Студопедия Главная Случайная страница Обратная связь

Разделы: Автомобили Астрономия Биология География Дом и сад Другие языки Другое Информатика История Культура Литература Логика Математика Медицина Металлургия Механика Образование Охрана труда Педагогика Политика Право Психология Религия Риторика Социология Спорт Строительство Технология Туризм Физика Философия Финансы Химия Черчение Экология Экономика Электроника

Эхинококктің өсуі және адамға жұғуы. Эхинококкоз ауруының диагнозы мен дифференциалды диагнозы. Емдеу тәсілдері мен ақыры





Бауыр эхинококкі – таспа тә різді қ ұ рттың - Echinococcus granulosus кө піршікті кезең інде бауырда ө суі. Бұ л кұ рттардың ересек тү рлері адам ағ засында ө мір сү рмейді. Олар иттің, тү лкінің, тиынның, тышқ андардың ішегінде ө сіп ө неді. Қ ұ рттың ұ зындығ ы 4-5 мм., денесі 3-4 бө лшек мү шеден қ ұ ралғ ан. Басында бірнеше ілгішектері жә не тө рт сорғ ыштары бар. Аң дар ішегінде ө сетін қ ұ рттың ақ ырғ ы мү шесі бө лініп нә жіспен сыртқ а шығ ады. Бұ нымен қ оса шығ атын 400-800 ұ рық жұ мыртқ алары адам ағ засына немесе хайуандарғ а еніп қ арынғ а немесе ішекке жабысады. Одан ә рі қ арынды немесе ішекті тесіп қ ан тамырына енеді де қ ан айналысымен бауырғ а жетеді. Бауырда тоқ талып онда эхинококк ауруын шақ ырады. Егер бауырғ а бірнеше -жү мыртқ а енсе онда бірнеше эхинококк тү йіндері ө се бастайды. Аурудың 85% бауырда орналасады. Егер ұ рық жұ мыртқ алары бауыр кедергісінен ө тіп жү ректің оң бө лімдері арқ ылы ө кпеге енсе, ол эхинококк ауруын шақ ырады. Эхинококк ұ рық тарының ө кпеге лимфа арқ ылы да жайылуы мү мкін. Егер эхинококк ұ рығ ы қ анның ү лкен шең бері арқ ылы жайылса сү йек, бү йрек эхинококкі басталады.

Эхинококк сілекей ө зектері, тыныс жолдары арқ ылы да жайыла алады. Мә селен ауру хайуандардың терісі, жү ні арқ ылы.

Жара арқ ылы эхинококк дарымайды. Сонымен, бауырғ а енген ұ рық ө сіп, кө піршікті немесе гидатидозды ісіктің ө суіне себеп болады. Ісік (эхинококк) ө те ұ зақ уақ ыт ө седі. Ү ш жылдан соң " ісіктің " аумағ ы 2 мм-ге. жетеді. Осығ ан байланысты эхинококтың клиникасы болмашы, науқ ас адамның жалпы жағ дайы ұ зақ уақ ыт ө згермейді. Кө п жылдардан соң " ісік" анық тала бастайды. Оның мө лшері тауық жұ мыртқ асынан футбол добына дейін болуы мү мкін. Ісіктің сырты хитинды қ апшық пен жабылғ ан. Қ апшық тың ішінде таза мө лдір сұ йық бар. Гидатиданың адам организіміне бө тен нә урыз болатындығ ынан оның сыртында қ атаң -қ алың фиброзды қ апшық пайда болады.

Хитинды қ апшық тың ішкі бетінде мың дағ ан ұ рық тар пайда болады. Бала кисталардан немере кисталар ө седі. Сө йтіп бауырғ а енген эхинококктың бір ұ рығ ынан кө птеген жаң а эхинококк тұ қ ымдары ө суі мү мкін.

Гидатидозды эхинококк бір камералы, жалғ ыз қ уысты, унилокулярлы эхинококк альвеолярлы эхинококктен ө згеше.

Алъвеолярлы эхинококк кө птеген, кішкене кисталардан қ ұ ралады.

Бір адамның ағ засында бір уақ ытта басталғ ан бірнеше эхинококкті оның кө птеген тү рі деп атайды.

Альвеолярлы эхинококкте бір бірінен дә некерлі - тінмен қ оршалғ ан 0, 5 мм., кейде одан да кіші ұ рық тар пайда болады. Олардың аралары фиброзды тінмен қ оршалуынан " ісік" ө те қ атты.

Мамандар арасында екі бағ ытты тү сінік бар. Кейбір мамандар эхинококктің екі тү рінде бір қ ұ рттар (Е. granulosus) шақ ырады деп санаса, баска мамандар эхинококктің екі тү рін жеке қ ұ рттар шақ ырады деп есептейді.

Эхинококкоз ауруы кө бінесе ыстық климатты мемлекеттерде кездеседі. 1917 ж. дейін Ресейде эхинококкпен ауыратындар барлык науқ астанғ андардың 1, 14%-не жететін, қ азіргі уақ ытта ол 0, 4%-ке тең. Бұ л ү лкен профилактикалық жұ мыстардың нә тижесі.

Бауыр эхинококкінің клиникасы мен симптомдары ұ зақ жылдар бойы дамиды. Оның 3 кезең ін бө леді.

Бірінші кезең - белгісіз, симптомсыз, жасырын кезең (ұ зақ уақ ыт бойы).

Екінші қ езең аурудың алғ ашқ ы белгісі - іштің ү лкеюі, тыныс қ иындануы, бауыр тұ сының сыздап ауыруы.

Ү шінші кезең - іштің оң бө лшегінің ісінуі, асцит, аяқ тар ісінуі, кейде дене сарғ аюы. Бауыр ісінген - ү лкейген, егер киста бауырдың тө менгі жиегіне жақ ын орналасса - эластикалы ісік, флюктуация жә не гидатиданың дірілі анық талынады.

Ауруды тексеруді қ арынның контрасты рентгеноскопиясынан бастайды. Бұ нымен эхинококкпен " ісінген" бауырдың қ арынды ө з орнынан ығ ыстырып итергендігі, кейде бауырдағ ы кистаның кө лең кесі байқ алады.

Келесі маң ызды тексеріс - қ анды тексеру жә не серобиологиялъгқ реакцияны орындау.

Бірақ та бұ л тә сілдер " тірі эхинококкте" кө мек береді. Ө лген эхинококкте бұ л тексерістердің кө мегі аз.

Эхинококкте эозинофильдер 5-60-70% дейін кө бейеді. Эозинофилияның басқ а ішек қ ұ рттары ә серінен жә не антибиотикотерапиядан соң да байқ алатындығ ы бұ л кө ріністің бағ асын тө мендетеді. Сондық тан ә р қ ашан эозинофилияғ а соқ қ ан себепті айыра білу қ ажет.

Вейнберг (Борде – Жангу реакцияы) реакциясын, Каццони реакциясын орындау қ ажет. Эхинококк суы 0, 1-0, 2 мл. сол білек тері арасына егіледі. Оң білекке 0, 1-0, 2 мл. физиология ерітіндісі егіледі. Егер бұ л адам эхинококкпен ауратын болса тері қ ызарады, қ ышынады, ісінеді.

Басқ а реакциялар - аурудың қ анын антигенмен араластыру онша маң ызды емес.

Аурудың дамуының бірнеше тү рлері кездеседі:

Мә селен, ә р бір себептерден эхинококктың ө луі мү мкін. Бұ ғ ан себеп - киста ішіне ө т ағ уы. Кейде жылакө здің ірің деп абсцесске айналуы мү мкін. Кистаның кішірейіп, суының қ оюланып, тұ зғ а айналып қ атайып жазылып кетуі де мү мкін. Мұ ндай бауырда рентгендік тексеру кезінде ә ктеніп, қ атайғ ан тү йіндер кө рінеді.

Абсцесс кистаның сыртқ ы қ апшығ ын шірітіп ондағ ы ірің нің ішке, немесе басқ а кө рші мү шеге (ішекке, ө тке, бронхқ а) ағ уына (ішкі жыланкө з) ұ шыратуы мү мкін. Бұ л ө те қ атерлі асқ ынулар науқ астың жағ дайын ө те ауырлатады.

Диагнозды ажырату: Бауыр ісігі - кө бінесе цирроздан кейін басталады, ауру аз уақ ытта қ атты жү дейді, ішінің ауыруы кү шті. Лоқ су, кұ су, іш ө туі, анемия байқ алады. Дене сарғ аяды (60-80%). Эхинококкозде бұ ның бә рі жоқ. Бауыр қ атерлі ісігінде - асцит, бауыр бұ жырланып ү лкейген, ауырсынады.

Басқ а мү шелерден бауырғ а метастазданғ ан ісікте бұ ғ ан себеп болғ ан мү шенің ауруы анық талады. Кө бінесе бауырғ а қ арын ісігі метастаз береді.

Холециститті немесе ө т шеменін бауыр эххинококкінен айыру оң ай. Холециститпен ө т шеменінің басталу, даму анамнезі, симптомдары, аурудың шағ ымдары, жалпы жағ дайы ө згеше. Эозинофилия, Каццони реакциясы жоқ.

Гидронефроз (оң бұ йректің) кейде диагнозды анық тауды қ иындатуы мү мкін. Цистоскопия, хромоцистоскопия, рентгенография диагнозды анық тайды.

Бауыр мерезі - ішек-қ арын жағ дайын бұ зады, ауру қ атты жү дейді (кахексия), бауырдың, арқ аның, оң иық тың ауырсынуы, бауыр ойлы-қ ырлы (гумма), Вассерман реакциясы анық оң мә нді.

Сонымен, бауыр эхинококкін басқ а аурулардан айыру қ иын, бірақ та білімді дә рігерге оны орындау толығ ымен мү мкін.

Ірің деген эхинококк сепсиске ұ шыратады, " ірің " ішке тө гілсе - перитонит, плевра ішіне тө гілсе - плеврит басталады, жыртылғ ан эхинококк кистасы іште кө птеген эхинококктің ө суіне соғ ады.

Кистаның жыртылуы алдымен шокқ а (аурсынулы жә не анафилактикалық) соғ ады. Тахикардия, ішперденің қ абыну симптомдары, іш ө туі, бө ртпе т.б. анафилаксия кө ріністері байқ алады.

Ішке ө т тө гілсе - ө тті перитонит басталады.

Аурудың болжамы асқ ынбағ ан науқ ас ұ зақ уақ ыт ауру жағ дайын нашарландырмаса, онша ауыр қ атер туғ ызбаса, кистаның жарылуы, іріндеуі адам ө міріне ү лкен қ атер туғ ызады. Мә селен кистаның ішке жарылуы науқ астың 90%, плеврағ а жарылуы - 70% ө ліміне, қ арынғ а жарылуы - 4%, ішекке жарылуы - 16% ө ліміне соғ ады.

Эхинококк қ азіргі уақ ытта тек операциямен емделеді.

Кистаны пункциямен емдеуге болмайды. Операцияның екі тү рі қ олданылады:

Екі этапты: бірінші этапта бауыр іш бетінің жарасына тігіледі немесе тампондармен қ оршалады да бауырдың іш бетіне жабысуын кү теді.

Екінші кезекті операциямен бауыр кистасы тілініп, оның суы сорылады, хитинді қ апшық алынады. Калғ ан сыртқ ы фиброзды қ апшық тың іші формалинмен сү ртіліп, одан соң қ уыс ашық қ алдырылады немесе тампонмен толтырылып емделеді. Бұ л тә сілмен емдегенде жара ө те ұ зақ уақ ыт грануляциямен толады, кө птеген асқ ынулар болуы мү мкін. Сондық тан ақ ырғ ы уақ ытта жабық, бір кезең ді тә сіл қ олданылады. Бауырды іштің басқ а сау мү шелерінен салфеткалармен қ оршап (жекелендіріп) кистаны пункциялайды. Инені сорғ ышқ а жалғ ап кистаның суын сорады. Кистаның қ апшығ ы тілініп хитинді қ апшық жә не бала кө піршіктер жойылады. Фиброзды қ апшық тың іші формалинмен жуынады да оның жарасы тігіледі. Қ уыс қ апшық тың іші физиология ерітіндісімен толтырылады. Бұ л тә сілді А.А.Бобров ұ сынғ ан.

Келесі тә сіл – эхинококкэктомия. Эхинококк кистасын толық (қ апшығ ымен) алып тастау. Бұ л операция ө те ауыр жә не қ атерлі. Ө йткені бұ дан соң бауырдан қ ан жә не ө т ағ уы кү шті.

Альвеококкоз (альвеолярлы эхинококк) - бұ л ауруды 1863 ж. Leucart ашқ ан цестода Alveococcus multilocularis туғ ызады. Альвеококкоз " ісігі" ә р қ айсысы жұ қ а дә некер тінді қ апшығ ы бар, бір-бірімен тығ ыз жабысқ ан ұ сақ ісікшелерден қ ұ ралады. Киста сыртқ а ө седі де қ атерлі ісіктерге ұ қ сайды. Сондық тан алъвеолярлы эхинококкты микроскоп қ олдануына дейін бауырдың коллойдты ісігі деп санағ ан. 1855 ж. Р.Вирхов бұ л ауруды қ ұ рт туғ ызатынын дә лелдеген.

Альвеококкоздың келесі клиникалық тү рлері бар:

Симптомсыз тү рі (1%), асқ ынбағ ан тү рі (15%), асқ ынғ ан тү рі (83%). Бауырдан басқ а ө кпеде, сү йекте орналасуы мү мкін.

Асқ ынулары - ө т ө зектеріне шауып механикалы сары ауру шақ ыруы, бауырдан кө к етке, ө кпеге жайылуы, эхинококктың шіріп езілуі, ө тпен ө кпенің тыныс жолдары арасының жыланкө зі басқ а мү шелерге метастаз беруі мү мкін.

Алъвеококкоздың клиникасы - кө бінесе ә йелдерде (67%) кездеседі. Ә йелдерге тері, жү н ө ндегенде, жемістер тергенде, бұ ғ ыны, иттерді кү ткенде жү ғ ады. Альвеококкоз ұ зақ уақ ыт ө седі. Белгісіз кезең ұ закқ а созылады. Іштің болмашы ауырсынуы сезіледі. Бауырда кішкене, ө те қ атты ісік анық талады (Любимов симптомы). Дискомфорт - шеміршек астының қ ысылуы, тә бет нашарлауы, жалпы жағ дайдың бұ зылуы, тері қ ышынуы (аллергиялық қ ышыну), бө ртпе, кейде дене сарғ аюы байқ алады.

Асқ ынғ ан тү рінде аталғ ан симптомдарғ а қ оса - дене сарғ аяды, іштің терісінде қ ан тамырлары кең иді (медузаның басы), " ісік" диафрагма, іштің бетіне жайылады, бронхиальды жыланкө зі кездеседі.

Диагнозды анық тауғ а лабораторлы тексерістер кө мектеседі. Қ анда эозинофилия, Каццони реакциясы 84% -оң. Егер киста бауырдың ішінде орналасса оны колмен сипап анық тау ө те қ иындайды. Бұ л жағ дайда қ осымша тексерістер–орындалады - перитонеоскопия, пневмоперитонеум орындалып бауырдың конфигурациясы ө згергені, оның диафрагмамен байланыстығ ы, ә ктелген орындар анық талады.

Трансумбиликальды портогепатография - кіндік кө к тамырына контрасты дә рі жібергеннен соң жасалатын рентгенограмма.

Ең ақ ыры диагностикалы лапаротомия қ олданылады.

Дифференциальды диагноз - ең алдымен бауыр рагінен айыру қ ажет. Алъвеококкоз ұ зақ уақ ыт ө седі. Гидатидозды эхинококкта ісік жұ мсақ, альвеококкта ісік ө те қ атты.

Бауыр циррозы, мерездік гумма анамнез, Вассерман реакциясы кө мегімен анық талады.

Альвеококкоздың ақ ыры гидатидозды эхинококктан нашар. Оның " мінезі" бауырдың қ атерлі ісігіне ұ қ сас, жиі метастаз береді.

Альвеококкоз тек операциямен - бауыр резекциясымен емделеді. Операция ауыр, қ атерлі, қ ан, ө т ағ уы кү шті. 1912 ж. Ресейде бірінші болып бауыр резекциясын В.И.Мыш орындағ ан.

Радикальды операцияны орындауғ а мү мкіншілік болмағ анда келесі паллиативті операциялар орындалады:

1) Алъвеококкті дренаждау

2) Ө тке жол ашатын операциялар

3) Комбинациялы операциялар

4) Кистағ а, оның айналасына формалин жіберу (А.Г.Савиных, 1937ж.)

5) Пальмитин қ ышқ ылын (И.Л.Брегадзе), трипофлавин, сарколизин жіберу.

 







Дата добавления: 2014-12-06; просмотров: 11503. Нарушение авторских прав; Мы поможем в написании вашей работы!




Композиция из абстрактных геометрических фигур Данная композиция состоит из линий, штриховки, абстрактных геометрических форм...


Важнейшие способы обработки и анализа рядов динамики Не во всех случаях эмпирические данные рядов динамики позволяют определить тенденцию изменения явления во времени...


ТЕОРЕТИЧЕСКАЯ МЕХАНИКА Статика является частью теоретической механики, изучающей условия, при ко­торых тело находится под действием заданной системы сил...


Теория усилителей. Схема Основная масса современных аналоговых и аналого-цифровых электронных устройств выполняется на специализированных микросхемах...

Этапы творческого процесса в изобразительной деятельности По мнению многих авторов, возникновение творческого начала в детской художественной практике носит такой же поэтапный характер, как и процесс творчества у мастеров искусства...

Тема 5. Анализ количественного и качественного состава персонала Персонал является одним из важнейших факторов в организации. Его состояние и эффективное использование прямо влияет на конечные результаты хозяйственной деятельности организации.

Билет №7 (1 вопрос) Язык как средство общения и форма существования национальной культуры. Русский литературный язык как нормированная и обработанная форма общенародного языка Важнейшая функция языка - коммуникативная функция, т.е. функция общения Язык представлен в двух своих разновидностях...

ПУНКЦИЯ И КАТЕТЕРИЗАЦИЯ ПОДКЛЮЧИЧНОЙ ВЕНЫ   Пункцию и катетеризацию подключичной вены обычно производит хирург или анестезиолог, иногда — специально обученный терапевт...

Ситуация 26. ПРОВЕРЕНО МИНЗДРАВОМ   Станислав Свердлов закончил российско-американский факультет менеджмента Томского государственного университета...

Различия в философии античности, средневековья и Возрождения ♦Венцом античной философии было: Единое Благо, Мировой Ум, Мировая Душа, Космос...

Studopedia.info - Студопедия - 2014-2024 год . (0.009 сек.) русская версия | украинская версия