Кеңес үкіметі Қазақстанда өз билігін толық орнатты -1917ж қазан-1918ж наурыз 7 страница

М.Қашғари «Түрік тілдерінің сөздігі» еңбегін жазды: ХІ ғасырда

М.Қашғари қалдырған үш кітаптан тұратын мәңгі өшпес мұра: «Түрік тілдерінің сөздігі»(Диуани лұғат ат-Түрік)

М.Қашғариды «Түрік тілдерін өзара салыстыра зерттеушілердің көшбасшысы»- деп атаған- Баскаков

М.Қашғаридың дерегінде қыпшақтарда құл атауы- Яланкуг

М.Қашғаридың дерегінде отырықшы кедейлер атауы- жатақтар

М.Қашғаридың жазуына қарағанда «көл- еркін» сөзінің мағынасы- көл-көсір, ұшан теңіз, ақыл-ой

М.Қашғаридің өмір сүрген жылдары; 1030-1090 жж.

М.Қашқари «Түріктілдерініңсөздігі» еңбегін жазды: ХІғасырда

М.Қашқаридың деректерінде Сырдың орта ағысындағы оғыз қалалары- Қарнақ, Сүткент, Фараб,Сығанақ,Сауран

М.ҚашқаридыңТүрік тілдерін салыстыра зерттеушілерінің көшбасшысы деппікір айтқан ғалым: н.Баскаков

М.Қашқаридың Түрік тілдерін салыстыра зерттеушілерінің қолбасшысы деп пікір айтқан ғалым: И.Баскаков

М.М.Герасимов қалпына келтірген мүсіндік бейне: Үйсіндердікі

М.Маметова қай қала үшін шайқастаұмытылмас ерлігін жасады- Невель

М.Мәметова қай дивизияда қызмет атқарды – 100-інші

М.Өтемісұлы жақсы таныс орыс жазушысы, әрі этнографы :В.И.Даль

М.С. Горбачев КОКП басшылығына келген жыл: 1985 ж.

М.Х.Дулати оның 7-ші ұрпағы болатын: Дулат тайпасының әміршісі Поладшының;

М.Х.Дулати өз ана тіліндей жетік білген тілдері- Араб, парсы

М.Х.Дулатидың хабары бойынша Қазақ хандығының алғашқы құрылған аумағы- Қозыбасы мен Шу

М.Шайбани мен Қазақ ханының арасындағы 30 ж созылған, соғыс аяқталды: Келісімшарт бойынша

М.Шайбани Моғолстан ханының қолдауымен Аркөк пен Сығанақты 2-рет басып алды- 15ғ 80жылдары

М.Шайбани ханмен келісімшарт бойынша Қазақ ханына өткен жерлер: Сығанақ, Сауран, Созақ, Түркістан аймағының Солтүстік бөлі гі

Мазмұны терең, философиялық ойлы шығармалардың, «қара сөздердің» авторы: А.Құнанбаев

Майданда жүріп жалынды жырлар жазған қазақ жазушы – ақындары – Ж,,.Саин. Қ.Аманжолов

Майлы бояумен бұғының суреттері салынған тақтай қалдықтары табылған оба- Шілікті(№1)

Мал бағудың көшпелі түріне көшу қалыптаса бастаған дәуір- Қола

Мал өсірушілерден жиналатын салық – Құшыр(Зекет)

Мал шаруашылығы мен егіншіліктің алғашқы белгілері біліне бастаған дәуір – Мезолит

Мал шаруашылығымен айналысатын қарлұқтар жазда жайлады- Алтай,Жоңғар Алатауларының немесе үлкен,кіші Қаратаулардың басын

Малды алысқа ұзатып жаятын жайылым- Жайлау

Малды қолға үйрете бастау қалыптасқан кезең Мезолит

Малды қыста жаюға байланысты қалыптасқан жайылым. Тебінді

Малы жоқ көшіп қонуға көлігі жоқ, егіншілікпен айналысатын кедей: жатақ;

МамайданкейінАлтын Ордадағыбиліктібасыпалып, 1382 жылы МосквағажорықжасағанЖошының ұрпағы: Тоқтамыс

Мамонт, мүйізтұмсықтардың жойылған уақыты- Мезолит

Маньчжур-Цин әулетінің өктемдігіне қарсы ұйғыр, дүнген халықтарының азаттық күресі болған уақыт- 1862-1877жылдар

Маңғыстау облысындағы Жаңаөзен қаласында тұратын Кавказ ұлттары мен жергілікті халық арасындағы соқтығыс орын алған жыл: 1989 ж.

Маңғыстаудағы 1870 жылғыкөтеріліс жеңілгенненкейін, көтерілісшілердің бірбөлігі өтіп кетті: Хиуа хандығына

Марафон шайқасында Александрдың аяғынан жаралаған- Сақ жауынгері

Маслов экипажының құрамында болған қазақстандық ұшқыш: Бақытораз Бейсекбаев

Маслов экипажының құрамында болған Халық Қаһарманы атағын алған қазақстандық ұшқыш: Б.Бейсекбаев

Масуд ибн Усман Кухистанидың «Тарих-и Абулхайр-хани»еңбегіндегі баяндалады: Көшпеліөзбектер ханы Әбілхайыр жайлы

Масуд ибн Усман Кухистанидің шығармасының атауы: «Тарих-и Абулхайр-хани»

Материалдық игіліктерді өндіру үшін ең қажетті нәрселер- Құрал-саймандар

Мауараннахрменкавказелдерінебірнеше жорық жасағанАлтынОрдабилеушісі: Тоқтамыс

МауараннахрдыбіржолдыбағындырғанҚарахан ханы :Насыр ибн Әли

Махамбет болған хандық: Хиуа

Махамбет Өтемісұлы өмір сүрген жылдар 1804-1846 жылдары

Махамбет Өтемісұлышығармаларындажырлағанкөтеріліс :1836-1838 жылдарыөтті

Махамбет сауатты болған тілі: орыс тілі, қазақ тілі

Махамбет ұстазы болған Жәңгірдің ұлы: Зұлхарнайын

Махамбеттің кімдерге арналған өлеңдерінен көтерілістің басты талаптарын байқауға болады: Баймағанбет сұлтанға, Исатайға

Махмұд Қашғариөмірсүргенкезең: ХІ ғ;.

Махмұд Қашғаридың бұл кітапты жазудағы басты мақсаты- Түрік тілінің мәртебесін көтеріп, араб тілінен ешбір кем түспейтінін дәлелдеу болды- деп айтқан- А.Н.Кононов

Махмұд Қашқаридың «Түрік тілдерінің сөздігі» кітабын жазудағы басты мақсаты түрік тілінің мәртебесін көтеру екенін айтқан орыс ғалымы: А. Кононов

Мәлік Ғабдуллин Кеңес Одағының батыр атағын алды: Мәскеу үшін шайқаста.

Мәліметтерге қарағанда Орал казактарымен қақтығыстың бірінде Сырым балалары қайтыс болды- 1778ж.

Мәмлүк мемлекетінің 4 сұлтаны болған- Бейбарыс

Мәскеу түбіндегенерал-майор И.В Панфилов қолбасшылық еткен даңқты дивизия: 316-атқыштар дивизиясы.

Мәскеу түбінде ерлік көрсеткен қазақ батырлары: М.Ғабдуллин, Т.Тоқтаров

Мәскеу түбінде қаза тапқан Кеңес Одағының батыры: Т.Тоқтаров

Мәскеу түбінде шайқаста ерлік көрсеткен, Кеңес Одағының Батыры: М.Ғабдуллин

Мәскеутүбіндегіерлікқазақбатырлары: М,Ғабдуллин, Т.Тоқтаров

Мәскеу түбіндегі шайқастаерліккөрсеткен, КеңесОдағының Батыры: Б.Момышұлы

Мәскеу университетін бітірген,этикалық-саяси ғылымдар магистрі Өскеменде дәрігер болған декабрист: С.Семенов

Мәскеу үшін болған шайқаста көрсеткен ерлігі үшін 316 –шы атқыштар дивизиясы марапатталды: Қызыл ту орденімен.

Мәскеуде 1867ж. жарық көрген «Батыс Сібірді сипаттау» атты еңбектің авторы- И.Завалишин

Мәуреннахрды біржолата бағындырған Қарахан ханы- Насыр ибн Әли

Медресені бітіргендер өз білімдерін жалғастырған діни оқу орындары орналасқан қалалар Бұхара мен Ташкент

Мезолит дәуірі шамамен созылды- 7мың жылға

Мезолит дәуірінде қауым жиналысына сайлауға қатыса алмағандар- Балалар

Мезолит дәуірінде қауымның ішінде берекені сақтап, әдет-ғұрыптарды іске асырушы, ақылшы- Қариялар

Мезолит дәуірінде ойлап табылған қару түрлері: Садақ жебе

Мезолит заманының басты жаңалығының бірі Садақ пен жебенің жасалуы

Мезолит заманының үлкен жаңалығы болып саналатын ұсақ жаңқа тастардан жасалған құралдар атауы Микролит

Мезолит кезеңіндегі адамдардың негізгі кәсібінің бірі Аңшылық;

Мезолитте алғашқы егіншілер жерді қопсытты- Таяқ қазғышпен

Мезолитте рулық қауым бөлінді- 3(үшке-қариялар, ересектер, балалар)

Мезолиттік аңшылар мекендеген өзен жағалаулары- Ертіс, Есіл, Тобыл, Торғай, Жайық;

Мезолиттің хронологиялық шеңбері б.з.д. 12-5 мың жылдықтар

Мектепке алты жастан бастап оқыту туралы мектеп реформасы: 1984ж

Мектепкеалтыжастанбастапоқытутуралы реформа қабылданды: 1984 ж.

Мектептерде политехникалық білімдерге өндірістік еңбекке араластыруға бағытталған шаралар жүрді: 1950 жылдар ішінде

Мектепті ұздік бітірген Ыбырайдың алғашқы қызыметі - атасы Балғожа бидің хатшысы

Мемлекет басқаруда Моғолстан ханына кім көмектесті – Ұлысбек

Мемлекеттік Думаға Ақмола облысынан сайланған депутат. Ш.Қосшығұлов

Мемлекеттік Думаға Жетісу облысынан сайланған депутат: М.Тынышпаев

Мемлекеттік Думаға Семей облысынан сайланған депутат: Т.Нұрекенов

Меңгу Темірдің Византияға қарсы жорығы- 1271ж.

Меңгу Темірдің Византиямен келісімінің нәтижесі- Жерорта теңізі қалаларымен сауда жақсарды

Меңгу-Темір мен Византия императорының бейбіт келісімге келуі нәтижесінде Алтын Орданың сауда қатынасы жақсарды: Жерорта теңізі бойындағы қалалармен

Мереке, той, жиындарда тәртіп пен салт-дәстүрлерді қадағалаушы- Жасауыл

Метрополия сөзінің мағынасы: Отарлары бар мемлекет

Микробиологиясаласындаүлкентабысқажеткенғалым: М.Айтхожин

Микролит сөзінің мағынасы- Ұсақ тас

Минералды шикізаттар мен кен орындарының табиғатта таралу заңдылықтарын ашып, металлогендік және болжамдық карта жасағаны үшін Лениндік сыйлық берілген ғалымдардың бірі - Қ.Сәтбаев

Минскіде славян республикаларының басшыларының кездесуі өткен мерзім-1991 ж 8 желтоқсан

Моғол билеушісі Саид хан Қасым ханнан Шайбанилерге қарсы күреске көмек беруін сұранған жылы- 1514ж.

Моғол мемлекетіне енген қазақстанның аймақтары- Жетісу мен Оңтүстік

Моғолхандығынаэтносаяси құрамындаүйсіндердің орнына уақытша аталғантайпалар: дулаттар

Моғол хандығында алғашқы кезде өздерінің басымдығын көрсеткен монғол тайпалары- Арлат,чорас,калучи

Моғол хандығында жастай сайланған ханға ақыл беретін кеңесші: наиб

Моғол хандығындаханныңаңшылықісінбасқарғандар: миршикар

Моғол хандығында этносаяси құрамында үйсіндердің орнына уақытша аталған тайпалар: Дулаттар

Моғол хандығының тағына 6 рет өз адамдарын отырғызған дұғлат ұлысбегі- Хұдайдат

Моғол ханы мен ойраттардың шабуылы кесірінен уысынан шығарып алған жерлер- Жетісудың біраз бөлігі

МоғолстанӘмір Темірге толық тәуелділікке түсті- 1390ж. жорықтардан кейін

Моғолстан билеушісі Жүнісхан басып алып, Мұхаммед Шайбани ханға сыйға тартқан қаласы: Отырар

Моғолстан жеке мемлекет ретінде өмір сүруін тоқтатты- ХҮІғ. басы

Моғолстан мемлекеті құрылды: Онтүстік-шығыс Қазақстанда

Моғолстанмемлекетінде «Ұлысбегі» атағы берілді: дулат тайпасыныңбасшыларына

Моғолстан мемлекетінде ислам дініне қатты көңіл бөлген хан: Тоғылық-Темір

Моғолстан мемлекетіндегі дулат тайпасыныңмұралық лауазымы: Ұлысбегі

Моғолстан мемлекетіндегі ең қуатты тайпа- Дулаттар

Моғолстан мемлекетінің құрылған уақыты- 1348ж.

Моғолстан мемлекетінің құрылуына басты рөл атқарған әмір, дулат тайпасының ақсүйегі: Поладшы

Моғолстан мемлекетінің негізін қалаған бірінші хан: Тоғылық Темір хан

Моғолстан мемлекетінің орталығы: Алмалық;

Моғолстан мемлекетінің орталық аймағы- Жетісу

Моғолстан мемлекетінің өмір сүрген уақыты- ХІҮғ. ортасы- ХҮІғ. Басы

Моғолстан мемлекетінің тарихын, елдің алып аумағын ашып көрсететін еңбек «Тарих-и Рашиди»

Моғолстан хандығы қай ханның тұсында ыдырай бастады: Абд-ар-Рашид хан

Моғолстан хандығының этносаяси құрамыңда болған тайпа: дулаттар

Моғолстан ханы Абд ар-Рашид Жетісу мен Ыстық көлдің маңындағы жерлерді басып алу үшін Қазақ хандығына қарсы үлкен соғыс бастаған кезең: XVI ғасырдың 50-60 жылдары

Моғолстан ханы Есенбұға Керей мен Жәнібек сұлтандардықұшақ жая қарсы алу себебі: Әбілқайыр ханға қарсы қолдану үшін

Моғолстан ханы Есен-бұға мен Керей, Жәнібек сұлтандар: Шыңғысханның ұрпақтары

Моғолстанханыесен-бұғаныңКереймен Жәнібексұлтандарды қолдаусебебі: Әбірқайыр, Темір ұрпақтарынақарсыодақтастабу

Моғолстан ханы Жетісу мен Ыстық көлдің маңындағы жерлерді басып алу үшін Қазақ хандығына қарсы үлкен соғыс бастаған кезең: XVI ғасырдың 50-60 жылдары

Моғолстан ханы Жүністің Отырар қаласын Шайбаниға сыйға беру себебі: Темір әулетіне қарсы соғыс одағына тарту

Моғолстан ханы мен Хақназар хан арасында ғы шайқастың негізгі себебі- Жетісу өлкесі үшін

Моғолстан ханы Саид шайбандықтарға қарсы күресте көмек сұрады: Касым хан

Моғолстан ханына қарсы күресте Хақназар хан пайдаланды- Қазақ-қырғыз әскери одағын

Моғолстан ханына қарсы соғыстарда Хақназардың айырылып қалған жерлері: Жетісудіңбіраз жерлері

Моғолстанға аттанған Әмір Темірдіңбалаларының қолындағы әскерлермен қосқандағы адам саны- 120000(жүз жиырма мың)

Моғолстанда билік үшін тартыста Темір әулеті Әбу Сайдтан көмек сұраған- Жүніс хан

Моғолстанда дулат әмірлерінің қолдауымен Есен-бұғаның хан тағында отырған уақыты: 1433-1462 ж

Моғолстанда дулат тайпасының мұралық лауазымы жоғары атағы- Ұлыс бегі

Моғолстанда ханнын аншылық ісін басқарғандар: Миршикар

Моғолстандағы тақ үшін күресте Қызыр Қожаның ұлы Шер-Мұхаммедті қолдаған: Ұлықбек

Моғолстанның Әмір Темір ұрпақтарынан тәуелсіздікке қол жеткізген Қызыр Қожа ханның мұрагері: Мұхаммед хан

Моғолстанның билеушісі Сайд ханның 1514 ж Шығыс Түркістанға көшіп кетуіне байланысты Жетісуда билігі нығайды: Қасым ханның;

Моғолстанның негізгі территориясы- Оңт.Ш. Қазақстан және Қырғызстан

Моғолстанныңнегізінқалағанхан: Тоғылық Темір

Мойны қысқа, басы еңкіш, тістері аса ірі, сөйлеу қабілеті толық қалыптаспаған адам- Неандерталь

Монғол басқыншыларыныңқолына түскен Сыр бойы қалалары- Үзкент, Баршынкент

Монғол дерек-де Хилок, Селенгі өзені б-да Орхон өзені жоғарғы ағысы,Қарақорым таулы қыраттарында өмір сүрген тайпа- Жалайыр

Монғолимпериясынатәуелділігін мойындамай,бүкілмонғолдыққұрылтай қатысуданбас тартқан Алтын Орда ханы: Берке

Монғол империясындағы әскери әкімшіліктің сол қанатының атауы: Жоңғар

Монғол мемлекеті құрылғанда олардың хатшылары: Керейіттерден

Монғол мемлекетінің басты заңы «Жасақтың» екінші бөлімінде қарастырылған: Әскери, азаматгық істер

Монғол сөзінің «н» әрпі түсіп қалып, Моғол, Моғолстан деп аталу көзі- Шығыс деректерінде

Монғол тарихшысының жазуы бойынша Улан-Батор қаласының орналасқан жері: Керейіт ханы Торы жайлауы болған

Монғол хандығы құрылды: 1206 жылы.

Монғол шапқыншылығы кезінде бұзылған шаруашылық қайта жандана бастаған уақыт- ХІІІғ. 2 жартысы

Монғол шапқыншылығынан пайда болған, ХІІІ-ХІҮ ғасырларда Монғол мемлекеттерінде кең тараған салық түрі- Құшыр(Зекет)

Монғол шапқыншылығының зардабынан жер бетінен жойылыпкеткен Жуас(Гоба) қала- Баласағұн

Монғолдар Жетісу жеріне енді- 1218ж.

Монғолдарға үш ай берілмеген қала: Сығанақ;

Монғолдарда «Құрылтай» шақырылды- Жылына бір рет, жаз айында

Монғолдарда әскери істер, соғыс жоспары, империяның басқа да ішкі мәселелері қаралды- Құрылтайда

Монғолдың түркілеген Барлас тайпасынан шыққан Тарағай бектің баласы- Әмір Темір(1336-1405ж.ж.)

Монғолоидтық белгілер тереңдей түсті: VI-IX ғғ;.

Монғолша «найман» дегеніміз- 8

Моңғол әскеріне 15 күндей берілмеген қала-Ашнас

Моңғол әскеріне үш ай қарсыласқан қала: Сығанақ;

Моңғол билеушілерінін Батысқа жасалған жеті жылдық жорығы: 1236-1242 жж.

Моңғол империясына тәуелділігін мойындамай, бүкіл моңғолдық құрылтайға қатысудан бас тартқан Алтын Орда ханы: Берке

Моңғол империясындағы әскери әкімшіліктің сол қанатының атауы: Жоңғар

Моңғол империясындағы әскери әкімшіліктің сол қанатының атауы: Жоңғар

Моңғол мемлекетінің басты заңы «Жасақтың» екінші бөлімінде қарастырылған: Әскери, азаматтық істер

Моңғол хандығындағысарайқызметініңбасшылары: Ішікаға басы

Моңғол шапқыншылығына дейін Жетісу өлкесінде 200-денастамелдімекенболса ХІІІ- XIVғасырларда қалғанқала-қоныстар: 20-ға жуық;

Моңғол шапқыншылығынанкейінБатысСібіржері құрамынакірді: Жошыұлысының;

Моңғол шапқыншылығынан кейін Шығыс Түркістан жерлері қарады: Шағатай ұлысына

Моңғолдар жаулап алғаннан кейін Сібіржерінің Жошы ұлысы құрамына енгенін жазған- Рашид ад-Дин

Моңғолдарға үш ай берілмеген қала-Сығанақ

Моңғолдардың келуімен қазақ жерінде пайда болған жаңа этникалық топтар: Маңғыт барлас

Москва шайқасындағы ерлігі үшін Кеңес одағының батары атағын алған ротаның саяси жетекшісі- Ғабдуллин

Мосфильм, Ленфильм мен Алматы киностудиясы негізінде көркем фильмдердің біріккен орталық киностудиясы құрылды – 1941ж

Мөлшермен кейінгі темір дәуірі б.з.б. ІІІ ғ. - б.з. УІ ғасыры.

Мургаб аймағында өмір сүрген сақтар- Хаомаварга

Мұнайлы мұнай кәсіпшілігінің іске қосылған жылы – 1950ж

Мұрагер, яғни хан баласының тәрбиешісі- Атабек

Мұрагердің «тел бауыры» қалай аталды- Көкілташ

Мұртты қорғандарда жерлеу орны- 2

Мұса мен Әли Арслан қағандардың кезіндегі Қарахан мемлекетінің орталығы: Қашғар

Мұса хан тақ мұрагері- Әли Арслан

Мұсаны жаяу, інісі Мұстапаны жалаңаяқ атандырған- Шорман балалары

Мұсылман діні үшін Қарақытайлармен күрес жүргізген Арслан хан көмекке шақырған Монғол ханы- Құбылай

Мұсылман дінінің әдет-ғұрып, салт-дәстүрлері орындалатын қасиетті ғимарат- Мешіт

Мұсылман дінінің енуіне байланысты пайда болған ғимарат: мешіт

Мұсылман мектептерінің алдағы дамуы туралы «Ереже» бекітілді: 1870 жылы

Мұсылмандардың Бүкілресейлік съезі болып өтті-1917 ж мамырда.

Мұхаммед Хайдар Дулатидың арғы атасы-Поладшы Дулати

Мұхаммед Хайдар Дулатидің «Тарих-и Рашиди» еңбегң жазылғанжылдар аралығы: 1541-1546 жылдары

Мұхаммед ХайдарДулатидіңарғыатасы: ПоладшыДулати

Мұхаммед Хайдардың деректеріне қарағанда Қасым хан қайтыс болды- 1518ж.

Мұхаммед Хайдардың жазуы бойынша Моғолстанда Тоғылық – Темір тұсында бір күнде қанша мың адам ислам дінін қабылдаған: 160 мың;

Мұхаммед Шайбанимен күресте жеңіліс тапқан: Темір әулеті

Мұхаммед Шанбани хан Моғолстан ханымен одақтасып Сауран, Сығанақ, Созақты қазақтардан тартып алған уақыт: XV ғасырдың 80 жылдары

Мүлік теңсіздігі түпкілікті орнаған дәуір Темір

Мүлік теңсіздігінің қалыптаса бастаған дәуірі Қола дәуірі

Мыңдаған қыздар мен әйелдерді тракторды меңгеруге шақырған кім – П.Н.Ангелина

Мырзашөл сауда керуен жолы бойында салынған сардобалар- Мырзарабад, Якка

Мыс, мырыш, қорғасын тағы да басқа стратегиялық металдар өндіру жөнінен КСРО-да жетекші орын алған аймақ (үшбұрыш) – Орал-Сібір-Қазақстан

Мыс-тас ғасырларынатәнерекшелік: еңбекбөлінісі пайда болды