Ортақ меншіктің түсінігі және түрлері. Бірлескен қызмет туралы шарт. Меншік құқығын қорғау.

Азаматтардың мүлкіне мұрагерліктің жалпы ережелері. Мұрагерлік құқықтың негізгі ережелері. Өсиет бойынша мұрагерлік. Заң бойынша мұрагерлік. Мұрагерлікке ие болу.

Міндеттеменің түсінігі және түрлері. Міндеттемелік құқықтың жүйесі. Міндеттемелік қатынастардың тараптары және өзге де қатысушылары. Міндеттемені орындау, міндеттемені орындауды қамтамасыз ету тәсілдерінің жалпы сипаттамасы. Шарт міндеттемелердің пайда болуының негізі ретінде. Шарттың түрлері, үлгілері. Азаматтық – құқықтық міндеттемені орындамағаны үшін жауапкершілік.

Шарттық қатынастардың жекелеген түрлерінің құқықтық қамтамасыз етілуі. Сатып алу-сату шарты, бөлшектеп сатып алу-сату шарттарының құқықтық сипаттамасы. Мүлікті жалдау шартының жалпы сипаттамасы. Мердігерлік қатынастардың құқықтық реттелуі. Мүлікті сенімгерлікпен басқару қатынастарының түсінігі және маңызы. Шарттық міндеттемелердегі тұтынушылардың мүдделерін қорғаудың құқықтық негіздері.

Конкурстық міндеттемелер туралы жалпы ережелер. Аукцион және тендер конкурстық сауданың нысаны ретінде.

Зиян келтіру салдарынан туындайтын міндеттемелер бойынша жауапкершіліктің түсінігі және негіздері. Жоғары қауіп көздерінен туындаған зиян үшін жауапкершілік. Азаматың өмірі мен денсаулығына келтірілген зиян үшін жауапкершілік. Моральдық зиянды өтеу.

Интеллектуалдық меншіктің түсінігі. Интеллектуалдық меншік объектілерін қорғайтын азаматтық құқықтың институттары. Авторлық құқықтың жалпы ережелері. Ғылым, әдебиет және өнер туындыларының авторларының құқықтары. Авторлық шарт. Авторлық және сабақтас құқықтарды қорғау. Өнертабыс, өндірістік үлгі және пайдалы модельге авторлардың құқықтары. Өндірістік меншік объектілерін қорғаудың патенттік нысаны. Өзге де интеллектуалдық меншік объектілерді қорғаудың құқықтық нысаны. Интеллектуалдық меншік объектілерін коммерциализациялау. Қазақстанның мемлекеттік инновациялық саясатын іске асырудың құқықтық негіздері.

ҚР Отбасы құқығының түсінігі. Отбасы – неке заңдары. Некеге тұру және некенің тоқтатылуы. Жұбайлардың жеке және мүліктік құқықтары мен міндеттері. Жұбайлардың мүлкі, түсінігі, түрлі сипаттамалары. Неке шарты.

Ата-аналары мен балаларының құқықтары мен міндеттері. Ұл (қыз) асырап алу. Қамқоршылық және қорғаншылық түсінігі, жалпы сипаттамасы. Отбасы мүшелерінің алименттік қатынастары.

4. Көрнекі материал:презентация

5. Әдебиет:

Негізгі әдебиет тізімі:

1. ҚР Конституциясы 1995

2. ҚР Азаматтық Кодексі (Жалпы бөлім) 27.12.1994 ж.

3. ҚР Азаматтық Кодексі (Ерекше бөлім) 01.07.1999ж.

4. Сулейменов М.К., Басин Ю.Г. Гражданское право Республики Казахстан. Учебник в 3 томах. Изд. Юрист. 2000г.

5. Толстой Ю.К., Сергеев А.П. Гражданское право. Учебник в 3 томах. Изд. Проспект, М.1998 г.

6. ҚР Азаматтық іс жүргізу Кодексі. 13.07.1999ж.

7. ҚР Неке және отбасы туралы Заңы. 17.12.1998ж.

Қосымша әдебиет тізімі:

1. Альбом типовых договоров. Алматы, Изд.Бек. 2007 г.

2. Баймолдина З.Х. Гражданское процессуальное право Республики Казахстан. Алматы, КазГЮА. 2001 г.

6. Бақылау сұрақтары:

1. ҚР Азаматтық құқығының қайнар көздері.

2. Азаматтық – құқықтық қатынастардың түсінігі, олардың пайда болуының негіздері, түрлері.

3. Меншік құқығының түсінігі, түрлері.

4. Мұрагерлік: түсінігі және түрлері.

5. Міндеттеменің түсінігі және түрлері.

6. Интеллектуалдық меншік құқығының түсінігі және түрлері.

7. ҚР Отбасы құқығының түсінігі.

8. ҚР Отбасы құқығының қайнар көздері.

9. Отбасылық құқықтық қатынастардың түсінігі, олардың пайда болуының негіздері, түрлері.

10. Некеге тұру және некенің тоқтатылуы.

11. Жұбайлардың жеке және мүліктік құқықтары мен міндеттері.