Бауыр мерезіБауыр эхинококкозы - бауырдың паразиттер туғ ызатын ауруларының ең жиісі. Эхинококк тү йіні бауыр қ ақ пасын қ ысса дене сарғ аяды, асцит, спленомегалия байқ алады. Аллергиялық кө ріністері - қ ышыну, бө ртпе, дене сарғ аюы, қ ан қ ұ рамы ө згеруі (эозинофилия), ЭТЖ кө терілуі. Диагноз ү шін рентгенді, лапароскопиялы, радиоизотопты сканирлеудің, ЭХО жә не ангиографияның, серологиялық тексерістің маң ызы зор. Описторхоз (Виноградов ауруы) - науқ астарда ә лсіздену, тә бет нашарлануы, оң қ абырғ алар астының ауырсынуы, бауырдың ісінуі, қ атаюы байқ алады. Тері жә не сыртқ ы кілегейлі қ апшық тардың болмашы сарғ аюы. Аллергиялық реакциялар (бө ртпелер, Квинке ісінуі, қ ышыну), лейкоцитоз, эозинофилия, ЭТЖ шапшандануы байқ алады. Бауыр описторхозының ең негізгі кө рінісі дуоденальды сө лден жә не дуоденалды каналдан паразиттің кө п жұ мыртқ асының табылуы болады жә не теріде аллергиялық сынақ тың оң болуы. Клонорхоз - тұ қ ым балық тарын шикі қ абылдағ анда клонорхозды метацеркарий жұ тынуымен байланысты бауырдың паразиттік ауруы. Ө т ө зектері кең иді, қ алындайды, олардың эпителийлері сыдырылады. Ө т ө зектерінде қ ұ рттар шоғ ырланады. Сондық тан паразиттер дуоденальды сө лде жә не нә жісте ө те кө п. Ө т шығ уы бұ зылады, ангиохолецистит, кейде панкреатит басталады. Оң қ абырғ алар асты ауырсынады, тері жә не кілегейлі қ абаттар кейде сарғ айады. Фасциолез –ауру арық тардың, тоғ андардың қ айнатылмағ ан суын ішкенде, осындай сулармен суарылып ө скен ө сімдіктермен жемістерді пайдаланғ анда басталады. Ауруды туғ ызатын Fasciola hepatica, f. gigantica паразиттары ө т жолдарында, олардан ө тіп бауырда орналасады. Бауырда микроабсцесстерді береді. Науқ астың ә лсіреуін, бас ауырсынуын, дене қ ызуының кө терілуін шақ ырады, бауыр қ атайады, ісінеді. Диагнозды анық тауда дуоденальды сө лде жә не нә жісте гелъминттердің жұ мыртқ аларын табудың маң ызы зор. Шистосоматоз - аурудың зә р-жыныстық, ішектік жә не Жапондық тү рлері белгілі. Аурудың себебі ауыз жә не тері арқ ылы енеді. Паразиттер ішектің кө к тамырларына еніп оларда ө сіп ө неді. Қ ан арқ ылы бауырғ а шауып цирроз жә не портальды фиброзге ұ шыратады. Ішек шистосоматозының ақ ырғ ы кезең інде бауыр циррозы жә не спленомегалия, портальды гипертензия, асцит, ө ң еш кө к тамырларының жә не дене тамырларының варикозы жә не дене сарғ аюы байқ алуы мү мкін. Амебиаз - тоқ ішектің қ ұ ртпен шақ ырылатын ауруы, ыстық аймақ тарда жиі кездеседі. Аурудың себебі Entamoeba hystolytica ө ндіретін цитолитикалық фермент. Бұ л фермент бауыр жә не басқ а тіндердің зақ ымдалуына себепші болады. Дизентерия амебасы кірлеген қ олдар, су, жә не тағ амдар мен ауыз арқ ылы енеді. Ішектен амеба венозды жү йе арқ ылы бауырғ а, ө кпеге жә не басқ а мү шелерге енеді де гепатит, бауыр абсцессін, ө кпе абсцессін туғ ызады. Тік ішек, сигма тә різді, айналмалы, басқ а тоқ ішектің ойық жарасын береді. Бауыр комасы - ішектерден қ анғ а церебротоксикалық (аммиак, фенол) заттардың жайылуына байланысты бауырдың жә не жү йке жү йесі қ ызметінің нашарлауы. Бұ л жағ дайда бауыр паренхимасы некроздалады. Бауырдың қ атерсіз ісіктері - бауыр ангиомасы, аденомасы. Бауырдың қ атерлі ісіктері – бауыр қ атерлі ісігі, сирегірек саркомасы. Ө ттің жә не ө т жолдарының қ атерлі ісіктері ә йелдерде еркектерден 4-5 рет жиі кездеседі. Ең жиі ө т карциномасы байқ алады.
|
