Еліктеу сөзЕліктеу сөздер — табиғат құбылыстары мен жан-жануарларда болатын әр алуан дыбыстарға және олардың сын-сипат, қимыл-әрекеттеріне еліктеуден туған сөздер. Қазақ тілінде еліктеу сөздердің екі түрі бар:1) еліктеу есту қабілеті арқылы пайда болған еліктеуіш сөздер: тарс-тарс, салдыр-гүлдір, дыр-дыр, гүрс, шолп[1];2) еліктеу көру қабілеті арқылы пайда болған бейнелеуіш сөздер: жалт, жарқ, лып, маймақ, көлбең. ербең-ербең. Сөз құрамына талдау жасау Ол күнәсіз ермек қуып – аңшылыққа, құсбегілікке, бапкерлікке әуес болды. Ол – түбір сөз, жіктеу есімдігі. Күнәсіз- түбір сөз күнә – зат есім, деректі, жалпы есім, туынды сөз, -сіз- есім сөзден сын есім тудыратын жұрнақ. Ермек – түбір сөз –ер – негізгі етістік, -ме- болысыз етістіктің жалғауы, -к- етістіктен зат есім жасайтын жұрнақ Аңшылыққа – түбір сөз аң – зат есім, деректі, жалпы есім, туынды түбір, -шы- есімдерден зат есім жасайтын жұрнақ, -лық- есімдерден зат есім жасайтын жұрнақ, -қа- барыс септігінің жалғауы. Құсбегілікке – түбір сөз құсбегі – зат есім, жалпы, деректі, -лік- есімдерден зат есім жасайтын жұрнақ. –ке- барыс септігінің жалғауы. Бапкерлікке – түбір сөз бап – зат есім, жалпы, деректі. –кер- есімдерден зат есім жасайтын жұрнақ, -лік- есімдрден зат есім жасайтын жұрнақ, -ке- барыс септігінің жалғауы. Әуес- негізгі, дара, қатыстық сын есім. Болды – түбір сөз бол – негізгі етістік, болымды, -ды- табыс септігінің жалғауы.
|
