Зертханалық жұмыс. Майыдыратушы бактериялардың элективті дақылдарын бөліп алу
Майыдыратушы (липолитикалық) бактерияларда липаза ферменті болғ андық тан майлардың гидролизін жү ргізуге қ абілетті болады. Гидролиз нә тижесінде глицирин мен май қ ышқ ылдары тү зіледі. Липолитикалық бактериялар алуантү рлі келеді. Олардың ішінде спора тү зетіндер мен тү збейтіндері, аэробтар мен анаэробтар, сапрофиттер болады. Ал кө бісі суық қ а тө зімді келеді. Бұ л бактериялар табиғ атта кең таралғ ан жә не майлардың бұ зылуындағ ы орны жоғ ары. Майыдыратушы бактериялардың элективті дақ ылдарын алу қ олданылатын қ оректік ортаның арнайылығ ына негізделген. Оректік орта ретінде жалғ ыз кө міртек кө зі ретінде қ ұ рамында май (сиыр, сү т жә не ө сімдік майы) болатын жасанды қ оректік орта қ олданылады. Залалсыздандарылғ ан қ оректік ортасы бар колбағ а 1 см3 (пробиркағ а 4...5 тамшы) залалсыздандырылғ ан кү нбағ ыс майын қ осып, мұ қ ият араластырады да (тығ ынғ а тигізіп алмай шайқ ау керек), 2-3 тамшы бромтимол кө гі индикатор тамшысын тамызады. Орта (рН 7, 2...7, 4) кө гілдір-жасыл тү ске боялады. Қ оректік ортасы бар колбағ а аздағ ан топырақ пен сары майдың кесіндісін салып, температурасы 30оС термостатқ а қ ояды. Келесі сабақ та ортадағ ы майдың гидролизі нә тижесінде тү зілген қ ышқ ылдардың болуына қ арай майыдыратушы бактериялардың дамуын анық тау қ ажет. рН-тың ө згеруі нә тижесінде ортаның кө гілдір-жасыл тү стен сары тү ске айналуына қ арай жинақ талғ ан май қ ышқ ылын анық тайды. Май болатын ортада ө сіп шық қ ан жинақ таушы дақ ылдарды микроскоптайды. «жаншылғ ан тамшы» немесе «қ арапайым» ә діспен боялғ ан препарат дайындайды. Рал - жабдық тар: кө лемі 100 мл конусты колба; сұ йық Сабуро ортасы; пробиркалар; 1 жә не 5 мл тамшуыр; Люголь ерітіндісі; FeCl3; 96%-дық этил спирті; концентрленген кү кірт қ ышқ ылы; пастерленбеген сыра; 6%-дық сірке қ ышқ ылы; 10%-дық сода ерітіндісі; Эшби ортасы бар Петри табақ шалары; топырақ ү лгісі; пішен; мейіз; картоп; су моншасы; сү тқ ышқ ылды ө німдер; 50 мл3 сү ті бар екі колба; сү тқ ышқ ылды бактерияларғ а арналғ ан қ оректік ортасы бар кө лемі 50 мл3 залалсыздандырылғ ан екі колба; топырақ; аммиак пен кү кіртсутек тү зілгендегі индикаторлар; целлофан жабын; жаң адан қ иғ аштатылғ ан, агар қ осылғ ан қ оректік ортасы бар залалсыздандырылғ ан пробиркалар; тұ рып қ алғ ан еттің тілімі; қ ұ рамында 10% жә не 15% ас тұ зы бар жә не мү лдем тұ зы жоқ сұ йық қ оректік орта болатын залалсыздандырылғ ан пробиркалар; залалсыздандырылғ ан кү нбағ ыс майы, қ ұ рамында К2НР04 - 2 г, (NH4)3P04 - 3 г, Mg2S04 - 1 г, СаСІ2 -0, 1 г, NaCІ - 0, 1 г болатын сұ йық жасанды ортасы бар залалсыздандырылғ ан пробиркалар, бромтимол кө гі индикаторы, спирт шамы, бактериалды тұ зақ, заттық шынылар, жабындық шынылыр, бояулар, иммер майы. Зертханалық жұ мыстың орындалу жоспары: 1 сабақ. Пішен таяқ шасы, Azotobacter туысының бактериялары, майқ ышқ ылды жә не шіріту бактерияларының жинақ таушы дақ ылдарын алу мақ сатында тә жірибе қ ою.
|
