Студопедия — Нарықтық экономикада шағын кәсіпкерліктің ролі
Студопедия Главная Случайная страница Обратная связь

Разделы: Автомобили Астрономия Биология География Дом и сад Другие языки Другое Информатика История Культура Литература Логика Математика Медицина Металлургия Механика Образование Охрана труда Педагогика Политика Право Психология Религия Риторика Социология Спорт Строительство Технология Туризм Физика Философия Финансы Химия Черчение Экология Экономика Электроника

Нарықтық экономикада шағын кәсіпкерліктің ролі






 

Ә ркім бақ ытты жә не табысты болғ ысы келеді. Ә рекетшіл, осы ө мірде ә лдебір нә рсеге қ ол жеткізуді қ алайтын адамдар ү шін бұ л ұ ғ ымдар бір-ақ нә рсені білдіреді. Себебі алғ а қ ойылғ ан мақ саттарғ а қ ол жеткізіп, ө зге адамдардың қ ұ рметіне бө ленген кезде (табысқ а жету), ө з-ө зің ді қ анағ аттанғ ан, ө з-ө зің е сенімді, қ анаттанғ ан кү йде сезінесің (бақ ыт).

Қ азақ станның қ азіргі кезең дегі дамуы ө зінің кә сіпкерлік қ абілетін байқ ап кө ргісі келетін кез келген адамғ а кө птеген мү мкіндіктер береді. Кә сіпкерлік қ абілеті бар адам мұ ндай қ асиеттерге ие болмайтын адамнан несімен ө згешеленеді?

Кө бінеки «кә сіпкер» ретінде «іскер» адам мең зеледі. Ал шындығ ына келгенде алғ ашқ ы ұ ғ ым екіншісіне қ арағ анда анағ ұ рлым кең ірек болып келеді. Пайда ә келетін қ ызметпен айналысатын кә сіпкер іскер болып табылады. Егер ол пайда ә келмейтін қ ызметпен (мысалы, қ айырымдылық пен) айналысатын болса, онда ол жай ғ ана кә сіпкер болып табылады.

«Кә сіпкерлік» (ағ ыл. business) ұ ғ ымын алғ аш рет XVIII ғ асырда ағ ылшын банкирі ә рі экономисі Ричард Кантильон (1680 – 1734) қ олданғ ан болатын. Кантильон бойынша, кә сіпкерлік дегеніміз - бұ л ө зінде ү немі тү рдегі тә уекел жағ дайларында тауарлық ұ сыныс пен сұ раныс ө зара сә йкес келтіріліп отыратын экономикалық қ ызмет. Кә сіпкер ретінде Кантильон ө ндіріс қ ұ ралдарын базардан сатып алып, оларды капиталғ а айналдырып отыратын адамды тү сінетін.

Тегі австриялық, америкалық экономист Иозеф Шумпетер (1883 – 1950) былай деп тұ жырымдайтын: кә сіпкерлік дегеніміз – бұ л ең алдымен ө зінің нә тижесінде жаң а тауарлар жасалып отыратын жаң ашылдық қ ызмет. Менің кә сіпкер бола алатын не бола алмайтынымды экономика деп аталатын ү лкен кең істікте қ ызмет ете бастағ ан кезде ғ ана білуге болады.

Кә сіпкер – ө з ісін қ ұ румен тә уекелге бас тігуге жә не эксперимент жасауғ а ә зір, ө з ө мірін ө згерткісі келетін жә не кө п жә не қ ажырлы тү рде ең бек етуге даяр адам

Ол ү шін белгілі тү рдегі білімі мен дағ дылары болып, жеке сипаттамалар мен жоғ ары мотивацияғ а ие болу қ ажет.

- Бұ л тізімдегі ең қ арапайым нә рсе - білім, оны ө мір сү ру мен ең бек ету барысында ә дебиеттерден, оқ улық тардан жә не ө зге де ақ парат кө здерінен алуғ а болады. Білімнің кө лемін арттырып отыруғ а болады жә не арттырып отыру қ ажет те. Оқ ы, оқ ы жә не оқ ы!

- Дағ дылар – бұ л алғ ан білімің ді практикада қ олдана біру. Сіз қ айсыбір іспен неғ ұ рлым жиі айналысып отыратын болсаң ыз, сол істі Сіз барғ ан сайын жақ сы атқ ара беретін боласыз. Дағ дылар практикалық қ ызмет барысында қ алыптасады.

- Жеке сипаттамалар – бұ л адамғ а индивидуум ретінде тә н болып келетін, оны ө зге адамнан ерекше етіп тұ ратын қ асиеттер. Бұ л бізге бизнесте себін тигізіп немесе керісінше, табысты болуғ а кедергі болатын нә рсе.

- Алайда кә сіпкер ү шін ең маң ыздысы - мотивация. Ө з ө мірін ө згерткісі келу, ө з ісімен айналысқ ысы келу, ө з кү ші мен мү мкіншіліктеріне деген ішкі сенімі. Сіз тә уелсіз болуды қ алайсыз. Сіз ақ ша табуды қ алайсыз. Сіз отбасың ыз бен жақ ындарың ызды осығ ан сендіре аласыз. Сіз ө зің іздің табысқ а жететінің ізге шын сенімдісіз.

Нарық тық жағ дайларда тек ірі кә сіпкерлікпен қ ана айналысуғ а болады, шағ ын кә сіпкерлік ө мір сү руге қ абілетсіз деген пікір бар. Тарих кө рсетіп отырғ андай, шындығ ына келгенде шағ ын бизнес ірі бизнеспен табысты тү рде бә секелесуде, себебі ол дағ дарыс жағ дайларында анағ ұ рлым икемді, анағ ұ рлым ұ тқ ыр, анағ ұ рлым тұ рақ ты болып келеді жә не ү немі тү рде дамып отыруғ а қ абілетті.

Нарық тық экономикасы дамығ ан елдердің шетелдік тә жірибесі кә сіпкерліктің экономикада аса маң ызды міндеттерді орындап отырғ анын кө рсетіп отыр.

Жапон экономикасы екінші дү ниежү зілік соғ ысынан кейін шағ ын жә не орта кә сіпорындардың арқ асында жылдам қ алпына келді, сө йтіп «жапондық экономикалық ғ ажайып» орын алды.

Біріккен Ұ лттар Ұ йымының Даму бағ дарламасының мә ліметтері бойынша ә лемдік экономикада шағ ын кә сіпорындардың саны барлық кә сіпорындардың жалпы санының 95%-нан асады. Олардың ү лесі ә рекеттегілерінің 60%-нан астам бө лігін қ ұ райды, ал олардың ЖІӨ -дегі ү лесі 50% дейін жетеді. Бұ л орташа ә лемдік кө рсеткіштер.

Ал Жапонияда мысалы, шағ ын жә не орта кә сіпкерліктің ү лесі компаниялардың жалпы санының 99, 6%-ын, ЖІӨ -нің 55% жә не ө неркә сіпте қ ызмет ететіндер санының 80%-ын қ ұ райды.

АҚ Ш-та - ЖІӨ -нің 50%-дан артық бө лігін, инновациялардың жартысынан астам бө лігін, ұ лттық жұ мыс кү шінің 2/3 артық бө лігі шағ ын кә сіпкерлікте ең бек етеді.

Біздің еліміз ү шін шағ ын бизнесті дамыту – алғ ашқ ы кезектегі міндеттердің бірі. Шағ ын бизнес жұ мыссыздық тың азаюына, нарық тың отандық тауарлар мен қ ызметтерге толығ уына ық пал етеді, бә секелестік ортаны қ алыптастырады, еліміздің ЖІӨ мен бюджетіне ә серін тигізеді. Ең бастысы, шағ ын бизнес қ оғ амның тұ рақ тылығ ының негізі ретінде орта тапты қ алыптастырудың платформасы болып табылады.

Бү гінде Қ азақ станда ең бекке жарамды белсенді тұ рғ ындардың ә рбір бесіншісі шағ ын жә не орта бизнесте ең бек етуде. Олардың шамамен алғ анда тең жартысы – жеке кә сіпкерлер. Ал барлық тіркелген кә сіпорындар мен кә сіпкерлердің 90% артық бө лігі шағ ын жә не орта бизнес секторына тиесілі болып келеді. Бұ л тұ рғ ыда біз орташа ә лемдік кө рсеткіштермен бір дең гейде келеміз. Сонымен қ атар, егер шағ ын жә не орта бизнестің ЖІӨ -де алатын ү лесін салыстырар болсақ, Қ азақ станда – бұ л шамамен 16%. Ал, мысалы, Ұ лыбританияда – 52%, Италияда – 55%, Германияда – 57%. Яғ ни, кейін қ алу еседен артық шаманы қ ұ райды.

Егер қ азақ стандық шағ ын жә не орта бизнестің ө німділігін салыстырар болсақ, ол Еуропаның шағ ын жә не орта бизнесінің ө німділігінен шамамен алғ анда 2 есе жә не анағ ұ рлым дамығ ан елдердің кө рсеткіштерінен 3-4 есе тө мен болуда.

Қ азақ стан Республикасындағ ы кә сіпкерліктің жағ дайы мен мә селелері:

- Шағ ын кә сіпкерліктің дамуын реттеп отыратын заң дардың кемшілігі.

- Кә сіпкерліктің толық қ анды инфрақ ұ рылымының жоқ тығ ы

- Ә кімшіліктік тосқ ауылдардың ауыртпалығ ы

- Шағ ын жә не орта кә сіпкерліктегі кө лең келі айналым

- Сыбайлас жемқ орлық

- Кә сіпкерлікті оқ ыту курстарының жоқ тығ ы







Дата добавления: 2014-11-10; просмотров: 1612. Нарушение авторских прав; Мы поможем в написании вашей работы!



Кардиналистский и ординалистский подходы Кардиналистский (количественный подход) к анализу полезности основан на представлении о возможности измерения различных благ в условных единицах полезности...

Обзор компонентов Multisim Компоненты – это основа любой схемы, это все элементы, из которых она состоит. Multisim оперирует с двумя категориями...

Композиция из абстрактных геометрических фигур Данная композиция состоит из линий, штриховки, абстрактных геометрических форм...

Важнейшие способы обработки и анализа рядов динамики Не во всех случаях эмпирические данные рядов динамики позволяют определить тенденцию изменения явления во времени...

ЛЕКАРСТВЕННЫЕ ФОРМЫ ДЛЯ ИНЪЕКЦИЙ К лекарственным формам для инъекций относятся водные, спиртовые и масляные растворы, суспензии, эмульсии, ново­галеновые препараты, жидкие органопрепараты и жидкие экс­тракты, а также порошки и таблетки для имплантации...

Тема 5. Организационная структура управления гостиницей 1. Виды организационно – управленческих структур. 2. Организационно – управленческая структура современного ТГК...

Методы прогнозирования национальной экономики, их особенности, классификация В настоящее время по оценке специалистов насчитывается свыше 150 различных методов прогнозирования, но на практике, в качестве основных используется около 20 методов...

Этические проблемы проведения экспериментов на человеке и животных В настоящее время четко определены новые подходы и требования к биомедицинским исследованиям...

Классификация потерь населения в очагах поражения в военное время Ядерное, химическое и бактериологическое (биологическое) оружие является оружием массового поражения...

Факторы, влияющие на степень электролитической диссоциации Степень диссоциации зависит от природы электролита и растворителя, концентрации раствора, температуры, присутствия одноименного иона и других факторов...

Studopedia.info - Студопедия - 2014-2024 год . (0.01 сек.) русская версия | украинская версия