Ештің созылмалы ерекше(спецификалық) қабыну аурулары

а) Ө ң еш тү беркулезі - ө ң ештің ойық жарасына немесе қ атаң ісінуіне соғ ады. Ө ң ештің бұ л ауруын мерездік ойық жарадан жә не ө ң еш рагінен ауыру қ ажет. Диагнозды анық тауда эзофагоскопияның жә не биопсияның маң ызы зор.

Емдеу - ең алдымен ө ң ештің ауыруын басу ү шін дикаин, анестезин, новокаин пайдаланылады. Жараны ляписпен кү йдіреді. Аурудың негізгі себебін - тү беркулезді емдейді.

б) Ө ң еш мерезі - сирек кездесетін ауру. Кө бінесе ө ң ештің жоғ арғ ы бө лімінде орналасады. Мерездік гумма ісігі шіріп оның орнында тыртық тар пайда болып, ө ң ешті тарылтады.

Симптомы - алғ ашқ ы ойық жаралы кезең інде ө ң еш ауырсынуы, ал кейінгі тыртыкты кезең де -дисфагия. Бұ ғ ан қ оса Вассерман реакциясы оң мә нді болса диагноз шешіледі.

Емдеу - мерезге қ арсы спецификалық. Тыртық танып тарылғ ан ө ң ешті созып кең ейту.

в) Ө ң еш актиномикозы басқ а денедегі актиномикоздан жайылады. Диагнозды анық тауда жә не оны ө ң еш қ атерлі ісігінен, мерезден айыру ү шін биопсияның маң ызы зор.

Емдеу - рентгенді терапия, жә не йод препараттарын ішкізу.

Ештен кан ағ уы

Ө ң ештен қ ан ағ уының келесі себептері бар:

1) Ө ң еш қ ан тамырларының кең еюі.

2) Ө ң ештің сыртқ ы қ ан тамырларының жарақ аттануы.

3) Ө ң еш қ абырғ аларынан ақ қ ан қ анның ө ң ешке қ ұ йылуы.

4) Ө ң ештің шіріген ісіктерінің қ анауы.

5) Ө ң еш ойық жарасының қ анауы.

Аталғ ан себептер арасында ең жиі ө ң еш қ ан тамырларының варикозды кең еюі. Варикозғ а бауырдың атрофиялы (Лаеннек) циррозы салдарынан портальды венадағ ы қ ысымның кө терілуі ұ шыратады, бұ нымен қ атар бауыр мерезі жә не қ ақ па кө к тамырының тромбозы да себеп болады.

Ө ң ештен қ ан ағ у еш белгісіз басталады. Кейде кө мекей қ ышынады, ауыздың демі бұ зылады, одан соң қ оң ырқ ай тү сті кө піршіксіз қ ан қ ұ сады. Егер ө ң ештен ақ қ ан қ ан алдымен қ арынғ а ағ ып, одан соң қ ұ сық пен шық са ол ұ йып шығ уы мү мкін. Кө п-мө лшерде қ ан ақ са - анемияның жалпы кө ріністері (бас айналуы, ә лсіреу, шө лдеу, дене бозаруы, қ ан қ ысымы тө мендеуі т.б.) байқ алады.. Диагнозды анық тау (қ ан ағ уы ө ң ештен немесе қ арыннан ба?) анамнездің жә не бауырды тексерудің кө мегімен анық талынады.

Емдеуконсервативті – қ ан ағ уын бә сендететін белгілі жалпы жә не жеке тә сілдерге қ оса Блекмор зондын жұ тқ ызу орындалады. Ө ң ешке енгізілген зондтың манжеткасын ауамен толтырғ анда, онымен варикозды кең ейіп жыртылғ ан қ ан тамырлары қ ысылып қ ан ағ уы тоқ тайды.

Консервативті тә сілдер нә тиже бермегенде Гэрлок (Garlok) операциясы (кейінгі кө кірек арқ ылы ө ң ешті дә келі тампонмен қ ысу) ұ сынылғ ан.

Ө ң ештің қ ан тамырын байлау. Бұ лардан басқ а ө ң ештен қ ан ағ уының алдын алатын кө мекші операциялар (спленэктомия), бауыр артериясын байлау, порто-кавальды анастомоз, немесе спленоренальды анастомоз, Пальма операциясы - іштің шарбы майын іштің бетіне, бауырғ а тігіп бауырдың қ ан айналысын жақ сарту ұ сынылғ ан.