Кеңес үкіметі Қазақстанда өз билігін толық орнатты -1917ж қазан-1918ж наурыз 2 страницаҚ.Жалайри өмір сүрген жылдар: 1530-1605 Қ.И Сәтбаевқа Жезқазған мыс кен орындарына сіңірген еңбегі үшін мемлекеттік сыйлық берілді: 1942ж. Қ.И. Сатбаев бастаған бір топ ғалымға Лениндік сыйлық не үшін берілді –Металлогендік ж/е болжамдық карта жасағаны үшін Қ.И.СәтбаевқаЖезқазғанмыскенорындарындасіңіргенеңбегіүшінмемлекеттіксыйлық берілді:1942 ж. Қ.И.Сәтбаевтың 100 жылдық мерейтойы тойланды:1999 ж. Қ.И.Сәтбаевтың есебі бойынша көне заманда Жезқазғанда өндірілген 1 миллион тонна кеннен қорытылған мыстың мөлшері: 100 мың тонна Қ.Сатбаевтың 100ж мерейтойы атап өтілді-1999ж Қ.Сатпаевтың есімін мәңгі сақтау үшін Республика үкіметінің қаулысы шықты – 1990ж сәуір Қабырғасыртындаәсемдеуісіндеқазақтыңдәстүрліою-өқрнегі (таңдай,, жүрекше) кең қолданылғанкесене:Алаша хан кесенесі Қабырғалары терең көмілген, көлемі 40-60 шаршы метр болаты мезолиттік баспана табылған өзен аңғарыЕсіл Қабырғаларында Қызыл бояумен оюлар мен гүл суреттері табылған Қаңлы қаласы-Алтын асар Қабырғаларының сырты Алаша хан күмбезі секілді қыштан, кілем өрнегі үлгісіне ұқсатып қаланған кесене:Көккесене Қабірханаішіненбұғыныңсуреттерісалынғантақтайлартабылғансақобасы:Шілікті Қағанатты одан әрі дамытып, Қытаймен дипломатиялық келісім жасауға қол жеткізді-Білге қаған, Күлтегін. Қағанаттың әлсіреуі 741ж. осы қаған өлгеннен кейін басталды- Білге қаған. Қағанаттың негізгі жер аумағы-Жетісу Қағанаттың шаруашылығы жүргізілді- 2 бағытта( жартылай көшпелі,жартылай отырықшы мал шаруашылығы және отырықшы егін шаруашылығы). Қағандық құрған мезгілі бар жоғы 1-2 жылға созылған түркеш қағаны-Тұқарсан Құтшар Қағаннан кейінгі билік берілді-Ұлыққа Қадырғали Жалайридің «Шежірелер жинағы» жазылған әліпби- Араб әліпбиі Қадырғали Жалайыридің тарихиеңбегі «Шежірелержинағы» жазылды:1600-1602 жылдар Қаз АКСР тұңғыш астанасы-Орынбор(1920-1924жж) Қаз Дауысты Қазыбек бидің әкесінің аты кім? Келдібек Қаз дауысты Қазыбек бидің өмір сүрген жылдары: 1667-1764ж. Қаз Дауысты Қазыбек бидің тәлім- тәрбиесіне көп әсер еткен? Әкесі Келдібек Қаз КП ОК ж/е ҚазКСР МинистрлерКеңесі «Қазақ ж/е орыс тілдері туралы қаулы» шыққан жыл: 1987ж Қаз Орта жүздің Белді сұлтаны Құдаймендінің Жәміш бекінісінен Шыңжаңға сауда керуенін аттандырып отыру әрекетіне басты кедергі: Жәміш бекінісінің Қытай шекарасынан алшақтығы Қаз.Рес зейнетақымен қамтамасыз ету туралы заң күшіне енді-1998ж 1-қаңтар Қазакстан Республикасы мен Қытай арасындағы жалпы көлемі 1000 шаршы шақырым болатын даулы жер мәселесі шешілді: 1999 ж. Қазақ – орыс сауда байланыстарының кеңейген кезеңі-XVIII ғ. 60ж. Қазақ Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы жарияланды: Орынбор қаласында. Қазақ АКСР Орталық Атқару Комитетінің алғашқы төрағасы:С.Меңдешев. Қазақ АКСР халық комисарлар кеңесінің тұңғыш төрағасы: Радус-Зенкович Қазақ АКСР-де жалпыға бірдей білім беру енгізілді: 1930-1931ж Қазақ АКСР-н құру туралы декрет шықты:1920 жылы 20-тамыз. Қазақ АКСР-ның елтаңбасы қабылданды- 1925ж Қазақ АКСР-ның омір сүрген жылдары: 1920-1936 жж. Қазақ АКСР-і бірыңғай еңбек мектептерінің жарғысы қабылданды:1926 ж Қазақ АКСР-і Одақтас республика болып қайтақұрлып,Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасыдепаталды:1936 жылы желтоқсанда Қазақ АКСР-і тұсында болған мәдени саладағыірі оқиға:қызылорда қазақ театры ұйымдастырылды Қазақ әдебиеті мен өнер-ң мәскеудегі он күндігі- 1949ж 10-19 мамыр Қазақ әдебиетінде Абай дәстүрін жалғастырып, поэзияға екпінді рух берген- С.Сейфуллин Қазақ әншісі Әміре Қашаубаев Париж қаласында өнер көрсетті: 1925 жылы Қазақ байларының әйелдері киген аяқ киім түрі-Кестелі етік Қазақ байларының әйелдері киген, көксауыр былғарыдан күміс тағылып, әшекейлеп тігілген аяқ киім-Кебіс Қазақ ғылым академиясы ашылды: 1946ж. Қазақ ғылымының қалыптасқан кезеңі : 1920-1930жж ҚазақдаламсыныңОрта Азияның ішкі аудандарынакіретін «кілт пен қақпа» деп қарады:І Петр Қазақ даласын басқару жөніндегі «Ереженің» жобасын дайындайтын далалық комиссия қай жылы құрылды?XIX ғ. 60 жылдары Қазақ даласын зерттеген орыс экспедициясының құрамында болған тұтқындағы швед И.Г.Ренат жасаған карта- Жоңғария картасы Қазақ даласын Орта Азияның ішкі аудандарына кіретін «кілт пен қақпа» деп қарады: І Петр Қазақ даласына халықшылдардың жаппай жер аударылу-19ғ 80ж Қазақ даласында капиталистік қатынастардың дами бастаған мерзім XIX ғасырдың ортасы Қазақ даласында Кеңес үкіметі алдымен орнады-Темір жол бойындағы қалаларда Қазақ даласында малмен сауда жасау арқылы әйгілі болған ірі көпестер- Ботов, Колосов, Жиряков, Скажутин Қазақ даласының басым бөлігін қамтыған реформа қабылданды:1867-1868 жылдары Қазақдаласының басым бөлігін қамтыған реформа қабылданды:1867-1868 жылдары Қазақ депутаттары Кеңестерінің Ақмола уездік съезі Алашорда автономиясын теріске шығарған қарар қабылдады: 1918 жыл наурыз. Қазақ елі аса сүйіспеншілікпен бейнеленген «Көш», «Мал айдау», «Отынға бару» секілді шығармалардың авторы, көрнекті суретші- Н.Хлудов Қазақ жазба әдебиетінің негізін салушыА.Құнанбайұлы Қазақ жерле1920ж жер- су реформалары кезінде ұлт-аралық қатынастардың шиеленісуі немен байланысты:Жергілікті партия және кеңес органдарының теріс қимылдарымен Қазақ жерлерін ҚазАКСР-нің құрамына біріктіру жылдары отаршылдық психология санасынмеңдегендер Қазақстанғаосыобл-ң қосылуына қарсы шықты: Ақмола, Семей, Орал Қазақ жері, оның шексіз даласы, байлығы туралы тамаша пікірлер айтылған «Іле бекінісіне бару» очеркінің авторы- А.Коровков Қазақ жерін жаулап алуды Ресей үкіметі аяқтаған мерзім: XIX ғасырды 60 жылдары Қазақ жерін зерттеушілердің бірі П.И.Рычковтың ғылыми еңбегі: «Орынбор губерниясының (өлкесінің) топографиясы» Қазақ жерінде айтарлықтай ірі құрылыстар салынбаған-13-14ғ; Қазақ жерінде ғылым білім салаларының дамуына ықпал еткен дін: Ислам Қазақ жерінде кен орындарында балалар еңбегі кеңінен пайдалана бастады 19ғ 90 жылдары Қазақ жерінде ядролық қалдықтарды көметін орындардың саны:300 Қазақ жеріндегі ру-тайпалардың XV ғасырдың басындағы басқа хандықтарға ауа көшуінің басты мақсаттары:Ру-тайпалармен бірігу, тыныштықта өмір сүру үшін Қазақ жеріндегі саяси бытыраңқылық осы ханның тұсында шарықтау шегіне жетті:Әбілқайыр Қазақ жеріндегі табиғи байлық көздері біршама анықталып, көмір, кен, тұз, қорғасын жылдан-жылға көптеп өндіріле бастады- ХІХ ғасырдың 30-50жылдарында Қазақ жеріндегі тұңғыш сауда жәрмеңкесі Бөкей ордасында қай жылы ашылды? 1832 жылы Қазақ жеріндегі халық болып қалыптасу үрдесі неше жылға кешеуілдеді:150-200 жылға Қазақ жеріне ерекше қаталдық көрсеткен жоңғар билеушілерінің бірі: Цеван- Рабдан Қазақ КСР ҒА 1946-1949жылдары халық шаруашылығына енгізу ұсынылған зерттеулер саны –900-ден астам Қазақ КСР ҒА ашуға көмек көрсеткен орыс ғалымдары –С.И.Вавилов, И.П.Бардин, А.М.Панкратова Қазақ КСР Ғылым Академиясы ашылды-1946 ж Қазақ КСР Ғылым академиясының 1946-1949 жылдараралығындахалық шаруашылығынаенгізуүшінжасағанұсыныстармензерттеулерсаны:900-астам Қазақ КСР Ғылым академиясының тұңғыш президенті: Қ.Сәтбаев Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің Төралқасы республиканың жаңа Конституциясы жобасын «бүкілхалықтық талқылауға» ұсынған жыл:1978 ж Қазақ КСР Жоғарғысотының қылмысты істер жөніндегіколлегиясының үкімімен Е.Бекмаханов бас еркіндігінен а рылды:25 жылға Қазақ КСР Жоғары Кеңесі Төралқасының Алматыдағы 1986 жылғы желтоқсанда болған оқиғаларды тексеру комиссиясының төрағасыМ.Шаханов Қазақ КСР-ның елтаңбасы қабылданды – 1937ж Қазақ КСР-ныңтілтуралызаңықабылданды:1989 ж. 22 қыркүйекте Қазақ КСР-нің өмір сүрген уақытты:1936-1991 жж. Қазақ КСР-інде жоғарғы мемлекеттік билік органы деп есептелінді – Жоғарғы Кеңес Қазақ КСР-інің конституциясы қабылданды: 1937 ж. Қазақ қоғамында ұрыс басталар алдындағы батырлардың әскери әдет-ғұрпы:Жекпе-жек Қазақ қоғамындағы ақсүйектерге жататындар- Шыңғыс тұқымддары мен шығу тегі араб саналатын қожалар Қазақ қоғамындағы аманат сөзінің мағыналары:кепілге берілген атақты адамның баласы Қазақ қоғамындағы қарасүйектерге жататындар- Дүние-мүлкіне қарамастан өзге жұрттың бәрі Қазақ мемлекеттік музыка театры ашылды: 1934ж. Қазақ мемлекеттікуниверситетіашылды:1934 ж Қазақ мемлекеті құрылғаннан кейінгі кезде қазақ халқының жүзге бөліну себебі:Өз жерін қорғау үшін Қазақ өлкелік күші әсер бергенкөтеріліс:Батпаққара Қазақ өлкелік партиякомитетініңТорғай шаруаларының бандиттік –басмашықозғалсының көрінісі, депбағалаған көтеріліс:Батпаққара көтерілісі. Қазақ өлкесін басқару жөніндегі революциялық комитеті құрылды: 1919 жылы 10-шілде. Қазақ пен Орыс халқының өнегелі өкілдері достығының тамаша бір көрінісі- Абай мен Е.П.Михаэлистің қарым-қатынасы Қазақ революциялық комитеті қарамағына өтті-Астрахан өңірі,Орал,Торғай,Ақмола,Семей облыстары Қазақ Революциялық Комитетінің басшысы: С.Пестковский. Қазақ Революциялық Комитетінің органы болған баспасөз: «Ұшқын» газеті. Қазақ Республика «Кенес Одағы тұтас металлогенді аймағы болып табылады» деген - Н.С.Курнаков. Қазақ тайпаларының ру-таңбаларын кездестіруге болады Қараман ата мешіті жанынан Қазақ тілі өзіне тән ерекше белгілері бар, дербес тілге айналды- ХҮғ;. Қазақ ұлттық театр өмірінде қойылуы үлкен оқиға болған Ғ.Мүсіреповтыңпьесасы –Қозы Көпеш-Баян Сұлу Қазақ феодалдары Қоқан билеушілерімен жасаған ымыра:Қоқан ханы ішінара жеңілдіктер жасады Қазақ феодалдарына үндеу таратып башқұрттарды талан-таражға салуға рұқсат берген Орынбор губернаторы: Неплюев Қазақ халқы 6 ай қозғалмай, бір жерде отырған маусымдық тұрағы- Қыстау Қазақ халқыеың өмірінде музыканың ерекше орын алатынын жазғандар:Якуб, М.Поло, Рубрук, П.Карпини, Рузби хан Қазақ халқында жасы келген әйелдер киген бас киім: Күндік Қазақхалқыныңарасында «Едіге»,«Ер Сайын» жыларытарады:алшындарарқылы Қазақ халқының әдет-ғұрпы, билер сотының мәліметтерін жинап құнды зерттеу жүргізген поляк азаттық қозғалысының өкілі: С.Гросс Қазақ халқының ең бірінші қоғамдық басқару жүйесі- ауыл Қазақ халқының жоңғар шапқыншылығы кезіндерухынкөтергенірі шайқастар:Бұлаңты, Аңырақай щайқас Қазақ халқының жүзге бөлінуі, жүздердің пайда болуы жайлы жазған ағартушы ғалым: Ш.Уалиханов Қазақ халқының Қазақстан тәуелсіздік алғанға дейін екі жарым ғасырдан астам уақыт бойы патша отаршылдары мен большевиктік шовинистік аппаратқа қарсы болған көтерілістерінің саны: 400-ге жуық; Қазақ халқының Қазақстан тәуелсіздік алғанға отаршылары мен большевиктік шовиннстік аппаратта қарсы болған көтерілістерініңсаны:400-ге жуық; Қазақ халқының қалыптасуына зор әсерін тигізген этносаяси қауымдастықтар қалыптасқан мемлекеттер-Әбілқайыр, Ноғай, Моғол Қазақ халқының қалыптасып, мемлекетінің құрылуында зор тарихи роль атқарған мемлекет-Ақ Орда Қазақ халқының қасіреті атанған «Ақтабан шұбырынды, Алқакөл сұламаның басталған уақыты: 1723 жыл Қазақ халқының қасіреті болған «Ақтабан шұбырынды»: XVIII ғ. 20 жылдары(1723-1727ж.ж.) Қазақ халқының құрамына енген ру-тайпалар өздерінің ен-таңбаларын салған жартас: Таңбалы Нұра Қазақ халқының құрамына кірген жалайырлар орналасқан аймақ- Жетісу Қазақ халқының құрылымына байланысты «қазақ» атауы біржола этникалық сипатқа ие болған уақыт:XV ғасырдың ІІ жартысы Қазақ халқының ұлттық негізі осы қалада бекіген: Түркістан Қазақ халқының ұлы перзенттері А.Байтұрсынов М.Жұмабаев М.Дулатов Ш.Құдайбердиев ақталды-1988ж Қазақ халқының халқының әдет-ғұрпы, билер сотының мәліметтерін жинап құнды зерттеу жүргізген поляк азаттық қозғалысының өкілі:С.Гросс Қазақ халқының этникалық жағынан қалыптасуында басты рөл атқарған:Ақ Орда тайпалары Қазақ халқының этникалық қалыптасуында басты рөл атқарған Ақ орда тайпаларының ішіндегі басым болғаны: Қыпшақ тайпалары Қазақ халқының, жүздерінің пайда болуы туралы айтылған аңыз: Алаша хан Қазақ халықының жазба әдебиетінің негізін салушы :Абай Құнанабаев,(1845-1904) (Ибрагим) Қазақ хандары Бұйдаш, Хақназар, Тәуекел, Есім, Жәңгір кезіндегі тарих баяндалатын Шах-Махмұд Шорастың еңбегі-«Тарих» Қазақ хандары Жәнібек, Кереймен одақтасып, Әбілқайырдың мирасқоры ШайхХайдарды өлтірген- Ибақ хан Қазақ хандары керейменЖәнібек :Шыңғыс хан ұрпақтары Қазақ хандары Қаратау өңірін өздеріне қаратты:XV ғ. 70-жылдары Қазақ хандары Сырдария мен Қаратау өңірін басып алған уақыт:XV ғасырдың 70 жылдары Қазақ хандарының Сыр бойындағы қалалар үшін Мұхаммед Шайбани ханмен соғысы созылды- 30ж. астам Қазақ хандарының тегі:Шыңгыс ұрпақтары Қазақ хандығы XVI ғ І ширегінде қай хан тұсында үлкен күшке айналды? Қасым хан (Жәнібектің баласы). Қазақ хандығы дербестігінің жаршысы, әрі кеңесшісі болған Бұқар жырау жырлаған хан: Абылай Қазақ хандығы кезінде (ХVІ-ХVІІ ғғ.) Шу өзенінен тартылған арық-тоған атауы:Қалмақарық; Қазақ хандығы күшейіп, моғол хандығы ыдырай бастаған кезде М.Х.Дулатиді кімнің тәрбиесінде болады-Қабұлғазы Бабыр сұлтанның; Қазақ хандығы мен Өзбек хандығы арасындағы ұзақ жылдар жүргізілген соғыстың нәтижесі: Қазақ хандығының жеңіске жетіп, Ташкентті қосып алуы Қазақ хандығы таптық негізгі екі топ. Олар: Феодалдар мен қарапайым халық; Қазақ хандығы үшін саяси-эканомикалық және әскери-стратегиялық жағынан маңызы зор болған қалалар:Сыр бойындағы Қазақ хандығымен М.Шайбани хан арасындағы келісімшарт бойынша Моғолстанның құрамына кірген жерлер-Ташкент пен Сайрам Қазақ хандығын басқарған Шығай ханның ұлдары:Тәуекел, Есім Қазақ хандығын басқарған Шығай ханның ұлы: Тәуекел Қазақ хандығын билеген Керейдің ұлы: Бұрындық; Қазақ хандығын біріктіріп мемлекеттігін нығайтуға ерекше еңбек сіңірген хан:Хақназар Қазақ хандығын құру жолында Керей мен Жәнібек осы мемлекеттегі ішкі-сыртқы қайшылықты шебер пайдаланды: Әбілқайыр хандығындығы Қазақ хандығына қарайтып көшпелі ру-тайпалардың Еділ мен Жайықты жағалай жайлап, Қызылқұм мен Сыр бойына жайыла қыстауы басталды: Хақназар хан тұсында Қазақ хандығында 10 немесе 15аймақтан құралған: ру Қазақ хандығында бірнеше рудан құралды- Ұлыс Қазақ хандығында бірнеше ұлысты құрған басқару құрылымы:Жүз Қазақ хандығында руды басқаратын- Ру басы(ру биі) Қазақхандығындағы калалардың XVIII ғ. бастап әлсіреу себебі:Жоңғар-қалмақ шапқыншылығы Қазақ хандығындағы ұлыстың билеушісі: сұлтан Қазақ хандығынын құрылу қарсаңында жалайырлар мекендеген өңір: Қаратау, Сырдария бойы мен Жетісу Қазақ хандығының«алтын ғасыры» осы ханныңкезіндеболды:Тәуке Қазақ хандығының XV ғ ІІ жартысында алдына қойған мақсатының бірі:Сығанақ, Отырар сияқты қалалрды өзіне қарату Қазақ хандығының Ақ Орда, Алтын Орда т.б хандықтарының мемлекеттік құрылымынан негізгі айырмашылығы: Жергілікті этникалық, экономикалық негіздерден шықты Қазақ хандығының алғашқы қарым қатынас жасаған мемлекеті-Моғол мемлекеті Қазақ хандығының алғашқы қарым-қатынас жасаған елі- Моғол хандығы Қазақ хандығының алғашқы құрылған жері Шу мен Қозыбасы болған:М.Х. Дулатидің жазуынша Қазақ хандығының алғашқы құрылған жері:Жетісудің батысы. Қазақ хандығының алғашқы құрылған жылы-1465-1466ж Қазақ хандығының алғашқы территориясы: Шу мен Талас өзендері маңы Қазақ хандығыныңәдет-ғұрпы,билерсотыныңмәліметтерінжинапқұнды зерттеужүргізгенполяк азаттық қозғалысының өкілі:С.Гросс Қазақ хандығының бұл ұйымы бір атадан тараған, жеті атаға дейінгі бірнеше ауылдан құралды- Ата аймақ; Қазақ хандығыныңдербес мемлекет болып өалыптасуынатүрткі болғаналғышарттардыңбірі:Әбілқайыр хандығындағы тоқтаусыз соғыстар Қазақ хандығының жер көлемінкеңейте түсугебар күшінжұмсағанхан:Қасым Қазақ хандығының келісімшарт бойынша М.Шайбани ханға қараған қалалар: Отырар,Иасы,Аркөк,Бозкент,Түркістан аймағының 1 бөлігі Қазақ хандығының күш-қуаты артып, халқының саны өсіп, қонысы мен шекарасы кеңіп, аса қуатты мемлекетке айналды- ХҮІғ. аяқ кезінде Қазақ хандығының қалыптасып, мемлекетінің құрылуында тарихи рөл атқарған мемлекет:Ақ Орда Қазақ хандығыныңқарсаңындамекендеген өңір:Қаратау,Сырдария бойы мен Жетісу Қазақ хандығының құрылған мерзімі: ХV ғасырдың ІІ жартысы Қазақ хандығының құрылу қарсаныңда үйсіндер мекендеді:Жетісуды Қазақ хандығының құрылу қарсаңында қоңыраттар мекендеген өңір:Түркістан мен Қаратау
|